စန္ဒကုမာရဇာတ်တောႏ

‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍နီဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ အဝ်ႏအုံသတင်ꩻသွုံꩻ ရာႏဇဂျိုဟ်ႏခမ်း၊ ဝေဠုဝွန်ႏကျောင်ꩻတောႏထျꩻ၊ ဂိဇ္ဈကုဋ်ကောင်လောင်းတွင်ꩻ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏ ဒေႏဝဒတ်တဲင် ဟော်ꩻနယ်ဗာႏ “စန္ဒကုမာရဇာတ်တောႏ”ယိုသွူ။

အွိုးစခါ ပပ္ဖဝတီႏခမ်းကိုနဝ်ꩻ ဝသဝတီႏခွန်ဟော်ꩻခံꩻ ပိုခိုအဝ်ႏအုပ်စိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ခွန်ဟော်ခံꩻနဝ်ꩻတပါꩻနဝ်ꩻ စန္ဒကုမာရကရိုꩻဒါႏ ပိုခိုမင်ꩻသာꩻအဝ်ႏတဖြာꩻ၊ မင်ꩻသာꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏထွာ ခွန်နမ်းစွောင်ႏ(အိမ်ရှေ့မင်း)အရာႏနဝ်ꩻသွူ။ ခွန်တန်နဝ်ꩻခင်ႏထျꩻနဝ်ꩻ ခဏ္ဍဟာလကရိုꩻဒါႏ အမတ်တန်တဖြာꩻအဝ်ႏတဲင် အမတ်တန်ခဏ္ဍဟာလနဝ်ꩻ မိဉ်ႏဆွုံꩻဖျတ်တရာꩻလဲ့ တမုဲင်ꩻရွဉ်အာအွဉ်ႏတမုဲင်ꩻနွောင်ꩻ၊ တမုဲင်ꩻရွဉ်ဆေ့ꩻလဲ့ အွဉ်ႏပါꩻမုဲင်ꩻအသွုမ်ꩻ စတဲင် အံႏနေးတွမ်ႏ ရွဉ်လာဘ်ꩻရွဉ်မွဉ်တွော့ꩻ ဆွုံꩻဖျတ်သေႏသေႏတရာꩻနဝ်ꩻသွူ။

တွိုႏတနီꩻတဲင် ခဏ္ဍဟာလအမတ်တန် အံႏနေးရွဉ်လာဘ်ရွဉ်မွဉ်တွော့ꩻ ဆွုံꩻဖျတ်ဖေႏဝင်ꩻတရာꩻတဲင် ပါꩻလိုꩻခြေားအမုꩻသားနဝ်ꩻ အမုꩻသွုမ်ꩻထိုꩻခန်းဒျာႏသွူ။ ပါꩻဆင်ꩻရယ်ꩻသာꩻနဝ်ꩻတဖြာꩻနဝ်ꩻ ကွပ်ပွိုး ခဏ္ဍဟာလအမတ်တန်ဆွုံꩻဖျတ်ဖေႏတရာꩻ တရျားတဝ်းငါႏတဲင် ဝွေꩻတကေႏနပ်လ့ꩻတဝ်းတွော့ꩻ ဝွေꩻလွေꩻတွိုင်ႏလုဲင်ႏစွဉ်ႏ စန္ဒကုမာရမင်ꩻသာꩻထျꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတွော့ꩻ စန္ဒကုမာရမင်ꩻသာꩻလဲ့ ဟဲ့ꩻစွုံႏလို့ အမုꩻသဲႏသားတွမ်ႏ အမုꩻခံႏသား ဝင်ꩻနီတဲင် ဆွုံꩻဖျတ်လွေꩻဖေႏမဲဉ်ႏမဲဉ်ႏတရျားရျားဖေႏခန်းတရာꩻသွူ။ တယ်ႏနဝ်ꩻမာꩻငါ လိုꩻအမျာꩻသီးဖုံႏနဝ်ꩻ ကေႏညိုႏရောင်လွ စန္ဒကုမာရမင်ꩻသာꩻတွော့ꩻ အမတ်အံႏလာဘ်ခဏ္ဍဟာလနဝ်ꩻ ခမ်းသားထီသားဖုံႏ လွꩻထီးဗွိုႏစန်းရောင်စွဉ်ႏနဝ်ꩻသွူ။

ခန္ဒဟာလအမတ်တန်တဲ့ ကွပ်ပွိုးမင်ꩻသာꩻတွော့ꩻ ဝွေꩻတရေႏလင်ꩻ သတင်ꩻကုဲင်အီဗာႏ ရေႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် သ့ꩻလျားတေ့ꩻခန်း စန္ဒကုမာရမင်ꩻသာꩻသွူ။

မတော်မကာ တွိုႏတနီꩻတွော့ꩻ ခွန်ဟော်ခံꩻသံးဗေင်ႏမင်းခန်း ထင်ႏတွိုႏဗာႏလူꩻခမ်း၊ ထွိုင်ႏထီႏဗာႏ လူꩻသီးစေꩻစိန်ႏချံꩻသာႏဖုံႏတွော့ꩻ ဝွေꩻလဲ့မဲဉ်တွိုႏထင်ႏမွေးစွဉ်ႏဒျာႏ လူꩻခမ်းသွူ။ ခွန်ဟော်ခံꩻနဝ်ꩻ မဲဉ်တွိုႏငကီလူꩻခမ်းလဲ့ မိဉ်ႏမာꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻမ့ꩻ အီႏတွိုႏထင်ႏလ့ꩻလူꩻခမ်းကရိုꩻနဝ်ꩻ ဝွေꩻသံးတသေတဝ်းသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် နုဲင်းမွူးရဝ်ꩻတွော့ꩻ ဟဲ့ထင်ႏခန္ဒဟာလအမတ်တန်တဲင် ရီခန်းနုဲင်းယို -

“ခန္ဒဟာလအမတ်တန်ဟွေး- မဟာနဝ်ꩻ ခွေဗေင်ႏမင်း တွိုႏဗာႏလူꩻခမ်းသနယ် လူꩻစေꩻစိန်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ တဲဝါးမွေးစွဉ်ႏထာꩻ၊ နဝ်ꩻမ့ꩻ ခွေတဲ့ မဲဉ်တွိုႏထင်ႏနုဲင်းနုဲင်းငါႏလူꩻခမ်းတွော့ꩻ ဖေႏနေးကတွိုႏထင်ႏဗာႏလူꩻခမ်းနဝ်ꩻ ခွေအီႏမာꩻဗာႏနုဲင်းမုဲင်ꩻနဝ်ꩻ ဟဝ်ဟောင်းအမတ်”

ဖေႏနေးကတွိုႏထင်ႏလ့ꩻလူꩻခမ်းနယ်ꩻယို တဲတဲတဲ့ အမတ်တန်တသေတဝ်း၊ ကွဲတွော့ꩻ ဝွေꩻသံးလွꩻထီႏ၊ သံးမဲဉ်ကျံႏသီတေ့ꩻလဲဉ်းစန္ဒကုမာရမင်ꩻသာꩻတဲင်တွော့ꩻ မွိုက်ခွိုက်အခိန်ႏကသာႏ အခါႏကရော့ꩻကျာꩻခဏ္ဍဟာလအမတ်ရိုꩻ မာꩻသီသွဉ်းသယ်ႏပိုမာဖုံႏ၊ ဖိုးပနားသေဆင်ဖုံႏ၊ သူဌေꩻသူႏကျွယ်ႏဖုံႏတွော့ꩻ ထူႏအငွဉ်ꩻသွီႏ မဉ်ႏတင်ႏလူႏလူꩻနဝ်ꩻ အီႏတွိုႏထင်ႏလ့ꩻအီဗာႏလူꩻခမ်းအကျောင်ꩻ ဒေါ့ꩻလိန်ႏလဲဉ်လုဲင်ႏတောႏဒျာႏ ထာꩻနယ်ꩻမာႏယိုစားသွူ။

