ထာꩻဝါႏသနာႏ၊ စရဲက်လွောက်ꩻရာꩻ တောမ်ႏ ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻ

သတ္တဝါႏနီနာꩻသီး ကအဝ်ႏထောင်လွေꩻလွဗာႏ သံႏသရာႏယိုနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ လိုꩻဘဝအမျိုꩻမျိုꩻ၊ လူꩻဘဝအစွိုးစွိုး၊ တိရစ္ဆာန်ႏဘဝအဒဝ်ႏဒဝ်ႏဖိုင်ႏနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ အဖွိုႏသုတ်ꩻ အဝ်ႏငါးရုဲꩻခမ်း ဗꩻထင်ႏဗျဟ္မာႏဘုံႏသူꩻ တတွိုႏဖိုတဝ်းသား၊ တထွာဖိုတဝ်းသားနဝ်ꩻ တအဲန်ထဝ်း ဗွေႏစဝ်းဖရာꩻ ဟောꩻခါꩻနုဲးနဝ်ꩻသွူ။ ကအဝ်းထောင်လွေꩻသံႏသရာႏတဖူꩻနုဲးနဝ်ꩻအတွင်ꩻ မိန်ႏထွာတိရစ္ဆာန်ႏတဲ့ တိရစ္ဆာန်ႏသဘာဝ၊ မိန်ႏထွာလိုꩻတဲ့ လိုꩻသဘာဝ၊ နမ်းလောင်းယို သꩻဗီဇ(စရဲက်)ဖိုင်ႏ ပါလွောန်ဝင်ꩻ အဝ်ႏလွဝင်ꩻပငါပရာꩻဖိုင်ႏသွူ။ ဝါႏသနာႏအထုင်ꩻ(ကလဲန်းခိုႏချာ)နဝ်ꩻစားဖိုင်ႏ မိန်ႏယံခါꩻနဝ်ꩻ ကယံခါꩻအတွိုင်ꩻ၊ မိန်ႏကုဲင်ခါꩻနဝ်ꩻ ကကုဲင်ခါꩻအလွောက်ꩻ နမ်းဖန်ဆင်ꩻလွေꩻဗာႏယင်းဒျာႏ နမ်းအနာႏဂတ်နဝ်ꩻသွူ။ လင်ꩻလထိုꩻထွူ အီႏထင်ႏလွောန်ချာဗာႏ တယိုꩻတဝ်းသားလိုꩻတဖြာꩻ ဘဝယိုတဗာႏ ဝွေꩻမိန်ႏမာꩻယင်းဒျာႏ ထာꩻတဟဝ်းအကုသိုလ်ႏထာꩻမာꩻဖိုင်ႏနဝ်ꩻ ဝွေꩻလွေꩻထဲ့ဗာႏချာယင်းဒျာႏ အပါယ်ႏငါးရုဲꩻခြာသူꩻသွူ။ ကအဝ်ႏထဲ့သော့ꩻငါးရုဲꩻခမ်းခိင်ႏသူꩻ ဝွေꩻအကုသိုလ်ႏမိန်ႏတန်တဲ့ ကတန်တဲ့ကတန်အတွိုင်ꩻ ဝွေꩻအဝ်ႏခံသော့ꩻလွေꩻဗာႏဒျာႏ ငါးရုဲꩻခမ်းသူꩻသွူ။ ငါးရုဲꩻခမ်းသူꩻနဝ်ꩻ သက်တန်အဝ်ႏခွိုင်းယိုခွိုင်းနဝ်ꩻ နုဲးနဝ်ꩻစားတအဲန်ထဝ်းသွူ။ ဝွေꩻအကုသိုလ်ႏကမ်ႏအဗိုန်အဟုင်ႏနဝ်ꩻ ထွာဝွေꩻသက်တန်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ အကုသိုလ်ႏကမ်ႏ လို့ထိုꩻနီꩻနဝ်ꩻ ထွာလွောစ်ထန်ႏဗာႏ ငါးရုဲꩻခမ်းနီꩻနဝ်ꩻသွူ။ အကုသိုလ်ႏကမ်ႏလို့ထိုꩻတဲင် လွောစ်ထန်ႏဗာႏခန်း ငါးရုဲꩻခမ်းရိုꩻကီလဲ့ ကောပ်ပွိုးကအဝ်ႏကုဲဒါႏ အကုသိုလ်ႏကမ်ႏ(လင်)ဖိုင်ႏတဲင် သဲင်ꩻဖေႏဖြော်ချာဗာႏယင်း တိရစ္ဆာန်ႏဘဝ၊ ပိတ္တာႏဘဝကိုစတဲင် နုဲးနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏငါးရုဲꩻဘဝလွောစ်ထန်ႏထွူ အီႏသဲင်ꩻတွိုႏသွူးဗာႏစွောန်ႏ လိုꩻဘဝနဝ်ꩻ ခြေားတန်မရေႏမရာႏသွူ။ နဝ်ꩻမꩻ သေႏချာႏ တွိုႏလွေꩻရီးဗာႏ အပါယ်ႏလိစ်ꩻဘုံႏအကို ဘုံႏကသက်သာႏကယ်ꩻဒါႏဝင်ꩻ တိရစ္ဆာန်ႏဘဝတဗာႏဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ ကထီႏသဲင်ꩻချာနွောင်ꩻဒါႏ အတိတ်ဘဝဖိုင်ႏသား ရဟန္တာႏမထေရ်ႏတန်သီး၊ အရိယာသာဝက ယင်ဟန်ႏသီးဖိုင်ႏနဝ်ꩻလဲ့ ဝွေꩻသီးထွားသဲင်ꩻ အာႏရုံႏပျုသဲင်ꩻချာ ဝွေꩻသီးအတိတ်ဘဝဖိုင်ႏတဲင် ဝွေꩻသီး ကထွာဗာႏအာအာသုတ်ꩻဘဝနဝ်ꩻ အဝ်ႏတိရစ္ဆာန်ႏဘဝလူမ်ꩻ အရိုꩻနုဲးနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ ဒေါ့ꩻခန်း လွောစ်ထန်ႏဗာႏ ငါးရုဲꩻဘဝ။ လွေꩻထွာတေားခန်း ဆျာပေႏဘဝ နုဲးနဝ်ꩻ။ ကမ်ႏတဟဝ်တဝ်းတဲင် လွေꩻထွာဗာႏ ဆျာပေႏဘဝ။ အဝ်ႏထွာဆျာပေႏဘဝနဝ်ꩻ သင်ꩻရာꩻနွောင်ꩻရာꩻ နမ်းဟို့ꩻကွို့ꩻတာႏ ထိုမ်ႏအံႏဗာႏ ထာꩻသားပေႏ၊ သေ့ꩻပေႏ၊ ထွိုင်းပေႏ စတဲင်ဖိုင်ႏ။ ဆျာပေႏဘဝနဝ်ꩻ ကုသိုလ်ႏထွာခွင်ꩻတအဲန်ထဝ်း၊ အဝ်ႏထွာလွေꩻ မာꩻလွေꩻဗော့ꩻ ပါဏာတိပါတအကုသိုလ်ႏကမ်ႏဖိုင်ႏလူမ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻမꩻ အီႏသဲင်တွိုႏဗာႏချာ လိုꩻဘဝယို ယပ်ꩻခုဲင်ႏမွေးငါႏမရေႏမရာႏကရိုꩻနဝ်ꩻ ထင်ႏသျာꩻမွေးစွောန်ႏထာꩻသွူ။

