မာတိကာသို့ ခုန်သွားရန်

သဉ့်

ခြပ်ချော်ꩻ လိဉ့်ဖုံႏ
အဝ်ႏ ဝီခီပီးဒီးယား ကို
(အဝ်ႏ သွောတ် ယီးနယ်ချာခါꩻဒျာႏသွူ)

သဉ့် (မန်း- သွပ်) (အိန်းကလေတ်: Zinc) သွောတ် ယို ထွာ သင်္ကေတ Zn တွမ်ႏ အဲတ်တမ်အမုဲင် ၃၀ ကိုကအောဝ်ႏဒါႏ ဒြတ်စင်တဗာႏသှူ။ ဓာတု ဂုဏ်သတ္တိဖဲ့ꩻနောဝ်ꩻ သဉ့် တွမ်ႏ မဲဂ္ဂနီသီယမ်ယို ဗွှန်ပီဝင်ꩻ။ ထွာမုဲင်ꩻနဲးတဲင် ဝွေꩻသီးအုဲင်းယွန်း (ion - အီလဲက်ထရွန် ဆေ့ꩻအာ ကယောမ်ꩻဒါႏ အဲတ်တမ်)ဖုံႏရာ အောဝ်ႏတတွာဝင်ꩻကိုရပ်ထှူ ကဉ်းအာအာနောဝ်ꩻ မော့ꩻလꩻ +2 အောက်သုဲက် ဒြတ်ခြှောန်းကိုဖုံႏနောဝ်ꩻမꩻသှူ။ ကမ္ဘာႏဟမ်ႏလောင်းကို သဉ့်ယို ထွာ အမုဲင် ၂၄ မော့ꩻအာသွတ်ꩻ ဒြတ်စင်၊ အုဲင်သိုတုပ် (Isotopes) စှူအောဝ်ႏ ၅ စား။ သဉ့်သတ္တုထာꩻခြာဖုံႏကို မာꩻအီလꩻအာလှိုထာꩻနောဝ်ꩻ ထွာ ကထွာဒါႏ သဉ့်သာလဖုဲက် (zinc sulfide) တစား ကဟဲ့ꩻဒါႏ Sphalerite နောဝ်ꩻသှူ။ အတန်သွတ်ꩻ သဉ့်သတ္တုအုင်ႏဖုံႏနောဝ်ꩻ မော့ꩻလꩻ ဩသတေးလျ၊ အေးဆျ၊ တွမ်ႏ အမေရိကန် ခမ်းခြှောန်းဗူႏဖုံႏကို။