ခွန်ဟော်ခံꩻလဲ့ ကွပ်ပွိုးမဲဉ်တွိုႏသန်ငါႏ လူႏခမ်းတဲင် အခရောင်ꩻအခရာႏစဲင်းစဲင်းနဲင်းနဲင်းတဗာႏ တယူႏတယာႏတဝ်းဒွုမ်တွော့ꩻ ယွုမ်ႏကြို့ꩻထိုꩻစွဉ်ႏအမတ်တန်ငဝ်းသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ ခွန်ဟော်ခံꩻထွဉ်ႏစွဉ်ႏ အလိုꩻဖုံႏဆွမ်ꩻလွဉ် အပိုအမာအသွဉ်းအသယ်ႏဖုံႏတဲင် ရေႏမာꩻသီထွာမွေးစွဉ်ႏဒျာႏ အပိုလီꩻသွဉ်းသယ်ႏဖုံႏသွူ။

စန္ဒကုမာရမင်ꩻသာꩻထွိုင်ႏသေ အမတ်တန်ဉာဏ်ႏဟွေႏနုဲင်းယိုတဲင် “ကွပ်ပွိုးခွေတွော့ꩻ လိုꩻလင်ဖေႏနေးကမော့ꩻပါဗာႏမွုန်းထာꩻဒုက္ခနဝ်ꩻ ခွေထင်ႏလဝ်းက ဖါခွန်ဟော်ခံꩻမ့ꩻ” ရေႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် နက်ထင်ႏခန်း ဟော်လောင်းနန်ꩻကီသွူ။

ခွန်ꩻဟော်ခံꩻ အမွိုးဖါဖုံႏထွိုင်ႏသေ ခွန်ဟော်ခံꩻကျံႏပူႏဇောႏလူꩻနုဲင်းယိုတဲင် မာꩻနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ တလ့ꩻအီတဝ်းထာꩻချံꩻသာႏ၊ အီႏတွိုႏလင်ꩻအီဒျာႏ ငါးရုဲင်ꩻခမ်းအကျောင်ꩻ အမွိုးဖါသီးမဲဉ်ချꩻနားခန်းနုဲင်းမုဲင်ꩻချꩻနားလဲ့ အတနွို့နားတဝ်းဒွုမ် တနေးထူႏတဝ်းဒွုမ်သွူ။

အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် အပိုမင်ꩻသာꩻစန္ဒကုမာရတွမ်ႏအပိုမာ၊ အမူꩻအမတ်ဖုံႏ ငွိုးတောင်ꩻပြန်ႏရောင်နေးယင်းနဝ်ꩻမ့ꩻ ခွန်ဟော်ခံꩻသ့ꩻပြောင်ꩻတွော့ꩻ ကွဲပယ်ႏထိုꩻချာယင်း တင်ႏလူꩻအစီႏစဲဉ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ အမတ်တန်နဝ်ꩻ ဝွေꩻထာꩻကျံႏအောင်ႏတဝ်းဒွုမ်တဲင် သော့ꩻသ့ꩻတေ့ꩻယင်းခွန်ဟော်ခံꩻတွော့ꩻ ခွန်ဟော်ခံꩻတဲ့ စီႏစဲဉ်ႏချာယင်းစွဉ်ႏ တင်ႏပူႏဇောႏလူꩻ အစီႏအစဲဉ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻတလဲင်ႏတွော့ꩻ ဟော်နန်ꩻကိုသားဖုံႏလဲ့ ငွိုးရောင်စွဉ်ႏထာꩻအွုအွု၊ ခမ်းသားထီသား တခမ်းလွုမ်းတဲ့ ငွိုးရောင်စွဉ်ႏထာꩻ တအွုအွုသွူ။

