မာတိကာသို့ ခုန်သွားရန်

ခံႏရီးဒုက္ခ-လꩻဆုဲင်ꩻချမ်ꩻသာႏ

အဝ်ႏ ဝီခီပီးဒီးယား ကို

"ဗောဓိရာဇကုမာရသုတ် (ခံႏဒုက္ခရီးမꩻ-လꩻဆုဲင်ꩻထာꩻချမ်ꩻသာႏ)" အွိုးခꩻတလဲင်ႏ- နီဗွေႏဘုရာꩻအဝ်ႏအုံ ဘဂ္ဂခမ်း 'ဝေင်ꩻသုသုမာရဂိရ'၊ တခြာကိုအတွင်ꩻ ခွန်ပိုဗောဓိ အမာꩻအဟော်(ပျသာဒ်)ထွူစ၊ ဗောဓိရာဇကုမာရနဝ်ꩻ ထွဉ်ႏအလိုꩻ (သဉ္ဇိကာပုတ္တ) လွေꩻပင်ꩻဘုရာꩻ၊ မွူးရောဝ်ꩻ အီႏထင်ႏဟော်တသာ၊ အီႏကပ်ပါသွမ်ꩻနောဝ်ꩻသွူ။ နုဲင်းမွူးရောဝ်ꩻ- အလိုꩻထင်ႏပင်ꩻတဲင် ဗွေႏဘုရာꩻတွမ်ႏ ဗွေႏသံဃာႏကျွꩻသဲင်ꩻ၊ ဒါပိတ်ဗွာ ဗꩻလင်ꩻစွဉ်ႏ တဒေါင်ခင်ႏထျꩻ၊ ဗွေႏဘုရာꩻ နွို့ယမ်းတဝ်းပိတ်ဗွာ၊ အုံထွိုင်ႏဗော့ꩻ ပိတ်မော့ထျꩻနဝ်ꩻတွော့ꩻ ဗောဓိရာဇကုမာရရိုꩻ- "ဗွေႏဘုရာꩻ- ယမ်းပိတ်ဗွာယို ဗွေႏဩ၊ ယမ်းပိတ်ဗွာယို ဗွေႏဩ" လောဝ်းသွူနုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့ ဗွေႏဘုရာꩻ တယမ်းတောဝ်း၊ အုံထွိုင်ႏဒျာႏစွူစွူ၊ လောဝ်းပဉ်သွံလဲင်ႏတဲ့ ဗွေႏဘုရာꩻ အုံဒျာႏတေ့ꩻတေ့ꩻ၊ တွိုႏနောဝ်ꩻမꩻ ဗွေႏအာႏနန္တာႏရိုꩻ- "တကာႏခွန်ပိုဟွေး- ထူႏထိုꩻပိတ်ဗွာနဝ်ꩻဟုဲင်း၊ တကာႏထွဉ်ႏယမ်းခန်းတဲ့ယဝ်း ဗွေႏဘုရာꩻ အမျိုꩻယမ်းမွေးတဝ်း၊ ဗွေႏဘုရာꩻ ယူႏဖေႏဒျာႏ သံဃာႏဆုဲင်ꩻချာတာႏဒျာႏ" ဗွေႏအာႏနန္တာႏထွိုင်ႏရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻမꩻ ဗောဓိရာဇကုမာရ ထူႏထိုꩻယင်းပိတ်ဗွာ။ တွိုႏနဝ်ꩻမꩻ နီဗွေႏဘုရꩻတွမ်ႏသံဃာႏ ကျွꩻထင်ႏဟော်ကီ အုံသော့ꩻကဒါခါꩻ ခင်ႏလမ်းကိုနဝ်ꩻသွူ။ ဗောဓိရာဇကုမာရတွမ်ႏ အလမ်းသား တွမ်ႏအလိုꩻဖုံႏကပ်သွမ်ꩻ၊ သွုံꩻသွမ်ꩻထွူ အီႏနာႏတရာꩻခိန်ႏနဝ်ꩻ ဗောဓိရာဇကုမာရလောဝ်း နီဗွေႏဘုရာꩻနုဲင်းယို- "ဩဗွေႏ ဘုရာꩻမျတ်ဗွေႏဩ- 'အနီꩻအရင်ꩻ မာꩻတွမ်ႏချမ်ꩻသာႏနဝ်ꩻ တလꩻနွောင်ꩻတဝ်းချမ်ꩻသာႏ၊ အနီꩻအရင်ꩻနဝ်ꩻ မာꩻတွမ်ႏထာꩻဒုက္ခမꩻ လꩻနွောင်ꩻထာꩻချမ်ꩻသာႏ'ခွေသွဉ်းယူႏနုဲင်းနဝ်ꩻ ဗွေႏဩ" "ခွန်ပို(မင်ꩻသာꩻ)ဟွေး- မွေးနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ၊ ခွေတဲ့ ယူႏနုဲင်းနဝ်ꩻမꩻ ခွေအဝ်ႏဆားနေတွင်ꩻ ဖါရင်ꩻမွိုးဗွေႏ တဖေႏခွင်ꩻတဝ်းမဉ်ႏတဲ့ ခွေတောႏထွက်ထန်ႏခေ့ꩻတခြာ၊ ခွေဗုဲင်နွိုင်ႏနွိုင်ႏရဟန်ꩻ၊ ခွေထုမ်ႏအယံသွတ်ꩻ နိဗ္ဗာန်ႏနောဝ်ꩻသွူ။ ခွေလွေꩻထေ့ကရသေ့ꩻ 'အာဠာရ'ထျꩻ၊ ခွေသွဉ်က တရာꩻအားထွုတ်နယ်ꩻဝွေꩻထျꩻ၊ အားထွုတ်စံꩻကတရာꩻ၊ လꩻလဲႏကွို့ꩻ လောကီဈာန်ႏလွုမ်ꩻ၊ ဖေႏနေးကလꩻ လောကုတ္တရာႏဈာန်ႏ၊ ဖေႏနေးကလꩻနိဗ္ဗာန်ႏနဝ်ꩻ ဝွေꩻအွဉ်ႏနယ်ဖေႏဒါႏတဝ်း၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ခွေလွေꩻထေ့တော ရာမပိုရသေ့ꩻ 'ဥဒက'ထျꩻ၊ ဝွေꩻနဝ်ꩻတဲ့ ဒါႏလောကီဈာန်ႏလူꩻမ်နေနေ၊ လောကုတ္တရာႏပဲင်ꩻနဝ်ꩻ တသေတဝ်း၊ ဝွေꩻထာꩻနယ်ꩻတဲ့ တလꩻနွောင်ꩻတဝ်းနိဗ္ဗာန်ႏ၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ဝွေꩻသီးဟဲ့ꩻခါꩻခွေ၊ ဒင်ႏဖေႏခွေအရာႏ၊ ထွဉ်ႏပျꩻကိုတရာꩻ၊ ထွဉ်ႏခွေမာꩻဆရာႏ၊ အတပဲ့ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ဖေႏဖခွေတဲ့ ခွေသꩻတဝင်ႏစာꩻတဝ်း၊ ခွေတဲ့ သဒ္ဓါႏတရာꩻ (ထာꩻယွုမ်းအံႏ) အဝ်ႏဒျာႏနုဲင်းနုဲင်း၊ ဝီရိယ ထာꩻကျိုꩻစာꩻ အဝ်ႏဒျာႏနုဲင်းနုဲင်း၊ ခွေထိုႏမ်နုဲင်းနုဲင်းဒျာႏ နမ်းပဲင်ႏတရာꩻ၊ ခွေကျိုꩻစာꩻခေါ်ခေါ် ခွေယူႏနုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ ခွေလွေꩻတောတခြာ 'ဥရုဝေလ'နောဝ်ꩻသွူ။ ဥရုဝေလတခြာကို အရပ်နဝ်ꩻနဝ်ꩻ- ခင်ႏလမ်းသာႏယာႏရော့ꩻ၊ ထီခြောင်အဝ်ႏဗော့ꩻ၊ လွေꩻတွုံꩻသွမ်ꩻညာꩻတဝ်း၊ 'အရပ်ယိုကိုနဝ်ꩻ အားထွုတ်တရာꩻ အဆင်ႏပြေႏငါႏ'သေႏချာႏဆွုံꩻဖျတ် အုံအရပ်နောဝ်ꩻကိုသွူ။ ဗောဓိရာဇကုမာရဟွေး- တွင်ꩻနဝ်ꩻခိန်ႏခါႏ ခွေယူႏလꩻ ဥပမာႏသွံဗာႏနုဲင်းယို- ၁။ ပထမဥပမာႏနဝ်ꩻ သိုႏကွို့ꩻအဝ်ႏစဲထီကိုတဲင် အစဝ်ႏတန်တွော့ꩻ ပွစ်နုဲင်းမုဲင်ꩻပွစ် မေႏတထန်ႏနွောင်ꩻတဝ်း၊ အနုဲင်းနဝ်နေနေ သမဏဗြာဟ္မဏ (လိုꩻ)ယင်ဟန်ႏနောဝ်ꩻ အသꩻအဝ်ႏစဲဒျာႏ လောႏဘꩻတဏှာႏ ကိလေႏသာႏခြာ၊ ဝွေꩻသီးသꩻနဝ်ꩻ လောႏဘꩻတဏှာႏ ကိလေႏသာႏ အဝ်ႏစဝ်ႏဒျာႏတွော့ꩻ မဂ်ဉာဏ်ႏ(မေႏ)အရောင်ႏတတောင်ႏနွောင်ꩻတဝ်း၊ တလꩻနွောင်ꩻတဝ်း မဂ်ဉာဏ်ႏနောဝ်ꩻသွူ။ ၂။ ဒုတိယဥပမာႏနဝ်ꩻ သိုႏကွို့ꩻတကွို့ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏစဲတောဝ်းထီ၊ အဝ်ႏဒျာႏကောင်လောင်း၊ ကွဲႏတွော့ꩻ သိုႏသဲင်မွေးတဝ်း၊ သိုႏတသဉ် (သိုႏတသီန်)တန်ဒျာႏ၊ ကွပ်သိုႏတသဉ် သိုႏစောဝ်ႏတဲင်တွော့ꩻ ပွစ်နုဲင်းမုဲင်ꩻပွေါ့တ်တဲ့ယဝ်း မေႏတထန်ႏနွောင်ꩻတဝ်း။ အနုဲင်းနဝ်ꩻနေနေ လိုꩻယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻ တွမ်ႏနမ်းတဲ့နဝ်ꩻ၊ တွမ်ႏသꩻတဲ့နဝ်ꩻ လောႏဘꩻတဏှာႏ တလွဉ်ꩻမာႏထဲင်းတဝ်း (ကိလေႏသားအတသာ တအာထဲင်းတဝ်း)၊ ကွဲႏတွော့ꩻ ဝွေꩻသီးသꩻကိုနဝ်ꩻ လောႏဘꩻတဏှာႏ ကိလေႏသာႏ(အလီꩻ)ဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏဗွို့ꩻခြꩻအာတန်၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ (ယင်ဟန်ႏသားနဝ်ꩻ) အားထွုတ်မွေးသွူတဲ့ မဂ်ဉာဏ်ႏတထန်ႏတောဝ်းနောဝ်ꩻသွူ။ ၃။ တတိယဥပမာႏနဝ်ꩻ သိုႏကွို့ꩻတကွို့ꩻနဝ်ꩻ ထီကိုတဲ့ တအဝ်ႏစဲတဝ်း၊ အဝ်ႏဒျာႏကောင်လောင်း၊ စဝ်ႏတစဝ်ႏတဝ်း၊ သဲင်တခြစ်ꩻဒျာႏ၊ သိုႏကွို့ꩻသဲင်တခြစ်ꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ကွပ်သဲင်ဟောဝ်ငါႏတွော့ꩻ ပေါႏပွစ်မွေးမွေး အလဲင်ႏလဲင်ႏ အခြွိုက်ခြွိုက်တဲ့ မေႏထန်ႏစွဉ်ႏနောဝ်ꩻသွူ။ အနုဲင်းနဝ်ꩻနေနေ သမဏဗြာဟ္မဏ (လိုꩻ)ယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻ လောႏဘꩻတဏှာႏ ကိလေႏသာႏခြာတဲ့ သꩻအဝ်ႏစဲတဝ်း၊ ဝွေꩻသီးသꩻကို ကအဝ်ႏလီꩻဒါႏ လောႏဘꩻတဏှာႏ ကိလေႏသာႏနဝ်ꩻတဲ့ ပယ်ႏလꩻလဲဉ်း(ယင်ဟန်ႏ)။ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻ ဝွေꩻသီး ထွိုင်ႏအားထွုတ်မွေးတရာꩻနဝ်ꩻ ဉာဏ်ႏ(မေႏ)အရောင်ႏထန်ႏနွောင်ꩻစွဉ်ႏဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ မော့ꩻလဲင်ႏစခါ မဟာမစာႏ ဥပမာႏနဝ်ꩻသွံမျိုꩻနဝ်ꩻ ခွေတယူႏလꩻဖိုဖိုတဝ်း၊ တွိုႏနဝ်ꩻခါနဝ်ꩻ ခွေယူႏလꩻတဲင် ခွေသꩻ(နုဲင်းသိုႏသဲင်) ကြောင်းစင်ဒျာႏ၊ ခွေစွဉ်ꩻထိုꩻလဲဉ်းဟော်၊ ခွေခေါ်ထိုꩻလဲဉ်းနင်ꩻ၊ လောႏဘꩻတဏှာႏ ကိလေႏသာႏကင်ꩻလဲဉ်းသွူ။ ယိုခါ ခွေမဉ်ႏအားထွုတ်မွေးတရာꩻနဝ်ꩻ ဉာဏ်ႏအရောင်ႏ လေတောင်ႏဗာႏဒျာႏရင်ꩻ၊ ခွေအားထွုတ်မွေးမွေးကတရာꩻမꩻ ချꩻသꩻနုဲင်းနဝ်ꩻထွူတဲင်- (အုံတပန်းသေင်ႏမွူဆလ၊ အွဉ်ႏတနွောင်းနွောင်းငင်းဒေင်၊ ဆီမ်ꩻမဲ့(ဆီꩻမ်မဲ့)၊ အွဉ်ႏသတိꩻတိꩻတရေ့ꩻ-အွဉ်ႏသတိꩻတိꩻသာ) ခွေအားထွုတ်မွေးစွဉ်ႏ၊ ယလဲင်ႏလဲင်ႏ အဲင်ႏနေးစွဉ်ႏကာႏ၊ တသိုꩻလဲင်ꩻရီႏရာႏနေးစွဉ်ႏနောဝ်ꩻသွူ။ ခွန်ပိုဗောဓိဟွေး- ယလဲင်ႏလဲင်ႏ ခွေအွူန်ခါꩻတလီꩻ၊ နေ့ꩻဖူသာတဝ်း၊ ဖြောင်းအွဉ်ႏဆိပ်ခါꩻ၊ အဲင်ႏခြေင်းခြဲ့ခါꩻတငါ၊ ခံႏသာတဝ်းထာꩻ၊ တွိုႏနဝ်ꩻတွော့ꩻ တလီꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ထန်ႏတောစွဉ်ႏနား၊ (တွမ်ႏစူနုံပေ့ꩻခါꩻ နားအိုတွော့ꩻ) တလီꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ကွယ်တောစွဉ်ႏခွေဟို့ꩻ၊ ခြေ့ခြသဲႏသာႏ ဒါႏယာႏဒါႏယီႏဒွုမ်။ စစနဝ်ꩻ သတိꩻအဝ်ႏဒျာႏ၊ သေနမ်းဒျာႏ၊ ကွဲအွူန်အွူန် ကွဲညညတွော့ꩻ တဖေင်ꩻစွော့ꩻစွဉ်ႏ၊ သေဒူမ်နမ်း၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ လူꩻယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻရိုꩻ- "ရဟန်ꩻဂေါတမ သီလဲဉ်း"တဲ့၊ လူꩻယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻရိုꩻ"လꩻသီမွေးတဝ်းဒွိုန်း၊ အီႏသီသွူ အဝ်ႏနေးနေအသꩻ"တဲ့၊ လူꩻယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻရိုꩻ" သီလဲဉ်းတဲ့ တမွေးတဝ်း၊ အီႏသီတဲ့ တမွေးတဝ်း၊ ထွာရဟန္တာႏဒျာႏ၊ ပေါႏထွာရဟန္တာႏနဝ်ꩻ နုဲင်းနဝ်ꩻသွူသနယ်"တဲ့။ လူꩻသီးဖုံႏ ခွေတဖြောင်းနာꩻတဖြေꩻ အဝ်ႏဒေါ့ꩻတွင်ꩻ ခွေသတိꩻလꩻချာယင်း၊ ခွေသာယင်းထာꩻနဝ်ꩻသွူ။ ခွန်ပိုဗောဓိဟွေး- ယလဲင်ႏလဲင်ႏနဝ်ꩻ ခွေကျံႏအံႏဒူမ်ထမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻ၊ လူꩻသီးရိုꩻ 'မာꩻမွုန်းနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ ပေါႏအံႏတဝ်း အာဟာႏရ တစိꩻစိꩻနဝ်ꩻ နီအီႏသော့ꩻတခွန်ꩻဖေႏနေး လူꩻသီးဩဇာႏ (အာဟာႏရ)ကွေး"တဲ့။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ငမ်းသꩻလူꩻသီး သော့ꩻတခွန်ꩻ လူꩻဩဇာႏတဲင် ခွေအွꩻလဲႏကွို့ꩻဗာႏထီ တစိꩻစိꩻပေႏလူမ်ꩻ၊ ကွပ်ခွေအံႏတဝ်း အာဟာႏရ၊ အွꩻကွို့ꩻဗာႏထီ တစိꩻတစိꩻလူမ်ꩻတွော့ꩻ ခွေနဝ်ꩻ ကွဲယွောင်ကွဲယွောင်စွဉ်ႏ၊ ကွဲညညနဝ်ꩻ ရွို့ဆွတ်ꩻ အဝ်ႏလိုအဝ်ႏလာ၊ ဟို့ꩻပီနဝ်ꩻ ဗျို့ငါလွေꩻစွဉ်ႏ ငမ်းဖဲ့ꩻသူꩻ၊ မဲ့အောင်တဲ့ ယော့ယစွဉ်ႏ၊ ယာႏတဲ့ တရွတ်ꩻတရတ်ꩻ၊ နုဲင်းစွဉ်ႏထီဆေ့ဆား အဝ်ႏတင်းလျားညယာခိုး၊ တရွတ်ꩻတွတ်ထိုꩻနဝ်ꩻသနယ်၊ တွမ်ႏစူပေါႏဖြွꩻယာႏတဲ့ ဆွဉ်ႏ(ဆွောႏန်)လွꩻထိုꩻပါစွဉ်ႏ၊ အီႏထွိုင်ႏလွေꩻ ခွဉ်ႏပေႏခွဉ်ႏတန်တဲ့ ဝꩻလင်ꩻစွဉ်ႏနဝ်ꩻကိုသွူ။ တွိုႏနဝ်ꩻတွော့ꩻ လိုꩻဖုံႏနဝ်ꩻ စွော့ꩻရောင်-ဒေါ့ꩻရောင်ခွေနုဲင်းယို- လိုꩻယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻရိုꩻ- "ရဟန်ꩻဂေါတမနဝ်ꩻ အယာႏဖြေင်းကရစ်ꩻတန်နော"၊ လိုꩻယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻရိုꩻ- "နီကထီႏပွိုင်းလဲင်ႏနဝ်ꩻ ဖြေးင်ကရစ်ꩻမွေးတဝ်း၊ ယာႏဗွာဒျာႏမွော့နဲး" လိုꩻယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻရိုꩻ- "ဖြေးင်တဲ့မွေးတဝ်း၊ ဗွာတဲ့မွေးတဝ်း၊ အယာႏတနျာႏအွူႏ နုဲင်းသံꩻငင်းနဝ်ꩻဒျာႏ"တဲ့၊ ဒေါ့ꩻဖြာꩻမျိုꩻမျိုꩻ၊ ရိုꩻဖြာꩻစားစားနုဲင်းနောဝ်ꩻ၊ ခွေယာႏဗွာဗွာနဝ်ꩻ ထွာတမွစ်တမတ်၊ ကုဲင်ကီလို့စွဉ်ႏနောဝ်ꩻသွူ။ ဗောဓိရာဇကုမာရဟွေး- အတိတ်ကာႏလ သမဏဗြာဟ္မဏ (လိုꩻ)ကအားထွုတ်တရာꩻသား ကခံႏဒုက္ခမွေးမုဲင်းနဝ်ꩻ သံတဲ့အနုဲင်းခွေကခံႏဒုက္ခနောဝ်ꩻလူမ်ꩻ၊ လွိုခွေကခံႏဒုက္ခနဝ်ꩻ အဲဉ်ထဝ်း။ အနာႏဂတ် တွိုႏဆုဲင်ꩻဆုဲင်ꩻ ကအီႏအားထွုတ်တရာꩻ၊ ကအီႏခံႏဒုက္ခမွေးမုဲင်းသားတဲ့နဝ်ꩻ၊ ပစ္စုပ္ပန်ႏယိုခါခါ ကအားထွုတ်တရာꩻသား ကခံႏဒုက္ခမွေးမုဲင်းသားတဲ့နဝ်ꩻ သံတဲ့ အနုဲင်းခွေကခံႏဒုက္ခနဝ်ꩻလူꩻမ်၊ လွိုခွေကခံႏဒုက္ခနဝ်ꩻ အဲဉ်ထဝ်းလာꩻလာꩻသွူ။ ဗောဓိရာဇကုမာရဟွေး- ခွေခံႏဒုက္ခသွူ ပဉ်တကားနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ခွေကရေႏခါꩻဒါႏ လောကုတ္တရာႏမဂ်ဉာဏ်ႏနဝ်ꩻ တစိꩻတစျꩻငါတဲ့ တထီႏတဝ်း၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ခွေယူႏယင်းနုဲင်းယို- "ခွေကကံကျင်ꩻဒုက္ခ-ဒုက္ကရစရိယာႏ အကျင်ꩻမာႏယိုနဝ်ꩻ မာꩻဒုက္ခခြေင်နမ်းလူꩻမ်၊ အနယ်ꩻလꩻအီ လောကုတ္တရာႏမဂ်ဉာဏ်ႏ တမွေးတဝ်း၊ အနယ်ꩻကလꩻအီ လောကုတ္တရာႏမဂ်ဉာဏ်ႏ အနယ်ꩻမဲႏန် အနယ်ꩻမွေးနဝ်ꩻ အဝ်ႏခေါ်ခေါ်ဒျာႏကွေး၊ ခွေယူႏစွေး ယော့တဝစ်ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ။ ခွေပေႏပေႏခါ နီဖါ (ခွန်သုဒ္ဓေါဒန)သီး မာꩻ'ထုဲင်လုဲင်းမင်္ဂလာႏ'တွင်ꩻ နင်ꩻကကွုံꩻ (ကကူꩻင်)ခွေဖုံႏနဝ်ꩻ လွေꩻထွားလို့ဒျာႏ ဝင်ꩻထုဲင်လုဲင်း၊ ခွေနဝ်ꩻ အဝ်ႏကုဲင်သေꩻဒျာႏ တဖြေမွူးဟေ့ꩻ တဖြာꩻဒျာႏ၊ အတွင်ꩻနဝ်ꩻခါ ခွေအားထွုတ် တရေ့ꩻသာ (အာနာပါန)တဲင် လꩻဖိုလောကီပထမဈာန်ႏ။ ကလꩻ ပထမဈာန်ႏတွင်ꩻနဝ်ꩻ နစ်သက်ပီ၊ ချမ်ꩻသာႏသုခ ထွာအာတန်၊ အဝ်ႏပထမဈာန်ႏနဝ်ꩻ မဉ်ႏအားထွုတ်ထင်ႏငါငါနဝ်ꩻ အီႏထီႏသေ သစ္စာႏလစ်ꩻပါꩻမွော့ဟွေး၊ နဝ်ꩻမꩻ အီႏထွာတဖူꩻမွေး တဖူꩻမဲႏန်မွော့ဟွေး' ကားကားနဲ့ ခွေယူႏလꩻယင်း နုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ဗောဓိရာဇကုမာရဟွေး- ခွေအံႏတဝ်း အာဟာႏရတဲင် ယောင်သဲင်မရေႏမရာႏတွော့ꩻ ဖေႏကလꩻ ပထမဈာန်ႏနဝ်ꩻ အားထွုတ်တရာꩻနဝ်ꩻအတွိုင်ꩻ တထွာတဝ်း၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ဖေႏကအားထွုတ်နွောင်ꩻတရာꩻ၊ ဖေႏကလꩻယင်း ပထမဈာန်ႏနဝ်ꩻ ခွေအံႏယင်း အာဟာႏရနောဝ်ꩻသွူ။ ခွေကထွိုင်ႏအံႏချာ အာဟာႏရနဝ်ꩻ ပဉ္စဝဂ္ဂီႏသီး ထီႏဖွီလို့စွဉ်ႏခွေ၊ ဝွေꩻသီးရိုꩻ 'အားထွုတ်မွေးတရာꩻ၊ သွီႏယာႏလဲင်ꩻတဝေ့ꩻတဝꩻ၊ သွီႏယာႏလဲင်ꩻခြေ့ꩻခြꩻသွူမဉ်ႏတဲ့ တလꩻတဝ်းတရာꩻဟ ယိုခါ သမ်းအံႏတာချာဒျာႏ အာဟာႏရ၊ အမျိုꩻအီႏလꩻတရာꩻနဲ့၊ ပါꩻရဟန်ꩻဂေါတမယိုနဝ်ꩻ မာꩻဖေႏနေး ဝင်ꩻကထင်းတန်၊ မာꩻဖေႏနေး ဝင်ꩻကလူႏအာ၊ လိုꩻလဲဉ်ဖြီႏဖြီႏ၊ လိုꩻထီႏဒျာႏ လာဘ်လာဘ၊ လိုꩻမာꩻဖေႏနေး အတခြိုꩻကလွိုင်ႏတန်ဒျာႏ'ထီႏမာႏခွေ၊ ယူႏမာႏခွေတဲင် ငတ်ꩻပါꩻပါꩻ ဖညာꩻထိုꩻခန်းဒျာႏခွေနောဝ်ꩻသွူ။ ဗောဓိရာဇကုမာရဟွေး- ခွေအံႏယင်းအာဟာႏရ၊ အာႏအဝ်ႏယင်း၊ တွုံꩻဒါႏသွမ်ꩻ၊ သွုံꩻကွို့ꩻကွို့ꩻယင်းသွမ်ꩻတွော့ꩻ ဆွော့ꩻကတဲ့ꩻအာႏတလာယင်း၊ ဝွေꩻသီးအဲဉ်ထဝ်းဒူမ်တဲ့ ခွေသꩻတကုဲင်တဝ်း၊ ယိန်းယေန်ဟောဝ်၊ ယီးင်အားထွုတ်ဗာႏဟောဝ်တရာꩻ၊ ခြေင်းငါႏတဝ်း၊ ယန်ꩻငါႏတဝ်း၊ နေးတွမ်ႏအနယ်ꩻမဲဉ်ႏမဲႏန်တဲင် ချꩻသꩻအားထွုတ်မွေးတွော့ꩻ တညတဝ်းအခိန်ႏခါႏ လꩻစွဉ်ႏဒျာႏ ပထမဈာန်ႏ၊ ဒုတိယဈာန်ႏ၊ တတိယဈာန်ႏ၊ ဗꩻစွဉ်ႏစတုတ္ထဈာန်ႏ၊ ထင်ႏလွေꩻစွဉ်ႏ ပဉ်ရန်းရန်းနောဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏနဝ်ꩻခါ ခွေသꩻဗွာစင်မွေးစွဉ်ႏ၊ သမာႏဓိဟောဝ်၊ သꩻစွူဖြွိုးမွေးစွဉ်ႏတဲင် မွူးကွို့ꩻနာꩻငါနဝ်ꩻ လꩻပါစွဉ်ႏ 'ပုဗ္ဗေနိပါသာနုဿတိဉာဏ်ႏ၊ ယူႏချာတဘဝ၊ နီဘဝ၊ ကားမုဲင်ꩻဘဝဝ သေလို့လချာစွဉ်ႏ။ ဘဝမုဲင်ꩻနဝ်ꩻ ခွေထွာထမုဲင်ꩻ သေချာလို့၊ ထီႏချာလို့၊ ထွာလိုꩻထွာလူꩻ၊ ထွာတိရစ္ဆာန်ႏ ဉာဏ်ႏကိုပေါႏလို့၊ ထွာလိုꩻခြွေ ထွာလိုꩻကေန်ꩻ၊ ယောင်ꩻရေꩻ ယောင်ꩻတဗွိုး လွိုးနုဲင်းမုဲင်ꩻ သေချာလို့လ၊ ထီႏချာလို့လစွဉ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ဗောဓိရာဇကုမာရဟွေး- ကွပ်ပွိုးခွေသꩻစွူဖြွိုး သမာႏဓိဟောဝ်ငါႏတဲင် မွူးကွို့ꩻနာꩻတွင်ꩻနဝ်ꩻ ဒုတိယတလဲင်ႏ ဝိဇ္ဇာႏဉာဏ်ႏပေါႏဖျင်၊ အဝိဇ္ဇာႏထိုꩻမားဖျင်တွော့ꩻ လꩻတောဖျင် 'ဒဗ္ဗစက္ခုဉာဏ်ႏ။ ကွပ်လꩻဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏ်ႏ နုဲင်းလူꩻမဲ့နဝ်ꩻတဲင် သတ္တဝါႏ ကသီလွေꩻတွင်ꩻတဲ့ထီႏ၊ ကသဲင်ꩻကွုတ်တဲ့ထီႏ၊ သတ္တဝါႏ အယွုတ်မျိုꩻတဲ့ထီႏ၊ သတ္တဝါႏ အမျတ်မျိုꩻတဲ့ထီႏ၊ အတရေꩻမျိုꩻတဲ့ထီႏ၊ အတကုဲင်မျိုꩻတဲ့ထီႏ၊ တွိုႏလွေꩻဘဝဟောဝ်တဲ့ထီႏ၊ တွိုႏလွေꩻဘဝကုဲင်တဲ့ထီႏ၊ ကံႏအလွိုက် ထွိုက်ရာꩻထွိုက်ရာꩻ ကထွာဒါႏ သတ္တဝါႏဖုံႏ ကားကအဝ်ႏနဝ်ꩻ ထီႏလို့ သေလို့စွဉ်ႏနောဝ်ꩻသွူ။ ဗောဓိရာဇကုမာရဟွေး- ကွပ်ပွိုးခွေသꩻစွူဖြွိုး သမာႏဓိဟောဝ်ငါႏတဲင် မွူးကွို့ꩻနာꩻလွဉ်ꩻနဝ်ꩻ တတိယအလဲင်ႏ ဝိဇ္ဇာႏဉာဏ်ႏပေါႏဖျင်၊ အဝိဇ္ဇာႏထိုꩻမားလို့တွော့ꩻ လꩻတောဖျင်စွဉ်ႏ 'အာသဝက္ခယဉာဏ်ႏ'နဝ်ꩻသွူ။ လꩻပါလဲဉ်း 'သဗ္ဗညုတဉာဏ်ႏ'ထွာလဲဉ်းဘုရာꩻ။ - ဒုက္ခံ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ- သေစဲင်းလဲဉ်း ဒုက္ခသစ္စာႏ၊ - သမုဒယံ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ- သေစဲင်းလဲဉ်း သမုဒယသစ္စာႏ၊ - နိရောဓံ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ- သေစဲင်းလဲဉ်း