ဟောဝ်သေထွိုက်ငါႏ ယာလံဖေင်ꩻဖင်ꩻ ဥပဒေႏခရာႏ

"ဟောဝ်သေထွိုက်ငါႏ ဥပဒေႏခရာႏ" ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏ ခေတ်ကာႏလပြောင်ꩻလုဲင်ႏမုꩻအလꩻတဲင် လိုꩻပေႏလိုꩻတန်တရွေꩻတောဝ်း လိုꩻသီးအစော့ꩻအသွဲႏကကုဲင်တရတ်အီ၊ ကမာꩻသွုမ်ꩻတိန်ꩻ သွုမ်ꩻခြေင်အီထိုꩻဒါႏ လိုꩻသီးဘဝနောဝ်ꩻ ယာလံဖေင်ꩻဖင်ꩻကရိုꩻဒါႏ (မူးယစ်ဆေးဝါး)ယိုလဲ့ အောဝ်ႏပါသော့ꩻနောဝ်ꩻသွူ။ နောဝ်ꩻမꩻ အကျောင်ꩻပျုတွမ်ႏ ယာလံဖေင်ꩻဖင်ꩻတဲင် နဲင်ႏငံႏတောႏတရာꩻဥပဒေႏအတွိုင်ꩻ ဥပဒေႏခွင်ႏကို အွဉ်ႏထွော့လွေꩻဗာႏနေးတွမ်ႏ စီꩻကန်ꩻအခြေင်းတဗာႏတဲင် ထူꩻရေꩻဖေႏတံႏ ခံႏထွိုက်ခံႏသင်ꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻကရိုꩻနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏလွေꩻနုဲင်းဆꩻလယိုအတွိုင်ꩻသွူ။ ပုဒ်မ (၁၅) လိုꩻကအောဝ်ႏသွုံꩻစွယ်ꩻလွေꩻဒါႏ ထာꩻတဟောဝ်တောဝ်း(မူးယစ်ဆေးဝါး)နောဝ်ꩻ ဆဲင်ႏရာꩻခြွိုင်ႏသန်ꩻရေꩻဝွန်ႏတန်ဌာႏန ကအွဉ်ႏထွော့သေꩻခါꩻဒါႏ ခင်ႏလမ်းကိုတရိုꩻတောဝ်း၊ အစိုႏရကမတ်(အသိအမှတ်ပြု)သေꩻခါꩻဒါႏအထွောင်း(ဂေဟာ)ကို ကအောဝ်ႏလိုႏဒင်ႏသေꩻခါꩻဒါႏ မတ်ပုံတင်ယို မဉ်ႏတဒင်ႏတောဝ်း၊ အောဝ်ႏလိုႏကုꩻတသီႏတာႏ ခြွိုင်ႏသန်ꩻရေꩻဝွန်ႏတန်ဌာႏန ကထွဉ်ႏနယ်သေꩻခါꩻဒါႏအချက်ဖုံႏယို မဉ်ႏတနာႏတောဝ်းနောဝ်ꩻ ခံႏဗာႏဝင်ꩻအွဉ်ႏချꩻထောင်ႏတံႏ အဆေ့ꩻသွတ်ꩻ(၃)နေင်ႏ၊ အအာသွတ်ꩻ ဗꩻလွေꩻ(၅)နေင်ႏနောဝ်ꩻသွူ။ ပုဒ်မ(၁၆) ပုဂ္ဂိုလ်ႏအဖြာꩻမုဲင်ꩻတရိုꩻတောဝ်း ပဲစ်တံႏကပါဒါႏ ဆꩻလယို မဉ်ႏလွိုဆန်လွေꩻလဲဉ်း စီႏရင်ႏခံႏဗာႏသွူနောဝ်ꩻ ခံႏဗာႏဝင်ꩻအွဉ်ႏချꩻ ထောင်ႏတံႏ အဆေ့ꩻသွတ်ꩻ(၅)နေင်ႏ၊ အအာသွတ်ꩻ(၃)နေင်ႏ အွဉ်ႏချꩻလွေꩻနွောင်ꩻထွူတကာႏတောဝ်း ရွဉ်တံႏနောဝ်ꩻတဲ့ အွဉ်ႏချꩻလွေꩻနွောင်ꩻနောဝ်ꩻသွူ။ (က) ခြွိုင်ႏသန်ꩻရေꩻဝွန်ႏတန်ဌာႏန ကထေကျောႏညာႏသေꩻခါꩻ အမိန်းအလꩻ အမွူးနောဝ်ꩻတမျိုꩻနောဝ်ꩻ ထွာယာလံဖေင်ꩻဖင်ꩻမျိုꩻ စတဲင်နုဲင်းနောဝ်ꩻနောဝ်ꩻ မဉ်ႏဆို့ꩻရုဲင်လွေꩻ(ယာလံဖေင်ꩻဖင်ꩻမွူး၊ ကိုကာမွူးစတဲင်နုဲင်းနောဝ်ꩻ)။ (ခ) ကထွတ်ထေလွေꩻဒါႏ ယာလံဖေင်ꩻဖင်ꩻ (မူးယစ်ဆေးဝါး)ကို ကသွုံꩻပျုလွေꩻဒါႏ တခြိုꩻကိုနောဝ်ꩻ ဝွန်ႏတန်ဌာႏန ကအွဉ်ႏထွော့သေꩻခါꩻဒါႏ (မူးယစ်ဆေးဝါး)ထေအီတခြိုꩻမဉ်ႏရိုꩻနောဝ်ꩻ ခွင်ꩻပျုတလꩻတောဝ်း၊ မဉ်ႏအွဉ်ႏစူကို၊ ထူႏပသာချာငါ၊ ဖြေ့ꩻလီတွမ်ႏဖြေꩻစာ။ (ဂ) ယာလံဖေင်ꩻဖင်ꩻ (မူးယစ်ဆေးဝါး)ယို မဉ်ႏအွဉ်ႏစူကို၊ ထူႏပသာချာငါထွူတကာႏတောဝ်း ပြောင်ꩻလွေꩻပသာချာငါ စတဲင်မာꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻ။ (ဃ) ခွင်ꩻပျုချက်အတွိုင်ꩻတဲင် ယာလံဖေင်ꩻဖင်ꩻအွဉ်ႏစူကို ခွင်ꩻကလꩻသားတဖြာꩻနောဝ်ꩻ သမ်းလွေꩻဖေႏတော အွဉ်ႏခွင်ꩻတအောဝ်ႏတောဝ်းသားစူကို စတဲင်နုဲင်းနောဝ်ꩻ။ (င) ယာလံဖေင်ꩻဖင်ꩻယို သွုံꩻခွင်ꩻတအောဝ်ႏတောဝ်းလဲ့ ဖေႏကသွုံꩻနောဝ်ꩻ အွဉ်ႏဒေါ့ꩻနယ်၊ သွေꩻကုဲင်၊ နွောင်ꩻအံႏနေးတွော့ꩻ ထွဉ်ႏဝင်ꩻသွုံꩻထွူတကာႏတောဝ်း သွုံꩻလွေꩻနေးအမိန်းအာႏဏာႏတဲင် ထွဉ်ႏသွုံꩻလွေꩻဝင်ꩻ စတဲင်နုဲင်းနောဝ်ꩻ။ (စ) တွမ်ႏယာလံဖေင်ꩻဖင်ꩻ ဥပဒေႏယိုတဗာႏအလꩻ ကထူႏသိမ်ꩻခါꩻဒါႏ တခြိုꩻတွမ်ႏ ဝရမ်းကပ်ကခံႏဗာႏဒါႏ တခြိုꩻတစွိုးစွိုးယို သွုံꩻစွယ်ꩻ၊ မာꩻထိုꩻမား၊ ယားကုဲင်၊ ပြောင်ꩻထိုꩻတွမ်ႏ ပြောင်ꩻလုဲင်ႏတေားအလင် စတဲင်နုဲင်းနောဝ်ꩻ မဉ်ႏမာꩻလွေꩻနောဝ်ꩻ ခံႏဗာႏပဲစ်တံႏ နုဲင်းဆꩻကီအတွိုင်ꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ပုဒ်မ(၁၇) တာႏဝွန်ႏကအောဝ်ႏဒါႏ ဘဏ်တွမ်ႏရွဉ်ဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻ ဌာႏကိုဖုံႏ၊ တာႏဝွန်ႏအောဝ်ႏအတွိုင်ꩻ ပဲစ်တံႏကအောဝ်ႏဒါႏ ရွဉ်၊ တခြိုꩻ၊ အကျိုꩻအမျတ်စတဲင်နုဲင်းနောဝ်ꩻအလောင်း ဆꩻလကိုကပါဒါႏအတွိုင်ꩻ ပဲစ်တံႏယို မဉ်ႏလွိုဆန်လွေꩻလဲဉ်း စီႏရင်ႏခံႏဗာႏသွူနောဝ်ꩻ အဆေ့ꩻသွတ်ꩻ ထောင်ႏတံႏ(၅)နေင်ႏ၊ အအာသွတ်ꩻ ဗꩻလွေꩻ(၁၀)နေင်ႏ အွဉ်ႏထွော့လွေꩻနွောင်ꩻထွူတကာႏတောဝ်း ရွဉ်တံႏနောဝ်ꩻတဲ့ အွဉ်ႏချꩻလွေꩻနွောင်ꩻနောဝ်ꩻသွူ။ (က) အောဝ်ႏလွိုဆန်လဲဉ်းသွူ ပဲစ်တံႏတဲင် ဖေႏကထူႏရေꩻနွောင်ꩻမွိုန်းတောဝ်းနောဝ်ꩻ မာꩻပြောင်ꩻထိုꩻစာႏရင်ꩻ၊ မာꩻထိုꩻမားထိုꩻစာႏရင်ꩻ၊ ပြောင်ꩻလုဲင်ႏထိုꩻတွမ်ႏ ဖျင်ဆင်ထိုꩻစာႏရင်ꩻ စတဲင်နုဲင်းနောဝ်ꩻ။ (ခ) ပုဒ်မ ၆၊ ပုဒ်မခွဲ (ဋ)အလꩻ ဗဟိုႏအစွိုꩻသား ကထေသေꩻခါꩻ အမိန်းအတွိုင်ꩻ ထွုမ်ႏထူႏစဲစ်ဆေꩻ၊ ဆွမ်ꩻခွင်ꩻကအောဝ်ႏ လိုꩻတဖြာꩻနောဝ်ꩻ ဝွေꩻကအောဝ်ႏလိုႏထုမ်ႏစဲစ်ဆေꩻဒါႏ ရွဉ်ဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻစာႏ၇င်ꩻဖုံႏယို ဖေႏစဲစ်တောဝ်း၊ အောဝ်ႏလိုႏကူꩻလိတ်ဗွိုန်(မိတ္တူ)ကူꩻခွင်ꩻဖေႏတောဝ်းတွမ်ႏ သက်သေႏခံႏတခြိုꩻဖုံႏယို သိမ်ꩻခွင်ꩻဖေႏတောဝ်း စတဲင်နုဲင်းနောဝ်ꩻ။