ခွန်ဟော်ခံꩻနဝ်ꩻ ဝင်ꩻမဲဉ်ချꩻနားခန်းနုဲင်းမုဲင်ꩻချꩻနား၊ မဲဉ်တောင်ꩻပြန်ႏခန်းနုဲင်းမုဲင်ꩻတောင်ꩻပြန်ႏ ခွန်ဟော်ခံꩻတအုဲင်ႏလက်ခံႏဒွုမ်တဲင် မာꩻရာꩻတဒါႏဒွုမ်တွိုႏအဆုဲင်ꩻသွတ်ꩻမွူးတွိုက်တွော့ꩻ စန္ဒကုမာရမင်ꩻသာꩻအမွိုး ဂေါတမီႏမိဖုရာꩻနဝ်ꩻ “အော် အလဲင်ႏယိုနဝ်ꩻ မာꩻရာꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻတဲ့တဒါႏဒွုမ်က၊ အာႏကွိုꩻခရာႏ အဝ်ႏကုဲင်ဗော့ꩻဒျာႏ သစ္စာႏတရာꩻလွုမ်ꩻမွော့နဲ”ရေႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ဓိဋ္ဌာန်ႏပျုခန်းဒျာႏသစ္စာႏသွူ။ နဝ်ꩻတလဲင်ႏတွော့ꩻ ခွန်သိကျာꩻကံႏဗလ္လာႏလျားလွဉ်မွေးစွဉ်ႏထာꩻတဲင် “တရိုꩻရိုꩻတဝ်းတဲ့ လိုꩻခမ်းသူꩻ ပျဿနာႏတစွုံႏတခုပေါႏလွဉ်လဲဉ်းဒျာႏရင်ꩻ” ရေႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ထွိုင်ႏထွားလင်ꩻလ့လိုꩻအခမ်းနဝ်ꩻ ထီႏလင်ꩻစွဉ်ႏဒျာႏ ခွန်ဟော်ခံꩻရေႏပူႏဇောႏလူꩻကိစ္စနဝ်ꩻသွူ။ ခွန်သိကျာꩻလဲ့ ထူႏလင်ꩻစွဉ်ႏအဗင်တွော့ꩻ ထွိုင်ႏလင်ꩻလောက်ꩻနေးယင်းမ့ꩻ ခွန်ဟော်ခံꩻကွဲငမ်းတွော့ꩻ အွဉ်ႏစွ့ꩻလွစ်ချာယင်း စန္ဒကုမာရမင်ꩻသာꩻသွူ။

တွိုႏအလဲင်ႏနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ ခဏ္ဍဟာလအမတ်ယုက်နဝ်ꩻ ခမ်းသားထီသားသီး ဝꩻလူးနုဲင်ႏလူးတွမ်ႏ လုံးတူႏဖုံႏ၊ အွတ်ꩻခြုံးဖုံႏတဲင် အမတ်ယုတ်လဲ့ သီထိုꩻဗာႏခန်းဒျာႏ၊ ခမ်းသားထီသားဖုံႏ အင်းရေႏဝ့ꩻသီပါ ခွန်ဟော်ခံꩻလဲ့ စန္ဒကုမာရမင်ꩻသာꩻတောင်ꩻပြန်ႏယင်းတဲင် ဝင်ꩻဖေႏယင်းခွမ်ꩻလာꩻယပေႏတစွုံႏတွော့ꩻ အွဉ်ႏထွာထိုꩻစွဉ်ႏ ဒွန်းစဏ္ဍာႏနဝ်ꩻသွူ။ စန္ဒကုမာရမင်ꩻသာꩻနဝ်ꩻ ထင်ႏထွာသော့ꩻလုဲင်ႏ ခွန်ဟော်ခံꩻထွူတဲင် တယ်ႏနဝ်ꩻမာꩻငါ စန္ဒကုမာရခွန်ဟော်ခံꩻနဝ်ꩻ အုပ်ချုတ်လွေꩻတွမ်ႏ မင်ꩻကျင်ꩻတရာꩻ (၁၀)ပြဲ့ꩻပြဲ့ꩻစွုံႏစွုံႏတဲင်တွော့ꩻ ခမ်းသားထီသားသီးဖုံႏ ရိုႏသေႏကေႏညိုႏမွေးစွဉ်ႏဝွေꩻနဝ်ꩻသွူ။ မိဉ်ႏထန်ႏလယ်ႏဗာႏ ဥယျာဉ်ႏတောႏကိုအလဲင်ႏမုဲင်ꩻတယဝ်း ထန်ႏဖေႏလူႏဖေႏတန်ꩻပါသေႏသေႏ ဖါဗွေႏအတာႏ အံႏအွꩻခရာႏ ကွဉ်ကꩻခရာႏဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ ခွန်ဟော်ခံꩻနဝ်ꩻ ကွပ်ပွိုး နမ်းထာꩻသေပညာႏချို့ꩻယွင်ꩻငါႏတွော့ꩻ ယွုမ်းမာႏထိုꩻဗာႏ လိုꩻသ့ꩻတကဲင်ႏသီးငဝ်းတဲင် မော့ꩻဗာႏထာꩻဒုက္ခနုဲင်းယိုသွူ။

