အယော့ꩻအဖောႏရောႏဂါႏ
အယော့ꩻအဖောႏကရိုꩻယိုနဝ်ꩻ အလျားမာꩻထွာယော့ꩻဖောႏ၊ အခွꩻမာꩻထွာ ယော့ꩻဖောႏ အဝ်ႏနီမျိုꩻသွူ။ အလျားမာꩻထွာ ယော့ꩻဖောႏနဝ်ꩻ ယော့ꩻအွဉ်မဲ့ငါစတဲင် နမ်းခန္ဓာႏအကွို့ꩻကီသွူ။ အလျားမာꩻထွာ ယော့ꩻဖောႏနဝ်ꩻ ဆီႏချုပ်၊ ဆီႏဆေ့ꩻ၊ အွꩻအာထီသွူ။ အခွꩻမာꩻထွာ ယော့ꩻဖောႏနဝ်ꩻ ယော့ꩻအွဉ်ခင်ႏခိုႏစတဲင် နမ်းခန္ဓာႏ အကွို့ꩻလသွူ။ ဆီႏဗွာထွူတဲင် အွꩻကြွို့ꩻတဝ်းထီသွူ။ ထဲင်းတမျိုꩻ အယော့ꩻအဖောႏကရိုꩻနဝ်ꩻ သꩻရာႏမာꩻထွာတွော့ꩻ ယော့ꩻဖောႏ၊ ကျောက်ကပ်မာꩻထွာတွော့ꩻ ယော့ꩻဖောႏ အဝ်ႏဖျင်နီမျိုꩻသွူ။ သꩻရာႏမာꩻထွာ ယော့ꩻဖောႏကရိုꩻနဝ်ꩻ သꩻရာႏအာႏပေႏတဲင် အဝ်ႏသꩻရာႏ ကပသာဒါႏသွီႏ နမ်းတဗာႏလွုမ်းလဲ့နဝ်ꩻ၊ ကထူႏဆွုမ်ႏချာဒါႏ သွီႏသဲင်ꩻလဲ့နဝ်ꩻ အာႏဗွေဗွေ တမာꩻနွောင်ꩻတဝ်းထာꩻမာꩻတဲင် ခင်ႏခိုႏ၊ ခင်ႏလောင်ꩻဖုံႏ-စတဲင် နမ်းခန္ဓာႏအကွို့ꩻလ ယော့ꩻဖောႏလွဉ်ဗာႏနဝ်ꩻသွူ။
ကျောက်ကပ်မာꩻထွာ ယော့ꩻဖောႏကရိုꩻနဝ်ꩻ ကျောက်ကပ်တဟဝ်တဝ်း၊ ကျောက်ကပ်အာႏကပေႏဒါႏလိုꩻနဝ်ꩻ ကျောက်ကပ်တမာꩻနွောင်ꩻလို့တဝ်းထာꩻမာꩻ၊ တခါစဲစ်နွောင်ꩻလို့တဝ်း သွီႏထီတဲင် ဆီႏဆေ့ꩻထိုꩻ၊ ထီဓာတ်ပါလွေꩻအာထိုꩻသွီႏကိုတွော့ꩻ မဲ့ငါစတဲင် နမ်းခန္ဓာႏအကွို့ꩻကီယော့ꩻဖောႏလွဉ်ဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ အယော့ꩻအဖောႏကရိုꩻနဝ်ꩻ ယော့ꩻဖောႏအွဉ်ဖဲ့ꩻမုဲင်ꩻတယဝ်း မီႏတလုမ်ꩻလာꩻမွိုင်မွိုင်တဝ်း၊ ယော့ꩻကီယော့ꩻလတွော့ꩻ မီႏယော့ꩻတွိုႏဟို့ꩻနဝ်ꩻ လုမ်ꩻလာꩻယပ်ꩻငါႏသွူ။ မီႏထွာသꩻရာႏ မာꩻထွာတွော့ꩻ ယော့ꩻအွဉ်ခင်ႏဖဲ့ꩻလလဲ့ အံႏစွယ်ꩻဗာႏ တသီႏသꩻရာႏအာႏတလာ(နှလုံးအားဆေး)ဖုံႏသွူ။ တသီႏဖေႏအာႏသꩻရာႏနဝ်ꩻ အမျိုꩻအာတန်တဲင် တသီႏဆဲင်ႏဝေင်ꩻကိုနဝ်ꩻ တစွိုးတဝ်းလဲ့တစွိုး အဝ်ႏဒျာႏသွူ။ မီႏဒေါ့ꩻဗာႏဒွေါင်ႏဒွေါင်ႏနဝ်ꩻ တသီႏသွီႏအမျိုꩻမုဲင်ꩻတယဝ်း၊ တသီႏသွီႏအရသာႏခွꩻ၊ အရသာႏတွောင်း၊ အရသာႏလုမ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻတဲ့ သင်ꩻဒျာႏကဲဉ်းအာအာသွူ၊ ကတိုꩻ၊ ကုင်္ကမံ၊ ငှက်သိုက်ဖုံႏမီႏပါနဝ်ꩻ အငိုꩻလဲ့ကားပိုႏ၊ ဟဝ်လဲ့ဟဝ်ပိုႏသွူ။ ပေါႏတသီႏသွီႏနဝ်ꩻ အရသာႏနွိုးဆေ့ꩻတွမ်ႏအာ ပါလွဉ်းလွဉ်းသွူ။ ကျောက်ကပ်မာꩻထွာတွော့ꩻ မီႏယော့ꩻအွဉ်မဲ့ငါစတဲင် နမ်းခန္ဓာႏအကွို့ꩻကီနဝ်ꩻ အံႏဗာႏတသီႏကျောက်ကပ်အာႏဟဝ်ဖုံႏ၊ တသီႏဆီႏသွင်ႏဖုံႏသွူ။ တသီႏကျောက်ကပ်အာႏဟဝ်နဝ်ꩻ တသီႏအင်္ဂလေက်အဝ်ႏ၊ တသီႏတိုင်းရင်း (တသီႏပိန္တော်ꩻ)အဝ်ႏ အဝ်ႏ(၂)မျိုꩻ၊ တသီႏအင်္ဂလေက်နဝ်ꩻ အကျိုꩻဟော်ꩻဝင်ꩻတဲမ်းအင်္ဂလေက်နေးဒျာႏတဲင် အီႏဟော်ꩻဒါႏဗာႏ၊ အီႏသေနာႏဗာႏနဝ်ꩻ တယိုꩻတဝ်းသွူ။ တသီႏတိုင်းရင်းနဝ်ꩻ အကျိုꩻဟော်ꩻ ဝင်ꩻတဲမ်းမန်းနေးတဲင် ပေါႏဟော်ꩻဒါႏလိတ်မန်းလဲ့ သေနာႏဒျာႏသွူ။ တသီႏတိုင်းရင်း ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏကျောက်ကပ်အာႏဟဝ်ဖုံႏ၊ ဆီႏသွင်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ ပေါႏရီလဲ့ မဲ့ꩻဆဲင်ႏသားဖေႏဒျာႏသွူ။
တသီႏကျောက်ကပ်၊ တသီႏနလုံꩻအာႏဟဝ်နုဲင်းယိုနဝ်ꩻ အံႏတလဲင်ႏနီလဲင်ႏဟဝ်၊ အံႏတနီꩻနီနီꩻဟဝ်နုဲင်းတဟွိုတဟဲ့ꩻ၊ နမ်းခိုးနမ်းလျားနဝ်ꩻ တမွေးတဝ်း၊ အံႏဗာႏအာအာ၊ အံႏဗာႏပဉ်လာလာမꩻသွူ။ ကွဲတွော့ꩻ တသီႏဆီႏသွင်ႏနဝ်ꩻ ချင်းအံႏဗာႏသွူ။ ဆီႏမီႏလွေꩻအာလွဉ်ꩻငါႏနဝ်ꩻ ရွိုးအွန်းဒါႏသွူ။ နမ်းတွမ်ႏနမ်း ချင်းမီႏတသူႏသေတဝ်းလဲ့ အာႏကွိုꩻဗာႏဆရာႏသွူ။ ဆရာႏကရိုꩻနဝ်ꩻ ဆရာႏဝွန်ႏ၊ ဆရာႏပိန္တော်ꩻ (တိုင်းရင်း) အဝ်ႏနီမျိုꩻတဲင် အဆင်ႏပြေႏရာꩻ၊ ယုံႏကေႏယွုမ်းအံႏရာꩻ အာႏကွိုꩻထွူတဲင် လွေꩻထေ့ ကုထေ့ဗာႏသွူ။ ယော့ꩻဖောႏအမျိုꩻမုဲင်ꩻတရိုꩻတဝ်း နမ်းတွမ်ႏနမ်း မီႏမဲဉ်ကုလုမ်ꩻလာꩻချာစံꩻနဝ်ꩻ တသီႏနုဲင်းငါဖုံႏယိုအတွိုင်ꩻ အဆင်ႏပြေႏရာꩻ ထူႏသုံꩻလုမ်ꩻလာꩻအီနွောင်ꩻဒျာႏသွူ။
"တသီႏယော့ꩻဖောႏနယ်ꩻဖုံႏ"