သဉ့်,  30Zn
ကအောဝ်ႏလုဲင်ႏဒါႏ ဂုဏ်သတ္တိဖုံႏ
အမဉ်ꩻ၊ သင်္ကေတသဉ့်, Zn
အငေါဝ်းထန်ႏ/ˈzɪŋk/
ZINGK
အယောင်ꩻsilver-gray
ဒြတ်စင် အထဲ့ရော့ꩻ ထာꩻရှောင်ကို သဉ့်
Element 1: Hydrogen (H), Other non-metal
Element 2: Helium (He), Noble gas
Element 3: Lithium (Li), Alkali metal
Element 4: Beryllium (Be), Alkaline earth metal
Element 5: Boron (B), Metalloid
Element 6: Carbon (C), Other non-metal
Element 7: Nitrogen (N), Other non-metal
Element 8: Oxygen (O), Other non-metal
Element 9: Fluorine (F), Halogen
Element 10: Neon (Ne), Noble gas
Element 11: Sodium (Na), Alkali metal
Element 12: Magnesium (Mg), Alkaline earth metal
Element 13: Aluminium (Al), Other metal
Element 14: Silicon (Si), Metalloid
Element 15: Phosphorus (P), Other non-metal
Element 16: Sulfur (S), Other non-metal
Element 17: Chlorine (Cl), Halogen
Element 18: Argon (Ar), Noble gas
Element 19: Potassium (K), Alkali metal
Element 20: Calcium (Ca), Alkaline earth metal
Element 21: Scandium (Sc), Transition metal
Element 22: Titanium (Ti), Transition metal
Element 23: Vanadium (V), Transition metal
Element 24: Chromium (Cr), Transition metal
Element 25: Manganese (Mn), Transition metal
Element 26: Iron (Fe), Transition metal
Element 27: Cobalt (Co), Transition metal
Element 28: Nickel (Ni), Transition metal
Element 29: Copper (Cu), Transition metal
Element 30: Zinc (Zn), Transition metal
Element 31: Gallium (Ga), Other metal
Element 32: Germanium (Ge), Metalloid
Element 33: Arsenic (As), Metalloid
Element 34: Selenium (Se), Other non-metal
Element 35: Bromine (Br), Halogen
Element 36: Krypton (Kr), Noble gas
Element 37: Rubidium (Rb), Alkali metal
Element 38: Strontium (Sr), Alkaline earth metal
Element 39: Yttrium (Y), Transition metal
Element 40: Zirconium (Zr), Transition metal
Element 41: Niobium (Nb), Transition metal
Element 42: Molybdenum (Mo), Transition metal
Element 43: Technetium (Tc), Transition metal
Element 44: Ruthenium (Ru), Transition metal
Element 45: Rhodium (Rh), Transition metal
Element 46: Palladium (Pd), Transition metal
Element 47: Silver (Ag), Transition metal
Element 48: Cadmium (Cd), Transition metal
Element 49: Indium (In), Other metal
Element 50: Tin (Sn), Other metal
Element 51: Antimony (Sb), Metalloid
Element 52: Tellurium (Te), Metalloid
Element 53: Iodine (I), Halogen
Element 54: Xenon (Xe), Noble gas
Element 55: Caesium (Cs), Alkali metal
Element 56: Barium (Ba), Alkaline earth metal
Element 57: Lanthanum (La), Lanthanoid
Element 58: Cerium (Ce), Lanthanoid
Element 59: Praseodymium (Pr), Lanthanoid
Element 60: Neodymium (Nd), Lanthanoid
Element 61: Promethium (Pm), Lanthanoid
Element 62: Samarium (Sm), Lanthanoid
Element 63: Europium (Eu), Lanthanoid
Element 64: Gadolinium (Gd), Lanthanoid
Element 65: Terbium (Tb), Lanthanoid
Element 66: Dysprosium (Dy), Lanthanoid
Element 67: Holmium (Ho), Lanthanoid
Element 68: Erbium (Er), Lanthanoid
Element 69: Thulium (Tm), Lanthanoid
Element 70: Ytterbium (Yb), Lanthanoid
Element 71: Lutetium (Lu), Lanthanoid
Element 72: Hafnium (Hf), Transition metal
Element 73: Tantalum (Ta), Transition metal
Element 74: Tungsten (W), Transition metal
Element 75: Rhenium (Re), Transition metal
Element 76: Osmium (Os), Transition metal
Element 77: Iridium (Ir), Transition metal
Element 78: Platinum (Pt), Transition metal
Element 79: Gold (Au), Transition metal
Element 80: Mercury (Hg), Transition metal