နိရောဓသစ္စာႏ၊ - ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ- သေစဲင်းလဲဉ်း မဂ္ဂသစ္စာႏ၊ သေလဲဉ်းသစ္စာႏလစ်ꩻပါꩻ ဘုရာꩻခွေယိုနဝ်ꩻ- - ခီဏာ ဇာတိ - ဇာတိလို့၊ ထာꩻကွုတ်လို့လဲဉ်း၊ - ဝုသိတံ ဗြဟ္မစရိယံ - ဖေႏကလꩻမဂ်ဖိုလ်ႏ ကျင်ꩻခရာႏလိုႏတဝ်းဒူမ်၊ - ကတံ ကရဏီယံ - ဖေႏကလꩻမဂ်ဖိုလ်ႏနဝ်ꩻ မာꩻထွူလဲဉ်း၊ - နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယ - မာꩻခရာႏထမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻ တလိုႏတဝ်းဒူမ်၊ - အဝိဇ္ဇာ ဝိဟတာ - အဝိဇ္ဇာႏ ထိုꩻမားလဲဉ်း၊ - ဝိဇ္ဇာ ဥပ္ပန္နာ - ဝိဇ္ဇာ ထွာတောလဲဉ်း၊ - တမော ဝိဟတော- ထာꩻခေ့ꩻ ထိုꩻမားလဲဉ်းး၊ - အာလောကော ဥပ္ပန္နော- အရောင်ႏလေလဲဉ်းသွူ။ ဗောဓိရာဇကုမာရဟွေး- ခွေသꩻကို ခွေယူႏတေ့ꩻနုဲင်းယို- 'ခွေကသေတရာꩻဖုံႏယိုနဝ်ꩻ ယော့ဆုံး(ဆိုးင်)တန်၊ လိုꩻလူꩻဗျဟ္မာႏ သတ္တဝါႏသီး ကအီႏထီႏ တရာꩻယိုနဝ်ꩻ ယပ်ꩻခုဲင်ႏတန်၊ အီႏသေဗာႏ တရာꩻယိုနဝ်ꩻ ယပ်ꩻခုဲင်ႏတန်၊ လိုꩻထာꩻယူႏသား ယူႏနေးတလꩻတဝ်း၊ တရာꩻယော့တဝစ်ꩻ၊ ယူႏနေးလူꩻမ်နဝ်ꩻ ခေ့ꩻကရစ်ꩻတန်၊ တထီႏနွောင်ꩻတဝ်းတရာꩻ၊ ဉာဏ်ႏအဝ်ႏသားမꩻ ပညာႏအဝ်ႏသားမꩻ ထီႏနွောင်ꩻတရာꩻ၊ သေနွောင်ꩻတရာꩻ၊ အတွင်ꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ခွေယူႏထွား သတ္တဝါႏဖုံႏနဝ်ꩻ- - အာလယရာမာ- ပျောႏလွဉ်ꩻအာဒျာႏ ကာမဂွုဏ်ႏဖုံႏ၊ - အာလယသမ္မုဒိတာ- ဟွူန်ကျွိုက်မွိုင်းဒျာႏ ကာမဂွုဏ်ႏဖိုႏင်၊ 'လိုꩻပျောႏလွဉ်ꩻအာဒျာႏ ကာမဂွုဏ်ႏ၊ လိုꩻဟွူန်ကျွိုက်မွိုင်းဒျာႏ ကာမဂွုဏ်ႏ နုဲင်းယိုတန်နဝ်ꩻ ဟော်ꩻဖေႏစွဉ်ႏတရာꩻတဲ့ သꩻအီႏဝင်ႏစာꩻနေဟောင်း၊ အီႏမဉ်နာႏနေဟောင်း၊ တွမ်ႏခွေတရာꩻအယော့စား တွမ်ႏဝွေꩻသီးနားနဝ်ꩻ အီႏတလောႏနေဟောင်း၊ မဲ့ꩻမာꩻယပ်ꩻခြေင်ခွေနမ်းလူꩻမ်မတောဝ်'ခွေယူႏဗာႏစွဉ်ႏနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ဗောဓိရာဇကုမာရဟွေး- 'မဲ့ꩻမာꩻယပ်ꩻခြေင် ခွေနမ်းလူꩻမ်တဝ်'ခွေကထင်ႏယူႏနုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ရေႏဟော်ꩻတဝ်းဒူမ်တရာꩻ၊ ယူႏယာႏဒွုမ်ထမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻ၊ ကျံႏအုံခွꩻစွဉ်ႏထာꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ခွေကျံꩻဟော်ꩻဒူမ်တရာꩻနဝ်ꩻ 'သဟမ္ပတိဗျဟ္မာႏ'သေတဲင် ဝွေꩻလင်ꩻတောင်ꩻပြန်ႏခွေနုဲင်းယို- "ဩဗွေႏ ဘုရာꩻမျတ်ဗွေႏဩ- ဟော်ꩻသွော့တရာꩻဗွေႏဩ၊ လိုꩻပညာႏသာႏ၊ နားကနာႏနွောင်ꩻတရာꩻ၊ လိုꩻကိလေႏသာႏဆေ့ꩻဖုံႏ အဝ်ႏတေ့ꩻအာတန်ဗွေႏ၊ မဲ့ꩻဝွေꩻသီးသူꩻမ်ခြေင်ထိုꩻလို့ဗွေႏဩ၊ လိုꩻသေတရာꩻ မဲ့ꩻအဝ်ႏဒျာႏသနယ် ဗွေႏဩ။ မဂဓခမ်းကို ကရိုꩻအနမ်းဘုရာꩻ ဂိုဏ်ꩻဆရာႏ(၆-ဖြာꩻ) ကဟော်ꩻမာႏမာႏမီႏမီႏ၊ တရာꩻမိစ္ဆာႏဖုံႏနဝ်ꩻ လိုꩻဖုံႏဟွူန်ဗာႏအာငါႏ၊ နီဗွေႏဘုရာꩻ သစ္စာႏတရာꩻနဝ်ꩻ လꩻဟွူန်ဗာႏဒွိုးန်တဲင် ဖေႏကဟွူန်ဗာႏခါႏခါႏ သစ္စာႏတရာꩻ၊ ဟော်ꩻကျာꩻဖွေႏသွော့ ဗွေႏဩ။ ကွုတ်ဒုက္ခ၊ ဆာဒုက္ခ၊ သီဒုက္ခ-စတဲင် ဒုက္ခဖုံႏနဝ်ꩻ ဖေႏကဖေ့သောဝ်ꩻခန်း ဗွေႏနမ်းဘုရာꩻ ဟော်ꩻကျာꩻဖေႏသွော့တရာꩻ ဗွေႏဩ" သဟမ္ပတိဗျဟ္မာႏ တောင်ꩻပြန်ႏလောဝ်းခွေနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ဗောဓိရာဇကုမာရဟွေး- ခွေနာႏ သဟမ္ပတိဗျဟ္မာႏ ကတောင်ꩻပြန်ႏနဝ်ꩻတဲင် ကွပ်ပွိုးခွေသညင်ꩻငါႏ လိုꩻလူꩻဗျဟ္မာႏ သတ္တဝါႏသီးတွော့ꩻ နေးတွမ်ႏ 'ဒိဗ္ဗစက္ခု'ဗွေႏဘုရာꩻဉာဏ်ႏမဲ့တဲင် ခွေထွားလောက (လိုꩻလူꩻဗျဟ္မာႏ)ယို၊ လိုꩻကအီႏသေနွောင်ꩻတရာꩻ၊ လိုꩻပညာႏအဝ်ႏ၊ လိုꩻကိလေႏသာႏဆေ့ꩻ၊ လိုꩻတေ့ꩻဣန္ဒြေႏဖြား၊ လိုꩻယားအကုသိုလ်ႏ၊ မဂ်ဖိုလ်ႏအီႏလꩻ၊ လိုꩻအီႏဗꩻအရိယာႏ၊ ရဟန္တာႏအီႏထွာနဝ်ꩻ ထီႏခန်းညာꩻညာꩻတဖြာꩻ၊ မော့ꩻခန်းဆေ့ꩻဆေ့ꩻပေႏသွူ။ ဗောဓိရာဇကုမာရဟွေး- ခွေယူႏလꩻရီးရီးစွဉ်ႏ ခွေကလွေꩻထေ့စစ ရသေ့ꩻ'အာဠာရ'နဝ်ꩻသွူ၊ ကွဲႏတွော့ꩻ အာဠာရနဝ်ꩻ အသီထိုꩻလꩻနွုတ်ꩻနီꩻလဲဉ်းသွူ သေဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ နဝ်ꩻထွူယူႏလꩻတော ရသေ့ꩻ'ဥဒက'၊ ရသေ့ꩻဥဒကနဝ်ꩻတဲ့ စသီထိုꩻဗော့ꩻ မဟာနီꩻတဲ့ဟွေး၊ ဝွေꩻသီးဘဝ သူꩻမ်မရမကမွေးစွဉ်ႏထာꩻနောဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻထွူတွော့ꩻ ယူႏလꩻတော ပဉ္စဝဂ္ဂီႏငတ်ꩻပါꩻ (ကောဏ္ဍည၊ ဘဒ္ဒိယ၊ ဝပ္ပ၊ မဟာနာမ၊ အဿဇိ)သီးဖုံႏ၊ ကွဲႏတွော့ꩻ ဝွေꩻသီးနဝ်ꩻ ထင်းတန်တဝ်းဒူမ်ခွေတဲင် ဖခေါ်အုံညာꩻထိုꩻဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ ကွဲႏတွော့ꩻ- ဝွေꩻသီး ဝွတ်ပတ်ဖိုခွေတဲင် အဝ်ႏလိုႏဖြော်ချာ ဝွေꩻသီးကေꩻဇူꩻ၊ ဟော်ꩻဖေႏရီးရီး ဝွေꩻသီးမꩻ ခွေချꩻသꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ 'ယိုခါ ဝွေꩻသီးအဝ်ႏမုဲင်ꩻကိုနဲး'နေးတွမ်ႏဉာဏ်ႏ ဆင်ႏချင်ႏထွားတွော့ꩻ ဝွေꩻသီးလွေꩻအဝ်ႏ ဗာရာဏသီႏခမ်း၊ 'ဣသိပတန-မိဂဒါႏဝုန်ႏ'တခြာတန်ကို ကရိုꩻနဝ်ꩻ ထီႏမော့ꩻသေစဲင်းခန်းနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻ ခွေအီႏ ဗာႏရာႏဏသီႏခမ်း 'ဥရုဝေဠ'တခြာကိုထန်ႏလွေꩻ၊ တဖူꩻလောင်းနောဝ်ꩻ ဖေႏကခွဲတွမ်ႏ 'ဥပက'အာဇီဝက (တက္ကတွဉ်ꩻ)တဲင် ဒဲင်ကာ ကျွꩻခင်ႏလွေꩻနေးနောဝ်ꩻသွူ။ ဗောဓိရာဇကုမာရဟွေး- တဖူꩻလောင်းနဝ်ꩻ ခွေခွဲး'ဥပက'၊ ဥပက ထီႏခွေတွော့ꩻ ထွားစဲင်းမွေးစွဉ်ႏခွေ၊ ဥပကရိုꩻ- - ဝိပ္ပသန္နာနိ တေ ဆဝိဝဏ္ဏော - နာꩻနဝ်ꩻမွော့ ယောင်ꩻရေꩻမွေးစွဉ်ႏထာꩻအီ၊ - 'နာꩻမဉ်ꩻထမုဲင်ꩻ၊ နာꩻအီႏလွေꩻမုဲင်ꩻကို' ဥပကရီခွေနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ "ဥပကဟွေး- ခွေမီꩻန် 'အနန္တဇိန'၊ ခွေအီႏလွေꩻ 'ဣသိပတန မိဂဒါႏဝုန်ႏ'သူꩻ၊ ခွေအီႏလွေꩻဒုံႏ(ဒိုႏင်) 'ဓမ္မစကျာႏ'တရာꩻထုံ၊ ခွေယိုနဝ်ꩻ 'ဘုရာꩻ'တောင်ꩻတောင်ꩻခါꩻနော။ ဥပကထွားစဲးင်ခွေ၊ ငေါက်ꩻအကတူႏထွူတွော့ꩻ အဒေါ့ꩻနုဲင်းယို- "ထွားနုဲင်း နာꩻယောင်ꩻဆင်ꩻနဝ်ꩻ 'ဘုရာꩻရမွေးဒျာႏရင်ꩻ"၊ ဥပကရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻထွူတဲင် ဖုဲင်းတဖူꩻ လွေꩻထိုꩻခန်းဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ ဗောဓိရာဇကုမာရဟွေး- ခွေတွိုႏလွေꩻ ဣသိပတန မိဂဒါႏဝုန်ႏ၊ ပဉ္စဝဂ္ဂီႏသီးငတ်ꩻပါꩻ၊ ကအဝ်ႏရာꩻအရပ်နဝ်ꩻသွူ။ ပဉ္စဝဂ္ဂီႏသီး ထီႏရီးခွေအဝ်ႏညာꩻလွဉ်တဲင် ဝွေꩻသီးဒေါ့ꩻတေ့ꩻခါꩻလို့ဝင်ꩻနုဲင်းယို- "အွိုးသူꩻ၊ အွိုးသူꩻ- လိုꩻအဝ်ႏကမ္မဋ္ဌာန်ꩻကိုထန်ႏချာ၊ လိုꩻကျံႏအာ လာဘ်လာဘ၊ ရဟန်ꩻဂေါတမ ဖျော်လွဉ်သွူသူꩻ၊ အပါꩻမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻတဲ့ လွေꩻကျိုႏဆွုမ်ႏမွုန်းဟုဲင်း၊ ထူႏဆူႏမ်မွူးန် အသပိတ်၊ အသင်္ကန်ꩻဟုဲင်း၊ ခင်ႏလမ်းတဲးတဲ့ ဖေႏအုံဒျာႏ၊ ကွဲႏတွော့ꩻ ဒါဖေႏမွုန်း၊ အမဉ်အုံမုဲင်ꩻကိုအုံ၊ ဝုဲင်ႏမွူးန်တပါꩻပါꩻနော။ အံႏလို့ဝင်ꩻ ကတိကဝတ်၊ ဒေါ့ꩻတေ့ꩻခါꩻလို့ဝင်ꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ကွဲႏတွော့ꩻ ခွေထင်ႏတွိုႏလွေꩻ ဝွေꩻသီးထျꩻနဝ်ꩻ အအုံဒါႏတဝ်းဖုံႏ- - ဝွေꩻသီးကျိုႏဆွုမ်ႏလို့လို့ဒျာႏခွေ၊ - တပါꩻနဝ်ꩻ လောႏထူႏခွေ သပိတ်တွမ်ႏသင်္ကန်ꩻကုဋ်၊ - တပါꩻနဝ်ꩻ လောႏထူႏတောင်ꩻကွဉ်း (အုံဒင်ႏ-ဟွာႏခင်ႏ)၊ - တပါꩻနဝ်ꩻ ဗွူႏန်ထီ ဆူဖေႏခွေခင်ႏ၊ - တပါꩻနဝ်ꩻ ဗွꩻဖေႏခွေခင်ႏ (တွစ်တွမ်ႏဖွိုင်ꩻခဝ်)၊ - တပါꩻနဝ်ꩻ ဒါဖေႏခွေခင်ႏလမ်း၊ ကွဲႏတွော့ꩻ အဝုဲင်ႏတဝ်းခွေတပါꩻပါꩻ၊ ထီႏခွေနဝ်ꩻဟဲ့ꩻဒျာႏ 'ရဟန်ꩻဂေါတမ၊ 'အာဝုသော-ဗွေႏပေႏ'တဲ့၊ "ရဟန်ꩻသီးဖုံႏဟွေး- ထီႏခွေနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻမွူးန် 