ဟော်ꩻတရာꩻထွာအနယ်ꩻ
တရာꩻဗွေႏကထွာဒါႏ ဗွေႏဘုရာꩻယို ရွစ်နမောတဿသွံလဲင်ႏ ဝုဲင်ႏဘုရာꩻဗွေႏဩ၊ နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ(၃-လဲင်ႏ)၊ သာႏဓု(၃)လဲင်ႏ၊ အရီးသွတ်ꩻအစ ပထမအနေႏ ကွပ်ပွိုးရိုႏသေႏဗာႏ နီဗွေႏဘုရာꩻ ကုသိုလ်ႏကံႏစေႏတနာႏ မင်္ဂလာႏနုဲင်းယိုတဲင် ကအီႏသွဉ်ဒါႏ ဓမ္မကထိကသွဉ်တန်ꩻယို ကေားကသွဉ်သား ခွေသွဉ်းတဲ့နဝ်ꩻ၊ ကေားကထင်ႏဒါႏသွဉ်တန်ꩻသား နီဗွေႏသင်္ဃာႏသီး ကားကအဝ်ႏဖုံႏတဲ့နဝ်ꩻ ဘုရာꩻဗွန်အဝ်ႏကုမ်း၊ တရာꩻဗွန်အဝ်ႏကုမ်း၊ သံဃာႏအဝ်ႏကုမ်းတဲင် အုံဟဝ်အဝ်ႏသန်ꩻ၊ ခြွိုင်ႏသန်ꩻချမ်ꩻသာႏ ကုသိုလ်ႏအ တာႏ၊ ဘာႏသာႏ၊ သာႏသနာႏနုဲင်းယိုအတွက် သက်ထိုထို စိုးဆွာꩻဆွာꩻ ခွုမ်မာꩻဆောင်ႏရွက်ထွူတဲင်ခါ မဂ်တရာꩻဖိုလ်ႏဉာဏ်ႏ နိဗ္ဗာန်ႏချမ်ꩻသာႏ ယံဖေႏနေးကလꩻဗာႏ စွုမ်ႏပီးစွုမ်ႏပါꩻ ပငါပရာꩻနေား။(သာႏဓု-၃လဲင်ႏ) ဝေင်ꩻသီႏသဲင်ႏ၊ ဇဝနာရာမလိတ်သွဉ်တွိုက်၊ ခွေသွဉ်းကောဝိဒ ဩဝါဒဗွေႏဩ။ အမုဲင်(၁)တဗာႏ- "ထီႏဖွီ-ဟွုန်ငမ်း၊ သွမ်ꩻ-အုပ်ꩻနမ်း၊ သꩻညမ်း ထွာမွုန်းနေား"။ အမုဲင်(၂)- "ထေရဝါဒ၊ မွေးဓမ္မ၊ ဟော်ꩻလွသေႏသေႏနေား"။ အမုဲင်(၃)- "ပိဋကတ်ကို၊ ပါတဝ်းယို၊ မုဲင်ꩻကိုဟော်ꩻမွုန်းနေား"။ အမုဲင်(၄)- "ဟော်ꩻတရာꩻမာႏ၊ ကေားကနာႏ၊ ထွာဒါႏမိစ္ဆာႏဒိဋ္ဌိနေား"။ အမုဲင်(၅)- "ယံသေတရာꩻ၊ လိုꩻအမျာꩻ၊ ရိုꩻသာꩻဟော်ꩻသွော့နေား"။ ဗွေႏသံဃာႏသီးဖုံႏ ကားကအဝ်ႏ တယ်ႏအမုဲင်တာ ဗꩻလွေꩻအမုဲင်ငတ်ꩻ ဖတ်လွေꩻစမ်ꩻတလဲင်ႏမွိုင်ႏ" (သံဃာႏရွစ်လွေꩻယင်း အစဲဉ်ႏအတွိုင်ꩻ) အဝ်ႏငတ်ꩻချက်၊ တချက်တချက်စီႏ ဆေ့ꩻဆေ့ꩻဖြွောင်ႏဖြွောင်ႏ ဒွေါင်ႏဒွေါင်ႏယိုꩻယိုꩻ ခွေသွဉ်းအီႏခြုဲင်းနယ်က။ (က) "ထီႏဖွီ"။ "ထီႏဖွီ-ဟွုန်ငမ်း"။ ထီႏဖွီ-ကရိုꩻနဝ်ꩻ ထီႏဖွီပရိသတ်၊ ထီႏဖွီနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲးတဲင် ဟော်ꩻတရာꩻသား၊ "ပရိသတ်ယိုနဝ်ꩻ အဒါႏတဝ်းထမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻ၊ အပညာႏအဲဉ်ထဝ်း ဟော်ꩻဖေႏစွဉ်ႏတရာꩻယော့ယော့ဆုံးဆုံး၊ တဲးတဲးဝါးဝါးတဲ့ အလွိုးတဒါႏတဝ်း၊ အလွိုးတသေနာႏနွောင်ꩻတဝ်း"ထီဖွီဝင်ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင်- တိန်ႏထီႏဖွီနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ "ဆဲင်ႏတဝ်းထာꩻလူႏ၊ ယူႏယူႏဟော်ꩻ၊ ကားကထန်ႏဖြောင်း၊ ကားကလောင်းဖြေꩻ"၊ နဝ်ꩻမꩻ တိန်ႏဟော်ꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ ပရိသတ်နဝ်ꩻနဝ်ꩻ ထီႏဖွီထိုꩻဟော်ꩻတရာꩻသား၊ ဝင်ꩻကလူႏဗာႏ၊ ဝင်ꩻကတန်ꩻဗာႏတဲ့ တန်ႏအီႏနစ်သက်၊ တန်ႏအီႏသꩻရေꩻတဲ့ နစ်သက်တဝ်း၊ သꩻရေꩻတဝ်း၊ ဗော့ꩻနစ်သက် တဝ်း၊ သꩻရေꩻတဝ်းတဲ့ အကျိုꩻတန်တဝ်း။ တန်ႏအီႏထွာသံဝွေႏဂတဲ့ ထွာတဝ်း-စတဲင် ထာꩻတဟဝ်တဝ်းနုဲင်းနဝ်ꩻ ပေါႏလွဉ်ဒါႏ၊ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻတဲင် နီသွဉ်းသီး ကဟော်ꩻတရာꩻသားနဝ်ꩻ ထီႏဖွီမွုန်းပရိသတ်၊ ထီႏဖွီမွုန်းသွော့ ပရိသတ်။ (ခ)"ဟွုန်ငမ်း"။ "ဟွုန်ငမ်း"ကရိုꩻနဝ်ꩻ- နုဲင်းမုဲင်ꩻတွော့ꩻ နီသွဉ်းသီး ဟော်ꩻတရာꩻသားနဝ်ꩻ ယလဲင်ႏလဲင်ႏတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ႏကဒါႏလဲဉ်း နီသွဉ်းသီးဖုံႏပါ၊ ပုဂ္ဂိုလ်ႏယံ ပုဂ္ဂိုလ်ႏကျောႏ၊ ဆရာႏတောႏတန်ဖုံႏသမ်းပါ၊ တိန်ႏပါနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ- "အား ဟန်ႏနီꩻ ခွေအီႏဟော်ꩻတရာꩻယို ပုဂ္ဂိုလ်ႏဒါႏ၊ ပုဂ္ဂိုလ်ႏယံ၊ ပုဂ္ဂိုလ်ႏကျောႏဖုံႏသမ်းပါ၊ ခွေဟော်ꩻတရာꩻမဉ်ႏမာႏမဲ့ꩻ အီႏကဲ့ꩻရဲ့ꩻခွေ၊ အီႏသွမ်ꩻခွေ၊ ခွေဟော်ꩻတရာꩻနဝ်ꩻ ထွꩻတဝ်းဝွေꩻဗွေႏသီး"သꩻနဝ်ꩻ ဟွုန်ငမ်းထိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ။ ယဟန်ႏနဝ်ꩻ ပရိသတ်တဲ့ လိုꩻသမ်းအာ၊ တိန်ႏအာတွော့ꩻ သမ်းတဟော်ꩻဖိုတဝ်းတွော့ꩻ ဟွုန်ငမ်းထိုꩻပရိသတ်၊ တိန်ႏဟွုန်ငမ်းနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ သꩻတနွောင်ꩻဒါႏ၊ ဗော့ꩻသꩻတနွော့ꩻသွူနဝ်ꩻ ထာꩻယူႏပစ်ꩻထိုꩻဒါႏ၊ ဗော့ꩻခွုမ်စေးတဲ့ သင်ႏစွဉ်ႏရောက်ရောက်ရဲက်ရဲက်၊ ယဟန်ႏနဝ်ꩻ မဉ်ႏခွုမ်မဲက်တဲ့ စူတနွော့ꩻတနꩻ၊ ဗော့ꩻသꩻထွာထိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ ဗော့ꩻသꩻငမ်းထိုꩻစားနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ရေႏဟော်ꩻတမျိုꩻတဲ့ ထန်ႏတေားဒျာႏတမျိုꩻ။ ကယူႏခါꩻဖုံႏနဝ်ꩻတဲ့ အရေꩻကတန်တန်ကိုဖုံႏနဝ်ꩻတဲ့ အဝ်ႏကုဲင်အဝ်ႏကီထိုꩻဒါႏ၊ အထွာဒါႏနုဲင်းနောဝ်ꩻစား၊ ကွပ်ပွိုးနောဝ်ꩻမꩻတဲင်တွော့ꩻ အွဉ်ႏဗာႏသꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲးတဲင် "ခွေကဟော်ꩻတရာꩻယိုနဝ်ꩻ ဟော်ꩻဒျာႏလိတ်ကိုအတွိုင်ꩻဒျာႏ၊ ပါꩻမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻဟော်ꩻတဲ့ယဝ်း၊ ဝင်ꩻဒါႏလဲဉ်းခွေဟော်ꩻတဲ့ယဝ်း၊ ဝင်ꩻတဒါႏလဲဉ်းတဝ်းခွေ ဟော်ꩻတဲ့ယဝ်း၊ အဟော်ꩻတရာꩻယိုအတွိုင်ꩻနေနေ။ ပုဂ္ဂိုလ်ႏအပါꩻမုဲင်ꩻဟော်ꩻတဲ့ ဟော်ꩻနုဲင်းယိုနေနေ၊ အဗွန်ဗွန်ဝင်ꩻ၊ သꩻအွဉ်ႏသွော့နုဲင်းနဝ်ꩻ၊ ဝင်ꩻအမျိုꩻအီႏကဲ့ꩻရဲ့ꩻ၊ ဝင်ꩻအမျိုꩻအီႏသဲ့ꩻသွမ်ꩻခွေမွေးတဝ်း၊ ငမ်းခရာႏလိုႏတဝ်း"ဖေႏအာႏချာသွော့နမ်းနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ နဝ်ꩻနဝ်ꩻ 'ဟွုန်ငမ်း'။ (ဂ) "သွမ်ꩻ"။ "သွမ်ꩻ"ကရိုꩻနဝ်ꩻ သွမ်ꩻချာနမ်းအဝ်ႏ၊ သွမ်ꩻဝင်ꩻအဝ်ႏ၊ "သွမ်ꩻချာနမ်း"ကရိုꩻနဝ်ꩻ 'နီယို ဒါႏတဝ်း ထမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻ၊ ဝင်ꩻထွဉ်ႏဟော်ꩻတဲင်တွော့ꩻ ဟော်ꩻဗာႏလေႏကွို့ꩻ'ဗော့ꩻငဝ်းစားနဝ်ꩻ ထန်ႏလွဉ်သွူနဝ်ꩻ တရာꩻနာႏပရိသတ်၊ တရာꩻနာႏပရိသတ်သားနဝ်ꩻ သꩻဝင်ႏစာꩻတဝ်းဒွုမ်၊ ထီႏဖွီထိုꩻ ဟော်ꩻတရာꩻသား၊ 'အတဒါႏတဝ်းတဲ့ရိုꩻ'၊ နဝ်ꩻမꩻ ဟော်ꩻတရာꩻသားယိုနဝ်ꩻ ကနာႏတရာꩻသား ဖေႏနေးကယွုမ်းအံႏ ဟော်ꩻတရာꩻသားနုဲင်းနဝ်ꩻမꩻ။ ထာꩻယွုမ်းအံႏမဉ်ႏအဝ်ႏ ဟော်ꩻတရာꩻသားလောင်းနုဲင်းနဝ်ꩻမꩻ ဝင်ꩻသꩻတဲ့ဝင်ႏစာꩻ၊ 'အီႏဟော်ꩻထူꩻ ထူႏနုဲင်းမုဲင်ꩻမကောင်း?၊ အီႏဟော်ꩻဆန်ꩻဆန်ꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻမကောင်?၊ နီအီႏအုံလွဉ်ꩻဗာႏနုဲင်းမုဲင်ꩻ?၊ နီအီႏအဝ်ႏလွဉ်ꩻဗာႏနုဲင်းမုဲင်ꩻ'ဝင်ꩻမဉ်ထူႏအနယ်ꩻစားနဝ်ꩻ၊ သꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ ဖေႏကအဝ်ႏမꩻ။ ယိုနဝ်ꩻ ရီးသွတ်ꩻအစ ပထမအနေႏ ဝွေꩻဗွေႏသွမ်ꩻထွူထာစွဉ်ႏအနမ်း နုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ပရိသတ်ထာꩻယူႏ၊ ထာꩻထီႏဝွေꩻဗွေလောင်းနဝ်ꩻ ဖွီထိုꩻဒါႏ၊ ဖွီလွုမ်ꩻတကာႏတဝ်းတဲ့ ကနာႏတရာꩻသားနဝ်ꩻ သꩻလော်လယ်ထိုꩻဒါႏ၊ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻတဲင် ပေါႏဟော်ꩻတရာꩻနဝ်ꩻ ဒါႏတဲ့နောဝ်ꩻ၊ ဒါႏတဝ်းတဲ့နဝ်ꩻ တွမ်ႏသွမ်ꩻချာမွုန်းနမ်း၊ အွဉ်ႏဟိတ်ဟိတ်လွိုး၊ အွဉ်ႏပီပီပဲ့ပဲ့နဝ်ꩻ၊ ပိတ်ခန်းတဒါႏတဝ်းတဲ့ မာꩻဗာႏနုဲင်းအဒါႏပုံႏနဝ်ꩻ။ ဝင်ꩻဖေႏနေးကယွုမ်းအံႏလွဉ်၊ ပရိသတ်ဖုံႏနဝ်ꩻ၊ အမျာꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ထီႏဟော်ꩻတရာꩻသားတဲ့ သꩻကိုထာꩻအာႏကွိုꩻ ဖေႏနေးကပေါႏလွဉ်၊ မာꩻဗာႏအပုံႏနဝ်ꩻ။ နဝ်ꩻထွူတွော့ꩻ "သွမ်ꩻဝင်ꩻ"၊ "ပါꩻယိုနဝ်ꩻ အတဒါႏတဝ်းခြာ၊ အဟော်ꩻတရာꩻ အတထွꩻတဝ်းခွေ၊ အွဉ်ႏဒါႏနွိုင်ႏကွို့ꩻအနမ်းလွုမ်ꩻ၊ နဝ်ꩻမꩻ ဟော်ꩻတရာꩻတဲ့ အတမွေးတဝ်းခြာနေနေ၊ ဖုတ်ꩻဖက်ꩻဟုတ်ꩻဟက်ꩻလေႏကွို့ꩻထာꩻ"စတဲင်စားနဝ်ꩻ၊ သွမ်ꩻဝင်ꩻဟော်ꩻတရာꩻသားနမ်း၊ သွမ်ꩻဝင်ꩻတရာꩻ၊ နုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့ ဟဝ်မာꩻတဝ်း၊ မာꩻမွုန်း၊"ထီႏဖွီ-ဟွုန်ငမ်း၊ သွမ်ꩻအုပ်ꩻနမ်း၊ သꩻညမ်း-ထွာမွုန်းနေား"။ (ဃ) "အုပ်ꩻနမ်း"။ "အုပ်ꩻနမ်း"ယိုနဝ်ꩻ 'ဗွေႏစင်ꩻယိုနဝ်ꩻ အောင်ႏဓမ္မာစရိယ၊ အောင်ႏထာꩻယို၊ အောင်ႏထာꩻနဝ်ꩻ၊ အုံဗာႏအွိုးယို၊ အုံဗာႏအွိုးနဝ်ꩻ၊ ထင်ႏဗာႏဖို ဆရာႏတောႏတန်ယိုထျꩻ၊ ဆရာႏတောႏနဝ်ꩻနဝ်ꩻထျꩻ'စတဲင်စားနဝ်ꩻစားဖုံႏ၊ အုပ်ꩻချာအနမ်းနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ နဝ်ꩻမꩻတဲင် "ခွေဟော်ꩻတရာꩻယိုမꩻယံ၊ ပါꩻဟော်ꩻတရာꩻနဝ်ꩻ ထွꩻတဝ်းခွေ၊ ပါꩻအွိုးယိုဟော်ꩻ၊ ပါꩻအွိုးနဝ်ꩻဟော်ꩻနဝ်ꩻ ထွꩻတဝ်းခွေ"နဝ်ꩻ အုပ်ꩻအတရာꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ နဝ်ꩻနဝ်ꩻ "အုပ်ꩻနမ်း"။ (င) သꩻညမ်းထွာမွုန်းနေား-တဲ့။ "သꩻညမ်း"ကရိုꩻနဝ်ꩻ- အကုသိုလ်ႏသꩻ၊ သꩻအကုသိုလ်ႏ၊ သꩻအကုသိုလ်ႏယိုနဝ်ꩻ ထွာနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲးတဲင်တွော့ꩻ ပုထုဇဉ်ႏသီးနဝ်ꩻက ပေါႏဟော်ꩻသွူတရာꩻတဲ့ 'အား- ဟန်ႏနီꩻယိုနဝ်ꩻ ခွေဟော်ꩻတရာꩻ၊ ပါꩻဖေႏနေးကအံႏဖြာႏခွေ'ပေါႏသꩻနုဲင်းနဝ်ꩻပေါႏနဝ်ꩻ သꩻနဝ်ꩻအကုသိုလ်ႏသꩻလဲဉ်း၊ 'ဝင်ꩻဖေႏနေးကအံႏဖြာႏခွေတရာꩻ'နဝ်ꩻတဲ့ အကုသိုလ်ႏသꩻဒျာႏနေနေ။ 'ဟန်ႏနီꩻ နာႏတရꩻသား အာတန်ယိုတန်' တရာꩻအောင်ႏဆက် အလွိုးအီႏလꩻအာတန်'သꩻမဉ်ႏယူႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့ အကုသိုလ်ႏသꩻဒျာႏနေနေ၊ (ဟော်ꩻတရာꩻသား) မဉ်ႏဆေ့ꩻတဲ့ 'အဲ ခအေ၊ ဟန်ႏနီꩻ ခွေကတားလွဉ်တဲးတဲးဝါးဝါးတန်နဝ်ꩻ ဟော်ꩻတရာꩻသားတာႏ လꩻတစိꩻပေႏဒျာႏ၊ တွက်ပုံႏအလွိုးလꩻတဝ်းဗာႏ'သꩻမဉ်ႏထွာနုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့ အကုသိုလ်ႏသꩻဒျာႏနေနေ။ နဝ်ꩻစားဖုံႏနဝ်ꩻ သꩻညမ်းဖုံႏ၊ သꩻယွုတ်ဖုံႏ၊ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻတဲင် ပုဂ္ဂိုလ်ႏဟော်ꩻတရာꩻသားယိုနဝ်ꩻ သꩻစားနဝ်ꩻ အွဉ်ႏမွုန်းတဝ်းလာꩻလာꩻမꩻ၊ ထွာမွုန်းတဝ်းလာꩻလာꩻမꩻ၊ သꩻဓာတ်နဝ်ꩻ အွဉ်ႏဒျာႏအစင်စင်၊ အွဉ်ႏဒျာႏအကြောင်းကြောင်း၊ ထွားနုဲင်းဒျာႏ နီဗွေႏဘုရာꩻကဟော်ꩻတရာꩻနဝ်ꩻ၊ နီဗွေႏဘုရာꩻသီး ကဟော်ꩻတရာꩻယိုနဝ်ꩻ- ဥပမာႏပွုံႏခွိုင်ꩻ တဲက်တွိုင်ꩻနုဲင်းချင်ႏသေ့ꩻကဆွမ်ꩻထာꩻသားနဝ်ꩻ၊ ထာꩻသားနဝ်ꩻ အပေႏပေႏတဲ့ ဝွေꩻချင်ႏသေ့ꩻ ဝီရိယနဝ်ꩻအတွိုင်ꩻတွိုင်ꩻဒျာႏ၊ ဆွမ်ꩻခန်းနုဲင်းဆင်ဖုံႏ၊ အတလာလာစားနဝ်ꩻတဲ့ အဝီရိယနဝ်ꩻ အတွိုင်ꩻတွိုင်ꩻဒျာႏ၊ ဝီရိယယွမ်ꩻတဝ်း၊ နဝ်ꩻမꩻတဲင် နီသွဉ်းသီးဟော်ꩻတရာꩻသားတဲ့ နုဲင်းနဝ်ꩻနေနေ၊ ပရိသတ်မဉ်ဆေ့ꩻဆေ့ꩻ၊ ပရိသတ်မဉ်အာအာ နီကရေႏဟော်ꩻခါꩻအတွိုင်ꩻနဝ်ꩻ ဟော်ꩻဗာႏနဝ်ꩻအတွိုင်ꩻ။ ချော့ꩻထိုꩻလꩻတဝ်း၊ ယွမ်ꩻထိုꩻလꩻတဝ်း၊ ပရိသတ်မဉ်ႏဆေ့ꩻတမျိုꩻ၊ ပရိသတ်မဉ်ႏအာတမျိုꩻ၊ လိုꩻဝေင်ꩻတမျိုꩻ၊ လိုꩻကောင်တမျိုꩻ၊ လိုꩻတယောက်တမျိုꩻ၊ လိုꩻတဲးတဲးဝါးတမျိုꩻ ပြောင်ꩻထိုꩻတရာꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ လꩻတဝ်း၊ ဟော်ꩻဗာႏအမဲဉ်ႏအမဲဉ်ႏအတွိုင်ꩻ၊ မေတ္တာႏတရာꩻနဝ်ꩻ အွဉ်ႏတရျားရျားဗာႏ၊ အွဉ်ႏဗာႏသꩻဗွာဗွာ၊ နဝ်ꩻနဝ်ꩻ "သꩻညမ်းထွာမွုန်းနေား"။ အမုဲင်(၂)"ထေရဝါဒ၊ မွေးဓမ္မ၊ ဟော်ꩻလွသေႏသေႏနေား"တဲ့။ နဝ်ꩻမꩻတဲင် 'ထေရဝါဒ-မွေးဓမ္မ'ကရိုꩻနဝ်ꩻ တရာꩻမွေး၊ တရာꩻမဲဉ်ႏ၊ ဟော်ꩻသေႏသေႏဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့၊ 'ထေရဝါဒ'ကရိုꩻနဝ်ꩻ ထေရ-နဝ်ꩻ မဟာႏထေရ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ တမုဲင်ꩻဖုံႏ? နီဗွေႏဘုရာꩻကဟော်ꩻသေꩻခါꩻအတွိုင်ꩻတဲ့ နေးထူႏလွဉ်ꩻ၊ ကျင်ꩻသွုံꩻလွဉ်ꩻ ဗွေႏမဟာကဿပသီးဖုံႏ၊ ဗွေႏသာရိပုတ္တရာႏသီးဖုံႏ၊ ဗွေႏမဟာမောဂ္ဂလ္လာန်ႏသီးဖုံႏ-စတဲင် ဝွေꩻဗွေႏသီးဖုံႏ ကဟော်ꩻအတွိုင်ꩻ၊ ဝွေꩻဗွေႏသီးဖုံႏ ကဒေါ့ꩻအတွိုင်ꩻ၊ နဝ်ꩻနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻ'ထေရဝါဒ' အချုတ်နဝ်ꩻ အဝ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻသနယ်။ နဝ်ꩻမꩻတဲင် ဟော်ꩻလွဉ်ꩻမဲဉ်ႏမဲဉ်ႏဗာႏ နီဗွေႏဘုရာꩻကဟော်ꩻအတွိုင်ꩻ၊ ဟော်ꩻလွဉ်ꩻမွေးမွေးဗာႏ ထေရဝါဒ၊ နီဗွေႏဘုရာꩻတပဲ့ꩻတပန်ꩻ ရဟန်ꩻသံဃာႏ၊သီးကဟော်ꩻနဝ်ꩻအတွိုင်ꩻ၊ ဟော်ꩻလွဉ်ꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့။ နဝ်ꩻမꩻတဲင် အမုဲင်(၃) "ပိဋကတ်ကို၊ ပါတဝ်းယို၊ မုဲင်ꩻကိုဟော်ꩻမွုန်းနေား"တဲ့။ ပိဋကတ်ကိုတပါတဝ်း နဲင်ႏငံႏလောင်ႏနဲင်ႏငံႏလင်တဲး နီသွဉ်းသီးသေတဝ်းတဲ့ နီသွဉ်းသီးမန်းနဲင်ႏငံႏကိုယိုခါ (နွောင်ꩻဟံႏကိုယိုခါ)၊ ကလဲဉ်းလဲဉ်းဖုံႏတဲ့ ဟော်ꩻတမွိုꩻတမာꩻအဝ်ႏတဝ်း၊ ယိုခါတဲ့ ဟော်ꩻတမွိုꩻတမာꩻသားအဝ်ႏ၊ နဝ်ꩻမꩻတဲင် ယိုခါခဲ့ꩻခဲ့ꩻ လုမ်ꩻလုမ်ꩻလျားလျား၊ ထွားသွော့"မိုးပြာဂိုဏ်း"၊ ဝွေꩻသီး "မိုးပြာဂိုဏ်း"နဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးကျမ်ႏတဲႏထောင်ႏ "ပစ္စုပ္ပန္နဝါဒ"တဲ့။ "ပစ္စုပ္ပန္နကမ္မဝါဒ"၊ "မိုးပြာဂိုဏ်း"နဝ်ꩻ ထမုဲင်ꩻဝါဒ? "ပစ္စုပ္ပန္နကမ္မဝါဒ"၊ ဝွေꩻသီးကျယ်ႏတယ်ႏထောင်ႏဝါဒနဝ်ꩻ၊ ဝွေꩻသီးနဝ်ꩻရိုꩻ "အတိတ်အဲဉ်ထဝ်း"တဲ့၊ "အနာဂတ်အဲဉ်ထဝ်း"တဲ့၊ အဝ်ႏပစ္စုပ္ပန်ႏလွုမ်ꩻ၊ ဝွေꩻသီးဒင်ႏမဟာယာနဖုံႏနဝ်ꩻမဉ်ႏတဲ့ ဝင်ꩻကမ္ဘာႏ "အသိအမှန်ပြု"၊ ဝွေꩻသီး "ပစ္စုပ္ပန္နကမ္မဝါဒ"ယိုတဲ့ နဲင်ႏငံႏတောႏသံဃနာယက ဖေႏနေး "အသိအမှတ်ပြု"ဖေႏသွော့၊ အွဉ်ႏဖေႏသွော့အတီႏ အဒင်ႏနုဲင်းနောဝ်ꩻ။ ကယွုမ်းအံႏဒါႏဝါဒယိုတဲ့ တခြင်ခြင်၊ ဟဝ်ဟဝ်ဒါႏဒါႏ၊ ချမ်ꩻချမ်ꩻသာႏသာႏ ဝွေꩻသီးဖေႏနေးကဟော်ꩻဗာႏ၊ ဖေႏနေးကတဲမ်းဗာႏ၊ ဖေႏနေးကဒေါ့ꩻဗာႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏနဲင်ႏငံႏတောႏ ဖေႏနေးကအွဉ်ႏထွော့လင်ꩻဖေႏသွော့'အဒင်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ ဝင်ꩻစူꩻတဝ်း၊ "ပစ္စုပ္ပန္နဝါဒ"ယို