Element 81: Thallium (Tl), Other metal
Element 82: Lead (Pb), Other metal
Element 83: Bismuth (Bi), Other metal
Element 84: Polonium (Po), Metalloid
Element 85: Astatine (At), Halogen
Element 86: Radon (Rn), Noble gas
Element 87: Francium (Fr), Alkali metal
Element 88: Radium (Ra), Alkaline earth metal
Element 89: Actinium (Ac), Actinoid
Element 90: Thorium (Th), Actinoid
Element 91: Protactinium (Pa), Actinoid
Element 92: Uranium (U), Actinoid
Element 93: Neptunium (Np), Actinoid
Element 94: Plutonium (Pu), Actinoid
Element 95: Americium (Am), Actinoid
Element 96: Curium (Cm), Actinoid
Element 97: Berkelium (Bk), Actinoid
Element 98: Californium (Cf), Actinoid
Element 99: Einsteinium (Es), Actinoid
Element 100: Fermium (Fm), Actinoid
Element 101: Mendelevium (Md), Actinoid
Element 102: Nobelium (No), Actinoid
Element 103: Lawrencium (Lr), Actinoid
Element 104: Rutherfordium (Rf), Transition metal
Element 105: Dubnium (Db), Transition metal
Element 106: Seaborgium (Sg), Transition metal
Element 107: Bohrium (Bh), Transition metal
Element 108: Hassium (Hs), Transition metal
Element 109: Meitnerium (Mt), Transition metal
Element 110: Darmstadtium (Ds), Transition metal
Element 111: Roentgenium (Rg), Transition metal
Element 112: Copernicium (Cn), Transition metal
Element 113: Ununtrium (Uut)
Element 114: Ununquadium (Uuq)
Element 115: Ununpentium (Uup)
Element 116: Ununhexium (Uuh)
Element 117: Ununseptium (Uus)
Element 118: Ununoctium (Uuo)
 –
↑
Zn
↓
Cd
တောင်ꩻတနျာႏ ← သဉ့် → ဂဲလီယမ်
အဲက်တမ် အမုဲင်ရဲန်ႏ (Z)30
အဗူႏ၊ ဘလော့group 12
အထဲ့ရော့ꩻ ထာꩻရွောင်period  4
ဒြပ်စင် ကဏ္ဍ  transition metal , alternatively considered a post-transition metal
အှောန်ႏထော့ခါꩻ အဲက်တမ်မေက် အထှူႏခေန်ႏ (±) (Ar)65.38(2)[၁]
အီလဲက္ထရွန် ကဖျင်ထာꩻ[Ar] 3d10 4s2
အပီတထွိုင်ကို ကပါဒါႏ အီလဲက္ထရွန်2, 8, 18, 2
ပှိုင်းဝှို့တုမ်ႏ ယောင်ꩻဖဲ့ဂုဏ်သတ္တိဖုံႏ
ဖေ့စ်အခြုံးအတူႏ
အခြုံးခြီအီအလျား692.68 K ​(419.53 °C, ​787.15 °F)
အထီဗို့ꩻအီအလျား1180 K ​(907 °C, ​1665 °F)
အနဲန်းအတဉ်ႏ (အခန်ꩻအလျား ၊ လမ်းဟောင်းကိုအလျား)7.14 g/cm3
6.57 g/cm3
ဖျှူးဆဉ်းအလျား7.32 kJ/mol
အတအှိုထန်ႏအလျား115 kJ/mol
မိုလာ အလျားအာႏရဲင်ꩻ25.470 J/(mol·K)
အတအှိုထီတေက်ꩻအာႏ
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 610 670 750 852 990 1179
အဲက်တမ်မေက်ဂုဏ်ႏဖုံႏ
ထွာအောက်သုဲက် (အောက်သုဲက်ဒေးဆဉ်း) အထျꩻအအုံ-2, 0, +1, +2 ​(an amphoteric oxide)
ဓာတ်ငင်ႏအီလက်ထရွန် Pauling scale: 1.65
အာႏတောင်ႏတာႏမာꩻထွာအုဲင်းယွန်း1st: 906.4 kJ/mol
2nd: 1733.3 kJ/mol
3rd: 3833 kJ/mol
(more)
အဲက်တမ်မေက် ဒွါႏအကဲန်တကှို့ꩻempirical: 134 pm
ကိုဗေးလဲန့်ဒွါႏအကဲန်တကှို့ꩻ 122±4 pm
ဗန်ဒါဝေါ့သ် ဒွါႏအကဲန်တကှို့ꩻ139 pm
Miscellanea
ကမာꩻထွာခါꩻထာꩻကြုံး ​hexagonal close-packed (hcp)
Hexagonal close packed crystal structure for သဉ့်
အသံ၏အမြန်နှုန်း ပသီႏကှို့ꩻ ဗှိုဗှို3850 m/s (at r.t.) (rolled)
အလျားမာꩻတခြက်ထာꩻ30.2 µm/(m·K) (at 25 °C)
အလျားတွီကာႏထာꩻ116 W/(m·K)
တျာႏရဲးကမ်းထာꩻ59.0 nΩ·m (at 20 °C)
ပသီႏထှို့ꩻဓာတ်diamagnetism
ပသီႏထှို့ꩻ ကခှေါင်းအီဒါႏထာꩻ (χmol)−11.4·10−6 cm3/mol (298 K)[၂]
Young's modulus108 GPa
Shear modulus43 GPa
Bulk modulus70 GPa
ပွုဲင်သွန် အဗျင်ႏ- ပွိုင်စွန် အချိုး0.25
Mohs hardness2.5
Brinell hardness327–412 MPa
CAS Number7440-66-6
ထွာလှောန်ခြောင်ꩻ
ကထုမ်ႏမော့ꩻသားIndian metallurgists (before 1000 BCE)
ဖဖြှဲ့ꩻထန်ႏအရီးသွတ်ꩻလဲင်ႏAndreas Sigismund Marggraf (1746)
Recognized as a unique metal byRasaratna Samuccaya (800)
အစှူဖြှိုးသွတ်ꩻ သဉ့်သီး အုဲင်သိုတုပ်ဖုံႏ
iso NA သက်တန်ꩻတာကွို့ꩻ DM DE

