ဆီႏချုက်ဆီႏခြေ့
"ဆီႏချုက် ဆီႏခြေ့ရောႏဂါႏတွမ် တသီႏနယ်ꩻဖုံႏ ဆီႏချုက်ဆီႏခြေ့ရောႏဂါႏကရိုꩻနဝ်ꩻ ဆီႏချုက်တဲင် ဆီႏလွေꩻဆေ့ꩻ၊ ဆီႏထာꩻယပ်ꩻငါႏ၊ အဝ်ႏမဲန်ဆီႏလဲ့ ဆီႏတလွေꩻအာႏရꩻတဝ်း၊ လွေꩻလဲင်ႏစိꩻစိꩻ၊ ဆွဉ်ဗာႏနေး မရေႏမရာႏမꩻလွေꩻ၊ လွေꩻလဲ့ ဆာခြေ့ပါနုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻ"ဆီႏချုက် ဆီႏခြေ့ရောႏဂါႏ"သွူ။ ဆီႏချုက်ဆီႏခြေ့ရောႏဂါႏယိုနဝ်ꩻ ခမ်းခါ၊ ထာꩻခွꩻလာဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာကြွို့ꩻတဝ်း၊ ကဲန်းအာအာ ထွာဒျာႏခမ်းသဲင်ခါ ထာꩻလျားလာသွူ။ ခမ်းသဲင်ခါ ထာꩻလျားလာတွော့ꩻ လိုပ်ꩻမာꩻရွိုးရွိုးလျားလျား၊ လွေꩻရွိုးရွိုးလျားလျားထာꩻနဝ်ꩻ အထန်ႏလျား တသိုꩻထန်ႏအာငါႏတွော့ꩻ ထွာလွဉ်ဗာႏ ဆီႏချုက်ဆီႏခြေ့ရောႏဂါႏသွူ။ ဆီႏချုက်ဆီႏခြေ့ ရောႏဂါႏယိုနဝ်ꩻ မန်းဟဲ့ꩻ"ဆီးချုပ်ဆီးအောင့်ရောဂါ"သွူ။ ဆီႏတနျာႏ၊ ဆီႏလျား၊ ဆီႏလွေꩻလဲင်ႏစိꩻစိꩻ (ဆီႏရိ)ဖုံႏနဝ်ꩻလဲ့ ပါသော့ꩻ ဆီႏချုက်ဆီႏခြေ့ရောႏဂါႏကိုနေနေသွူ။ ဆီႏချုက်ဆီႏခြေ့ရောႏဂါႏအုပ်စုနဝ်ꩻ အမျိုꩻအာတန်တဲင် တသီႏနယ်ꩻလဲ့ စွုမ်ႏငါႏသွူ။ ငါယိုဖုံႏနဝ်ꩻ တဲမ်းနယ်လွေꩻ ဆီႏချုက်ဆီႏခြေ့ရောႏဂါႏ တသီႏနယ်ꩻဖုံႏသွူ။ "ဆီႏရောႏဂါႏတသီႏနယ်ꩻဖုံႏ" ၁။ မီႏထွာမီႏမော့ꩻလွဉ် ဆီႏချုက်ဆီႏခြေ့ရောႏဂါႏနဝ်ꩻ နဲ့ꩻရွီး (ဆပ်သွားဖူးမြစ်)တရိုꩻတဝ်း၊ တလူရွီး (အလိုကျူမြစ်)တရိုꩻတဝ်း မူတွမ်ႏဟူထီတွော့ꩻ ကလꩻဒါႏမူထီယို ရော်ꩻသမ်းယင်းဟူထီ၊ သော့ꩻတွမ်ႏတသာႏသိကျာꩻဆေ့ꩻဆေ့ꩻတွော့ꩻ အွꩻဖေႏတလဲင်ႏတဝန်ႏနေင်းနဝ်ꩻ တညတဝ်း ဆီႏလွေꩻဟဝ်ယင်းဒျာႏသွူ။ ၂။ ဆီႏချုက်ဆီႏခြေ့ရောႏဂါႏ တသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ရူးတထေႏမွူး (ကြက်မောက်ဆူးပြန်၊ ကျွဲနှာခေါင်းချိတ်) ပဉ္စငတ်ꩻပါꩻ တမွူးလုမ်းယို ခြွူသိုမ်ထီတထီတွော့ꩻ ပေါႏခွꩻသွူတဲ့ ခြွူထီတဝန်ႏနေင်းထီယို