'ရဟန်ꩻဂေါတမ'၊ ဟဲ့ꩻမွူးန်'အာဝုသော'၊ ဟဲ့ꩻမွူးန်'ဗွေႏပေႏ'၊ ဟဲ့ꩻဒျာႏ'ဗွေႏဘုရာꩻ'ဟုဲင်း။ ခွေယိုခါနဝ်ꩻ သေထီႏလဲဉ်း အရိယာႏသီး (သစ္စာႏ)တရာꩻ၊ ခွေထွာလဲဉ်းဘုရာꩻ၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ဟဲ့ꩻဒျာႏသွော့ 'ဗွေႏဘုရာꩻ'ဟုဲင်း။ ဝွေꩻသီးရိုꩻ- "ကခံႏဒုက္ခ၊ ကကျင်ꩻမရမကမဉ်ႏတဲ့ တသေတဝ်း အရိယာႏ(သစ္စာႏ)တရာꩻဟ၊ သမ်းအံႏချာယင်းဒျာႏ အာဟာႏရ၊ ကျင်ꩻပျောႏရာႏ၊ ကျင်ꩻတသွာႏသဲ့ꩻလူꩻမ်ဟ အီႏလꩻကဲး အရိယာႏသီး(သစ္စာႏ)တရာꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻ၊ မာꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻ ထွာဘုရာꩻဟောင်း။ နာꩻလွဉ်လဲဉ်မွူးန်ဒူမ်နီဟုဲင်း၊ နီတယူးမ်နွောင်ꩻတဝ်း"လောဝ်းချာစွဉ်ႏဒျာႏ ဗွေႏဘုရာꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ "ပဉ္စဝဂ္ဂီႏရဟန်ꩻသီးဖုံႏဟွေး- သီယူႏချာဟုဲင်း၊ ပွိုင်းလဲင်ႏနောဝ်ꩻ 'ခွေထီႏသေလဲဉ်း အရိယာႏသီး (သစ္စာႏ)တရာꩻ၊ ခွေထွာလဲဉ်းရဟန္တာႏ'ငေါဝ်းနုဲင်းနဝ်ꩻ ခွေဒေါ့ꩻဖိုနေဟောင်း၊ သီဟွူန်ဖိုနေဟောင်း" "ဟွူန်ဖိုတောဝ်း" "ယိုခါ ခွေဒေါ့ꩻဒျက်ဒျက်သွူ၊ 'ခွေယိုနဝ်ꩻ ထီႏသေလဲဉ်း အရိယာႏသီး သစ္စာႏတရာꩻ၊ ခွေထွာလဲဉ်းရဟန္တာႏ၊ ခွေထွာလဲဉ်းဘုရာꩻ၊ ခွေအီႏဟော်ꩻဖေႏသီတရာꩻ။ ပေါႏသီလွောက်ꩻနာႏ ကံကျင်ꩻလွဉ်ꩻ ခွေတရာꩻယိုနဝ်ꩻ သီတဲ့ ထီႏသေနုဲင်းနုဲင်းစွဉ်ႏ အရိယာႏသီးသစ္စာႏတရာꩻ၊ သီတဲ့ ထွာနုဲင်းနုဲင်းစွဉ်ႏ ရဟန္တာႏသနယ်"ပဉ္စဝဂ္ဂီႏသီး ဒေါ့ꩻချာဒူမ်ထမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻ၊ ယွုမ်း(ယူးမ်)လဲဉ်း ဗွေႏဘုရာꩻငေါဝ်းနောဝ်ꩻသွူ။ ဗောဓိရာဇကုမာရဟွေး- ခွေဟော်ꩻနယ်ပျꩻ ဆွုံꩻမꩻဝွေꩻသီးနဝ်ꩻ ခွေမာꩻနုဲင်းယို- (ကောဏ္ဍညတွမ်ႏ ဘဒ္ဒိယ) နီပါꩻနဝ်ꩻ ခွေဟဲ့ꩻခါꩻ ခွေသွဉ်သင်နယ်ပျꩻ၊ ခွေဆွုံꩻမꩻ ဟော်ꩻဖေႏတရာꩻ၊ အဝ်ႏကုဲင်သွံ(သိုမ်)ပါꩻနဝ်ꩻ ထွဉ်ႏလွေꩻတွုံꩻသွမ်ꩻ၊ ဝွေꩻသီးသွံပါꩻ ကတွုံꩻသွမ်ꩻနဝ်ꩻ သွုံꩻသူပါꩻလုမ်း(လိုးမ်)ဒျာႏ။ နုဲင်းမွူးရောဝ်ꩻနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻခါꩻတော (ဝပ္ပ၊ မဟာနာမ၊ အဿဇိ)သွံပါꩻ၊ ခွေသွဉ်သင်နယ်ပျꩻ၊ ခွေဆွုံꩻမꩻ ဟော်ꩻဖေႏတရာꩻ၊ အဝ်ႏကုဲင်နီပါꩻနဝ်ꩻ ထွဉ်ႏ(ထွောႏန်)လွေꩻတွုံꩻသွမ်ꩻ၊ ဝွေꩻသီးနီပါꩻ ကလꩻလွဉ်သွမ်ꩻနောဝ်ꩻ သွုံꩻသူပါꩻလုမ်းဒျာႏ၊ ခွေစီႏစဲဉ်ႏနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ဗောဓိရာဇကုမာရဟွေး- ပဉ္စဝဂ္ဂီႏငတ်ꩻပါꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ခွေကသွဉ်အတွိုင်ꩻ၊ ခွေကဆွုံꩻမꩻအတွိုင်ꩻ လွောက်ꩻနာႏလွဝင်ꩻ၊ ကံကျင်ꩻအားထွုတ်မွေးတဲင် ထွာလို့စွဉ်ႏ ရဟန္တာႏဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။ "ဩဗွေႏ ဘုရာꩻမျတ်ဗွေႏဩ- ဗွေႏဘုရာꩻနမ်းနမ်း သွဉ်သင်နယ်ပျꩻ ဆွုံꩻမꩻထွူတဲင် ကအားထွုတ်ဒါႏတရာꩻ ရဟန်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ခိန်ႏခါႏကာႏလ ညတကားမုဲင်ꩻမꩻ ထွာလꩻရဟန္တာႏဟောင်းဗွေႏအော်" ဗောဓိရာဇကုမာရရီ ဗွေႏဘုရာꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ "မွေးသွူ ခွန်ပို- ခွေရီချာနာꩻယို- ပါꩻတဖြာꩻနောဝ်ꩻ လွဉ်သွဉ်ထိုးမ်ဆင်၊ လွဉ်သွဉ်ပေါက်ꩻဆင်နာꩻထျꩻ၊ ပါꩻကလွဉ်သွဉ် နာꩻထျꩻနဝ်ꩻ 'ထာꩻယွုမ်းအံႏတဲ့အဲဉ်ထဝ်း၊ သန်ꩻတဲ့တသန်ꩻတဝ်း၊ လိုꩻမာႏယာႏဒါႏထာꩻ၊ လိုꩻလွꩻတန်၊ လိုꩻထွုင်း(ထွူးင်)-ထာꩻသူႏသေအဲဉ်ထဝ်း'အာႏပေႏချက်ငတ်ꩻချက် ကဗွေဒါႏ ပါꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ထိုးမ်ဆင်ဖေႏကဒါႏ၊ ပေါက်ꩻဆင်ဖေႏကဒါႏ နာꩻသွဉ်ဖေႏ ခီႏင်ခါႏကာႏလ အီႏညတကားမုဲင်ꩻ၊ အီႏဒါႏနေဟောင်း"နီဗွေႏဘုရာꩻရီနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ "ဩဗွေႏ ဘုရာꩻမျတ်ဗွေႏဩ- ပါꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ 'ထာꩻယူးမ်အံႏတဲ့အဲဉ်ထဝ်း၊ သန်ꩻတဲ့တသန်ꩻတဝ်း၊ လိုꩻမာႏယာႏဒါႏထာꩻ၊ လိုꩻလွꩻတန်၊ လိုꩻထွုင်း-ထာꩻသူႏသေအဲဉ်ထဝ်း'အာႏပေႏချက် ငတ်ꩻချက်နဝ်ꩻအကို အဝ်ႏငါတပါꩻငါတဲ့ တဒါႏနွောင်ꩻတဝ်း၊ အဝ်ႏငတ်ꩻချက်ထဲင်းဟ အမျိုꩻဒါႏထံဒူမ်နဲ့ဗွေႏဩ"လောဝ်းချာနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ "မွေးသွူ ခွန်ပို၊ ခွေရီထဲင်းနာꩻယို- ပါꩻတဖြာꩻနဝ်ꩻ လွဉ်သွဉ်ထိုးမ်ဆင်၊ လွဉ်သွဉ်ပေါက်ꩻဆင်နာꩻထျꩻ၊ ပါꩻကလွဉ်သွဉ် နာꩻထျꩻနောဝ်ꩻ 'ထာꩻယွုမ်းအံႏတဲ့အဝ်ႏဒျာႏ၊ သန်ꩻတဲ့သန်ꩻဒျာႏ၊ လိုꩻမာႏယာႏဒါႏတဝ်းထာꩻ၊ လိုꩻကုဲင်းဒျာႏ၊ လိုꩻဉာဏ်ႏဖုဲင် ထာꩻသူႏသေအဝ်ႏ'အာႏတလာချက်ငတ်ꩻချက် ကဗွေဒါႏ ပါꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ထုမ်းဆင်ဖေႏကဒါႏ၊ ပေါက်ꩻဆင်ဖေႏကဒါႏ နာꩻသွဉ်ဖေႏ ခီႏင်ခါႏကာႏလ အီႏညတကားမုဲင်ꩻ"နီဗွေႏဘုရာꩻရီနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ "ဩဗွေႏ ဘုရာꩻမျတ်ဗွေႏဩ- ပါꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ 'ထာꩻယူးမ်အံႏတဲ့အဝ်ႏ၊ သန်ꩻတဲ့သန်ꩻဒျာႏ၊ လိုꩻမာႏယာႏဒါႏတဝ်းထာꩻ၊ လိုꩻကုဲင်းဒျာႏ၊ လိုꩻဉာဏ်ႏဖုဲင်-ထာꩻသူႏသေအဝ်ႏ'အာႏတလာချက် ငတ်ꩻချက်နဝ်ꩻအကို အဝ်ႏငါတပါꩻပါꩻငါတဲ့ သွဉ်ဖေႏထိုးမ်ဆင်၊ သွဉ်ဖေႏပေါက်ꩻဆင် ဒါႏစွဉ်ႏဒျာႏသနယ်ဗွေႏ၊ မဉ်ႏအဝ်ႏငတ်ꩻပါꩻထဲင်းဟ ဒေါ့ꩻခရာႏအဲဉ်ထဝ်း၊ ယပ်ꩻတဝ်းသေႏချာႏ၊ ဒါႏယိုꩻပေႏလူꩻမ်သနယ်ဗွေႏအော်"လောဝ်းချာနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ဗောဓိရာဇကုမာရဟွေး- အဗွန်(ဗိုန်)နုဲင်းနဝ်ꩻနေနေ၊ ကအားထွုတ်တရာꩻသားတဲ့ အကျောင်ꩻအင်္ဂါႏ အဝ်ႏငတ်ꩻဗာႏ၊ ငတ်ꩻဗာႏကရိုꩻနဝ်ꩻ- 'ကအားထွုတ်တရာꩻသား (ရဟန်ꩻ)နဝ်ꩻ ထာꩻယွုမ်းအံႏအဝ်ႏ၊ သန်ꩻတဲ့သန်ꩻဒျာႏ၊ မာႏယာႏဒါႏတဝ်းထာꩻ၊ ကုဲင်းဒျာႏ၊ သူႏသေဒျာႏထာꩻ' အာႏတလာချက် ယိုငတ်ꩻဗာႏ အင်္ဂါႏယိုငတ်ꩻပါꩻ ကဗွေဒါႏ အားထွုတ်တရာꩻသား(ရဟန်ꩻ)နဝ်ꩻ 'အညသွတ်ꩻနွုတ်ꩻနေင်ႏ၊ အမွိုင်သွတ်ꩻ နွုတ်ꩻနီꩻ'ထွာ'နွောင်ꩻစွဉ်ႏဒျာႏ ရဟန္တာႏ'သနယ် တကာႏ"။ "ဩဗွေႏ ဘုရာꩻမျတ်ဗွေႏဩ- နီဗွေႏဘုရာꩻ တရာꩻတောႏနဝ်ꩻ ယံမွေးစွဉ်ႏထာꩻဗွေႏဩ၊ နစ်သက်ခရာႏ ဟောဝ်ငါႏဗွေႏဩ။ နီသွဉ်းသီးမွိုး ဒေါ့ꩻနယ်ဗာႏဖို ခွေသွဉ်းနုဲင်းယို ဗွေႏဩ- ၁။ ခွေသွဉ်းကအဝ်ႏနမ်းလောင်းနေတွင်ꩻနဝ်ꩻ 'နီမွိုးရိုꩻ ခွေပိုဟို့ꩻကိုယိုနောဝ်ꩻ ဆယ်ꩻကပ်ဒျာႏဘုရာꩻ၊ ကိုꩻကွယ်ႏဒျာႏတရာꩻ၊ ရိုႏသေႏဒျာႏသံဃာႏဗွေႏဩ' ပထမတလဲင်ႏ ခံႏထူႏဖေႏဗာႏဖို (အပ်ဖို)ရတနာႏသွံပါꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻ တလဲင်ႏတဲ့ ဗွေႏဩ။ ၂။ ခွေသွဉ်းကနဲဉ်း(နဲးန်)နေထာꩻတွင်ꩻနဝ်ꩻ ယွော့ထေ့လွေꩻ ဗွေႏဘုရာꩻထျꩻထွူတဲင်- 'ဗောဓိခွန်ပေႏယိုနဝ်ꩻ ဆယ်ꩻကပ်ဒျာႏဘုရာꩻ၊ ကိုꩻကွယ်ႏဒျာႏတရာꩻ၊ ရိုႏသေႏဒျာႏသံဃာႏ'ဒုတိယတလဲင်ႏ ခံႏထူႏဖေႏဗာႏဖို (အပ်ဗာႏဖို) ရတနာႏသွံပါꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ တလဲင်ႏတဲ့ဗွေႏဩ။ ၃။ တတိယ ယိုတလဲင်ႏနဝ်ꩻ ခွေနမ်းနမ်းလောဝ်းဒျာႏ 'ဆယ်ꩻကပ်ဒျာႏဘုရာꩻ၊ ကိုꩻကွယ်ႏဒျာႏတရာꩻ၊ ရိုႏသေႏဒျာႏသံဃာႏ ဗွေႏဩ။ တဲႏဟန်ႏနီꩻယိုမာꩻငါ နီဗွေႏဘုရာꩻ ထီႏခွေသွဉ်းနဝ်ꩻ မတ်ဒျာႏသွော့ ဥပါႏသကာႏတဖြာꩻ ဗွေႏဩ"ဗောဓိရာဇကုမာရလောဝ်း မျတ်ဗုဒ္ဓစောဝ်းဗွေႏဘုရာꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။(သုတ္တန်ႏပိဋကတ်၊ မဇ္ဈိမပဏ္ဏာသပါဠိတောႏ၊ ဗောဓိရာဇကုမာရသုတ်)[][]

  1. ဗွေႏဗွန်-ကောဝိဒ(သီႏသဲင်ႏ)
  2. လိတ်ဗွောင်မဲ့နား(၄၄၇/၄၅၅)