နင်ꩻဂလာꩻဒေႏဝီႏဥတန်ꩻ

"နင်ꩻဂလာꩻဒေႏဝီႏဥတန်ꩻ" ဝွန်ႏခံႏရီးဗာႏနုဲင်းယို ထွားလိတ်ပရိသတ်သီးဖုံႏဩ- "နင်ꩻဂလာꩻဒေႏဝီႏဥတန်ꩻ"ဝတ္ထုဆွာꩻယိုနောဝ်ꩻ ခင်ႏမွဉ်အွဉ်ႏနေး ခွန်မနုဟာႏစိုးကိုသွူ၊ ခွန်မနုဟာႏ(၁၁-ရျာꩻဗူႏ)နောဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏခွန်ဆက်ကို အဆုဲင်ꩻသွတ်ꩻတဲင် မိဖုရာꩻတန် နင်ꩻဂလာꩻဒီႏဝီႏယို ခါးလားသထွုံႏကပြုဲင်ꩻပြင်ꩻ တွမ်ႏသထွုံႏကုဲင်ထွူဆုဲင်ꩻဝုဲင်ꩻ ကအဝ်ႏထွာနေက ဘုရာꩻသွဉ်းဘဝ(ပုဂံႏ)ကိုလဲ့ အဝ်ႏဟွိုန်ထွꩻ ထီႏထွꩻပါနေးနဝ်ꩻသွူ။ မိဖုရာꩻတန် နင်ꩻဂလာꩻဒေႏဝီႏနဝ်ꩻ ခွုင်းကားဝွေꩻဗွေႏမူႏကဟွိုန်ထွꩻ ကထီႏထွꩻဒါႏ ဝွေꩻစိုးကို ကထွာလွဉ်ဒါႏ ခံႏစာꩻချက်ဖုံႏယို အဝ်ႏသꩻရာႏကို ဒေါ့ꩻနယ်ချာနေးနဝ်ꩻဒျာႏတဲင် တဲမ်းလိတ်သားအနေႏ ဖန်ဆင်ꩻစီႏခြပ်နယ်ဖေႏချာယင်း ထွားလိတ်ပရိသတ်သီးတာႏနေးနောဝ်ꩻသွူ။ ဖေႏကထွာလွဉ်အီ ရာႏဇာႏဝင်ႏဝတ္ထုယိုနဝ်ꩻ ထူႏကွိုꩻဖဗာႏနေး တက္ကသိုလ်စိတ်တင် ကတဲမ်းဒါႏ "ပုဂံမှာကျန်စစ်သား"၊ မောင်သန်းလွင် ကတဲမ်းဒါႏ "မြန်မာပြည်တလွား စေတီပုထိုးများ"၊ ဗွေႏဗွန်ပင်စုံ ကတဲမ်းဒါႏ "သုဝဏ္ဏပကာႏသနီႏကျံꩻ"၊ ဦးအောင်သိန်း ကတဲမ်းဒါႏ "သာသနာအစ သထုံက"၊ ခွန်အိုး သထုံႏပေႏ ကတဲမ်းဒါႏ "သုဝဏ္ဏဘူမိ မွူးပြေ့ꩻခိန်ႏ"ဒဲဉ်သီႏလက်ဆောင်ႏ အမုဲင်(၁၅)၊ ခွန်စောက်အာႏ ကတဲမ်းဒါႏ "သုဝဏ္ဏဘူမိ ခူဝေင်ꩻနောဝ်ꩻ ပါꩻမုဲင်ꩻ" လိုꩻယွဲးအာႏရဲင်ꩻ အမုဲင်-၃၊ ဦးသန်းဆွေ ကတဲမ်းဒါႏ "သမိုင်းဝင် စေတီပုထိုးများ"၊ ဒေါ်ခင်မျိုးချစ် ကတဲမ်းထန်ႏဒါႏ "Anawrahta oF PAGAN"ကစဒါႏ လိတ်ဖုံႏဖုံႏသွူနဲ့ဩ။ "နင်ꩻဂလာꩻဒေႏဝီႏဥတန်ꩻ"ဝတ္ထုယို အပွိုင်းအဝွို့ ဖေႏကအဝ်ႏဗာႏမွိုန်း အတတ်နွိုင်ႏသွတ်ꩻ ဆင်ႏချင်ႏသေꩻခါꩻဒျာႏ၊ ကွယ်ကားတဲင် ဝတ္ထုကို ကပါဒါႏ စဲ့ꩻခွန်တန် သူရဗလ၊ မွိုးဗွေႏနင်ႏစန္တာႏ၊ တပ်ပိုလ်ႏခွန်ကျောႏ၊ အမတ်တန်အာယုပါလ၊ ချွေႏရံႏ အတန်အကဲႏ နင်ႏဒုက်သီးယိုနဝ်ꩻ ဝတ္ထုဖေႏကလောႏဟဝ်အီတာႏ တဲမ်းလိတ်သား ဖန်ဆင်ꩻသေꩻခါꩻဒျာႏအကျောင်ꩻ ဝွန်ႏခံႏဗာႏနောဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်ဝတ္ထုဆွာꩻယိုတဲင် ထွားလိတ်သားဖုံႏ သꩻကို သꩻရက်ခွိုꩻ မဉ်ႏပြွူႏထန်ႏလွဉ် တခီးတခဝ်တရိုꩻတဝ်း၊ သꩻဖြွမ်းဗူႏရေꩻ အင်းတူႏအင်းတန်ႏ တရိုꩻတဝ်းနောဝ်ꩻ တဲမ်းလိတ်သားအနေႏ ဟွိုန်ဟဝ်သꩻရေꩻငါႏလဲဉ်း မရေႏမရာႏကရိုꩻနောဝ်ꩻ ဖေႏသေရီးဗာႏ တတွာယိုသွူ။ (တဲမ်းလိတ်သား) သဲစ်ဗေင်ႏထွိုင်ႏ အဲ့ꩻမဲ့နီပင်နောဝ်ꩻ ထာꩻသေတစွိုး နွို့သော့ꩻလွဉ်ကတူႏကိုတွမ်ႏ သꩻရာႏဖူꩻကို၊ တနယ်ꩻမဉ်ႏဒေါ့ꩻဗာႏယင်းနောဝ်ꩻ သꩻရာႏဝွေႏဒနာႏတမျိုꩻ လွဉ်တလူႏသော့ꩻ၊ လွဉ်ဆောင်ꩻသော့ꩻလဲဉ်း ကတူႏကိုသနဲ့၊ စားနောဝ်ꩻဖုံႏနောဝ်ꩻ 'ခွေအီႏမော့ꩻဗာႏမွူးနီꩻအာတန်အကို မွူးရဝ်ꩻစဝ်းစဝ်း တရဝ်ꩻပေႏဒျာႏလွုမ်ꩻ'ကရိုꩻဒါႏ ထာꩻသေတရာꩻ တွမ်ႏခံႏစာꩻမုꩻဒျာႏသွူနဲးလောင်ꩻ။ ခွေကကာဗꩻလွဉ်အခိန်ႏဖုံႏနောဝ်ꩻ နေင်ႏပေါင်ꩻအာ လာပေါင်ꩻညငါႏလဲဉ်းရိုꩻလဲ့ ခွေသꩻရာႏဝွေႏဒနာႏနောဝ်ꩻ ထိုꩻမားတဝ်း၊ ရျူႏသျူးတဝ်းဒွိုန်းဒျာႏ၊ ခွေမဲဉ်ဒေါ့ꩻချာစွဉ်ႏခွေနမ်း- "နင်ꩻဒေႏဝီႏဟွေး ခွင်ꩻလွစ်ဖေႏခန်းလုဲင်း လဲင်ꩻတွိုႏလွဉ်သွူ ယိုခါခါလဲ့ နာꩻအွဉ်ႏနွောင်ꩻတဝ်းဒွိုန်း ဥပေက္ခာႏနဲ့၊ မဲဉ်စွိုးမုဲင်ꩻစွိုး အုံနေးမသူႏမသနော၊ နာꩻကအီႏထောင်လွေꩻထဲင်း တဖူꩻငါသူꩻနောဝ်ꩻ သာႏယာႏတဝ်းငါႏ၊ အီႏဗွိုန်ပီနုဲင်း မေႏလျမ်ႏမေႏပျော့ꩻစွဉ်ႏလွဉ်းးလွဉ်းကွေး။ မူႏခွေယိုနဝ်ꩻ ဒေါ့ꩻနယ်ချာခွေနမ်း၊ ဒေါ့ꩻအာတန်စွဉ်ႏလဲ့ နမ်းတွမ်ႏနမ်းယိုနောဝ်ꩻ အွဉ်ႏထွော့နွောင်ꩻတဝ်းတမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻ၊ အီႏအွဉ်ႏထွော့နွောင်ꩻကယ်တမုဲင်ꩻ၊ ခွေယို လိုꩻမူႏလယ်ႏကွို့ꩻမွော့နဲး၊ အွေး လိုꩻမူႏလယ်ႏကွို့ꩻလဲ့ ခွေယို ဗွေႏခွန်ခွန်မနုဟာႏ မိဖုရာꩻတန်တပါꩻဒျာႏသွူတကာႏတဝ်း မိဖုရာꩻခေါင်ႏတန်တပါꩻဒျာႏ၊ ကွဲကား မိဖုရာꩻခေါင်ႏတန်တပါꩻရိုꩻကီလဲ့ ခွေဒေါ့ꩻခွင်ꩻ၊ မာꩻပဲင်ႏခွင်ꩻ အဝ်ႏကဲထာꩻမုဲင်ꩻဟောင်း၊ အော်ႏ- ညတဲ့ညပသာႏလဲဉ်း မူႏခွေယူႏလꩻချာပါ၊ မူႏခွေတွမ်ႏ နီဝေးဗွေႏ ခွန်မနုဟာႏသီး ခꩻလားကမာꩻ ဘိသေကမင်္ဂလာႏ မွူးနီꩻပဲင်ꩻကို မွူးနီꩻတနီꩻ 'ဒုက် ဒက် ဒုက် ဒက် အီးဟီဟီ၊ ဒုက်ဒက် ဒုက်ဒက် ဒုက် ဒုက် အီးဟီဟီ။ မူႏခွေယို တွမ်ႏမွိုးဗွေႏ ဖါဗွေႏ အဝ်ႏဗေင်ႏအွီႏအယံတွင်ꩻ မူႏခွေသီး သုဓမ္မပူရ တဝေင်ꩻလွုမ်း အဝ်ႏဗေင်ႏအွီႏထာꩻတွင်ꩻ အယံလဲ့မွေးမွေး၊ သေခင်ႏငေါဝ်းတွမ်ႏ လိုꩻခင်ႏငေါဝ်းဖုံႏ အဝ်ႏသင်ႏလွေꩻ မူႏခွေသီးဟော်တဲꩻဆꩻငါ တဖူꩻတန်ကိုတဲင် မူႏခွေသီးဖါဗွေႏ ရိုꩻဖေႏ လိုꩻနီလမ်းဖုံႏ- "အူဖေ့ခန်းမေႏလုဲင်း၊ အလွိုးစဲ့ꩻခမ်းညာꩻဖုံႏ နွို့လွဉ်သွူ နီခမ်းကိုကွေး၊ အုံတေ့ꩻတေ့ꩻလွ ပငါပရာꩻလုဲင်း"တဲ့ အုံတဆင်ႏပေႏနောဝ်ꩻ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏ ဟော်နန်ꩻကို ထုံတန်ငေါဝ်းသင်ႏလွဉ်ဖျင်- "ဒွူႏ ဟွူႏဟွူႏ ဒွူႏ ဟွူႏဟွူႏ" မူႏခွေသီးဖါရိုꩻဖေႏယင်း- "ထုံတန်ငဝ်းနဝ်ꩻ ရန်ႏသူႏနွို့လွဉ်လဲဉ်းသွူ ဝေင်ꩻကိုအကျောင်ꩻ ဖေႏအချက် ဒုံႏဖေႏဒျာႏကွေးယို၊ ခွေအီႏလွေꩻထေ့ꩻဗာႏ ခွေတပ်စွိုꩻကိုကွေး၊ သီလိုꩻလမ်းဖုံႏ အုံဒါႏဒါႏ၊ အုံသတိဟဝ်ဟဝ် ပငါပရာꩻလုဲင်း"တဲ့။ မူႏခွေသီးဖါဗွေႏနောဝ်ꩻ ဗွေႏခွန်မဟာနုဟာႏစဲ့ꩻသေနာပတိ စဲ့ꩻခွန်တန်ဒျာႏနဝ်ꩻမꩻ တာႏဝွန်ႏအဝ်ႏအတွိုင်ꩻ လွေꩻတွိုက်ꩻထန်ႏဗာႏ စွိုးခွိုꩻရန်ႏသူႏနေးနောဝ်ꩻသွူ၊ ရန်ႏသူႏအမျိုꩻမုဲင်ꩻလဲ့ သေထွꩻတဝ်းဒျာႏ၊ မူႏခွေတွမ်ႏမွိုးဗွေႏ အုံပွေါးဖါဗွေႏလဲ့ အဟာနောဝ်ꩻ ဖျော်ချာတဝ်း၊ နုဲင်းမွူးရောဝ်ꩻစဝ်းစဝ်းမꩻ စဲ့ꩻပိုလ်ႏတပ်ပွေါး ဝေင်ꩻတဖြာꩻဖျော်လွဉ်ထေ့ အုံခွပ်မွိုးဗွေႏဆꩻငါ ဒေါ့ꩻပါ- "ရန်ႏသူႏ စဲ့ꩻနန်းစော (နန်ချောဝ် နန်ချိုဖြောဝ်ꩻ ကအဝ်ႏယူနန်နယ်ႏ အယံတွင်ꩻ)တပ်ဖုံႏ ဆွတ်ချာလဲဉ်း၊ ဝေင်ꩻကိုလမ်းငင်း သွံပွန်းတပွန်းနောဝ်ꩻ ရန်ႏသူႏလဲ့ꩻခိုးပါ သေနာပတိစဲ့ꩻခွန်သူရဗလနောဝ်ꩻ-----" မွိုးဗွေႏနဲစ်ရီလွေꩻ? "စဲ့ꩻခွန်သူရဗလထွာမုဲင်ꩻ ဟွူး- ဒေါ့ꩻမွိုင်မွိုင်လုဲင်း ပိုလ်ႏတန်ခွန်ကျောႏ" ပိုလ်ႏတန်ခွန်ကျောႏ လောဝ်းချာယွယွယဲင်ယဲင်- "စဲ့ꩻခွန်သူရဗလနောဝ်ꩻ ထဲ့ထိုꩻလဲဉ်းစဲ့ꩻပွယ်ꩻကိုဩ"တဲ့။ မူႏခွေတွမ်ႏ မွိုးဗွေႏနင်ꩻစန္တာႏသီး သဲစ်ဟွိုန်ထွꩻဖါဗွေႏထဲ့သွုမ်ꩻစဲ့ꩻပွယ်ꩻကိုတွော့ꩻ မူႏခွေမဲ့ထီဖုံႏ အဝ်ႏမုဲင်ꩻလွဉ်မကောင် ဗွေဗိတ်ထံစွဉ်ႏမဲ့အောင်ကို၊ မွိုးဗွေႏနောဝ်ꩻ တဖေင်ꩻဝꩻလင်ꩻပါစွဉ်ႏနောဝ်ꩻသွူ။ ဖါဗွေႏစဲ့ꩻခွန်တန်သူရဗလ ထဲ့သွုမ်ꩻထိုꩻစဲ့ꩻပွယ်ꩻကိုတဲင် မူႏခွေတွမ်ႏမွိုးဗွေႏ နင်ꩻစန္တာႏသီး ဘဝအုံတဲင်ရေꩻယို ယူႏသူႏသေဒွုမ်၊ ခူꩻလံꩻသူႏသေဒွုမ်ထာꩻမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻနောဝ်ꩻမꩻ မူႏခွေယို အုံလꩻသွꩻဗာႏတွမ်ႏမဲ့ထီမဲ့နောင် စွုမ်ႏနီꩻစွုမ်ႏဟာနောဝ်ꩻသွူ။ မူႏခွေသီးခွိုꩻနွယ်ႏနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏဖါဖြား ဗွေႏဒွါဒသရာႏဇာႏခွန်ဟော်ခံꩻကိုလင်ꩻလွဉ်ဒျာႏ၊ ဒွါဒသခွန်ဟော်ခံꩻနောဝ်ꩻ ပိုအောဝ်ႏဝင်ꩻနီ၊ ပိုခိုနောဝ်ꩻ အရမညဗွေႏ ခွန်မနုဟာႏသီးဖါဗွေႏ၊ ပိုမူႏနောဝ်ꩻ နင်ꩻစန္တာႏ မူႏခွေသီးမွိုးဗွေႏနောဝ်ꩻသွူ၊ နောဝ်ꩻမꩻ မူႏခွေသီးဖါဗွေႏနောဝ်ꩻ ထွာဗွေႏခွန်အရညမဟော်ခံꩻ အတမက်ꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻဒျာႏ၊ တောဝ်းလဲ့ ဗွေႏခွန်ဟော်ခံꩻ ဒွါဒသရာႏဇာႏ-မ-ဒျာႏလဲ့မွေးမွေးဒျာႏ။ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏဖါဗွေႏ အရမညခွန်ဟော်ခံꩻနောဝ်ꩻ တောႏလမ်းတောႏပါႏတွမ်ႏ နင်ꩻမူႏမဲင်ꩻနောဝ်ꩻမꩻ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏလဲ့ သွီႏမဲင်ꩻအဝ်ႏပါသော့ꩻရော်ꩻဒျာႏ တခီးတခေါဝ်နေးနောဝ်ꩻဒျာႏ။ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏလဲ့နဝ်ꩻ၊ မူႏခွေနင်ꩻဂလာꩻဒေႏဝီႏလဲ့နဝ်ꩻ မဲင်ꩻငဝ်း(တောဝ်းလဲ့) ခမာငဝ်းနဝ်ꩻ ဒါႏတဝ်းတငွါငွါ၊ အီႏဒါႏပဲနဲ့ မူႏခွေသီး သုဝဏ္ဏဘူမိခမ်းနဝ်ꩻ မဲင်ꩻ(ဟဲ့ꩻ)ခမာလိုꩻမျိုꩻ အောဝ်ႏလယ်ႏကွို့ꩻ တစိုးတစိꩻလွုမ်ꩻနေးနောဝ်ꩻဒျာႏ၊ သုဝဏ္ဏဘူမိကို ကအောဝ်ႏဒါႏ ခမ်းသားထီသား ကားကအောဝ်ႏနောဝ်ꩻ ထွာလို့ဒျာႏ ပျူ(တောဝ်းလဲ့)ပအူ လိုꩻမျိုꩻဒျာႏလွဉ်းလွဉ်းနောဝ်ꩻမꩻ ဒါႏတောဝ်းဝင်ꩻငေါဝ်း၊ ဝင်ꩻငွါနောဝ်ꩻသွူ။ တယ်ႏစ ဖါဗွေႏသူရဗလ ကလယ်ꩻထိုꩻမာꩻလွဉ်ယို မွိုးဗွေႏတွမ်ႏမူႏခွေနောဝ်ꩻ ခိုးလျားငါႏ ဖါဗွေႏတဖဲ့ꩻ၊ လမ်းပါႏအုံအောဝ်ႏရေꩻ အယပ်ꩻအခုဲင်ႏတဖဲ့ꩻ၊ ခိုးလျားပါ စွိုးခွိုꩻရန်ႏသူႏတဖဲ့ꩻတွော့ꩻ ယပ်ꩻသꩻမွေးစွဉ်ႏ ပငါပရာꩻသနဲဩ။ တနီꩻနောဝ်ꩻ မူႏခွေတွမ်ႏချွေႏရံႏဖုံႏ အောဝ်ႏမာꩻလမ်းပါႏကိစ္စ မွိုးဗွေႏနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏဒေါ့ꩻရီတွမ်ႏထျဉ်ႏဖုံႏအယံတွင်ꩻ အမတ်တန် အာယုပါလ လွဉ်အုံခွပ်မွိုးဗွေႏဆꩻငါတဲင် ဒေါ့ꩻလောဝ်းပါ "မွိုးဗွေႏနင်ꩻစန္တာႏဩ အုံတဆင်ႏပေႏယို ဗွေႏဟော်ခံꩻခွန်မနုဟာႏ အီႏလွဉ်လယ်ႏထေ့ယိုကိုတဲင် ထျဉ်ႏမွေဖုံႏ ကာႏကအောဝ်ႏ ယံဖုဲင်းညာꩻဖေႏဗာႏတဲ့ဩ"ဒေါ့ꩻထွူနုဲင်းနောဝ်ꩻတဲင် အမတ်တန် အာယုပါလ သဲင်ꩻချာခန်းဒျာႏ။ မွိုးဗွေႏလဲ့ ဒေါ့ꩻထဉ်ႏမွေဖုံႏတဲင် ထဉ်ႏဖုံႏဖုဲင်းညာꩻ အုံတရွို့ꩻညာꩻဖေႏဗာႏသွူ၊ မူႏခွေတွမ်ႏမွိုးဗွေႏ ပါတွမ်ႏသွဉ်းသယ်ႏချွေႏရံႏဖုံႏ ကားကအဝ်ႏ အွဉ်ဝင်ꩻနဲစ်ဖျိုးလွလမ်းကို လမ်းထန်ႏထွူတဆင်ႏနဝ်ꩻ- ထုံငေါဝ်းမောင်းငေါဝ်း သင်ႏလွဉ်ထွူတဲင် ဗွေႏခွန်မနုဟာႏတွမ်ႏ အမတ်တန် အာယုပါလ အပါႏအဝင်ႏ မူꩻမတ် စဲ့ꩻကဲႏဖုံႏ ဖျော်လွဉ်ထေ့ မူႏခွေသီးလမ်း ဟော်တဲꩻကိုသွူ၊ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏ၊ အမတ်တန်အာယုပါလတွမ်ႏ မွိုးဗွေႏသီးနဝ်ꩻ အုံနေးတထွောင်းခေါ် ဒေါ့ꩻရီဒေါ့ꩻတောႏလို့ဝင်ꩻ ပနဲညညထွူနဝ်ꩻ ဗွေႏခွန်တွမ်ႏအမတ်တန်သီး ထန်ႏလွဉ်လမ်းဟောင်းကို ဗွေႏခွန်သဲစ်ထီႏမူႏခွေနဝ်ꩻ ငပယွုမ်းထေ့ပသာႏသာႏတဲင် ထွံးတွမ်ႏသေလေားသဲင်ꩻချာယင်း ဟော်နန်ꩻကိုသွူ။ ဗွေႏခွန်သီး သဲင်ꩻချာသွူ မညမမွိုင်နဝ်ꩻ မွိုးဗွေႏနင်ႏစန္တာႏဟဲ့ꩻ မူႏခွေတွော့ꩻ ဒေါ့ꩻဖေႏမူႏခွေနုဲင်းယို- "နင်ꩻဂလာꩻ (မူႏခွေနဝ်ꩻ သွီႏယာႏဟမ်းသွမ်ႏပသာႏသာႏနောဝ်ꩻမꩻ ဟဲ့ꩻဖန်နေး နင်ꩻဂလာꩻတဲ့) ခွေတွမ်ႏမနုဟာႏ ကဒေါ့ꩻရီဗာႏလွဝင်ꩻနောဝ်ꩻ နာꩻတွမ်ႏသီဝေး မနုဟာႏ ဖေႏကတောႏလမ်းတောႏပါႏလွဝင်ꩻနေးနောဝ်ꩻဒျာႏ" မူႏခွေနဝ်ꩻ အွူတဲ့တရိုꩻတဝ်း၊ ကတူႏလဲ့ဝီတဝ်း အုံတေ့ꩻတေ့ꩻဗော့ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ၊ မွိုးဗွေႏတွမ်ႏ အမတ်တန် အာယုပါလသီး မာꩻထူႏစီႏရင်ႏဖေႏနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ဆုဲင်ꩻဝုဲင်ꩻယို ဗွေႏခွန်မနုဟာႏတွမ်ႏ မူႏခွေနင်ꩻဂလာꩻဒေႏဝီႏသီး ဘိသေကမင်္ဂလာႏထွူလွဝင်ꩻနဝ်ꩻ မူႏခွေတွမ်ႏ မွိုးဗွေႏသီး ထင်ႏအုံဗာႏယင်း ဟော်လောင်းကိုသနဲဩ။ မူႏခွေတွမ်ႏ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏနောဝ်ꩻ ဖူးပို/ဝေးပိုဒျာႏနုဲင်းနုဲင်းဝင်ꩻတဲင် ထွာယင်းဒျာႏ တဖူးတဝေးနုဲင်းနောဝ်ꩻဒျာႏ၊ ဘိသေကမင်္ဂလာႏထွူ လစ်ꩻငတ်ꩻနီꩻဒျာႏ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏ ဒေါ့ꩻဖေႏငေါဝ်းမိန်းငွါ ညီႏလာႏခံႏကိုနောဝ်ꩻ? "အမတ်ချုပ်တန် အာယုပါလတွမ်ႏ မူꩻမတ်ဖုံႏ၊ စဲ့ꩻခေါင်ꩻဖုံႏ၊ ညီႏလာႏခံႏထင်ႏပုဂ္ဂိုလ်ႏသီးဖုံႏဟွေး- ခွေဖူးမူႏ နင်ꩻဂလာꩻဒေႏဝီႏယို တယ်ႏစဟန်ႏသနီꩻမာꩻတငါ ဟန်ႏသဟာမာꩻတခိုႏ ခွေပင်ႏတသွောင်းခီႏယော်ꩻဖေႏသွူ မိဖုရာꩻတန်တဲင် ဖေႏကသေန်ႏလျောႏတွမ်ႏ မိဖုရာꩻတန်ခြွိုင်းခြိုꩻ ဆောင်ႏယောင်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ တလဲင်ႏချင်ꩻ ဖေႏကစီႏရင်ႏဖေႏဗာႏကွေး"တဲ့။ အမတ်ချုပ်တန်တွမ်ႏ ညီႏလာႏခံႏထင်ႏသားဖုံႏ လျောက်လောဝ်းချာ- "ဗွေႏခွန်တန် အမိန်းတောႏအတွိုင်ꩻ သွဉ်းသီး နာႏထူႏလွဒျာႏ ဗွေႏဩ" မူႏခွေနဝ်ꩻ ကွပ်ပွိုးဝေးခွန်မနုဟာႏ ပင်ႏတသွောင်းတဲင် ထွာလွဉ်ဗာႏ သုဝဏ္ဏဘူမိခမ်း မိဖုရာꩻတန်တပါꩻနောဝ်ꩻသွူ၊ ကွယ်ႏကားတဲင် မူႏခွေထွာထွူ မိဖုရာꩻတန် မဉ်ႏလꩻဒါႏတဲ့ သူလာရပ်ကို ဟွိုန်ပယူႏယူႏလꩻသတင်ꩻ ဥဿာခမ်းဟော်ခံꩻနောဝ်ꩻ အီႏဖေႏဆက်လွဉ် အပိုမူႏ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏထျꩻတဲ့ရိုꩻ။ မူႏခွေသီး သုဝဏ္ဏဘူမိခမ်းယို တယ်ႏစဗွေႏခွန်တန်သူရိယစန္တာႏစိုးတွော့ꩻ ထွာလွဉ်ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာႏသာႏတဲင် ဗွေႏဘုရာꩻဂေါတမ တရာꩻတောႏယို နွို့သော့ꩻယော့ဆုံးငါႏလဲဉ်း သုဝဏ္ဏဘူမိခမ်းသားထီသားနောဝ်ꩻ ဗꩻတွိုႏလွဉ် ဗွေႏခွန်မနုဟာႏစိုးကိုသနဲဩ။ တယ်ႏကနေးထူႏလွဉ် ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ မာꩻလွဉ်ယိုနဝ်ꩻ သုဝဏ္ဏခမ်း/တနယ်ꩻ မဉ်ႏဒေါ့ꩻဗာႏယင်းနဝ်ꩻ ပျူ(ပအူ)ခမ်းယို တိုꩻတက်ထင်ႏတသွောင်းလွဉ် အဖဲ့ꩻပေါင်ꩻစွုမ်ႏကိုသနဲဩ။ ခမ်းထီအရေꩻ၊ စဲ့ꩻအရေꩻ၊ အုပ်ချုပ်ရေꩻ၊ ဘာႏသာႏ/သာႏသနာႏရေꩻ၊ ယေန်ႏငဲအရေꩻ၊ ခြွေခြာႏရေꩻ၊ စူမုꩻပညာႏ အစွိုးစွိုး အဒေါဝ်ႏဒေါဝ်ႏ (တဲမ်းရုတ်၊ တဲမ်းကဝ်ႏ၊ ပရံ၊ ဒိုကဝ်ႏ၊ တောက်ꩻကဝ်ႏ၊ ကဝ်ႏဟွဲဖီလူꩻ၊ ကဝ်ႏဗိုတုဲင်၊ ကဝ်ႏစျူပြစ်ꩻ၊ စင်းလေက်ꩻ၊ စင်းခံꩻ)ကစဒါႏဖုံႏနဝ်ꩻ လဲင်ꩻကျောႏတိုး တွိုႏလွေꩻပါခမ်းထန်ႏနောဝ်ꩻသွူ။ စဲ့ꩻရေꩻအလꩻ နန်စောတပ်ဖုံႏ ကလွဉ်ꩻကာႏသော့ꩻလွဉ် သုဝဏ္ဏဘူမိခမ်းကိုရိုꩻလဲ့ ကွပ်စွဉ်ႏသုဝဏ္ဏဘူမိ ခွိုꩻရက်စဲ့ꩻစွိုꩻဖုံႏ နေးအာႏနေးရဲင်ꩻ တွူႏတရန် တွိုက်ꩻထန်ႏချာတွော့ꩻ ဆွတ်ꩻသဲင်ꩻချာဗာႏ နေးတွမ်ႏအသွုမ်ꩻအတိန်အာ မရေႏမရႏနေးနဝ်ꩻသွူ၊ ကွပ်မူႏခွေသီးခမ်းယို ထွာလွဉ်အာႏရဲင်ꩻတန်ခမ်းတဖြုံႏတဲင် ခမ်းအသောင်အရင်ꩻဖုံႏ ခံႏနွမ်ꩻလွဉ်လွ ပငါပရာꩻနဝ်ꩻသွူ၊ နဝ်ꩻမꩻ မူႏခွေသီးခမ်း ဆꩻတွို့ꩻထင်ꩻကို ကအဝ်ႏဒါႏ ဥဿာကရိုꩻဒါႏ မဲင်ꩻခမ်း ခွန်ဟော်ခံꩻနောဝ်ꩻ ဥဿာတွမ်ႏသုဝဏ္ဏဘူမိ ဖေႏကဒိုလွေꩻလꩻအီ တဖူꩻရွဉ်တဖူꩻခံꩻတဲင် ကျံႏဖေႏဆက်လွဉ် အပိုနင်ꩻမူႏနေးနဝ်ꩻသွူ။ ဥဿာခွန်ဟော်ခံꩻ အပိုမူႏနဝ်ꩻ အမဉ်ꩻ"နင်ꩻသီရိမာႏ"တဲ့ရိုꩻ။ မူႏခွေအဝ်ႏယူႏကဉ်ꩻစာꩻထာꩻ သုဝဏ္ဏကဝ်ႏခြံကိုအယံတွင်ꩻ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏ အမတ်တဖြာꩻ ဖျော်လွဉ်ထေ့မူႏခွေထျꩻ အုံခွပ်နေးတဲင် လျော်လောဝ်းထေ့ပါ- "ဗွေႏမူႏဩ- မွူးရောဝ်ꩻနီꩻ မွူးပင်ꩻခိန်ႏကို ဥဿာခမ်း နင်ꩻမူႏသီရိမာႏ အီႏဖျော်ထေ့တဲင် ဗွေႏမူႏတွမ်ႏချွေႏရံႏဖုံႏ ကားကအဝ်ႏ ယံလွေꩻရပ်ဆွုမ်ႏဗာႏတခါꩻငွါ မင်္ဂလာႏကိုတဲ့ဩ" အမတ်ပေႏသဲင်ꩻချာထိုꩻလဲဉ်းလဲ့ မူႏခွေနဝ်ꩻ အဝ်ႏအုံတငွူစွူစွူဒျာႏ ကဝ်ႏခြံကို၊ မူႏခွေသꩻကိုရိုꩻလဲ့ "အော်- ဗွေႏခွန်မနုဟာႏစိုးကိုလဲ့ သွီႏမဲင်ꩻအီႏလွဉ်ရော်ꩻသော့ꩻယင်း နီဟော်ကိုတွမ်ႏ နီပအူလိုꩻမျိုꩻကိုမွော့နဲး"ကရိုꩻနဝ်ꩻ မူႏခွေသꩻကိုယူႏသꩻပေႏ ယူႏသꩻနွဲဗာႏနေနေ။ နုဲင်းမွူးရောဝ်ꩻနီꩻ? မင်္ဂလာႏတခါꩻငွါ တဖုဲင်းတွောင်းကို သုဝဏ္ဏဘူမိ ယေန်ႏငဲရေꩻအစွိုꩻ အအူအဒုံႏသားဖုံႏ လိုꩻယွဲးမူႏခို အကျူႏသားအစွိုꩻ မူႏနံ/ခိုဗင်ႏဖုံႏ၊ ပအူခမ်းသားဖုံႏယင်၊ ထူႏလွဝင်ꩻခင်ႏလမ်း ပငါပရာꩻထွူနောဝ်ꩻ ဗွေႏခွန်တွမ်ႏမူႏခွေ ပါတွမ်ႏအာယုပါလ အမတ်တန် မူꩻမတ်ဖုံႏ ဖျော်လွဉ်တဲင် ထူႏခင်ႏလမ်းတခါꩻငွါ ဖဲ့ꩻကွဉ်ႏဟော်တဲꩻလောင်းကိုသွူ၊ စအုံဗာႏ တစိုးတဆင်ႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏဆꩻထင်ꩻဖဲ့ꩻကို ဥဿာခမ်းသား ထုံငေါဝ်းမောင်းငေါဝ်း အအူအဒုံႏသင်ႏလွဉ်တဲင် သုဝဏ္ဏခမ်းယေန်ႏငဲရေꩻအစွိုꩻ အကျူႏသားအစွိုꩻဖုံႏ ဒုံႏနုဲင်းနုဲင်း ကျူႏနုဲင်းနုဲင်းတွော့ꩻ အွဉ်တရွန်ꩻထံစွဉ်ႏဒျာႏ၊ မညမမွိုင်ကို ဥဿာခမ်းမူꩻမတ်ဖုံႏ အွဉ်ငါဒါႏ ဥဿာခမ်းနင်ꩻမူႏ သီရိမာႏနဝ်ꩻ ထွံးဝေါ်ꩻအုံဆွိုးဟော်တဲꩻဆꩻငါ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏတွမ်ႏ မူႏခွေသီး လွေꩻထူႏဆွုမ်ႏဗာႏသွူ၊ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏရိုꩻဖေႏ- "ဖူးမူႏနင်ꩻသီရိမာႏ အဝ်ႏဥဿာခမ်းကို ကလွဉ်ဒါႏယိုနဝ်ꩻ တဖူꩻယပ်ꩻခုဲင်ႏနဝ်ꩻမꩻ အီႏရွိုးလွားငါႏနော်ꩻ၊ ကွယ်ကားတွော့ꩻ သုဝဏ္ဏဘူမိ တွမ်ႏနီဝေးခွေမေတ္တာႏဟေ့ꩻရောင်ႏနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏရပ်ဆွုမ်ႏဒျာႏ ဖူးမူႏနော"တဲ့။ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏ အွဉ်ႏအွီႏနေးလွိုး နုတ်ဆက်ဆွုမ်ႏ နင်ꩻမဲင်ꩻမူႏလဲ့ မူႏခွေနဝ်ꩻ လွꩻထွားငါႏသနဲ့၊ ပွိုးနေးမုဲင်ꩻတွော့ꩻ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏမတ္တာႏ ယဟူးယဟန်ႏနောဝ်ꩻ အီႏဖေႏထေ့ဗာႏ နင်ꩻမူႏမဲင်ꩻသီရိမာႏမွေးတဝ်းနဲ့။ နင်ꩻမူႏမဲင်ꩻဖျော်လွဉ် ဟော်လောင်းကို မညမမွိုင်နဝ်ꩻ ညီႏလာႏခံႏတဗာႏယို ဗွေႏခွန်မိန်းဖေႏယင်း- "တယ်ႏစ ဟန်ႏသနီꩻမာꩻငါသူꩻ ဖူးမူႏနင်ꩻဂလာꩻဒေႏဝီႏယို ဖေႏကအုံနင်းဗာႏ ဟော်တွိုက်ဆောင်ဆꩻနောဝ်ကို၊ ဥဿာနင်ꩻသီရိမာႏနောဝ်ꩻ ဖေႏကအုံနင်းဗာႏ ဟော်ထွိုက်ဆꩻထင်ꩻ ခီႏယော်ꩻဖေႏနုဲင်းနုဲင်း မိဖုရာꩻတန်အရန်းသွူနော"တဲ့။ နေင်ႏပေါင်ꩻအာပသာႏ၊ လာပေါင်ꩻညပသာႏနောဝ်ꩻ ဖူႏခွေတာႏလဲ့မွေးမွေး၊ ဗွေႏခွန်တာႏလဲ့မွေးမွေး၊ သုဝဏ္ဏဘူမိတာႏလဲ့ မွေးမွေးတွော့ꩻ မူႏခွေလွူးဖွာꩻဖေႏ ပိုခိုသုဓမ္မမင်ꩻသာꩻပေႏတဲင် မူႏခွေယင် ဗွေႏခွန်ယင်ꩻ အမတ်တန်အာယုပါလ တွမ်ႏမူꩻမတ်ဖုံႏ ပအူခမ်းသားဖုံႏ သꩻရေꩻရောင်လွ ပငါပရာꩻသွူ၊ ကွဲတွော့ꩻ ဟော်တွိုက်ဆောင် ဆꩻထင်ꩻကို ကအောဝ်ႏအုံနင်းဒါႏ မိဖုရာꩻတန်နင်ꩻမဲင်ꩻမူႏ နင်ꩻသီရိမာႏနောဝ်ꩻ အွဉ်ႏတဗေႏနေး ဖြောင်းဗီႏတဲင် ဒေါ့ꩻဖေႏဝွေꩻချွေႏရံႏ ပအူမူႏပေႏထျꩻ-။ "ဟွူး- နီဖါဗွေႏ ဥဿာခမ်းဟော်ခံꩻ ကထေႏဆက်လွဉ် အပိုမူႏခွေယိုနဝ်ꩻ အင်းရွယ်ႏဒျာႏ ခွေမဉ်ႏလွူးဖွါꩻလꩻပိုခိုပေႏနောဝ်ꩻ ဖေႏကထွာလွဉ် သုဝဏ္ဏဘူမိ ဥပရာႏဇာႏနုဲင်းနောဝ်ꩻဒျာႏ၊ နောဝ်ꩻမꩻ သုဝဏ္ဏဘူမိယို အီႏထွာလွဉ် ခမာခွိုꩻနွယ်ႏ မဲင်ꩻခမ်းနုဲင်းနောဝ်ꩻ၊ တွိုႏနောဝ်ꩻမꩻ သုဝဏ္ဏဘူမိ တွမ်ႏဥဿာယို အီႏထွာလွဉ်တခွိုꩻချင်ႏ၊ တခမ်းချင်ႏကွဗး၊ တွိုႏယိုခါတွော့ꩻ နင်ꩻဂလာꩻဒေႏဝီႏ ဖြေင်းတမွစ်သူꩻ လွူးဖွာꩻရီးပိုခိုနဝ်ꩻ အလွိုးအီႏထွာလꩻထိုꩻ သုဝဏ္ဏဘူမိဥပရာႏဇာႏသနဲ့သူꩻ၊ ခွေကဲဉ်းမွေးစွဉ်ႏကနော" မဲင်ꩻသွီႏယာႏ နင်ꩻသီရိမာႏ ဒေါ့ꩻပအီႏပအွောင်ႏထွူနဝ်ꩻ ငွိုးခြီနေးပါ တအွုက်တအွုက်နဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်မူႏခွေလွူးဖွာꩻဖေႏ သုဓမ္မမင်ꩻသာꩻပေႏတဲင် ဗွေႏခွန်မနုဟာႏနောဝ်ꩻ သွီႏဗော့ꩻခွိုန်ꩻချာယင်း မူႏခွေလောင်းနဝ်ꩻမꩻ မူႏခွေသꩻသွင်ႏသꩻရေꩻဗာႏထွူတကာႏတဝ်း ဟွိုန်ဟဝ်ပါဗွေႏခွန်နဝ်ꩻသွူꩻ ယလဲင်ႏလဲင်ႏနဝ်ꩻ ဗွေႏခွန်တွမ်ႏမူႏခွေ ပါတွမ်ႏပိုခိုပေႏ သုဓမ္မမင်ꩻသာꩻ လွေꩻကေႏညိုႏခွိုꩻခွိုꩻဗာႏ ဘုရာꩻစိရံ (ရွှေစာရံ) တွမ်ႏဘုရာꩻကောင်မျသပိတ်သွူ၊ မဉ်ႏဒေါ့ꩻ ဘုရာꩻစိရံသမဲင်ꩻနဝ်ꩻ- ကလဲဉ်းခိုႏချာ နေင်ႏပေါင်ꩻ(၁၅၀၀)လွို အခါႏသမယကို မူႏခွေသီးသုဝဏ္ဏဘူမိ ခမ်းဝေင်ꩻတန် သုဓမ္မပူရယို ရာႏဇာႏသက္ကဟော်ခံꩻတွမ်ႏ နင်ꩻမိဖုရာꩻ ဘဒ္ဒကလျာႏဒေႏဝီႏသီးအဝ်ႏအုံ နင်းဟော်နောဝ်ꩻသွူ၊ ဖါဖြားဗွေႏတန်အဉ္ဇန ကယားပြင်ꩻထိုꩻဒါႏ မဟာႏသက္ကရာဇ် ၂-ဗာႏနေင်ႏကို လွူးဖွါꩻလွဉ် သူရိယစန္တာႏမင်ꩻသာꩻတဲ့ဩ၊ မင်ꩻသာꩻသူရိယစန္တာႏ သက်တောႏလꩻ ၂၄-နေင်ႏနဝ်ꩻ သွုပ်ထူႏလွေꩻအဖါဗွေႏ ရာႏဇာႏသက္ကဟော်ခံꩻခင်ႏလမ်းတွော့ꩻ ဘုန်ꩻတံꩻခိုꩻတန်ငါႏ၊ ဆင်ဗွာလဲ့ အဝ်ႏ ၃၆-လံꩻ၊ ဗွေႏဘုရာꩻဂေါတမလဲ့ ကျွꩻတွိုႏလွဉ်တဲင် တခမ်းလွုမ်း ထွာလို့ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ၊ ခမ်းထီလဲ့သာႏယာႏ၊ ရန်ႏသူႏလဲ့အဲဉ်ထောဝ်း၊ ဝွေꩻဗွေႏနောဝ်ꩻ သက်တောႏအုံလꩻ-၁၂၈ နေင်ႏနေးနဝ်ꩻတဲ့ဩ။ ကအဝ်ႏဗော့ꩻသုဓမ္မပူရဝေင်ꩻ ဂစ္ဆဂီရိကောင်ခင်ႏထျꩻကို ဝိဇ္ဇာႏတွမ်ႏ နဂါꩻမူႏသီး မေတ္တာႏအဝ်ႏလူးလို့ဝင်ꩻတွော့ꩻ လွူးဖွာꩻလွဉ်လိုꩻပေႏဝင်ꩻနီ၊ တဖြာꩻနဝ်ꩻ မော့ꩻသေင်ႏရာႏတဲင် သီထိုꩻ၊ ဆုဲင်ꩻနဝ်ꩻ လွေꩻကွိုတ်ချာယိုꩻ မဇ္ဈိမဒေႏသ မိတ္ထိလာႏခမ်းကိုနဝ်ꩻသွူ၊ သက်တောႏလꩻ ၇-နေင်ႏကို ဆယ်ꩻကပ်နီဗွေႏဘုရာꩻထျꩻတွော့ꩻ ထွာလွဉ်ဂဝံပတိရဟန္တာႏတဲ့၊ ဆုဲင်ꩻဝုဲင်ꩻယို ဂဝံပတိ ရဟန္တာႏကျွꩻဖျော်တွိုႏလွဉ် ဝေင်ꩻသုဓမ္မပူရတဲင် ဟော်ꩻဖေႏလိုꩻခမ်းလိုꩻထီတရာꩻထီခွꩻ၊ ဂဝံပတိခြုဲင်းနယ် မဇ္ဈိမဒေႏသကို