သော့ꩻတွမ်ႏတသာႏ သိုမ်ခြဲက်ꩻရပ်တွော့ꩻ အွꩻဖေႏနဝ်ꩻ ဆီႏလွေꩻယိုꩻ လွေꩻဟဝ်ယင်းနေနေသွူ။ ပဉ္စငတ်ꩻပါꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ အရွီး၊ အထောင်ꩻ၊ အလာႏ၊ အကဝ်ႏ၊ အရာႏ-ငတ်ꩻမျိုꩻယိုသွူ။ ၃။ ယဟန်ႏနဝ်ꩻ ဆီႏဆေ့ꩻနေးလွုမ်ꩻတမွေးတဝ်း ဆီႏအွိုင်ꩻရပ်နဝ်ꩻ အလျားဓာတ်အာႏသန်တဲင် ဆီႏသေ့ꩻဆီႏသဲင်ထိုꩻတွော့ꩻ ဆီႏတဝ်းထာꩻနုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့အဝ်ႏသွူ။ မီႏထွာဆီႏသေ့ꩻနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ မောက်ꩻကေင်မီꩻလာႏဆားတရိုꩻတဝ်း၊ မောက်ꩻကေင်လွူးလာႏဆားတရိုꩻတဝ်း တောက်ꩻဗွပ်ꩻထွူတွော့ꩻ စေ့ꩻအထီ ကလꩻဒါႏ အထီယို အွꩻဖေႏနဝ်ꩻ ဆီႏမဲန်သေ့ꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻသေ့ꩻ ဟဝ်နွောင်ꩻဒျာႏသွူ။ အွꩻတလဲင်ႏ မီႏဟဝ်လွစ်တဝ်းလဲ့ မာꩻထဲင်းအွꩻထဲင်းသွူ။ ၄။ ဆီႏဆေ့ꩻ၊ ဆီႏချုက်တသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ မဲလင်ဗွာ (မဲလင်ဆူႏသား)တရိုꩻတဝ်း၊ သံမနိုင်ကျောက်မနိုင် တရိုꩻတဝ်း၊ ထူႏပဉ္စငတ်ꩻပါꩻတွော့ꩻ ခြွူလꩻလꩻအွဉ်ႏခွꩻထွူတွော့ꩻ ခြွူထီတဝန်ႏနေင်းထီယို သော့ꩻတွမ်ႏတသာႏသိကျာꩻတွော့ꩻ အွꩻဖေႏတနီꩻ ၂-၃လဲင်ႏနဝ်ꩻလဲ့ ဆီႏဆေ့ꩻဆီႏချုက် ဆီႏခြေ့ဖုံႏနဝ်ꩻ ဟဝ်နွောင်ꩻအီနေနေသွူ။ တသီႏယို ၂-မျိုꩻခြွူထီနဝ်ꩻ ဆီႏခြောက်ရောႏဂါႏဖုံႏလဲ့ ဟဝ်အီနွောင်ꩻသွူ။ ခြွူလꩻလꩻသွူတွဗာ့ꩻ အွꩻအာအာ၊ အွꩻခွိုꩻခွိုꩻ၊ အွꩻဗာႏမုဲင်ꩻနီꩻနီꩻသွူ။ ၅။ ဆီႏဆေ့ꩻ၊ ဆီႏတနျာႏ၊ ဆီႏတသီး၊ ဆီႏလျား၊ ဆီႏခြေ့-စတဲင် ဆီႏရောႏဂါႏဖုံႏနဝ်ꩻ နံႏရိုပ်ꩻတန် (ကုန်းထိကရုံး) ပဉ္စငတ်ꩻပါꩻယို ပသေကြောင်းကြောင်း၊ တဒွေါ့ꩻပဲစ်ꩻပဲစ်ꩻသွူတွော့ꩻ ခြွူသိုမ်ထီတထီ၊ ပေါႏအီႏလင်းလဲ့ တသာႏသိကျာꩻလဲ့ဟဝ်၊ တောင်းလျက်ꩻထန်ꩻလဲ့ဟဝ် သော့ꩻသွူတွော့ꩻ အွꩻကုဲင်းကုဲင်း၊ အွꩻခွိုꩻခွိုꩻနဝ်ꩻ ဟဝ်သက်သာႏနွောင်ꩻအီလို့ဒျာႏသွူ။ နံႏရိုပ်ꩻယိုနဝ်ꩻ ဆီႏခြောက်ရောႏဂါႏဖုံႏလဲ့ ဟဝ်အီနွောင်ꩻသွူ။ ၆။ ဆီႏထာꩻယပ်ꩻ၊ ဆီႏချုက်၊ ဆီႏလျား၊ ဆီႏခြေ့ဆီႏဆေ့ꩻလဲ့နဝ်ꩻ၊ ဆီႏကိုအနျပါလဲ့နဝ်ꩻ၊ ဆီႏခြောက်လဲ့နဝ်ꩻ၊ ဆီႏကျိတ်အာႏပေႏ၊ ဆီႏကျိတ်ယော့ꩻ၊ ဆီႏကျိတ်တဟဝ်တဝ်းလဲ့နဝ်ꩻ ကဟဝ်နွောင်ꩻအီဒါႏ တသီႏမွူးနဝ်ꩻ မီꩻဟွမ်(စပါးလင်)သွူ။ ၇။ ဆီႏလျား၊ ဆီႏခြေ့ꩻ ဆီႏဆေ့ꩻတသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ဖက်ꩻဗိုႏဒီႏ ၂-၃ဒီႏယို အိုႏအပီသွယ်ꩻဗွိုဗွိုသွူတွော့ꩻ ချင်းသော့ꩻတွမ်ႏတသာႏသိကျာꩻ၊ ဆျာꩻသော့ꩻထီလျားတစ်ꩻတစ်ꩻထွူတဲင် ဒို့ꩻခါꩻ ပေါႏခွꩻလဲ့ အွꩻလို့လို့ဖေႏ ဖက်ꩻဗိုႏထီနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ဟဝ်အီနွောင်ꩻလို့သွူ။ ၈။ ဆီႏလျား၊ ဆီႏခြေ့တသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ တလာꩻရာႏဖြားဖြား အဖြံႏနီဆီရပ်ယို ထူႏထိုꩻအခူꩻတွော့ꩻ ထောင်းပဲစ်ꩻစေ့ꩻအထီ၊ ကလꩻဒါႏ တလာꩻရာႏထီ ထာဝဝန်ႏနေင်းရပ်ယို သော့ꩻတွမ်ႏမေ့ဖွန်ႏ တစောနေင်းထီနွိုးရပ်၊ သော့ꩻပါတွမ်ႏတဝတ်ꩻထီ တစောအံႏဟန်ႏအိုတွော့ꩻ အွꩻဖေႏနဝ်ꩻလဲ့ ဆီႏလျား၊ ဆီႏခြေ့ရောႏဂါႏဖုံႏနဝ်ꩻ ဟဝ်နွောင်ꩻအီသွူ။ ရွမ်ဖြုဲင်ꩻယိုအကို ကပါဒါႏ "ဆီႏခြေ့"ကရိုꩻနဝ်ꩻ မန်းဟဲ့ꩻ"ဆီႏအောင့်"သွူ။ "ဆီးအောင့်"ကရိုꩻဒါႏ မန်းငဝ်းယို ပအိုဝ်ႏငဝ်းအလင် ယူႏတဖြောင်တဝ်းတွော့ꩻ ပြန်ႏဖေႏ "ဆီႏခြေ့"နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ၉။ ဆီႏချုက်၊ ဆီႏဆေ့ꩻ၊ ဆီႏလျား၊ ဆီႏခြေ့တသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏဟဲ့ꩻ "ယမ်းဖြေꩻ"၊ မန်းဟဲ့ꩻ"ရှားစောင်းလက်ပပ်"အထီအောက်ꩻယို ကွယ်တွမ်ႏတသာႏသိကျာꩻတွော့ꩻ အွဉ်ႏစဲးပသာႏ တခွယ်ꩻ တနားရီႏရပ်ထွူ အွꩻဖေႏတနီꩻ ၂-၃လဲင်ႏနဝ်ꩻလဲ့ ဟဝ်အီနွောင်ꩻသွူ။ ရှားစောင်းလက်ပပ်နဝ်ꩻ သုံꩻလꩻအာ၊ သုံꩻလꩻစွုမ်ႏတန်တဲင် လံးသောင်လံးထျꩻနဝ်ꩻ ဟဝ်ဆို့ꩻခါꩻငါႏဝင်ꩻသွူ။ ၁၀။ ဆီႏချုက်၊ ဆီႏဆေ့ꩻ၊ ဆီႏတနျာႏ၊ ဆီႏတသီး၊ ဆီႏခြေ့၊ ဆီႏရျူ-စတဲင် ဆီႏရောႏဂါႏဖုံႏ ကဟဝ်နွောင်ꩻအီဒါႏ တသီႏမဉ်ꩻတမျိုꩻနဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏအမဉ်ꩻအဲန်ထဝ်း၊ မန်းနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻ"ရှဉ့်မတက်"၊ ဖြဝ်ꩻနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻ"မားသံတွဉ်"သွူ။ ပအိုဝ်ႏနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻလွဉ်ꩻဗော့ꩻဖြဝ်ꩻငဝ်း "မားသံတွဉ်"နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ မားသံတွဉ်ယိုနဝ်ꩻ တသီႏအာႏလဲ့ထွာသွူ။ မားသံတွဉ်ဒီႏ စူတဆုတ်ꩻရပ်ယို ပသေကြောင်းကြောင်း သွယ်ꩻပိဉ်ဗေင်ႏဗေင်ႏတွော့ꩻ သော့ꩻထီ ၃-ပလဲင်ꩻရပ်၊ ပေါႏထီအဝ်ႏကုဲင် တပလဲင်ꩻရပ်နဝ်ꩻတဲ့ ချꩻလင်ꩻအွဉ်ႏခွꩻထွူတွော့ꩻ အွꩻဖေႏတနီꩻသိုမ်လဲင်ႏ၊ အွꩻတလဲင်ႏနဝ်ꩻ စေားအံႏဟန်ႏအို တထာဝရပ်နဝ်ꩻလွုမ်ꩻသွူ။ ရောႏဂါႏမီႏညလဲန်းနဝ်ꩻ အွꩻဖေႏဗာႏ အဆေ့ꩻသွတ်ꩻသိုမ်နီꩻသွူ။ ၁၁။ ဆီႏလျား၊ ဆီႏဆေ့ꩻ၊ ဆီႏတနျာႏ၊ ဆီႏရျူ၊ ဆီႏခြေ့-စတဲင် ဆီႏရောႏဂါႏအတာႏ တသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ဖေါက်နောက်ꩻလာႏယို ခြွူအွꩻတွမ်ႏတောင်းလျက်ꩻထန်ꩻတရိုꩻတဝ်း၊ ထောင်းပဲစ်ꩻစေ့ꩻအထီတွော့ꩻ တွမ်ႏတသာႏသိကျာꩻ မာꩻနေးဖျောႏထီတရိုꩻတဝ်း၊ ကြူးအံႏနေးတရိုꩻတဝ်း၊ အံႏတသဉ်နေး အံႏမူဒဲန်တရိုꩻတဝ်း၊ မီႏအံႏဖေႏ အွꩻဖေႏနဝ်ꩻ ဆီႏရောႏဂါႏအမျိုꩻမျိုꩻ ဟဝ်သက်သာႏအီနွောင်ꩻသွူ။ ဖေါက်နောက်ꩻလာႏယိုနဝ်ꩻ လိုꩻအတာႏ မာႏခရာႏထာꩻမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻ တအဲန်ထဝ်း၊ မဲ့စဲင်း၊ မတ်ဉာဏ်ႏဟဝ်အီပါတဲင် ဟဝ်အံႏကုဲင်းကုဲင်းငါႏသွူ။ ခယ်ႏလိုꩻမျိုꩻနဝ်ꩻ ဖေါက်နောက်ꩻလာႏယို