ထာꩻဝါႏသနာႏ - စရဲက်သီးသဖောꩻ

ထာꩻဝါႏသနာႏ စရဲက်ကရိုꩻနဝ်ꩻ "စူမ်ႏဘဝစူမ်ႏဘဝ ဘဝခြွောန်းအာအာ (အလဲင်ႏလဲင်ႏအခြွိုက်ခြွိုက်) ကောပ်ပွိုး အဝ်ႏမာꩻမာႏ၊ အဝ်ႏဒေါ့ꩻမာႏ၊ အဝ်ႏယူႏမာႏမွိုင်းဒျာႏ(အကုသိုလ်ႏထာꩻမာꩻ) နုဲးနဝ်ꩻတဲင် အအာႏသန်ကယ်ꩻထဲင်းဒျာႏ အကျင်ꩻလင်" မိန်ႏဒေါ့ꩻနုဲးနဝ်ꩻနဝ်ꩻ လွိုးတမာႏတဝ်းသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ ဒေါ့ꩻခန်း... အတိတ်ဘဝကိုချာသူꩻ ကာမတဏှာႏလောဘအာႏသန်သားတဖြာꩻ မိန်ႏတွိုႏလွောန်စိင်ႏစွော့ꩻဒါႏ လိုꩻဘဝယိုနဝ်ꩻ ဝွေꩻတဏှာႏလောဘအာႏ အဝ်ႏသန်စွူစွူနေကဒျာႏသွူ။ ကောပ်ပွိုး တဏှာႏလောဘအာႏ အဝ်ႏသန်နေကတဲင် လွောက်ꩻသꩻအလိုႏထွူ ထိုမ်ႏထာꩻပျောႏ၊ လောႏကာႏမဂုဏ်ႏနဝ်ꩻ ထွာအီထိုꩻစွောန်ႏ အထုင်ꩻဝါႏသနာႏ အွိုးဘဝငါကိုသူꩻသွူ။ ကမ်ႏမိန်ႏတဟဝ်တဝ်းတဲ့ လင်ꩻထဲ့ဗာႏ ငါးရုဲꩻ။ အဝ်ႏငါးရုဲꩻခမ်း လွောစ်ထန်ႏလဲ့ အထုင်ꩻဝါႏသနာႏနဝ်ꩻ တထိုꩻမားတဝ်း၊ (အဝ်ႏစွူစွူဒျာႏသွူ)။ လွေꩻထွာဗာႏတေားခန်း တိရစ္ဆာန်ႏ အမွူး၊ အထီးတယဝ်း မာꩻထွူမာꩻထဲင်း (ကွဲးရဲင်းရဲင်းတဲင်) တဏှာႏလောဘကိလေသာႏဖိုင်ႏ ယိင်းထွာထွာ ယိင်းအာအာ ဗိုန်ပီစွောန်ႏ နုဲး "ဓာတ်ဆီ"ကို ပါꩻကလဲ့ꩻသော့ꩻမေႏနဝ်ꩻအတွိုင်ꩻသွူ။

အွိုးအတိတ်ဘဝကို ဒေါသအာႏသန်သား၊ မောဟအာႏသန်သား၊ ထိနမိဒ္ဓ၊ တငွို့ꩻတင၊ တငွေါန်ႏတငန်ႏ၊ တအာႏတအီႏ- အကျင်ꩻစရဲက်နုဲးယိုဖိုင်ႏ အာႏတလာသားဖိုင်ႏနဝ်ꩻ တဘဝတောမ်ႏတဘဝ၊ တပန်တောမ်ႏတပန် ဗိုန်ပီနုဲး ပါꩻကယွိုႏခါꩻဒါႏပသီႏဝွိုင်ꩻ(ကွင်ꩻတဝွုန်ꩻ)နဝ်ꩻအတွိုင်ꩻကေꩻဇူꩻပျုတောမ်ႏ ဥပနိဿယပစ္စေꩻအနေႏတဲင် ဘဝယိုလဲ့ ထွာစွောန်ႏ လိုꩻဒေါသတန်၊ လိုꩻမောဟတန်၊ လိုꩻထိနမိဒ္ဓတန် စတဲင် (အကုသိုလ်ႏ) အထုင်ꩻဝါႏသနာႏဖိုင်ႏ ပါလွောန်ဒါႏလိုꩻ စူမ်ႏဘဝစူမ်ႏဘဝ (နုဲးယောင်ꩻ)နဝ်ꩻသွူ။ အမဲန်ႏတဗာႏနဝ်ꩻ ဘဝတစိုးယို နမ်းတောမ်ႏနမ်းသေချာ နမ်းအခေႏနေႏထွူ တလဲင်ႏတစိꩻ မိန်ႏမာꩻယွောမ်ꩻသဲင်ꩻထိုꩻနွောင်ꩻ နမ်း(ကိလေသာႏ)အထုင်ꩻ၊ ဝါႏသနာႏ၊ ဓာတ်ခံႏသဖောꩻဖိုင်ႏနဝ်ꩻ မိန်ႏတွိုႏသဲင်ꩻဘဝဆုဲꩻချာသူꩻလဲ့ ကိလေသာႏ အထုင်ꩻ၊ ဝါႏသနာႏဖိုင်ႏ အာႏဆေ့ꩻလွောန်နဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏသေချာဒျာႏ "ခွေသꩻယိုနဝ်ꩻ မေႏပြိုင်ႏတန်ဒျာႏ"နုဲးနဝ်ꩻလဲ့ မိန်ႏတသေယူႏ ချင်းခေႏဒါႏတဝ်း အီႏဆူဖေ့မာꩻဖေ့ဗာႏတောမ်ႏ "ဒါနထီခွꩻ၊ သီလထီခွꩻ၊ သမထထီခွꩻ၊ ဝိပဿနာႏဘာဝနာႏထီခွꩻ"ဖိုင်ႏ။ မိန်ႏအဝ်ႏထဲမ်သော့ꩻတေားဒျာႏ တဏှာႏလောဘသꩻ၊ ဒေါသသꩻစတဲင် ကိလေသာႏကရိုꩻဒါႏ မေႏဆာႏဖိုင်ႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏကုဲဒျာႏ အီႏလင်ꩻလဗာႏထဲင်းထဲင်းလူမ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏအွိုးငါးရဲꩻခမ်းလသူꩻ ထင်ႏကီလွောန်ချာဗာႏခန်းလဲ့ ကောပ်ပွိုး ကိလေသာႏအထုင်ꩻဝါႏသနာႏ အာႏသန်ငါႏ၊ ထိုမ်ႏဒျာႏထာꩻပျောႏ၊ လောႏဒျာႏကာမဂုဏ်ႏတဲင် အဝ်ႏတဝေ့ꩻတပန်ႏ တဗူႏတဗန်ႏချာငါသော့ꩻဗော့ꩻဒျာႏ အပါယ်ႏလိစ်ခြံကိုလူမ်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ဖေႏကအီႏတွိုႏ လိုꩻဘုံႏတာႏ သောင်ႏသာ(ကျိုꩻစာꩻ)တဲးတဲးဝါးဝါးမꩻ အီႏထဲ့မဲန်ႏ(အီႏတွိုႏချာဗာႏ လိုꩻဘဝ)နဝ်ꩻသွူ။

စရဲက် တောမ်ႏ နံႏသာႏခြိုင်း ဥပမာႏ

နံႏသာႏဟောမ်ခြိုင်းယို ထူႏတောမ်ႏပိက်ခဝ်တဗာႏ လွောမ်/စွိုင်တိန်ႏခါꩻထွူ လာနေင်ႏအခိင်ႏကယိင်းည အလွီးကယိင်းစွေႏပိက်ခဝ်လောင်းနဝ်ꩻအတွိုင်ꩻ ထာꩻဝါႏသနာႏစရဲက်သီးသဖောꩻတဲ့ ထွာနုဲးနဝ်ꩻနေနေသွူ။