နီဗွေႏဘုရာꩻပွင်ꩻလဲဉ်းအကျောင်ꩻ နီဗွေႏခွန်သူရိယစန္တာႏနဝ်ꩻ မာꩻနေးပွယ်ꩻဆုꩻတောင်ꩻ နီဗွေႏဘုရာꩻဖေႏကကျွꩻလွဉ် သုဝဏ္ဏဘူမိခမ်းကိုတဲ့။ ဆုဲင်ꩻနောဝ်ꩻ ဂဝံပတိရဟန္တာႏကျွꩻသဲင်ꩻချာ မဇ္ဈိမဒေႏသတဲင် ဖေႏကကျွꩻသဲင်ꩻသုဝဏ္ဏဘူမိခမ်းအကျောင်ꩻ လျောက်လောဝ်းနယ် နီဗွေႏဘုရာꩻမꩻ နီဗွေႏဘုရာꩻတွမ်ႏသင်္ဃာႏဖုံႏ ကျွꩻဖျော်တွိုႏလွဉ် သုဝဏ္ဏဘူမိခမ်းကိုတဲ့ဩ၊ ကွပ်သူရိယစန္တာႏခွန်ဟော်ခံꩻ လျောက်လောဝ်းတဲင် နီဗွေႏဘုရာꩻသညင်ꩻဖေႏ တငါတောႏ ၄-ဆူႏနေးနဝ်ꩻသွူဩ။ ဆုဲင်ꩻယို နီဗွေႏဘုရာꩻဗျာဒိတ်တောႏအလꩻ တငါတောႏလစ်ꩻဆူႏနဝ်ꩻ ဌာႏပနာႏသော့ꩻ ဌာႏပနာႏတွိုက်ကိုတဲင် အွဉ်ႏသုနာပရန္တတကောင်ꩻလောင်းကိုသွူ၊ ဌာႏပနာႏတွိုက် အဆုံႏအဖွိုꩻနဝ်ꩻ ၄၇-သောင်ꩻ၊ အလုဲင်းနဝ်ꩻ ၄၇-သောင်ꩻ၊ ကမော့ꩻဆုဲင်ꩻဒါႏ ကကုသန်ႏဗွေႏဘုရာꩻ ကလူꩻတောႏ၊ ကောဏဂုံႏ ဗွေႏဘုရာꩻတောင်ဝွေꩻတောႏ၊ ဗွေႏဘုရာꩻကဿပ သပိတ်တောႏဖုံႏနဝ်ꩻလဲ့ ဌာႏပနာႏသော့ꩻပါယင်းတဲ့ဩ၊ ဌာႏပနာႏတွိုက်ကိုသူꩻ သိကျာꩻတွမ်ႏ မိဖုရာꩻရုပ်တု၊ သူရိယစန္တာႏရုပ်တုတွမ်ႏ အဖူးခို/အဖူးဝေးရုတ်တုဖုံႏ၊ သျင်ႏသာရိပုတ္တရာႏ၊ သျင်ႏမောဂ္ဂလာန်ႏ၊ သျင်ႏအာနန္တာႏတွမ်ႏ နီဗွေႏဘုရာꩻ အဂ္ဂသာဝကခံꩻရုပ်တုဖုံႏ ဌာႏပနာႏသေꩻခါꩻနောဝ်ꩻမꩻ တံꩻခိုꩻတန်ငါႏသနဲ့ဩ။ ရာႏဇဇောႏ (စူဠသီရိမာ သောဏ)ခွန်စိုးကို တယ်ႏမံႏဖျင်နောဝ်ꩻ ဉာဏ်ႏတောႏအဝ်ႏသောင်ꩻပေါင်ꩻ(၇၀)တဲင် သာႏသနာႏသက္ကရာဇ်-၄၅၈ဗာႏ ယသဒိပ္ပခွန်စိုးကိုနောဝ်ꩻလဲ့ သုဝဏ္ဏမထေရ်ႏတန် အွဉ်ငါဒါႏ ရဟန္တာႏ (၂၄၃၄၇)ပါꩻ တယ်ႏမံႏဖျင် ဒုတိယလဲင်ႏတဲ့ဩ။ သာႏသနာႏသက္ကရာဇ် ၉၉၃-ဗာႏနေင်ႏကို သုဝဏ္ဏရာႏဇာႏခွန်ဟော်ခံꩻ တယ်ႏမံႏဖျင်တောမꩻ ဘုရာꩻဉာဏ်ႏတောႏနဝ်ꩻ ထွာလွဉ် ၂၆၅-ပေပုဲင် ၆-စူမွူးတဲင် စေႏတီႏအရံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏလွဉ် ၁၇၇-ဆူႏကရိုꩻနဝ်ꩻ မူႏခွေသေရဝ်းပါဗာႏနေးနောဝ်ꩻသွူ။ နောဝ်ꩻသွူတကာႏတဝ်း ကောင်မျသပိတ် ဘုရာꩻသမဲင်ꩻနဝ်ꩻလဲ့ မူႏခွေဟွိုန်ထွꩻသေရဝ်းပါနုဲင်းယို- သာႏသနာႏသက္ကရာဇ် ၁၂၈-ဗာႏနေင်ႏအယံတွင်ꩻ ခွန်တန်သုဝဏ္ဏရာႏဇ မဟာဓမ္မဓဇဟော်ခံꩻစိုးကို သျင်ႏမဟိန္ဒ၊ သျင်ႏသောဏ ကစဒါႏရဟန္တာႏငတ်ꩻပါꩻနဝ်ꩻ သုဝဏ္ဏဘူမိတွက်တာႏ ပင်ꩻလွဉ်ပါ နီဗွေႏဘုရာꩻကလူꩻတောႏ ၈-ဆူႏတဲင် ဖေႏအပ်ခွန်ဟော်ခံꩻထျꩻတဲ့၊ ကလူꩻတောႏနီဆူႏနဝ်ꩻ ခံႏထူႏနေးဗွေႏရဟန္တာႏသီး ဩဝါဒတဲင် ဝေင်ꩻသုဓမ္မပူရ ဆꩻကွဉ်ႏ သိင်္ဂနိတ်ကောင်လောင်းကို သာႏသနာႏသက္ကရာဇ် ၁၂၈-ဗာႏနေင်ႏ၊ ဒဲဉ်သံလာဗွေနီꩻကို ဌာႏပနာႏခါꩻသွူ။ သုဝဏ္ဏရာဇဟော်ခံꩻ မိဖုရာꩻစန္တာႏဒေႏဝီႏ ဖေါက်ဝါႏမျရောင်ႏ အငိုꩻထွိုက် တသိန်ႏလောင်းကို အွဉ်ႏအုံနင်း နီဗွေႏဘုရာꩻကလူꩻတောႏနီဆူႏတွော့ꩻ ဌာႏပနာႏသော့ꩻခါꩻနေးနောဝ်ꩻသွူ။ ဘုရာꩻနဝ်ꩻလဲ့ ဟဲ့ꩻဖန်လွေꩻ "သုဝဏ္ဏစေႏတီႏ၊ ဆံႏတောႏစေႏတီႏ၊ ဆုတောင်ꩻဗွေစေႏတီႏ၊ မျသပိတ်စေႏတီႏ၊ သိင်္ဂနိတ်စေႏတီႏ"ရိုꩻလဲ့ အမဉ်ꩻတွင်ႏလွဉ်နေးဒျာႏ "မျသပိတ်စေႏတီႏ"နေးနောဝ်ꩻသနဲ့ဩ။ ကအဝ်ႏကုဲင်ဒါႏ ကလူꩻတောႏ ၆-ဆူႏနောဝ်ꩻ သာရကလျာႏဏီႏကုန်ꩻ (သုဓမ္မဝတီႏဝေင်ꩻဆꩻထင်ꩻ)ကို တယ်ႏသေꩻဘုရာꩻ "သာရကလျာႏဏီႏဘုရာꩻ"ရိုꩻလဲ့ အမဉ်ꩻတွင်ꩻနေးဒျာႏ "ဘုရာꩻပေါႏတောႏမူႏစေႏတီႏ"တဲ့ဩ၊ ကလူꩻတောႏနီဆူႏနဝ်ꩻ သုဝဏ္ဏရာဇ ခွန်ဟော်ခံꩻပိုမူႏ နင်ꩻစန္တာႏဒေႏဝီႏ တယ်ႏသေꩻဘုရာꩻ၊ ဘုရာꩻစိရံ ဆꩻတွို့ꩻထင်ꩻကိုတဲင် အမဉ်ꩻတွင်ႏလွဉ် "စန္တာႏသီရိစေႏတီႏ"တဲ့ဩ။ ကလူꩻတောႏကအဝ်ႏကုဲင်နီဆူႏနဝ်ꩻ သုဝဏ္ဏရာဇခွန်ဟော်ခံꩻ ပိုမူႏအပေႏသွတ်ꩻ "နင်ꩻဦ"နဝ်ꩻ တယ်ႏသေꩻဘုရာꩻ ဘုရာꩻစိရံတွမ်ႏ ဘုရာꩻစန္တာႏသီရိ အခါႏကိုတဲင် အမဉ်ꩻတွင်ႏလွဉ် "နင်ꩻဦ"စေႏတီႏနေးနောဝ်ꩻတဲ့ဩ။ နောဝ်ꩻသွူတကာႏတဝ်း ပွိုင်းလဲင်ႏ ခွန်ဟော်ꩻခံꩻဓမ္မမာႏလာႏစိုး အဝ်ႏသီႏဟိုဠ်ႏခမ်းကို ကပင်ꩻလွဉ်ဒါႏ ပိဋကတ် ၃-ဒူႏနဝ်ꩻလဲ့ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏတွမ်ႏ အဝ်ႏမဇ္ဈိမဒေႏသကို ကျွꩻဖျော်တွိုႏလွဉ်ဒါႏ ရဟန္တာႏဗွေႏမျတ် သျင်ႏအရဟံတွမ်ႏ ဗွေႏရဟန်ꩻတောႏသီးဖုံႏနဝ်ꩻ ဗုဒ္ဓသာႏသနာႏတောႏတဉ်ႏခွေါင်ရေꩻတာႏ ထိန်ꩻသိမ်ꩻဟဝ်ဟဝ်သေꩻခါꩻဗာႏ တာႏဝွန်ႏတဲ့ ထူႏသေꩻခါꩻဗာႏသနဲ့ဩ။ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏနဝ်ꩻ နေးထူႏတွမ်ႏဝွေꩻဟော်ခံꩻ အွိုးကရီး-ရီးခါထွုံꩻနယ်ꩻတွော့ꩻ လယ်ႏပျုပျင်ႏဘုရာꩻစေႏတီႏဖုံႏ၊ မာꩻထူႏဘာႏသာႏ သာႏသနာႏရေꩻဖုံႏ၊ ဖျင်ဆင်ထီအုံႏထီနောင် တဲဉ်းဖုံႏတဲင် ခမ်းသားထီသားဖုံႏ အံႏအွꩻရေꩻလွိုင်ႏကွိုန်ꩻလွဉ်၊ သာႏယာႏလွဉ်ဗာႏနေးနဝ်ꩻသနဲ့ဩ။ အယံတွင်ꩻကာႏလ အမတ်တန်အာယုပါလ ကအွဉ်ငါဒါႏ မူꩻမတ်ဖုံႏနဝ်ꩻ ညီႏလာႏခံႏတဗာႏကို လျောက်လောဝ်းထေ့ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏထျꩻနုဲင်းယို- "ဗွန်ဘုန်ꩻကထိုဒါႏ စောဝ်းခွန်ဗွေႏဩ- ဗွေႏခွန်နဝ်ꩻလဲ့ သက်တောႏကွဲတန်တန်လွဉ်လဲဉ်းတဲင် ဗွေႏခွန်တွမ်ႏဗွေႏမူႏသီး သꩻဖေႏကခွꩻ၊ သꩻဖေႏကရျူႏသေꩻခါꩻယိုကာႏနဝ်ꩻ လိုႏချင်းခေႏသေꩻခါꩻလဲဉ်းဒျာႏဩ၊ နောဝ်ꩻမꩻ ဟော်စော့ꩻ ထီစော့ꩻလဲ့မွေးမွေးတဲင် မင်ꩻသာꩻပေႏ သုဓမ္မနဝ်ꩻ လိုႏခီႏယော်ꩻ ပင်ႏတသွောင်းဖေႏလဲဉ်း သုဝဏ္ဏဘူမိ ဥပရာႏဇာႏနေးနောဝ်ꩻသွူနဲ့ ဗွေႏသီးဩ"တဲ့။ သဲစ်ကဟွိုန်အမတ်တန် အာယုပါလငဝ်းနဝ်ꩻ မူႏခွေသꩻပျောႏသွင်ႏ ဟွိုန်ဟဝ်မွေးစွဉ်ႏတဲင် အီႏဗော့ꩻဗော့ꩻပယွုမ်းပါ၊ ကွယ်ꩻကားတွော့ꩻ မိဖုရာꩻတန်တပါꩻအနေႏ လိုꩻပရိသတ်အခြာကို လိုႏဆောင်ႏဒွိုန်း အိန္ဒြေႏကရိုꩻနဝ်ꩻ ယူႏလꩻပါယင်းမꩻ ကျံႏယွိုန်းထိုꩻဗာႏ၊ ဗွေႏခွန်ဖဲ့ꩻစေႏ တတွိုးတီႏပါႏလောင်းကို ကအဝ်ႏအုံဒါႏ မိဖုရာꩻတန် နင်ꩻသီရိမာႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏတဗေႏနေးလောင်ႏလွိုးတွော့ꩻ အကတူႏထွားထိုဒွုမ်ထာꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏ ထွားယွယွသာႏသာႏလွေꩻ နင်ꩻသီရိမာႏထွူနဝ်ꩻ ထွားလွေꩻပါဖျင်မူႏခွေ၊ အဝ်ႏနဝ်ꩻမꩻ ထွားလွေꩻဖျင် အမတ်တန် အာယုပါလတွမ်ႏ ညီႏလာႏခံႏထင်ႏ ပုဂ္ဂိုလ်ႏတန်ဖုံႏ ပနဲညညတန်သွူ၊ ကထွားဗာႏ နင်ꩻသီရိမာႏနဝ်ꩻ ပွိုးနေးမုဲင်ꩻတွော့ꩻ နင်ꩻသီရိမာႏလဲ့ ပဋိသန္ဓေႏအဝ်ႏသေꩻခါꩻလဲဉ်း နီသွံလာနေးနောဝ်ꩻဒျာႏ၊ သုဓမ္မမင်ꩻသာꩻ မဉ်ႏထွာဥပရာႏဇာႏနောဝ်ꩻ သုဝဏ္ဏဘူမိယို အီႏထွာပျူ(တဝ်းလဲ့)ပအူခမ်း၊ နင်ꩻသီရိမာႏကအီဒါႏ ပဋိသန္ဓေႏသူꩻ "မဉ်ႏထွာအခိုတနီꩻခါ ဗွေႏခွန်မဉ်ႏဖေႏ ဥပရာႏဇာႏနောဝ်ꩻ သုဝဏ္ဏဘူမိယို တနီꩻခါ အီႏထွာလွဉ် ခမာ(တဝ်းလဲ့)မဲင်ꩻခမ်း၊ နင်ꩻသီရိမာႏကအီဒါႏ ပဋိသန္ဓေႏသူꩻ မဉ်ႏထွာအမူႏ မဉ်ႏဖေႏတောႏလမ်းချာတွမ်ႏ သုဓမ္မမင်ꩻသာꩻနောဝ်ꩻ နင်ꩻသီရိမာႏ အီႏဖြေႏသꩻလꩻတခီးတခေါဝ်"အကျောင်ꩻ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏ အလွိုးအီႏအဝ်ႏယူႏထာꩻနေးနောဝ်ꩻဟောင်းနဲ့ꩻ မူႏခွေအဝ်ႏကဉ်ꩻစာꩻစံꩻနေးနောဝ်ꩻသနဲ့ဩ။ သုဓမ္မမင်ꩻသာꩻယို မဉ်ႏဖေႏတဝ်း ဥပရာႏဇာႏ ခမ်းစော့ꩻထီစော့ꩻနဝ်ꩻ မိဖုရာꩻတန် နင်ꩻဂလာꩻဒေႏဝီႏ အမတ်တန်အာယုပါလတွမ်ႏ ညီႏလာႏခံႏထင်ႏပုဂ္ဂိုလ်ႏတန်ဖုံႏယို သမ်းထွာ-ပျူ(တဝ်းလဲ့)ပအူလိုꩻမျိုꩻဖုံႏလွဉ်းလွဉ်း၊ တနီꩻခါသူꩻ သုဝဏ္ဏဘူမိယို ကုဲင်းပြောင်ꩻလုဲင်ႏထိုꩻဒါႏ ကျမ္မာႏကုဲင်တစွိုးတမျိုꩻဟောင်းကရိုꩻနဝ်ꩻလဲ့ ဗွေႏခွန်အလွိုးအီႏယူႏခူ၊ အလွိုးအီႏယူႏစွုမ်ႏနေနေနဲ့ꩻ၊ မူႏခွေအဝ်ႏရိတ်ခေႏပါနေးနောဝ်ꩻသွူ။ အုံတဆင်ႏပေႏနောဝ်ꩻ ဗွေႏခွန်ငေါဝ်းသင်ႏလွဉ်- "သုဝဏ္ဏဘူမိယို ဖေႏကတဉ်ႏခွေါင်အီ၊ ပျူတဝ်းလဲ့ ပအူလိုꩻမျိုꩻဖုံႏ ဖေႏကတဉ်ႏခွေါင်အီ၊ ဖေႏကရဲနွောင်ꩻအီခမ်းထီ အန္တရာယ်ႏနဝ်ꩻ ခမ်းထီအစော့ꩻအသွဲႏယို အဝ်ႏလိုႏလဲဉ်းရင်ꩻသွူနဲ့၊ နောဝ်ꩻမꩻ ပိုခိုသုဓမ္မမင်ꩻသာꩻယို ဖေႏကထွာခမ်းစော့ꩻထီစော့ꩻတဲင် တယ်ႏစဟန်ႏနီꩻယို ခန်ꩻဖေႏအပ်လဲဉ်း သုဝဏ္ဏဘူမိ ဥပရာႏဇာႏအကျောင်ꩻ ချꩻလင်ꩻဖေႏဗာႏ အမိန်းတောႏနေးနောဝ်ꩻသွူ" အမတ်တန် အာယုပါလတွမ်ႏ ညီႏလာႏခံႏထင်ႏပုဂ္ဂိုလ်ႏတန်ဖုံႏ ကားကအဝ်ႏ လောဝ်းချာတခြွိုက်ချင်ႏ- "ဗွေႏစောဝ်းခွန်တန် အမိန်းတောႏအတွိုင်ꩻ သွဉ်းသီးနာႏထူႏလွဒျာႏ စောဝ်းခွန်တန်ဗွေႏဩ"တဲ့။ မူႏခွေလဲ့ ထွားလွေꩻဗွေႏခွန်မနုဟာႏနဝ်ꩻ သေန်ႏစွဉ်ႏ ထီႏတရေꩻလဲဉ်းဒွိုန်းက