သာႏသနာႏရေꩻ အကျောင်ꩻခရာႏ(၁)
သာႏသနာႏကရိုꩻနဝ်ꩻ - ဗုဒ္ဓသာႏသနာႏ၊ ဗုဒ္ဓသာႏသနာႏ ကရိုꩻနဝ်ꩻ - ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ငဝ်းသွဉ်သင် အဓိပ္ပါယ်ႏလꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ သွဉ်သင်ခါꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲးတဲင် တရာꩻအမျိုꩻယိုနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻကုသိုလ်ႏ၊ အပဲစ်အဲဉ်ထဝ်း၊ မာꩻချမ်ꩻသာႏဒါႏလိုꩻ၊ ကျိုꩻစာꩻမာꩻသွော့၊ တရာꩻအမျိုꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻအကုသိုလ်း၊ အပဲစ်အဝ်ႏ၊ မာꩻဒုက္ခဒါႏလိုꩻ၊ ခွေါင်းလꩻတဝ်းလာꩻလာꩻ၊ မာꩻမွုန်းသွော့မာႏမာႏ၊ မော့ꩻဒါႏထာꩻဒုက္ခ။
ယိုနဝ်ꩻ ဘုရာꩻ တရာꩻ သံႏဃာႏ၊ ဟဲ့ꩻရတနာႏသိုမ်ပါꩻ၊ ယိုနဝ်ꩻ မွိုးဖါ၊ ယိုနဝ်ꩻဆရာႏ၊ ဘုရာꩻတရာꩻသံႏဃာႏ ဆရာႏမွိုးဖါယိုနဝ်ꩻ ရိုႏသေႏဗာႏ၊ မာꩻသီမွုန်းဝင်ꩻသက်၊ နိစ္စက်မွုန်းဝင်ꩻ၊ ထူႏတခွန်ꩻမွုန်းဝင်ꩻထာꩻ၊ စိုန်မွုန်းဝင်ꩻ၊ အံႏသျပ်အံႏပွေႏမွုန်းထာꩻ၊ ပဲစ်မာႏမွုန်းဝင်ꩻပိုမာ၊ မာꩻဖြတ်ꩻမွုန်းဝင်ꩻလိုꩻလမ်းကီ၊ မာꩻလီမွုန်းဝင်ꩻလိုꩻလမ်းသား၊ ခိုးလျားမုသာꩻ လိန်ႏလဲဉ်ပါꩻမာꩻမွုန်း၊ ယွုန်းသွော့ဒဝ်ဖိင်ꩻ၊ ထိန်ꩻဗဲင်းသွော့သꩻ၊ ဆုံꩻမꩻဗဲင်းသွော့နမ်း၊ ငမ်းဗဲင်းသွော့ဝဋ်တံႏ၊ ခံႏမွုန်းသွော့အကျင်ꩻကုဲင်၊ ဆိုꩻရုဲင်မွုန်းဒုစရဲက်၊ ဝိပါက်မဉ်ႏချာႏ ဒုက္ခဗာႏအစွိုးစွိုး၊ မဲ့ꩻသီငွိုးထာꩻခိꩻတဝ်း- ဗွေႏစဝ်းဘုရာꩻ ဆုံꩻမꩻသွဉ်သင် လို့စင်တရာꩻပေါင်ꩻ သွစ်ꩻသောင်ꩻပုဲင်လစ်ꩻရေင်စွဉ်ႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်ဗွေႏဘုရာꩻ သွဉ်သင်ကရိုꩻဒါႏ သာႏသနာႏအဝ်ႏနဝ်ꩻမꩻတဲင် သေဘုရာꩻ တရာꩻ သံႏဃာႏ ဆရာႏမွိုးဖါ၊ ခံႏပါသီႏလ မာꩻသီတဝ်းဝင်ꩻသက်၊ တခွန်ꩻတဝ်းဝင်ꩻထာꩻ၊ ပဲစ်မာႏတဝ်းဝင်ꩻပိုမာ၊ ဒေါ့ꩻလဲဉ်တဝ်းထာꩻ၊ အွꩻတဝ်းဒဝ်၊ ဆွဉ်းတဝ်းဖိင်ꩻ၊ ကွပ်ထိန်ꩻခါꩻနမ်း၊ ကွပ်ကမ်းခါꩻဖြောင်းနဝ်ꩻမꩻ ခွꩻရောင်းသာႏယာႏ အုံဟဝ်ဗာႏထာꩻ ပငါပရာꩻ။ ကွဲႏတွော့ꩻ လိုꩻယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻ စူꩻဒျာႏထာꩻမွိုက်၊ ကျွိုက်ဒျာႏထာꩻတွူ၊ အဝ်ႏသေသွူတဲ့ စွော်စွော်မာꩻ၊ ထီႏပါꩻနိစ္စက်၊ ဝင်ꩻသက်မာꩻသီ၊ တခွန်ꩻထာꩻစိုန်ဝင်ꩻ၊ စောကာꩻလင်ꩻဝင်ꩻပိုမာ၊ အံႏလိန်ႏအံႏလဲဉ်၊ အံႏသျပ်အံႏပွေႏထာꩻ၊ အွꩻမွိုꩻမာꩻသူႏရာႏ၊ စွယ်ꩻမွိုင်းဒျာႏဘီယာ၊ တောႏပါကဖုဲင်း၊ တောႏကုဲင်းလေးကောင်ဂျင်၊ တွိုႏကလိုပ်ꩻနဝ်ꩻ တွမ်ႏပိုတွမ်ႏမာ၊ ကထင်ႏစာနဝ်ꩻ ဝွေꩻတဖြာꩻနေး၊ တောႏမွေးစွဉ်ႏထာꩻ၊ သွုမ်ꩻမွိုꩻမာꩻအွꩻဒဝ်၊ သဲင်ꩻတွဲႏတဝ်က အပိုမာ၊ ထိုမ်ႏရွို့ꩻပါကဝင်ꩻ၊ လိုꩻမွိုက်လိုꩻရွိုင်ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့ အဝ်ႏဒျာႏ။ ၀ွေꩻကမာꩻ၊ ဝွေꩻကမွိုက်ထာꩻနုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ တရာꩻတဝ်း၊ ထာꩻတရျားပါတဝ်း၊ အမျိုꩻမွေးတဝ်း၊ ကွပ်တလွောက်ꩻနာႏလွဉ်ꩻတဝ်း ဗွေႏစဝ်းဘုရာꩻ ကသွဉ်သင်ခါꩻနဝ်ꩻတဲင် အပိုအမာ၊ အမွိုးအဖါ၊ အဖူးအဝေး၊ လိုꩻဒုံလိုꩻဆောင်ႏ အာငဝ်းလွဉ်ꩻဗာႏ၊ သꩻဒုက္ခလွဉ်ꩻဗာႏ၊ ဝွေꩻထာꩻမာꩻနဝ်ꩻ မာႏမွေးစွဉ်ႏ မရေႏမရာႏ၊ ယံတဝ်ငါႏ တစိꩻစိꩻနဝ်ꩻသွူ။