ကောပ်ပွိုးထာꩻဝါႏသနာႏစရဲက်ဟဝ်ဖိုင်ႏတဲင် တွိုႏထွာအီဗာႏ သုဂတိဘုံႏဘဝဟဝ်ကိုအတွိုင်ꩻ တပယ်ႏထိုꩻနွောင်ꩻတဝ်း ထာꩻဝါႏသနာႏစရဲက်ကုဲရွိုင်ꩻကျမ်ꩻဖိုင်ႏထွူ မိန်ႏအဝ်ႏမာꩻသုပ်သုပ်နေကထာꩻဝါႏသနာႏစရဲက်ကုဲ ရွိုင်ꩻရင်ꩻနဝ်ꩻ ဘဝဆုဲင်ꩻချာသူꩻ တွိုႏလွေꩻခန်း တိရစ္ဆာန်ႏဘဝ၊ လိုꩻခမ်း၊ လူꩻခမ်းတယဝ်း ထာꩻဝါႏသနာႏစရဲက်ဖိုင်ႏ အီႏဖေႏယပ်ꩻသꩻ အီႏမာꩻဒုက္ခထဲင်းထဲင်းလိုꩻနဝ်ꩻသွူ။

နဝ်ꩻမꩻ ကအဝ်ႏထွာတိရစ္ဆာန်ႏဘဝခိင်ႏတွင်ꩻ ကောပ်ထာꩻသေဉာဏ်ႏတအဲန်ထဝ်းတဲင် ထာꩻဝါႏသနာႏစရဲက်အလွောက်ꩻ မာꩻဗာႏ၊ ဒေါ့ꩻဗာႏ၊ ယူႏဗာႏ မွေးမဲန်ႏဒျာႏရိုꩻကီလဲ့ ထာꩻဝါႏသနာႏစရဲက်ကုဲ ရွိုင်ꩻရင်ꩻအထုင်ꩻနဝ်ꩻစားဖိုင်ႏ ပါလွောန်ခန်းတယဝ်း မွိုက်ခွိုက်ကလꩻလွောန် ထာꩻသေဉာဏ်ႏကအဝ်ႏဒါႏလိုꩻဘဝနုဲးယိုခါတွင်ꩻ ခွိုင်းကနွောင်ꩻရာꩻ မိန်ႏပယ်ႏချာထိုꩻနွောင်ꩻ ထာꩻဝါႏသနာႏစရဲက်အထုင်ꩻနုဲးနဝ်ꩻမꩻ (ဆုဲင်ꩻဘဝတာႏ) အီႏထဲ့မဲန်ႏသွူ။

မိန်ႏတမွေးတဝ်း ကမ်ႏဟဝ်တွော့ꩻ မိန်ႏထင်ႏထွာဗာႏစိင်ႏစွော့ꩻ လူꩻဘဝနဝ်ꩻ ကောပ်ပွိုး လူꩻသီး ကာမဂုဏ်ႏအာႏရုံႏဖိုင်ႏ ယိင်းဗွေစူမ်ႏနဝ်ꩻမꩻ အီႏပယ်ႏဗာႏ ထာꩻဝါႏသနာႏစရဲက်နဝ်ꩻ ယိင်းတယိုꩻတဝ်းသွူ။

ကောပ်ပွိုး "လိုꩻအဝ်ႏအစွိုးစွိုး၊ စရဲက်အဒဝ်ႏဒဝ်ႏ"နုဲးနဝ်ꩻမꩻတဲင် ဗွေႏစဝ်းဖရာꩻ ဟောꩻသေꩻခါꩻဖေႏဗာႏ ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻအနယ်ꩻ အပါꩻ (၄ဝ)ဖိုင်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻအပါꩻ (၄ဝ)အကို နီနမ်းစရဲက်၊ နီနမ်းထာꩻဝါႏသနာႏဖိုင်ႏယို နမ်းအသေချာသုတ်ꩻတဲင် တဲမ်းဖောႏနယ်ဗာႏ လွောက်ꩻရာꩻ ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻဖိုင်ႏ နုဲးငါယိုသွူ။

စရဲက်( ၆ )ပါꩻ

1. ရာဂစရဲက်(လောဘတန်)၊
2. ဒေါသစရဲက်(ဒေါသတန်)၊
3. မောဟစရဲက်(မောဟတန်)၊
4. ဝိတက်စရဲက်(ထာꩻယူႏအာ)၊
5. သဒ္ဓါစရဲက် (သဒ္ဓါႏတရာꩻတန်)၊
6. ဗုဒ္ဓိ ( ပညာ ) စရဲက် (ဉာဏ်ႏဖုဲင်) အဝ်ႏယိုသူပါꩻသွူ။

ရာဂစရဲက်သားတာႏ ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻ

အသုဘကမ္မဋ္ဌာန်ꩻ (၁၀)ပါꩻ၊ ကေသာ၊ လောမာ-စတဲင် ကာယကောဋ္ဌာသ (၁)ပါꩻ ယို (၁ဝ)ပါꩻနဝ်ꩻ လွောက်ꩻတောမ်ႏ ရာဂစရဲက်သားသွူ။

ဒေါသစရဲက်သားတာႏကမ္မဋ္ဌာန်ꩻ

• အချို(သွောမ်ႏ)၊ အခံꩻ၊ အတနျာႏ၊ အဗွာ ကရိုꩻဒါႏ ၀ဏ္ဏကသိုဏ်း ( ၄ ) ပါꩻ၊
• အပ္ပမညာႏကရိုꩻဒါႏ ဟူသော ဗျဟ္မစိုရ်ႏတရာꩻ (၄ )ပါꩻ၊ ယို (၈)ပါꩻ လွောက်ꩻတောမ်ႏ ဒေါသစရဲက်သားသွူ။

မောဟစရဲက်/ ဝိတက်စရဲက်သားတာႏ ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻ

အာနာပါနကမ္မဋ္ဌာန်ꩻနဝ်ꩻ လွောက်ꩻတောမ်ႏ မောဟစရဲက်သား၊ ဝိတက်စရဲက်သားသွူ။

ဗုဒ္ဓိ ( ပညာ ) စရဲက်သားတာႏ ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻ

• ၁။ မရဏာနုဿတိဘာ၀နာႏ၊
• ၂။ ဥပသမာနုဿတိဘာ၀နာႏ၊
• ၃။ အာဟာရေ ပဋိကူလသညာ၊
• ၄။ စတုဓာတု၀၀တ္ထာန် ယို (၄)ပါꩻနဝ်ꩻ လွောက်ꩻတောမ်ႏ ဗုဒ္ဓိစရဲက်(ဉာဏ်ႏဖုဲင်)သားနဝ်ꩻသွူ။

သဒ္ဓါစရဲက်သားတာႏ ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻ

• ၁။ ဗုဒ္ဓါနုဿတိ၊
• ၂။ ဓမ္မာနုဿတိ၊
• ၃။ သံဃာနုဿတိ၊
• ၄။ သီလာနုဿတိ၊
• ၅။ စာဂါနုဿတိ၊
• ၆။ ဒေဝတာနုဿတိ ယို သူပါꩻနဝ်ꩻ လွောက်ꩻတောမ်ႏ သဒ္ဓါႏစရဲက်သား(သဒ္ဓါႏတရာꩻအာႏသန်သား)နဝ်ꩻသွူ။

စရဲက်ကားကအဝ်ႏတာႏ ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻ

• ၁။ ပထဝီကသိဏံ - ဟံႏကသိုဏ်း(ကသဲင်း)၊
• ၂။ အာပေါကသိဏံ - ထီကသိုဏ်း၊
• ၃။ တေဇောကသိဏံ - မေႏကသိုဏ်း၊
• ၄။ ဝါယောကသိဏံ - တလီꩻကသိုဏ်း၊
• ၅။ အာကာသကသိဏံ - ထာꩻပြင်ႏကသိုဏ်း၊
• ၆။ အာလောကကသိဏံ - အရောင်ႏလေကသိုဏ်း

ကသိုဏ်းအနေႏ( ၆ )စွိုး

• ၇။ အာကာသာနဉ္စာယတနစျာန်ႏ၊
• ၈။ ဝိညာဏဉ္စာယတနစျာန်ႏ၊
• ၉။ အာကိဉ္စညာယတနစျာန်ႏ၊
• ၁၀။ နေ၀သညာနာသညာယတနစျာန်ႏ စျာန်ႏအနေႏ အာရူပ္ပသညာႏ ( ၄ ) စွိုး ခြွောန်းယို (၁၀)ပါꩻနဝ်ꩻ လွောက်ငါႏ နမ်းတောမ်ႏနမ်းတသေချာတဝ်းနမ်း စရဲက်၊ ထာꩻဝါႏသနာႏသားတာႏနဝ်ꩻသွူ။

ငဝ်းအဝ်ႏကုဲင် ။ ။ မောဟအာႏသန်သား မိန်ႏကံကျင်ꩻကသိုဏ်းနဝ်ꩻ လွောက်ꩻဒျာႏတောမ်ႏ ကသိုဏ်းတန်တန်သွူ။ ဝိတက်-လိုꩻထာꩻယူႏအာသားနဝ်ꩻ လွောက်ꩻဒျာႏတောမ်ႏ ကသိုဏ်းပေႏနဝ်ꩻသွူ။ နမ်းတောမ်ႏနမ်းမိန်ႏသေချာဒျာႏ စရဲက်၊ ထာꩻဝါႏသနာႏနဝ်ꩻ အီႏလွိုက်ထူႏဗာႏ ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻမုဲꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏသေနွောင်ꩻဒျာႏနဝ်ꩻမꩻ အွောန်ႏနယ်ထဲင်းဗာႏ ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻဖိုင်ႏ နုဲးယိုသွူ။

ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻ( ၄၀ )

ကသိုဏ်း ၁၀ ပါꩻ၊ အသုဘ (၁၀) ပါꩻ၊ အနုဿတိ (၁၀) ပါꩻ၊ အပ္ပမညာ (၄) ပါꩻ၊ အာဟာရေ ပဋိကူလသညာ ( ၁ )ပါꩻ၊ စတုဓာတု၀၀တ္ထာန် (၁)ပါꩻ၊ အာရုပ္ပသညာ (၄)ပါꩻ ခြွောန်းဝင်ꩻ သမထကမ္မဋ္ဌာန်ꩻ အဝ်ႏ (၄ဝ)နုဲးယိုသွူ။