စဉ်ꩻစာꩻစဲင်းစဲင်း၊ ဝွေꩻသီးဟော်ꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻတဲင်-"အနာႏဂတ်အဲဉ်ထဝ်း"တဲ့၊ ပေါႏအနာႏဂတ်အဲဉ်ထဝ်းတဲ့ ကုသိုလ်ႏမာꩻခရာႏလိုႏတဝ်း၊ မဉ်ႏမာꩻခန်းကုသိုလ်ႏကရိုꩻနဝ်ꩻတဲ့ တွိုႏဘဝငါသူꩻ အံႏခရာႏတလိုႏတဝ်း၊ ဘဝငါမဉ်ႏတဲ့အဲဉ်ထဝ်းက ဝွေꩻသီးနဝ်ꩻ၊ မဉ်ႏမာꩻခန်းအကုသိုလ်ႏတဲ့ ဘဝငါအဲဉ်ထဝ်းတဲင် ခံႏခရာႏတလိုႏတဝ်း၊ အံႏခရာႏတဲ့ လိုႏတဝ်း၊ ခံႏခရာႏတဲ့ တလိုႏတဝ်း၊ မဉ်မာꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻမာꩻ လွတ်လွတ်လပ်လပ် မာꩻလꩻဒျာႏ-တဲ့၊ 'လိုꩻပြိန်ꩻကျွိုက်-လိုꩻမွိုက်မဲဉ်လꩻ'ငါႏ ဝါဒစားနဝ်ꩻစားနဝ်ꩻ။ ဥပမာႏ- ဝွေꩻသီးဟော်ꩻ ပါဏာတိပါတ-တဲ့၊ ပါဏာတိပါတ-နဝ်ꩻ မာꩻသီလိုꩻမꩻ အပဲစ်အဝ်ႏတဲ့၊ မာꩻသီထော့ꩻ၊ မာꩻသီဆာဖုံႏနဝ်ꩻ အပဲစ်တအဲဉ်ထဝ်းတဲ့၊ "ထော့ꩻဖုံႏဆျာဖုံႏ"ကရိုꩻနဝ်ꩻ ကမ္ဘာႏဟန်ႏအိုဒျာႏတဲ့ လွေꩻဟော်ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ တဲ့ꩻနာႏလွူးထော့ꩻသား၊ တဲ့ꩻနာႏ လွူးဆျာသားဖုံႏသနယ်နဝ်ꩻ၊ ဝွေꩻသီးလွေꩻဟော်ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့။ အဒိန္နာဒါန-တဲ့ ဝွေꩻသီးဖွင်ꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻ? "ထူႏတခွန်ꩻဝင်ꩻထာꩻ"ကရိုꩻနဝ်ꩻ ပုဂ္ဂိုလ်ႏတဖြာꩻပဲင်ႏနဝ်ꩻမꩻ ထွာအပဲစ်တဲ့၊ ပေါႏအမျာꩻပဲင်ႏဒျာႏနဝ်ꩻ အပဲစ်အဲဉ်ထဝ်းတဲ့၊ ပွိုးထမုဲင်ꩻနဲးတဲင်- ဥပမာႏ-မွိုင် "ပြည်သူပိုင်"မန်းကရိုꩻနဝ်ꩻ၊ ခမ်းသားပဲင်ႏစားနဝ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ "ခမ်းသား"ကရိုꩻနဝ်ꩻ နီတဲ့အဝ်ႏပါဒျာႏ၊ ပေါႏနီထူႏခမ်းသားတခြိုꩻနဝ်ꩻ တွမ်ႏနီကထူႏချာဒျာႏ နီတခြိုꩻနဝ်ꩻပီဝင်ꩻ၊ ဝွေꩻသီးရိုꩻအပဲစ်အဲဉ်ထဝ်းနဝ်ꩻ လွေꩻထူႏတခွန်ꩻစံꩻ အစိုႏရတခြိုꩻမွိုင်၊ ပါꩻဆွမ်ꩻနဲ့? ဆွမ်ꩻတဝ်းနဲ့? လိုႏစဉ်ꩻစာꩻစံꩻဒျာႏ။ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရတဲ့ ဝွေꩻသီးဖွင်ꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻတွော့ꩻ အမူႏအခို ပေါႏသဖော်ꩻတူႏလို့ဝင်ꩻနဝ်ꩻ၊ အခိုအမူႏ သဖော်ꩻပေါႏတူႏလို့ဝင်ꩻနဝ်ꩻ အပဲစ်အဲဉ်ထဝ်း၊ အပဲစ်အဲဉ်ထဝ်းတဲ့၊ နဝ်ꩻမꩻတဲင် အမူႏဆန္ဒနဝ်ꩻ ဖေႏနေးကဗွေထိုꩻ၊ ဝွေꩻထာꩻလိုႏ ဖေႏနေးကလုမ်းထိုꩻနဝ်ꩻ နီထဲမ်ဖေႏဒျာႏ၊ ထွာဒျာႏ တွမ်ႏကဖြဲ့ꩻပါႏရမီႏနဝ်ꩻဗွန်ဝင်ꩻတဲ့၊ လွေꩻဟော်ꩻတေားဒျာႏစားနဝ်ꩻစားတဲ့နဝ်ꩻ။ နဝ်ꩻတန်နဝ်ꩻ ပါꩻကျွိုက်နာႏသနယ်နဝ်၊ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻတဲင် ဝွေꩻသီးဖုံႏနဝ်ꩻ အလိုꩻတဲ့ ကွဲးအာအာစွဉ်ႏ၊ နီဗွေႏသီးအဝ်ႏသေဒျာႏအတွိုင်ꩻ နဲင်ႏငံႏတောႏဝိနည်းဓိုရ် ဆွုံꩻဖျတ်ဗာႏ "အဓမ္မဝါဒ"။ အွꩻဒဝ်တဲ့ ဗော့ꩻတမွန်ꩻတဝ်းနဝ်ꩻ အပဲစ်အဲဉ်ထဝ်း၊ နဝ်ꩻ နီပအိုဝ်ႏကိုယဟန်ႏတဲ့ လိုꩻတနွိုင်ဖုံႏနဝ်ꩻ၊ လိုꩻကစွယ်ꩻဒဝ်ဖုံႏနဝ်ꩻ၊ ဒဝ်အေႏသားဖုံႏရိုꩻ "နေးဒျာႏတွမ်ႏနီရွဉ်ဖြေꩻမွော့၊ စောင်းမဝွေꩻသီးရွဉ်လို့နဲ့?"