( MeV)

DP
64Zn 49.2% is stable with 34 neutrons
65Zn syn 244 d ε 1.3519 65Cu
γ 1.1155 –
66Zn 27.7% is stable with 36 neutrons
67Zn 4.0% is stable with 37 neutrons
68Zn 18.5% is stable with 38 neutrons
69Zn syn 56 min β− 0.906 69Ga
69mZn syn 13.8 h β− 0.906 69Ga
70Zn 0.6% is stable with 40 neutrons
71Zn syn 2.4 min β− 2.82 71Ga
71mZn syn 4 d β− 2.82 71Ga
72Zn syn 46.5 h β− 0.458 72Ga
ဝီကီဒေတာကို |
| အုံနောင်

သဉ့် တွမ်ႏ တောင်ꩻတနျာႏ ကကြူခါꩻဒါႏ တောင်ꩻတသီႏ သတ္တုကြူယို မာꩻအီစဝင်ꩻ အစောဝ်းသွတ်ꩻ ဘီသီ (B.C.) ၁၀ ရျာꩻဗူႏကိုခါ။ ထှိုင်ႏတှိုႏ ၁၃ ရျာꩻဗူႏမꩻ ကွဲးမာꩻလꩻစရီး သဉ့်ခြေင်ခြေင် အိန္ဒိယခမ်းကို။ တှိုႏ ၁၆ ရျာꩻဗူႏမꩻ ဥရောပခမ်းသား ကွဲးသေစ သဉ့် (zinc)။ အဂ္ဂိရတ်ဆရာႏဖုံႏနောဝ်ꩻ ဖေႏနေးကလꩻ ဝွေꩻသီးကဟဲ့ꩻ ဝ ဗွာစင်(မန်း- ဖြူစင်သော နှင်း၊ အဉ်းဂလစ်ဆျ်- white snow) သဉ့်အောက်သုဲက် အတာႏ လဲ့ꩻခိုးဝင်ꩻ သဉ့် တလီꩻကိုသှူ။