ဟော်ꩻထွားဗာႏ စန္ဒကုမာရဇာတ်တောႏယိုတဲင် လ့ꩻဗဟုသုတ လ့ꩻသတိꩻနုဲင်းယို

• ၁။ ထာꩻမာꩻကုဲင်မျိုꩻ တဟဝ်ကျိုꩻတဝ်း၊ မီႏသံးမာꩻမာႏ လ့ꩻအီဒါႏ ထာꩻမာႏဒုက္ခအကျောင်ꩻ။
• ၂။ အပဲစ်နယ်ပျꩻ မဉ်ႏဆွုံꩻမꩻနဝ်ꩻ၊ ဟဝ်အွောင်ႏတဝ်းအကျောင်ꩻ။
• ၃။ လိုꩻမွိုက်သီးငဝ်း တဟဝ်ယွုမ်းတဝ်း၊ မီႏတဲင်ယွုမ်းမာႏ မော့ꩻအီဒါႏ ထာꩻမာႏဒုက္ခအကျောင်ꩻ။
• ၄။ ကွပ်ပွိုစွဉ်ႏဒျာႏ နီရာႏရာႏတဲင် ဝင်ꩻလင်ဖေႏကဒုက္ခညီꩻဗာႏ တဟဝ်မာꩻတဝ်း။
• ၅။ မွိုးဖာသီးနဝ်ꩻ လိုꩻမွိုက်ခန်းတယဝ်း တလိုႏအွဉ်ႏဖေင်ꩻတဝ်းကေꩻဇူꩻ။

ဂါႏထာႏကဗျာလင်္ကာႏ

လိုꩻမွိုက်သီးမျိုꩻ ဝင်ꩻရိုꩻဆွုံꩻမꩻ၊
ဝွေꩻမနေးထူႏ ယူႏဒျာႏဝင်ꩻအပဲစ်။
လိုꩻဟဝ်သီးမျိုꩻ ဝင်ꩻကျံႏရိုꩻလဲ့၊
ကွပ်စွဉ်ႏနီဒျာႏ ငမ်းငါႏဝင်ꩻဒုက္ခ။

လိုꩻမွိုက်ငဝ်းရာႏ မီႏယွုမ်းမာႏနဝ်ꩻ၊
ဆုဲင်ꩻချာဒုက္ခ ဘဝကုဲင်အီဒါႏ။
မီႏနေးထူႏဒျာႏ လိုꩻဟဝ်ငဝ်းယာႏနဝ်ꩻ
ဆုဲင်ꩻချာချံꩻသာႏ လꩻဗာႏရင်ꩻရင်ꩻသွူ။