၊ နဝ်ꩻ၊ "မွန်ꩻဒျာႏ နီလမ်းကိုမွော့၊ စောင်းမားတွဲႏဝွေꩻသီး၊ နက်ဝွေꩻသီးနဲ့?"စတဲင် အထာꩻယူႏမာႏနုဲင်းနဝ်ꩻဖုံႏ ပေါႏလွဉ်ဒါႏ၊ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻ နီသွဉ်းသီးတကာႏ ပအိုဝ်ႏခြာ၊ ကောင်ခြာ၊ ဖြဝ်ꩻခြာ ဗွန်ဗွန်ဝင်ꩻ၊ မန်းခြာတဲ့ နုဲင်းနဝ်ꩻနေနေ၊ သူရာမေရယတန်နဝ်ꩻ အလွဉ်ꩻလန်ꩻနေးစွဉ်ႏ၊ နဝ်ꩻစားဖုံႏနဝ်ꩻ "အွꩻဒဝ်တဟဝ်တဝ်းအကျောင်ꩻ"ဖုံႏနဝ်ꩻနဝ်ꩻ နီဗွေႏသီး အဝ်ႏလိုႏဟော်ꩻအာအာနဝ်ꩻ၊ ဟန်ႏနေင်ႏ ပအိုဝ်ႏဗဟိုႏသံဃာႏ ထောင်ထွားရေꩻတရာꩻပွယ်ꩻကိုနဝ်ꩻတဲ့ ခွေသွဉ်းတဲမ်းခါꩻတပုဒ်၊ "ရော့ꩻလဆာတဝ်-ယာတွမ်ႏဒဝ်"၊ ဖေႏခါꩻအမဉ်ꩻစားနဝ်ꩻ တရာꩻနဝ်ꩻ ပါတပုဒ်။ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻတဲင် ခွေသွဉ်းချꩻလိတ်ဟန်ႏနီꩻတဲ့ မဲ့ꩻအခိန်ႏလုမ်းတဝ်းတဲင် နီဗွေႏသီး နေးတွမ်ႏနီဗွေႏသီးဉာဏ်ႏတွော့ꩻ နီတကာႏမူႏ၊ တကာႏခိုသီးဖုံႏယိုနဝ်ꩻ ဒဝ်ယို၊ ယာယို၊ ယာမယို၊ ထာꩻကမွန်ꩻအီဒါႏနဝ်ꩻတဲ့ "စဲ့ꩻပွယ်ꩻ"နေနေ။ နဝ်ꩻတဲ့ တနတ်ရာႏဖုံႏဒျာႏနေနေ၊ ဗုံးဖုံႏဒျာႏနေနေ၊ မာꩻသီအီလိုꩻနေနေ၊ မာꩻသွုမ်ꩻအီနီ၊ မာꩻတေင်အီနီ၊ မာꩻခြေင်အီနီ၊ မာꩻမွအီနီ၊ ပေါႏနီအဝ်ႏသုံꩻစွယ်ꩻဘီယာဖုံႏ၊ ဒဝ်ဖုံႏ၊ ယာ၊ ယာမဖုံႏနဝ်ꩻ "နီလမ်း မဲ့ꩻထွာထိုꩻဝင်ꩻလမ်း၊ နီဟံႏ မဲ့ꩻထွာထိုꩻဝင်ꩻဟံႏ၊ နီခမ်း မဲ့ꩻထွာထိုꩻဝင်ꩻခမ်း"စတဲင်စားနဝ်ꩻစားဖုံႏတွော့ꩻ ဟော်ꩻဖေႏသွော့။ နဝ်ꩻမꩻတဲင် အမုဲင်(၃)"ပိဋကတ်ကို၊ ပါတဝ်းယို၊ မုဲင်ꩻကိုဟော်ꩻမွုန်းနေား"တဲ့။ ပိဋကတ်ကို တပါတဝ်းနဝ်ꩻ ဟော်ꩻမွုန်း၊ နုဲင်း"ပစ္စုပ္ပန္နကမ္မဝါဒ"နဝ်ꩻဟွဉ်ႏနဝ်ꩻ ပိဋကတ်ကိုတပါတဝ်း၊ ဟော်ꩻမွုန်း။ အမုဲင်(၄)နဝ်ꩻ"ဟော်ꩻတရာꩻမာႏ၊ ကေားကနာႏ၊ ထွာဒါႏမိစ္ဆာႏဒိဋ္ဌိနေား"တဲ့။ နုဲင်းနဝ်ꩻဟွဉ်ႏနဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးဟော်ꩻနဝ်ꩻ လိုꩻပြိန်ꩻဖုံႏကျွိုက်၊ လိုꩻမွိုက်ဖုံႏနဝ်ꩻက သဖော်ꩻသမ်းကျနဝ်ꩻဟ ပါꩻမဉ်ႏယူႏထိုꩻမွိုင်နုဲင်းနဝ်ꩻစားမွိုင်၊ မွိုးအဲဉ်ထဝ်းဒွုမ်၊ ဖါအဲဉ်ထဝ်းဒွုမ်၊ ဆရာႏသမာꩻတဲ့ ရိုႏသေႏခရာႏအဲဉ်ထဝ်းဒွုမ်၊ တိန်ႏထွာနုဲင်းနဝ်ꩻစား ကွဲးညထွာစွဉ်ႏလိုꩻရွိုင်ꩻ၊ လိုꩻမွိုက်ဖုံႏ။ နဝ်ꩻမꩻတဲင် "မိုးပြာကမ္မဝါဒ"ဦးဥတ္တမ-ကရိုꩻ လွဉ်ဟော်ꩻ၊ မန်းခမ်းလွုမ်ꩻတကာႏတဝ်း လွဉ်ဟော်ꩻကဒွိုန်း