ကသိုဏ်း ( ၁၀ ) ပါး

(ယိုကိုနဝ်ꩻ "ကသိုဏ်းကရိုꩻနဝ်ꩻ ဖေႏကထီႏလို့လို့ထွားဗာႏ ကသိုဏ်းဝွုန်ꩻ ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻအာႏရုံႏ" အရိုꩻနုဲးနဝ်ꩻသွူ။)

• ၁။ ပထဝီကသိဏံ - ဟံႏကသိုဏ်း၊
• ၂။ အာပေါကသိဏံ - ထီကသိုဏ်း၊
• ၃။ တေဇောကသိဏံ - မေႏကသိုဏ်း၊
• ၄။ ဝါယောကသိဏံ - တလီꩻကသိုဏ်း၊
• ၅။ နီလကသိဏံ - အတညိုႏရောင်ႏကသိုဏ်း၊
• ၆။ ပီတကသိဏံ - အရောင်ႏတသီးကသိုဏ်း၊
• ၇။ လောဟိတကသိဏံ - အတနျာႏရောင်ႏကသိုဏ်း၊
• ၈။ ဩဒါတကသိဏံ - အဗွာရောင်ႏကသိုဏ်း၊
• ၉။ အာလောကကသိဏံ - အရောင်ႏလေကသိုဏ်း၊
• ၁၀။ အာကာသကသိဏံ - အာကာသ-ထာꩻပြင်ႏကသိုဏ်း ယို တဆီစွိုးသွူ။

အသုဘကမ္မဋ္ဌာန်ꩻ( ၁၀ )ပါꩻ

(အသုဘ ကရိုꩻနဝ်ꩻ တတင်ႏတဲႏတဝ်း၊ ပသို့ꩻခရာႏ လိုꩻသီခြိုင်း အဓိပ္ပါယ်ႏလꩻနုဲးနဝ်ꩻသွူ။)

• ၁။ ဥဒ္ဓုမာတက - သီထွူလꩻနီနီꩻသိုမ်နီꩻတဲင် ယော့ꩻပူႏဗိုမ်းဖောꩻပသို့ꩻခရာႏ လိုꩻသီခြိုင်း၊
• ၂။ ဝိနီလက - တနျာႏ ဗွာရောꩻရဲꩻ ရောင်ႏအွူႏဖြေင်းတညိုႏ နူမ်ꩻတဟွောတ်ꩻနူမ်ꩻသေင် ပသို့ꩻခရာႏ လိုꩻသီခြိုင်း၊
• ၃။ ဝိပုဗ္ဗက - အထီဖိုင်ႏစိုႏ ပꩻသဲင်ႏယိုႏ(ရီႏ)လင်ꩻ ပသို့ꩻခရာႏ လိုꩻသီခြိုင်း၊
• ၄။ ဝိစ္ဆိဒ္ဒက - တဒွေါ့ꩻထဲ့ဖြတ်ꩻခါꩻ ကီလနီခဝ်တဲင် ပသို့ꩻခရာႏ လိုꩻသီခြိုင်း၊
• ၅။ ဝိက္ခာယိတက - ထွီႏ လင်းတ စောက်အာႏသီး အနယ်ꩻမျိုꩻစူမ်ႏ အံႏခြယ်ꩻအံႏပေါက်ꩻလွတဲင် ပသို့ꩻခရာႏ လိုꩻသီခြိုင်း၊
• ၆။ ဝိက္ခိတ္တက - စူ ခင်ႏ ကတူႏ နမ်းခန္ဓာႏဖိုင်ႏ အဝ်ႏလီအဝ်ႏလာတဲင် ပသို့ꩻခရာႏ လိုꩻသီခြိုင်း၊
• ၇။ ဟတဝိက္ခိတ္တက - (တောမ်ႏနꩻ)တဒွေါ့ꩻပဲတ်ꩻထွူ ဝေါင်ႏနုဲႏလွင်ꩻဒါႏ ပသို့ꩻခရာႏ လိုꩻသီခြိုင်း၊
• ၈။ လောဟိတက - သွီႏဖိုင်ႏရီႏထန်ႏ နမ်းတဗာႏလူမ်းတဲင် ပသို့ꩻခရာႏ လိုꩻသီခြိုင်း၊
• ၉။ ပုဠု၀က - လိုင်ႏဖိုင်ႏဗွေဗိက် ယုက်ꩻယိက်ချာငါတဲင် ပသို့ꩻခရာႏ လိုꩻသီခြိုင်း၊
• ၁၀ ။ အဋ္ဌိက - ဆုတ်ꩻခြွောန်းပေါင်ꩻအာ တလီးငါယဝ်း ငထဝ်းတရေႏတဲင် ပသို့ꩻခရာႏ လိုꩻသီခြိုင်း ယိုတဆီပါꩻနဝ်ꩻသွူ။

အနုဿတိကမ္မဋ္ဌာန်း ( ၁၀ ) ပါꩻ

(အနုဿတိ ကရိုꩻနဝ်ꩻ အနု- အလဲင်ႏလဲင်ႏအခြွိုက်ခြွိုက်၊ သတိ-ယူႏလꩻ ချင်းခေႏ နုဲးနဝ်ꩻသွူ။)