တသီႏသက်ဆွာꩻတမျိုꩻ ရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ၁၂။ ဆီႏချုက်၊ ဆီႏဆေ့ꩻ တသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ သက္ကရင်ꩻစော့ꩻဆားယို သွတ်ꩻထွူတွော့ꩻ သွယ်ꩻပသာႏ၊ သော့ꩻတွမ်ႏဖက်ꩻဗိုႏ-စတဲင် အမီႏဖုံႏတွော့ꩻ ကြူးအံႏလဲ့နဝ်ꩻ၊ မဲဇရီႏလာႏ မဖြားတဖြားယို ခြွူသွူတွော့ꩻ အွꩻလဲ့နဝ်ꩻ ဟဝ်အီနွောင်ꩻဒျာႏသွူ။ မဲဇရီႏနဝ်ꩻ ခါႏငါႏတဲင် မီႏသော့ꩻတွမ်ႏတောင်းလျက်ꩻထန်ꩻနဝ်ꩻ အွꩻပေါင်းယိုꩻသွူ။ အွꩻတလဲင်ႏ အဆေ့ꩻအအာနဝ်ꩻ တဝန်ႏနေင်းထီရပ်နဝ်ꩻသွူ။ ၁၃။ ဆီႏဆေ့ꩻ၊ ဆီႏသေ့ꩻ၊ ဆီႏခြေ့ တသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ တဒွုတ်ꩻ (ကတွတ်)ရွီးယို ပသေကြောင်းကြောင်း တောက်ꩻဗွပ်ꩻဗွပ်ꩻတွော့ꩻ စေ့ꩻအထီအွꩻနဝ်ꩻလဲ့ ဟဝ်နေနေရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ၁၄။ ကျောက်ကပ်အာႏဟဝ်ထွူတွော့ꩻ ဆီႏရောႏဂါႏအမျိုꩻမျိုꩻ ကဟဝ်နွောင်ꩻအီဒါႏ တသီႏဓာတ်ဆာႏတမျိုꩻနဝ်ꩻ သင်္ဘောꩻလာႏသွူ။ သင်္ဘောꩻလာႏယို ထျသဲင်မေႏ မာꩻဖွန်ႏထွူတွော့ꩻ ဖျောႏတွမ်ႏထီလျားလျား အွဉ်ႏခွꩻပသာႏ အွꩻဖေႏ တနီꩻ ၃-လဲင်ႏလဲ့နဝ်ꩻ၊ သင်္ဘောꩻလာႏယို ခြွူပသာႏသွူတွော့ꩻ အွꩻဖေႏ တနီꩻ ၃-လဲင်ႏ၊ တလဲင်ႏ ၂-လဲင်ႏ ဝန်ႏနေင်းလဲ့နဝ်ꩻ (တဝ်းလဲ့) ထျနွူႏပသာႏမေႏတွော့ꩻ အံႏတွမ်ႏဒဲန်လဲ့နဝ်ꩻ လꩻလို့ဟဝ်လို့ဒျာႏသွူ။ သင်္ဘောꩻလာႏနဝ်ꩻ တလီꩻဆာ၊ အဆာႏခြုံရောႏဂါႏဖုံႏလဲ့ ဟဝ်အီနွောင်ꩻတဲင် လံးသောင်လံးထျꩻယို ဆေ့ꩻတွမ်ႏအာ အဝ်ႏလိုႏဆို့ꩻသေꩻခါꩻသွူ။ သင်္ဘောꩻရာႏမဉ်နဝ်ꩻ ဆီႏသွင်ႏ၊ ဟို့ꩻလွေꩻပနဲန်ႏအီတဲင် အဝ်ႏလိုႏအံႏကုဲင်းကုဲင်းသွူ။ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏ ဆီႏရောႏဂါႏတသီႏနယ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ တဲမ်းနယ်ပနဲအာ၊ ပနဲစွုမ်ႏလဲန်းတဲင် အွဉ်ႏထွူဒွိုန်းက တခွိုင်းယိုသွူ။[၁][၂]