ဗော့ꩻအောင်ဗန်း၊ နဝ်ꩻမꩻတဲင် ဝေင်ꩻနယ်ႏကလောꩻ သံဃနာယကသီးဖုံႏ ဖြေꩻသျင်ꩻဗာႏ၊ ဥတ္တမနဝ်ꩻတဲ့ ပါꩻအွဉ်ႏထွက်ထိုꩻ၊ ပါꩻအွဉ်ႏထဲ့ထိုꩻထောင်ႏနဝ်ꩻ နီဗွေႏသီးကဗော့ꩻရာꩻဖုံႏနဝ်ꩻတဲ့ အဝ်ႏသေဒျာႏ ပငါပရာꩻ။ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻတဲင်တွော့ꩻ လိုꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ထာꩻယူႏမာႏထိုꩻလို့နုဲင်းနဝ်ꩻစား၊ ထွာထိုꩻမိစ္ဆာႏဒိဋ္ဌိဖုံႏ၊ နုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့ ဟဝ်မာꩻတဝ်း၊ ဟော်ꩻတရာꩻမဉ်ႏမာႏနဝ်ꩻ ကေားကဟော်ꩻသားတဲ့ အပဲစ်တန်တန်၊ ကေားကထွာထိုꩻ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိသားတဲ့ အပဲစ်တန်တန်၊ တွမ်ႏဆရာႏ တွမ်ႏတကာႏ မဲ့ꩻလွေꩻအဝ်ႏပြုံႏငီꩻဗာႏလို့ဝင်ꩻ အပါယ်ႏခမ်းသူꩻ၊ နဝ်ꩻ အွဉ်ႏသတိဟဝ်ဟဝ်သွော့ ပငါပရာꩻ။ နဝ်ꩻမꩻအမုဲင်(၅)"ယံသေတရာꩻ၊ လိုꩻအမျာꩻ၊ ရိုꩻသာꩻဟော်ꩻသွော့နေား"တဲ့။ ဟော်ꩻတရာꩻယိုနဝ်ꩻ နေးဗာႏသꩻမေတ္တာႏ၊ နေးဗာႏ သꩻကရုဏာႏ၊ နီဗွေႏဘုရာꩻဟော်ꩻသေꩻခါꩻတရာꩻယို တရာꩻယံ၊ တရာꩻမွေး၊ တရာꩻမဲဉ်ႏ၊ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻတဲင်တွော့ꩻ-"တကာႏဖုံႏဘို ခွေကသေအတွိုင်ꩻ ဖေႏနေးကသေ၊ ခွေကဒါႏအတွိုင်ꩻ ဖေႏနေးကဒါႏ၊ မွေးတဝ်းတဲ့ ဖေႏနေးကသေလဲဉ်းခွေ၊ ဖေႏနေးကဒါႏလဲဉ်းခွေ၊ ခွေယိုနဝ်ꩻ ရဟန်ꩻတပါꩻ၊ ခွေကသုံꩻဗာႏဟန်ႏ၊ ခွေကအံႏဗာႏတကာႏသီးသွမ်ꩻယိုနဝ်ꩻ ခွေဖြော်က တွမ်ႏတရာꩻယိုမꩻ၊ တကာႏတဲ့ ဖေႏနေးကုသိုလ်ႏကလꩻအာအာ၊ ကုသိုလ်ႏဖေႏနေးကထွာထဲင်းထဲင်း၊ ခွေဟော်ꩻဖေႏ၊ ခွေဒေါ့ꩻဖေႏ၊ ခွေသွဉ်ဖေႏကမꩻ"အွဉ်ႏသꩻစင်ႏစင်ႏကြယ်ႏကြယ်ႏ၊ အွဉ်ႏသꩻမေတ္တာႏ၊ အွဉ်ႏသꩻကရုဏာႏ-စားနဝ်ꩻစားတဲင် ဟော်ꩻသွော့။ ဗွေႏသံဃာႏသီးဖုံႏ ကားကအဝ်ႏ ထင်ႏသွဉ်တန်ꩻယိုမဉ်ႏထွူ တွိုႏဆုဲင်ꩻချာ မဉ်ႏသဲင်ꩻဟော်ꩻတရာꩻနဝ်ꩻ တဲႏအမုဲင်(၁) ဗꩻအမုဲင်(၅) နီဗွေႏသီး အွဉ်ႏဖေႏအတီႏ၊ လွောက်ꩻနာႏဗာႏယိုအတွိုင်ꩻ-ကရိုꩻနဝ်ꩻ ဖတ်နယ်ယင်းတလဲင်ႏမွိုင်၊ (သံဃာႏဖုံႏ ရွစ်လွေꩻနယ်ယင်းတလဲင်ႏစီႏ)။ နီဗွေႏသီး ကွီဩဝါဒတဲင် ခွေသွဉ်းဖေႏသွူဩဝါဒနုဲင်းယိုသွူ၊ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻ တယ်ႏဟန်ႏနီꩻယိုမာꩻငါ တယ်ႏယိုခါမာꩻလွေꩻ ဓမ္မကထိကသားဖုံႏ ကားကအဝ်ႏ မဉ်ႏဟော်ꩻတရာꩻနဝ်ꩻ "တရာꩻသွဉ်တန်ꩻလိတ်စောင်ႏ"ကို ကပါဒါႏ ဓမ္မကထိကအင်္ဂါႏဖုံႏတဲ့နဝ်ꩻ၊ နီဗွေႏဘုရာꩻကဟော်ꩻသေꩻခါꩻဒါႏ ဓမ္မကထိကသုတ္တန်ႏအတွိုင်ꩻဖုံႏတဲ့နဝ်ꩻ၊ ခွေသွဉ်းကဖေႏဒါႏ ဩဝါဒယိုတဲ့နဝ်ꩻ စွုမ်ႏပီးစွုမ်ႏပါꩻ ပငါပရာꩻ လွောက်ꩻနာႏလွသွော့နေား။(သာႏဓု-သာႏဓု-သာႏဓု) [၁][၂][၃]