သဉ့်ယို မာꩻအီအာ ကမာꩻပသီႏ တရော်ယိုꩻတောဝ်းဒါႏ ပသီႏမဏိကို။ လိုꩻ ခြှိင်ႏသန်ꩻအီတာႏ သဉ့်ယို ထွာ အောဝ်ႏတောဝ်ႏထွာတောဝ်း ထာꩻခြိုꩻအောဝ်ႏဟမ်ႏကိုထန်ႏ တဗာႏသှူ။ လိုꩻအဖြာꩻ ၂ သန်း ကအောဝ်ႏသော့ꩻဒါႏ ခမ်းထီကအောဝ်ႏပြူႏဖြိုစဖုံႏကို ကထွာဗာႏ ရေားဂါႏအဒေါဝ်ႏဒေါဝ်ႏနောဝ်ꩻ ကောပ်ပှိုး သဉ့်သတ္တုဓာတ်ဆေ့ꩻခြေား အနမ်းလောင်းဖုံႏသှူ။ မဉ်ႏလꩻလုမ်းတောဝ်း သဉ့်သတ္တုဓာတ်နောဝ်ꩻ လိုꩻပေႏ နန်ꩻတန်၊ ဟို့ꩻထိုꩻ။ ကောပ် သဉ့်ဓာတ်ကဉ်ꩻခြေားတဲင် တနေင်ႏနေင်ႏ လိုꩻပေႏဖုံႏ သီထိုꩻ အဖြာꩻ ၈ သိန်ႏကိုရပ်အောဝ်ႏ။

သဉ့်ယို လိုꩻစုမ်ႏဖြီးစုမ်ႏဖြာꩻ ဟှိုန်ဖိုဖိုဒျာႏ၊ ကွဲးတှော့ ကသေငါꩻ သဉ့် (မန်း- သွပ်) သားနောဝ်ꩻ ဆေ့ꩻလုမ်ꩻ။ သဉ့်စင်စင်ယို ထွာ အရောင်ႏဗွာသောမ်ႏသောမ်ႏ၊ အကဗေက်ꩻ တစားသှူ။ သဉ့်ယို ထွာ အခြုံးသား၊ မဉ်ႏဗျင်ႏထို့နောဝ်ꩻ လꩻ အဇျꩻပေႏ ကဗေက်ꩻဖုံႏရာ။ မဉ်ႏဒှိုႏလျားနောဝ်ꩻ အခြီ ၇၈၈ ဒီဂရီ ဖာရဉ်ဟုဲက်ကို၊ အဗို့ꩻတဗြောက်ꩻ ၁၇၀၆ ဒီဂရီ ဖာရဉ်ဟုဲက်ကို။ သယံဇာတကို ကအီးဟူႏထန်ႏ သဉ့်ခြေင်ခြေင်နောဝ်ꩻ လꩻနှောင်ꩻတောဝ်းရိုꩻလဲ့ ကထွာဒါႏ သဉ့်သတ္တုထာꩻခြာဖုံႏနုဲင်း သဉ့်ကုဲတ် တွမ်ႏ ဖရန်ကလဉ်နုဲတ်ဟဲ့ꩻ သဉ့်အောက်သုဲက်ဒ်ဖုံႏ၊ ကယ်လမုဲင်းဟဲ့ꩻ သဉ့် ကာဗွန်နိတ် တွမ်ႏယင်း သဉ့်ဗလဉ်းဟဲ့ꩻ သဉ့် သာလဖုဲက်ဒ် ဒြတ်ခြှောန်းဖုံႏရာနောဝ်ꩻ ထေဟူႏလꩻ အာအေားတန်သှူ။