- ၁။ စူခင်ႏအင်္ဂါႏစတဲင် နမ်းတဗာႏကို ယော့ꩻဖောႏတထွောန်ႏလွဉ် အထွောင်းမုဲင်ꩻ၊ အရပ်မုဲင်ꩻတရိုꩻတဝ်း အယိုꩻသွတ်ꩻတသီႏနဝ်ꩻ နံႏရုပ်ꩻတန် (ကုန်းထိကရုန်း)သွူ။ နံႏရုပ်ꩻတမွူးလွုမ်းယို တဒွေါ့ꩻပဉ်ကွို့ꩻကွို့ꩻ(တကွို့ꩻတစူပြောင်းရပ်နဝ်ꩻ)တွော့ꩻ ဒွိုႏသော့ꩻသွော့ ဖွိုင်ꩻဟံးတန်တန်နော၊ ပေါႏထီဗို့ꩻညပသာႏလဲ့ ချꩻလင်ꩻအွဉ်ႏခွꩻထွူတဲင် ပေါႏခွꩻပသာႏလဲဉ်း၊ ပေါႏလူးလꩻလဲဉ်းလဲ့ လူးသွော့သွော့၊ လူးသွော့အဆေ့ꩻသွတ်ꩻ (၃)နီꩻနော၊ ဟဝ်လွဉ်ꩻအီအာငါႏလဲဉ်းရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။
ဆရာႏကအွဉ်ႏဒေါ့ꩻနယ်ယိုနဝ်ꩻ ထွဉ်ႏလူးဗာႏ လိုꩻယော့ꩻဝင်ꩻသွံလဲ့ ဟဝ်လို့စွဉ်ႏဝင်ꩻသွံသွူ။
- ၂။ မီႏယော့ꩻဖောႏ တထွောန်ႏနဝ်ꩻ ခြေင်ႏပင်(ကြောင်ပန်း)အလာႏယို ထောင်းဆားဆားစေ့ꩻအထီတွော့ꩻ အွꩻတွမ်ႏသက္ကရင်ꩻတန်ရွီး မူထီနဝ်ꩻလဲ့ ဟဝ်နွောင်ꩻဒျာႏသွူ။
- ၃။ မီႏယော့ꩻဖောႏတထွောန်ႏနဝ်ꩻ ကဝ်ႏစံကာꩻ(တရုတ်စကား)လာႏယို ထျနွူႏပသာႏမေႏတွော့ꩻ အွဉ်ႏပယ်ဖေႏသွော့ ယော့ꩻဖောႏခင်ႏလမ်းနဝ်ꩻနော၊ ကဝ်ႏစံကာꩻလာႏတကီနဝ်ꩻ အွဉ်ႏဒပ်ꩻသမ်းတွမ်ႏ ပိတ်ခဝ်တရိုꩻတဝ်း၊ စေးခဝ်တရိုꩻတဝ်းတွော့ꩻ ထိန်ꩻခါꩻသွော့တွမ်ႏ တိတ်တမျိုꩻမျိုꩻနော၊ ပေါႏလꩻ(၁၂)နားရီႏလဲ့ လုဲင်ႏထိုꩻသွော့ ကဝ်ႏစံကာꩻလာႏနဝ်ꩻနော။
- ၄။ မီႏယော့ꩻဖောႏတထွောန်ႏနဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏကဟဲ့ꩻဒါႏ"ဖက်ꩻပိုမ်း"၊ မန်းကဟဲ့ꩻဒါႏ "ကနဖော့"အယာႏအစော့ꩻယို အံႏမူတသဉ်နေးဒဲဉ်တရိုꩻတဝ်း၊ သွတ်ꩻကြူးအံႏနေးတရိုꩻတဝ်း အံႏခွိုꩻခွိုꩻ အံႏကုဲင်းကုဲင်းသွော့နော၊ ဖက်ꩻပိုမ်းနဝ်ꩻ အဝ်ႏနီမျိုꩻရိုꩻနဝ်ꩻတဲင် ပေါႏအရသာႏ ခါႏပသာႏသာႏလဲ့ လꩻဒျာႏသွူ။ မန်းကဟဲ့ꩻဒါႏ "ကြိတ်မှန်"၊ ဖြဝ်ꩻကဟဲ့ꩻဒါႏ"ယာဟွမ်ကျိုး"နဝ်ꩻလဲ့ ပအိုဝ်ႏဟဲ့ꩻဖက်ꩻပိုမ်းနေနေသွူ။ နဝ်ꩻစားနဝ်ꩻ မွေးတဝ်းသွူ။