• ၁။ ဗုဒ္ဓါနုဿတိ = ယူႏလꩻ (ဆင်ႏချင်ႏ) ဖရာꩻဂုဏ်ႏတောႏ၊ ပုင်ႏတောႏ(ရုပ်ထုတောႏ) အလဲင်ႏလဲင်ႏခြွိုက်ခြွိုက်၊
• ၂။ ဓမ္မာနုဿတိ = ယူႏလꩻ(ဆင်ႏချင်ႏ)တရာꩻဂုဏ်ႏတောႏ အလဲင်ႏလဲင်ႏခြွိုက်ခြွိုက်၊
• ၃။ သံဃာနုဿတိ = ယူႏလꩻ(ဆင်ႏချင်ႏ)သံဃာႏဂုဏ်ႏတောႏ အလဲင်ႏလဲင်ႏအခြွိုက်ခြွိုက်၊
• ၄။ သီလာနုဿတိ = ယူႏလꩻ(ဆင်ႏချင်ႏ) အာႏရုံႏပျုချာ နမ်းကဆို့ꩻတဲႏခါꩻ တကုဲထိုꩻတဝ်းဒါႏသီလ အလဲင်ႏလဲင်ႏအခြွိုက်ခြွိုက်၊
• ၅။ စာဂါနုဿတိ = ယူႏလꩻ(ဆင်ႏချင်ႏ) အာႏရုံႏပျုချာ နမ်းကမာꩻခါꩻဒါႏ ဒါနကုသိုလ်ႏ အလဲင်ႏလဲင်ႏအခြွိုက်ခြွိုက်၊
• ၆။ ဒေဝတာနုဿတိ = "လူꩻ ဗျဟ္မာႏသီး သဒ္ဓါ သီလ သုတ စာဂ ပညာ ဟိရီ ဩတ္တပ္ပ - သူႏတောႏကောင်ꩻတရာꩻဖိုင်ႏ ကအဝ်ႏအတွိုင်ꩻယို အွောန်ႏသက်သေႏထွူ ခွေတဲ့ ဗိုန်ပီနုဲး လူꩻသီး သဒ္ဓါ သီလ သုတ စာဂ ပညာ ဟိရီ ဩတ္တပ္ပ - သူႏတောႏကောင်ꩻတရာꩻဖိုင်ႏ အဝ်ႏဒျာႏနေနေ" ယူႏလꩻ(ဆင်ႏချင်ႏ)ချာ နမ်းကမာꩻခါꩻဒါႏ ကုသိုလ်ႏနုဲးနဝ်ꩻဖိုင်ႏ အလဲင်ႏလဲင်ႏအခြွိုက်ခြွိုက်၊
• ၇။ ဥပသမာနုဿတိ = ယူႏလꩻ(ဆင်ႏချင်ႏ) အာႏရုံႏပျု နိဗ္ဗာန်ႏငိမ်ꩻခွꩻရျူႏမုꩻသဖောꩻပုင်ႏ၊
• ၈။ မရဏာနုဿတိ = ဖေႏကလꩻသတိ ဖေႏကတွိုႏသံႏဝွေႏဉာဏ်ႏအရန်းတဲင် ယူႏလꩻ(ဆင်ႏချင်ႏ) အာႏရုံႏပျု ထာꩻသီသဖောꩻ၊
• ၉။ ကာယဂတာသတိ = ယူႏလꩻ(ဆင်ႏချင်ႏ) အာႏရုံႏပျု ကလူꩻ , ဆွောန်ႏ , စူမီႏခင်ႏမီႏ စတဲင် ကောဋ္ဌာသ သိုမ်ဆီနီဗာႏ (တဗာႏတဗာႏ)အလောင်း၊ (ယိုသိုမ်ဆီနီပါꩻနဝ်ꩻ "ဇီဝ အတ္တ သတ္တဝါႏ တမွေးတဝ်း၊ ပထဝီစတဲင် ဓာတ်သဖောꩻဒျာႏခြေင်ခြေင်"နုဲးနဝ်ꩻ)၊
• ၁၀။ အာနာပါနဿတိ = (ယူႏလꩻ/ဆင်ႏချင်ႏ) သꩻအွောန်ႏဒင်ႏ တရေ့ꩻနွို့ သာထန်ႏတလီꩻ ယိုဆီပါꩻသွူ။

အပ္ပမညာ (၄)ပါꩻ

(အပ္ပမညာ ကရိုꩻနဝ်ꩻ တဖြာꩻအလောင်းတဲ့သင် လိုꩻအာသီးအလောင်းတဲ့သင် တအွောန်ႏတဝ်းသꩻ ပမာဏ "ခွိုင်းယိုခွိုင်းနဝ်ꩻ" တခွဲꩻချာꩻတဝ်း သတ္တဝါႏ ပညတ်အလောင်း သဖောꩻတရာꩻ အဓိပ္ပါယ်ႏလꩻနုဲးနဝ်ꩻသွူ။)