ဗွေႏသံႏဃာႏတွမ်ႏ တကာႏမူႏခိုသီးဖုံႏဟွေး - ဗွေႏဘုရာꩻ ငဝ်းသွဉ်သင်ကရိုꩻဒါႏ သာႏသနာႏအတွိုင်ꩻ မဉ်ႏလွောက်ꩻနာႏလွဉ်ꩻနဝ်ꩻ ကလွောက်ꩻနာႏသား အဗွေႏနမ်းတဲ့ ခွꩻသꩻချမ်ꩻသာႏ၊ ကထွာအမွိုးအဖါ၊ အဖူးအဝေး၊ အစွိုးအခွိုꩻတဲ့နဝ်ꩻ၊ လိုꩻလမ်းသောင်လမ်းထျꩻတဲ့နဝ်ꩻ၊ လိုꩻဒုံလိုꩻဆောင်ႏတဲ့နဝ်ꩻ၊ လိုꩻရပ်လိုꩻရာႏဖုံႏတဲ့နဝ်ꩻ အုံဗာႏဟဝ်ဟဝ်၊ အ၀်ႏဗာႏသာႏယာႏ၊ ပျောႏခရာႏဟဝ်မွေး။ ဗွေႏဘုရာꩻ ငဝ်းသွဉ်သင်ကရိုꩻဒါႏ သာႏသနာႏအတွိုင်ꩻ လွောက်ꩻနာႏလွဉ်ꩻတဝ်းတဲင် ဘုရာꩻ တရာꩻ သံႏဃာႏ ရတနာႏသိုမ်ပါꩻ ရိုႏသေႏတဝ်း၊ မွိုးဖါဆရာႏ သေနာႏသေနီႏတဝ်း၊ ကမဲဉ်ဖြားဖြား၊ ကမဲဉ်တန်တန် အံႏသွင်ꩻအံႏသိန်ꩻတဝ်း၊ မဲဉ်လိုꩻချင်ꩻချင်ꩻ သညင်ꩻသညိင်ꩻတဝ်း၊ ဟဝ်ငါနမ်းတာႏ၊ အံႏဗာႏနီငါ ပါꩻမဉ်ထွာနုဲင်းမုဲင်ꩻထွာ၊ မေတ္တာႏဝေါင်းလွင်ꩻ၊ ထာꩻသညင်ꩻထျꩻပြာႏ၊ စူꩻဒျာႏထာꩻမွိုက်တဲင် နိစ္စက်မွေးပါꩻ၊ မာꩻတငါတငီ၊ လိုꩻမွိုက်တဖြာꩻဖြာꩻ၊ မွေးတဝ်းတဲ့ လိုꩻရွိုင်ꩻလစ်ꩻငတ်ꩻဖြာꩻ မဉ်ႏပေါႏပေါက်လွဉ်နုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ လမ်းသားတဲ့နဝ်ꩻ၊ ဒုံသားတဲ့နဝ်ꩻ၊ ရပ်သားတဲ့နဝ်ꩻ အုံဗာႏဟဝ်ဒွုမ်၊ လိုပ်ꩻဗာႏဟဝ်ဒွုမ်၊ ဖြေꩻစာကူꩻကားဗာႏဟဝ်ဒွုမ်၊ စီꩻပွာꩻရေꩻ၊ ပညာႏရေꩻဖုံႏ ကုဲင်ကီလို့လ၊ မော့ꩻထာꩻဒုက္ခ ပငါပရာꩻ။
ဗွေႏသံႏဃာႏတွမ်ႏ တကာႏမူႏခိုသီးဖုံႏဟွေး - ဗွေႏဘုရာꩻ ငဝ်းသွဉ်သင်ကရိုꩻဒါႏ သာႏသနာႏအဆုံꩻအမꩻယို တဖြာꩻမဉ်ႏနေးထူႏတဲ့ တဖြာꩻခွꩻရျူႏ၊ တိုꩻတက်၊ တလမ်းတလိုမ်း မဉ်ႏနေးထူႏတဲ့ တလမ်းတလိုမ်း ခွꩻရျူႏချမ်ꩻသာႏ၊ တဒုံလိုမ်း မဉ်ႏနေးထူႏတဲ့ တဒုလိုမ်း ခွꩻရျူႏသာႏယာႏ၊ တခမ်းလိုမ်း တထီလိုမ်း မဉ်ႏနေးထူႏတဲ့ တခမ်းလိုမ်းတထီလိုမ်း ခွꩻရျူႏငိမ်ꩻချမ်ꩻဗာႏအမန်ႏသွူ။ နီဗွေႏဘုရာꩻ ကအွဉ်ႏကုဲင်ခါꩻဒါႏ သာႏသနာႏ ငဝ်းသွဉ်သင်ယို လꩻသွူနေင်ႏပေါင်ꩻ ၂၅၄၇-နေင်ႏလဲဉ်းသွူ၊ နေင်ႏပေါင်ꩻတန်ကအာ၊ လာပေါင်ꩻကညတကားယိုနဝ်ꩻ သံႏဃာႏကရိုꩻဒါႏ အစွိုꩻတဲ့နဝ်ꩻ၊ အနယ်ꩻမွေးမဲဉ်ႏ တဖူꩻစဲဉ်ႏကရိုꩻဒါႏ သာႏသနာႏတဲ့နဝ်ꩻ အဝ်ႏတွိုႏလွဉ်လꩻဟန်ႏနီꩻ၊ တွိုႏလွဉ်လꩻ ဗꩻဟန်ႏသနီꩻယိုနဝ်ꩻ ကွပ်ပွိုးထမုဲင်ꩻ? တဲႏစွဉ်ႏအွိုးဘုရာꩻစိုးစခါကာႏ ဗွေႏသံႏဃာႏသီး သွဉ်လလလင်ꩻ တပဲ့ꩻတပန်ꩻ ရဟန်ꩻသံႏဃာႏသီး တသွုပ်ထွူတသွုပ်၊ တစွုပ်ထွူတစွုပ်နဝ်ꩻမꩻ တွိုႏဗꩻဟန်ႏနီꩻယိုသွူ။
ဗွေႏသံႏဃာႏတွမ်ႏ တကာႏမူႏခိုသီးဖုံႏဟွေး - အဆုဲင်ꩻသွတ်ꩻ နိဂုံးအနေႏ မဉ်ဒေါ့ꩻဖေႏငါႏနုဲင်းယို - ပရိယတ္တိ + အနယ်ꩻ၊ ပဋိပတ္တိ+ကျင်ꩻလွဉ်ꩻ၊ ပဋိဝေဓ + လꩻအကျိုꩻ ၊ အနယ်ꩻဟဝ်အဝ်ႏ၊ အနယ်ꩻဟဝ်အတွိုင်ꩻ မာꩻလွဉ်ꩻ၊ ကွပ်မာꩻလွဉ်ꩻတဲင် ကမဉ်လꩻအတွိုင်ꩻနဝ်ꩻ လꩻ၊ အနယ်ꩻ + မာꩻလွဉ်ꩻ + လꩻ ယိုသိုမ်မျိုꩻအကိုနဝ်ꩻ ပရိယတ္တိ-ကရိုꩻဒါႏ အနယ်ꩻသာႏသနာႏယိုနဝ်ꩻ ထွာအထျꩻ၊ ကထိန်ꩻလွဉ်သာႏသနာႏယိုနဝ်ꩻ ပါꩻမုဲင်ꩻ? သံႏဃာႏ၊ မွေးသွူ သံႏဃာႏဖေႏနေးကအာန၀်ꩻ မာꩻဗာႏနုဲင်းမုဲင်ꩻ? ကော်ပီႏအာမꩻ ဗွေႏသျင်ႏအာ၊ ဗွေႏသျင်ႏအာမꩻ ဗွေႏစင်ꩻအာ၊ ဗွေႏစင်ꩻအာမꩻ ဗွေႏဗိုန်ခြေားတဝ်း။ ဖေႏနေးကထွာနွောင်ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ တကာႏမူႏသီးပို၊ တကာႏခိုသီးလီꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ပသာလွသွော့ ဗွေႏဗိုန်ကျောင်ꩻ၊ လွေꩻအွဉ်ႏလွသွော့ လိတ်သွဉ်တွိုက်၊ ဗွေႏဗိုန်-ဗွေႏစင်ꩻသီးတဲ့ သွဉ်ဖေႏ၊ စင်ꩻပေႏသျင်ႏပေႏဖုံႏတဲ့ ကျိုꩻစာꩻ၊ တကာႏအမျာꩻသီးတဲ့ ဖေႏအာႏ၊ မဉ်ႏမာꩻနုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ဗွေႏဘုရာꩻငဝ်းသွဉ်သင်-ကရိုꩻဒါႏ သာႏသနာႏတောႏယို တဖေ့နွောင်ꩻတဝ်းငုဲင်းငုဲင်း၊ လေလုဲင်းညည သေနာႏလွသွော့နုဲင်းနဝ်ꩻ။ နီဗွေႏဘုရာꩻ ငဝ်းသွဉ်သင်-ကရိုꩻဒါႏ သာႏသနာႏ အဆုံꩻအမꩻအတွိုင်ꩻ စွုမ်ႏဖြာꩻခွန်နင်ꩻ ကံကျင်ꩻလွဉ်ꩻတဲင် လိုꩻချမ်ꩻသာႏ၊ လူꩻချမ်ꩻသာႏ၊ နိဗ္ဗာန်ႏချမ်ꩻသာႏ ယံလꩻဗာႏသွော့အကျောင်ꩻ ဆုတောင်ꩻဖေႏနုဲင်းယိုထွူတွော့ꩻ " သာႏသနာႏရေꩻ"တရာꩻယာႏ အွဉ်ႏထွူတခါႏက ခွုင်းယိုကွိုနဲးဩ။