- ၅။ မီႏယော့ꩻဖောႏတထွောန်ႏနဝ်ꩻ ဖက်ꩻကုမ်းဖေ့ꩻ၊ အောင်ႏလျာဖေ့ꩻ၊ မေ့ဒီႏ၊ ဗာႏလွꩻခူꩻ-ယိုလစ်ꩻမျိုꩻ အယာႏခဉ်ႏတတွာခြွူရော်ꩻလွဝင်ꩻ၊ ခြွူးဟမ်းညညထွူတွော့ꩻ သူႏဖြွꩻဖေႏသွော့ အယော့ꩻခင်ႏလမ်းနဝ်ꩻနော၊ ဒွိုႏအံႏတရွသွော့လွဝင်ꩻ ဗာႏလွꩻခူꩻနော၊ မဲ့ꩻဟဝ်သက်သာႏလွဉ်ဒျာႏသွူ။ ဖက်ꩻကုမ်ႏကရိုꩻနဝ်ꩻ ဖက်ꩻကုမ်ႏနွုမ်ꩻဟေ့ꩻ၊ ဖက်ꩻကုမ်ႏခမ်းလျား၊ ဖက်ꩻကုမ်ႏဝင်ꩻကအဝ်ႏသွတ်ꩻအံႏကဲဒါႏ အစော့ꩻဆားနဝ်ꩻဒျာႏသွူ။
- ၆။ မီႏယော့ꩻဖောႏတထွောန်ႏနဝ်ꩻ ခြေင်ႏပင်လာႏသဲင်၊ မေ့ခါႏ၊ ဖျောက်ဆိပ်ခေါက်သဲင် သွံမျိုꩻယို ထောင်းဖွန်ႏညီꩻထွူတဝင်ꩻတွော့ꩻ သူႏဖေႏသွော့ တွမ်ႏဒဝ်ဟဝ်ဟဝ်(အရက်ဦး)နောꩻ သူႏကုဲင်းကုဲင်း၊ သူႏအာအာနော မဲ့ꩻဟဝ်လွဉ်ဒျာႏသွူ။ ဖျောက်ဆိပ်ကရိုꩻနဝ်ꩻ အမွူးသေင်ႏဒျာႏတဲင် ဖြဝ်ꩻခမ်းနဝ်ꩻ အဝ်ႏကြွို့ꩻတဝ်း၊ အဝ်ႏအာဒျာႏ ခမ်းလျား၊ မန်းခမ်းတဲင် ဟမ်းပေါင်းယပ်ꩻသွူ။ ဖျောက်ဆိပ်တပါတဝ်းလဲ့ အဝ်ႏလꩻဒျာႏသွူ။
- ၇။ မီႏယော့ꩻဖောႏတထွောန်ႏနဝ်ꩻ ပဆျာႏစော့ꩻတနျာႏ အလာႏစူတသဲဉ်ꩻရပ်တွမ်ႏ တောင်းလျက်ꩻထန်ꩻဖြေင်း လစ်ꩻငတ်ꩻသူလုံꩻရပ်ယို ခြွူရော်ꩻတဝင်ꩻ သွံထီတထီတွော့ꩻ အွဉ်ႏခွꩻအွꩻဖေႏသွော့နော၊ အွꩻတလဲင်ႏ ၂-ဝန်ႏနေင်းထီ၊ အွꩻတနီꩻ ၃-လဲင်ႏ၊ အွꩻဖေႏသွော့ အဆေ့ꩻသွတ်ꩻ ၃-နီꩻနော၊ ပဆျာႏခြွူထီယိုနဝ်ꩻ ဆီႏသွင်ႏအီ၊ ဟို့ꩻပနဲဉ်ႏအီသွူ။
- ၈။ မီႏယော့ꩻဖောႏတထွောန်ႏနဝ်ꩻ (၁) ဗေခြောင်တမွူးလွုမ်းလွုမ်း (၂)ဖောင်ဖေ့ꩻ (၃) မေ့တလင်းဒီႏ (၄) မဲကင်ပါတမွူးလွုမ်းလွုမ်း (၅) နံႏရုပ်ꩻဆူႏသား (ကုန်းထိကရုန်း)တမွူးလွုမ်းလွုမ်း (၆) တဗွစ်ꩻကဝ်ႏဗွာ အဖေ့ꩻအထောင်ꩻ (၇) တလမီꩻဒီႏ ယို(၇)မျိုꩻနဝ်ꩻ လွေꩻထူႏအင်္ဂါႏနီꩻတွမ်ႏ စနေႏနီꩻ တနီꩻနီꩻတွော့ꩻ တဒွေါ့ꩻပဉ်ကွို့ꩻကွို့ꩻ၊ ပဉ်ခဝ်ခဝ်ထွူ ခြွူညီꩻဝင်ꩻတွော့ꩻ လူးသွော့အထီနော၊ လူးဗဲင်းအဆေ့ꩻသွတ်ꩻ ၃-နီꩻနော၊ ယိန်းလူးအာ ယိန်းဟဝ်ယိုꩻဒျာႏသွူ။
အာႏကွိုꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
- ↑ ခွန်ကုဝေ-မုဲင်းကောင်၊ မောင်းမွူးခံꩻ အမုဲင်(၅၂)