• ၁။ မေတ္တာ - သꩻမဲန်လꩻ(မဲန်အွောန်ႏထွာ)ဒျာႏသတ္တဝါႏသီး အကျိုꩻဟဝ်၊ ရက်ပဲင်ꩻမုꩻသဖောꩻ၊
• ၂။ ကရုဏာ - အာႏရုံႏပျု ဒုက္ခိတသတ္တဝါႏပညတ်ထွူတဲင် သꩻငျင်ꩻဒါႏသဖောꩻတရာꩻ (သꩻငျင်ꩻ ဒုက္ခိတသတ္တဝါႏ)၊
• ၃။ မုဒိတာ - အာႏရုံႏပျု သုခိတသတ္တဝါႏပညတ်ထွူတဲင် ဟွုန်ဟဝ်သꩻရေꩻမုꩻသဖောꩻတရာꩻ( သꩻရေꩻဟွုန်ဟဝ်ကို သုခိတသတ္တဝါႏ)၊
• ၄။ ဥပေက္ခာ - အာႏရုံႏပျု သတ္တဝါႏပညတ်ထွူတဲင် ထွားလွိုထိုꩻသဖောꩻတရာꩻ (သꩻရေꩻတဝ်း၊ သꩻငျင်ꩻတဝ်း၊ မေတ္တာႏလဲ့ အွောန်ႏတဝ်း၊ အွောန်ႏဒျာႏသꩻ "ကံႏကျိုꩻဖေႏရာꩻ ထွာဗာႏ" နုဲးနဝ်ꩻစား) ယိုလိစ်ꩻပါꩻသွူ။

သညာ (၁)ပါꩻ

အာဟာရေ ပဋိကူလသညာ - ကအံႏအွꩻဒါႏ အံႏအွꩻခရာႏအာဟာရအလောင်းယို ပသို့ꩻခရာႏဖေႏကထွာ ကဆင်ႏချင်ႏပွာꩻမျာꩻဒါႏကမ္မဋ္ဌာန်ꩻနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻ"အာဟာရေ ပဋိကူလသညာကမ္မဋ္ဌာန်ꩻ"နဝ်ꩻသွူ။

စတုဓာတုဝဝတ္ထာန် (၁)ပါꩻ

စတုဓာတုဝဝတ္ထာန - ဖေႏကပဲင်ႏချာꩻ ထီႏသေငါꩻ "ပထဝီ အာပေါ တေဇော ဝါယော"ကရိုꩻဒါႏ ဓာတ်တန်လိစ်ꩻပါꩻ ခန္ဓာႏအလောင်းတာႏ ကပွာꩻမျာꩻဒါႏ ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻ"စတုဓာတုဝဝတ္ထာန်"နဝ်ꩻသွူ။

• -ပထဝီဓာတ်နဝ်ꩻ အဆွော့ꩻ၊ အကျမ်ꩻ၊ အပနဲန်ႏသဖောꩻ အဝ်ႏသွူ။
• - အာပေါဓာတ်နဝ်ꩻ ခွို့ꩻရီႏဒါႏ၊ ကျꩻစွိုင်ဒါႏသဖောꩻ အဝ်ႏသွူ။
• - တေဇောဓာတ်နဝ်ꩻ ခွꩻ၊ အလိုမ်ꩻ၊ အလျားသဖောꩻ အဝ်ႏသွူ။
• - ဝါယောဓာစတုဓာတုဝဝတ္ထာန - ဖေႏကပဲင်ႏချာꩻ ထီႏသေငါꩻ "ပထဝီ အာပေါ တေဇော ဝါယော"ကရိုꩻဒါႏ ဓာတ်တန်လိစ်ꩻပါꩻ ခန္ဓာႏအလောင်းတာႏ ကပွာꩻမျာꩻဒါႏ ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻ"စတုဓာတုဝဝတ္ထာန်"နဝ်ꩻသွူ။

အာရုပ္ပကမ္မဋ္ဌာန်ꩻ ( ၄ )ပါꩻ

• ၁။ အာကာသာနဉ္စာယတနစျာန် = အာႏရုံႏပျု အသုတ်ꩻတအဲန်ထဝ်းဒါႏ (အာကာသ-ထာꩻပြင်ႏ)မို့ꩻပညတ်တဲင် ကထွာ ကလꩻလွောန်ဒါႏစျာန်ႏ၊
• ၂။ ဝိညာနဉ္စာယတနစျာန် = အာႏရုံႏပျု ပထမအရူပစျာန်ႏသꩻ အသုတ်ꩻတအဲန်ထဝ်းပုင်ႏ (အာကာသာနဥ္စာယတနသꩻ)တဲင် ကထွာ ကလꩻလွောန်ဒါႏစျာန်ႏ၊
• ၃။ အာကိဉ္စညာယတနစျာန် = ပထမအရူပစျာန်ႏသꩻ တအဲန်ထဝ်းပညတ်( နတ္ထိဘောပညတ် ) တဲင် ကထွာ ကလꩻလွောန်ဒါႏစျာန်ႏ၊
• ၄။ နေဝသညာနာသညာယတနစျာန် = ထီႏသညာ အပဲစ်ထွူ ထွားမတ် တတိယအရူပစျာန်ႏ ငိမ်ꩻစွူမုꩻသဖောꩻတဲင် ကထွာ ကလꩻလွောန်ဒါႏစျာန်ႏ ယိုလိစ်ꩻပါꩻသွူ။