သာႏသနာႏတောႏ ယံကလေလဲ့ အထျꩻအောဝ်ႏဒျာႏ ဗွေႏစောဝ်းသင်္ဃာႏတောႏ၊ သင်္ဃာႏတောႏနဝ်ꩻ ပစ္စေꩻလစ်ꩻပါꩻ အောဝ်ႏတကာႏလောင်း၊ ပစ္စေꩻလစ်ꩻပါꩻတကာႏ ထာꩻယေန်ႏကေႏမုꩻလဲ့ ကွိုꩻဗာႏဗွေႏစောဝ်းသင်္ဃာႏတောႏ၊ သင်္ဃာႏတောႏသီးလဲ့ ဝွတ္တရာꩻအတွိုင်ꩻ ဟော်ꩻဖေႏဗာႏ တကာႏသီးတရာꩻ ကလꩻအီဒါႏ ထာꩻချံꩻသာႏ၊ ဆရာႏရဟန်ꩻကဟော်ꩻဖေႏလဲ့ ကထွာတကာႏ ဖေႏကနေးနာႏဗာႏ ဆရာႏရဟန်ꩻငဝ်း၊ တကာႏရပ်မှဲꩻတရိုꩻတဝ်း ဆရာႏရဟန်ꩻ မီႏတအဲဉ်ထဝ်းလဲ့ အုံနွောင်ꩻတောဝ်း၊ ကင်ꩻလွပငါပရာꩻတဲင် ထိုမ်ႏပင်ꩻအွဉ်ႏနင်းသော့ꩻဗာႏ ကျောင်ꩻတန်ကို၊ ဆရာႏရဟန်ꩻယို မီႏအောဝ်ႏသော့ꩻထွူ ကျောင်ꩻကိုလဲ့ ဆရာႏရဟန်ꩻ မီႏဆုမ္မꩻသွဉ်သင်နဝ်ꩻ သမ်းနာႏတောဝ်း၊ ပေါႏတနေးနာႏတဝ်း ဗွေႏစောဝ်းရဟန်ꩻသီးငေါဝ်းလဲ့ တပ်ကိုꩻကွဲႏတဝ်းရဟန်ꩻသင်္ဃာႏ၊ အုံရွိုင်ꩻစွဉ်ႏ နှဲးပစ္စန္တရာဇ်ခမ်းလဲ့ အောဝ်ႏဒါႏဒျာႏမတဝ်းဟွေး၊ လိုꩻယဟန်ႏသားနဝ်ꩻ လိုꩻကျောင်ꩻသွဉ်လဲ့ တနာႏတဝ်း၊ လိုꩻလမ်းချင်ꩻ ဆုမ္မꩻလဲ့ တနာႏတောဝ်း၊ သေစွဉ်ႏရွုမ်ꩻ ဝွေꩻထာꩻမွိုက်တစွိုးဒွါႏ၊ ဘုရာꩻ တရာꩻ သင်္ဃာႏထွဋ်မျတ်လဲ့ သမ်းအောဝ်ႏသေ၊ ရတနာႏသိုမ်ပါꩻငေါဝ်းလဲ့ သမ်းနာႏတောဝ်းနဝ်ꩻ အီႏနာႏဒွုမ်ပါꩻမှဲꩻငေါဝ်း၊ ယူႏစိက္ကူꩻစဲင်းင်းဗဲင်းထာꩻလှဲး၊ နီယိုနောဝ်ꩻ ဝင်ꩻဟဲ့ꩻဗုဒ္ဓဘာႏသာႏတဲ့၊ ယဟန်ႏသားနဝ်ꩻ ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ ဟဲ့ꩻထွိုက်တဝ်း၊ ဟဲ့ꩻထွိုက်ဒွါႏ ဗုဒ္ဓဖါႏသောင်းဖါႏသာႏ လိုꩻမျိုꩻဒျာႏနော။[၁][၂][၃]