ကအီးဖြေꩻစာအီတာႏ ကထေမာꩻ သဉ့်သတ္တုနယ်ꩻနောဝ်ꩻ သဉ့်ကာဗွန်နိတ် (ZnFU3)တဲ့ယောဝ်း၊ သဉ့်သာလဖုဲက်ဒ် (ZnS) တဲ့ယောဝ်း ထူႏသော့ꩻဖေႏရီးသွတ်ꩻ ဗှိုင်းကိုထှူ ငိုးလျားဗှိုက်ဖေႏဗာႏ။ အလျားသန်ကထှိုင်ႏဗာႏမွေးနောဝ်ꩻလဲင်ႏ အောဝ်ႏသဉ့်သတ္တုထာꩻခြာ အထွာထိုꩻ သဉ့် အောက်သုဲဒ်။ သဉ့် ကာဗွန်နိတ်၊ သဉ့်အောက်သုဲဒ်တွမ်ႏ ကာဗွန်ဒုဲင်အောက်သုဲဒ်ကပါဒါႏ သဉ့်အောက်သုဲဒ်အဖွန်ႏ (ZnU) ဖုံႏယို မာꩻလျားတွမ်ႏမေႏထှူ ကြူတွမ်ႏ ဘူမိမေႏသွာႏ (မန်း- ကျောက်မီးသွေး) ဖွန်ႏတှော့ꩻ သော့ꩻသှော့ဖှိုင်ꩻ ကဆေင်ႏဒါခါꩻဒါႏ ဟမ်ႏဗော့ꩻအဲန်ကို ဒှိုႏဖေႏဗာႏ။ နောဝ်ꩻလဲင်ႏခါ သဉ့်အောက်သုဲဒ်ကို ကအောဝ်ႏဒါႏ အောက်သီစဲန် တွမ်ႏ ကာဗွန် ခြှောန်းဝင်ꩻတဲင် အထွာ ကာဗွန်မိုနောက်သုဲဒ် ဒြတ်တအှိုထှူ ထန်ႏထိုꩻတှော့ꩻ အောဝ်ႏကုဲင်ဗော့ꩻ သဉ့်ဒျာႏခြေင်ခြေင်သှူ။ ကအောဝ်ႏကုဲင်ဒါႏ သဉ့်နောဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ အတအှိုနေးတဲင် အှောန်ႏဒှူႏထူႏဆုမ်ႏနေးဗာႏမꩻ လꩻ သဉ့်သတ္တု အခြုံးဖုံႏ။ သဉ့်အောက်သုဲဒ်၊ ကာဗွန်မိုနောက်သုဲဒ် ကထန်ႏအာဒါႏ ခမ်းထီဖုံႏရာနောဝ်ꩻ ထွာ ဇျာမနီ၊ ဩသတေးလျ၊ သာဒဉ်းနီးယား၊ ဖြှဲန့်သစ်၊ ကနေဒါ၊ ပိုလဲန့်ဒ်၊ ဘယ်လစီယမ်၊ တွမ်ႏ အမေရိကန် ခမ်းခြှောန်းဗူႏဖုံႏသှူ။ မန်းခမ်းကိုနောဝ်ꩻ ဟူႏလꩻ ဘော်ဒွဉ်း (မန်း- ဘော်တွင်း) သတ္တုအုင်ႏကိုဆေ့ꩻဆေ့ꩻ။

သဉ့်ယို တလီꩻကိုတဲ့ယောဝ်း၊ ထီကိုတဲ့ယောဝ်း ကောပ်အရော်ဒါႏတောဝ်းတဲင် ယမ်ဖေႏနေး ပသီႏပျာႏ ကရော်မှိုန်းတာႏ သူႏဗှို့ꩻဖေႏဗာႏတွမ်ႏ သဉ့်ထီသှူ။ သူႏနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲးတဲင် ပသီႏပျာႏဖုံႏယို အှောန်ႏစုပ်ꩻသော့ꩻ ကဒှိုႏခြီခါꩻဒါႏ သဉ့်ထီကိုထှူ ထေထန်ႏချာ နုဲင်းနောဝ်ꩻသှူ။ တျာႏမေႏဓာတ်ဖှိုင်ꩻကိုတဲ့နောဝ်ꩻ၊ ယောင်ꩻဆျောဝ်ႏ (မန်း- ဓာတ်ပုံ) ဘလောက်(block)ခြုံးကိုဖုံႏတဲ့နောဝ်ꩻ၊ လော့သတ္တုဖုံႏကိုတဲ့နောဝ်ꩻ မာꩻအီပါလွဝင်ꩻသဉ့်သှူ။ သဉ့်တွမ်ႏ တောင်ꩻတနျာႏ ကကြူခါꩻဒါႏ တောင်ꩻတသီးသတ္တုယို ဝင်ꩻမာꩻအီ အာစှိုးတန်။ ဇျာမနီခမ်း ရှောန်ဗီႏ (ရွဉ်ဗီႏ) ယို မာꩻတုမ်ႏ တောင်ꩻတနျာႏ၊ သဉ့်၊ နီကယ် ကြူခါꩻဒါႏ သတ္တုဖုံႏ။ ကထွာဒါႏ ခမ်ꩻတုမ်ႏ ရှောန်သတ္တု ဟူႏလꩻစ ထာꩻခြာကိုယို မာꩻစင်အီကဝင်ꩻ တုမ်ႏ သဉ့်။ ကဟဲ့ꩻဒါႏ သဉ့် ကာဗွန်နိတ်၊ သဉ့် အဲတ်သီတိတ်၊ သဉ့် သတီရာရိတ် ကစဒါႏ သဉ့်သတ္တုဓာတ်ဗှို့ꩻဖုံႏယို မာꩻအီဝင်ꩻ ဘယတသီႏဖုံႏရာ။ သဉ့်တုမ်ႏ တောင်ꩻတနျာႏ ကကြူခါꩻဒါႏ တောင်ꩻတသီး သတ္တုကြူယို မာꩻအီအာ ယမ်ꩻခြုံဖုံႏ၊ တွမ်ႏ စဲ့ꩻဖဲ့ခရာႏ ထာꩻခြိုꩻဖုံႏ။ မာꩻအီပါက သိပ္ပကိရိယာ ထာꩻခုမ်အီဖုံႏရာသှူ။ နောဝ်ꩻမꩻ စဲ့ꩻခꩻဝင်ꩻပွယ်ꩻခါ အခမ်းခမ်း အထီထီဖုံႏ နက်ဖြေꩻဗူႏဟောဝ်သေꩻခါꩻဝင်ꩻ သဉ့် (မန်း- သွပ်) နောဝ်သှူ။ အထဝခေတ်စိုးရပ်ကိုခါ အဂ္ဂိရတ်ဆရာႏ ကမဉ်ꩻဒါႏ ဇျော့စီယတ် အဂရစ်ကိုလာ တဖြာꩻ ဒှိုႏခြီသတ္တုထာꩻခြာ အှိုးမေႏပြုံႏကိုတဲင် မော့ꩻလꩻရီး သဉ့်သတ္တုသှူ။ တယ်ႏနောဝ်ꩻခါလဲင်ႏကာႏ သဉ့်ယို မာꩻအီလွဝင်ꩻ နꩻ၊ ဗင်ဖုံႏ၊ စဲ့ꩻသားတွမ်ႏ လိုꩻရုဲင်းလိုꩻထင် ကကꩻခြှိုင်းဒါႏ ခုမ်ꩻလာꩻဖုံႏသှူ။ ဆေꩻဆဲင်ႏဖုံႏကို ကအောဝ်ႏစာဒါႏ ပသီႏဗွာ (မန်း- အိမ်မိုးသွပ်) သꩻအီလမ်းတာႏယို သဉ့်စင်စင်မွေးတောဝ်း။ ပသီႏ၊ စှိုန်ꩻ၊ သဲင်ဗွာ (မန်း- စိန်ဖြူ)၊ ကာဗွန်ဖုံႏ အောဝ်ႏပါငီꩻဆေ့ꩻဆေ့ꩻ။ မဉ်ႏမဉ်လꩻ သဉ့်ခြေင်ခြေင်နောဝ်ꩻ မာꩻတွမ်ႏ တျာႏမေႏအာႏရဲင်ꩻနေး ဖꩻထန်ႏဗာႏ သဉ့်သာလဖိတ်ထီသှူ။

ထူႏတောမ်

[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
  1. ↑ Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  2. ↑ Weast၊ Robert (1984)။ CRC, Handbook of Chemistry and Physics။ Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing။ pp. E110။ ISBN 0-8493-0464-4။
ထူႏ "https://blk.wikipedia.org/w/index.php?title=သဉ့်&oldid=24053" ကို