ပွိုင်းလဲင်ႏ၊ အမတ်တန် အာယုပါလတွမ်ႏ ညီႏလာႏခံႏထင်ႏပုဂ္ဂိုလ်ႏဖုံႏထွူတကာႏတဝ်း ခွိုင်းကားတဲင် ကထီႏဒါႏတွမ်ႏမဲ့ မန်ႏသမျနောဝ်ꩻ တရေꩻလို့စွဉ်ႏ ကူစွိုးစွိုး ကူမျိုꩻမျိုꩻနောဝ်ꩻသနဲ့ဩ။ တနီꩻနောဝ်ꩻ- ချွေႏရံႏမူႏအတန်အကဲႏ မူႏဒုက်လွဉ်လျောက်လောဝ်းထေ့ မူႏခွေထျꩻ၊ အလွိုးလဲ့တရေꩻတဝ်း တစိꩻစိꩻ- "ဗွေႏမူႏဩ- ဟော်ဆောင်ဆꩻထင်ꩻကို ကအုံနင်းဒါႏ ဗွေႏမူႏသီရိမာႏနောဝ်ꩻ လွူးအပိုပေႏလဲ့ အောင်ႏလꩻတဝ်း၊ သီထိုꩻဒျာႏ၊ အမွိုးနင်ꩻသီရိမာႏလဲ့ သဲစ်လွူးထွူပိုနဝ်ꩻ" မူႏခွေနဲစ်ရီလွေꩻ- "သဲစ်လွူးထွူပိုနောဝ်ꩻ ထွာထာꩻမုဲင်ꩻ၊ ဒေါ့ꩻမွိုင်မွိုင်ဟုဲင်း နင်ꩻဒုက်" နင်ꩻဒုက်ဒေါ့ꩻယွယွယဲင်ယဲင်- "သဲစ်လွူးထွူပိုနောဝ်ꩻ ဗွေႏမူႏနင်ꩻသီရိမာႏလဲ့ လယ်ꩻထိုꩻပါလဲဉ်းဩ - ဟိ -ဟိ - ဟိ" နင်ꩻဒုက်လျောက်လောဝ်းထွူနဝ်ꩻ မူႏခွေလဲ့ မဲ့ထီယွိုင်းယင်းပါဒျာႏ၊ ပွိုးနေးမုဲင်ꩻတွော့ꩻ ဥဿာခမ်းသားမူႏ နင်ꩻသီရိမာႏယို ယောင်ꩻဆင်ꩻလဲ့တရေꩻယံထွူတကာႏတဝ်း အဒေါ့ꩻအဖြောဝ်ႏ ဆွိုက်ဆံႏရေꩻကိုလဲ့ ဟဝ်ငါႏတဲင် ဗွေႏခွန်မနုဟာႏလဲ့ ရက်မွေးစွဉ်ႏနဝ်ꩻသွူ၊ ကွပ်နင်ꩻသီရိမာႏလယ်ꩻထိုꩻတဲင် ဗွေႏခွန်အီႏခံႏစꩻဗာႏ တခွုင်းမုဲင်ꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ မူႏခွေအဝ်ႏယူႏထွားစံꩻနေးငါလဲ့ သေထွꩻဒျာႏ။ နင်ꩻသီရိမာႏတွမ်ႏ ပိုခိုမင်ꩻသာꩻပေႏသီး ပွယ်ꩻအသုဘကို ဗွေႏရဟန္တာႏ သျင်ႏအရဟံ ကျွꩻဖျော်တွိုႏခီႏယော်ꩻဖေႏတရာꩻဓမ္မနဝ်ꩻမꩻ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏ ပရိဒေဝ မေႏသောကနောဝ်ꩻ ဟမ်းပေါင်းရောင်းရျူႏလွဉ်ရိုꩻဗာႏနေးနဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏရဟန္တာႏ သျင်ႏအရဟံနဝ်ꩻ ဗုဒ္ဓသာႏသနာႏဖေႏကလေတောင်ႏအီ အကျောင်ꩻတရာꩻနေးနဝ်ꩻတွော့ꩻ အီႏလယ်ႏပျုသာႏသနာႏခမ်းအသောင်အရင်ꩻကိုဖုံႏ ကရိုꩻနဝ်ꩻလဲ့ ဒေါ့ꩻလဝ်းထေ့ပါ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏထျꩻနေးနဝ်ꩻသွူ၊ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏ သꩻရောင်းသꩻရေꩻတွော့ꩻ ဟဲ့ꩻသာႏဓုပါထွူတကာႏတဝ်း ပျုသာႏသနာႏအရေꩻအရာႏ ကိစ္စဖုံႏဖေႏကအောင်ႏမျင်ႏလꩻနွောင်ꩻပါကရိုꩻလဲ့ ဗွေႏခွန်ဆုꩻတောင်ꩻဖေႏပါကတဲင် ပရိသတ်ကားကအဝ်ႏလဲ့ သာႏဓုလွဝင်ꩻ ပငါပရာꩻနဝ်ꩻသွူ။ ဆုဲင်ꩻဝုဲင်ꩻယို ဗွေႏခွန်မနုဟာႏ ကသညင်ꩻဖေႏ ဥပရာႏဇာႏအယံတွင်ꩻ ပိုခိုပေႏသုဓမ္မပင်ꩻသာꩻနဝ်ꩻ အရွယ်ႏအဝ်ႏပေႏဒွိုန်းကရိုꩻလဲ့ ယိုခါခါ သက်တောႏလꩻလဲဉ်း ၁၆-နေင်ႏရပ်တဲင် အဝ်ႏသွဉ်ထူႏစလဲဉ်း အဋ္ဌာရသ ပညာႏဖုံႏနဝ်ꩻသွူ၊ ပိုခိုပေႏဥပရာဇာႏကအောဝ်ႏသွဉ်ထူႏစဲ့ꩻရေꩻပညာႏတွမ်ႏ ထွံးသေထွံးဆင်၊ ယိုꩻယာႏလုဲင်ꩻဒွေါင်ႏ လုဲင်ꩻဆွာꩻ၊ ဆဲ့ꩻဗင်၊ တရွေဒင်ႏလဲင်းလောင်း၊ ကောင်လောင်းအယံတွင်ꩻနောဝ်ꩻ မူႏခွေလွေꩻထွားစွုမ်ႏနီꩻနီꩻ၊ မဉ်ထူႏဂုဏ်ႏငါႏ ပိုခိုပေႏသုဓမ္မမင်ꩻသာꩻနေးနောဝ်ꩻဒျာႏ။ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏပိုခိုပေႏသုဓမ္မတဲင် ဗွေႏခွန်မနုဟာႏ လွဉ်လယ်ႏမူႏခွေလမ်းမီဆောင် အဟာနောဝ်ꩻ ဒေါ့ꩻထေ့မူႏခွေနုဲင်းယို- "မိဖုရာꩻတန် ဖူးမူႏနင်ꩻဒေႏဝီႏ၊ ပိုခိုသုဓမ္မ(ဥပရာႏဇာႏ)နောဝ်ꩻ သက်ရွယ်ႏပနဲလꩻလဲဉ်းဒျာႏ၊ အနယ်ꩻကအီႏအုပ်ချုတ်အီခမ်းထီနောဝ်ꩻလဲ့ အလွိုးလက်ꩻလဲဉ်ငါႏလဲဉ်းသနဲ့၊ နီဝေးနဝ်ꩻ သက်ရွယ်ႏအလꩻ မွူးပင်ꩻခိန်ႏလဲင်ꩻအီႏတွိုႏသွူနောဝ်ꩻမꩻ ခမ်းရေꩻထီရေꩻ ဟော်နန်ꩻရေꩻရာႏ ကားကအောဝ်ႏယို လွိုးဖေႏယောင်းစူလွေꩻလဲဉ်း ပိုခိုဥပရာႏဇာႏသနဲ့ ဖူးမူႏ၊ ကွယ်ꩻကားတွော့ꩻ ကျာꩻယိုစဲ့ꩻယွန်ꩻဖုံႏ အင်းလွဉ်တွိုက်ꩻ ဥဿာခမ်းဖဲ့ꩻအကျောင်ꩻ လꩻသေꩻသတင်ꩻတဲင် ခမ်းထီယို ဖေႏယောင်းစူလွေꩻ ပိုခိုဥပရာႏဇာႏနောဝ်ꩻ ယွိုန်းယောဗာႏဒွိုန်းကဒျာႏသွူနဲ့ ဖူးမူႏ"တဲ့။ မူႏခွေသဲစ်ဟွိုန် စဲ့ꩻယွန်ꩻဖုံႏ အီႏလွဉ်တွိုက်ꩻ ဥဿာခမ်းနေးနောဝ်ꩻတွော့ꩻ သꩻဝꩻပါစွဉ်ႏ တလဲင်ႏချင်ꩻ၊ ပွိုးနေးမုဲင်ꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ မူႏခွေသီး သုဝဏ္ဏဘူမိယိုလဲ့ ခံႏဗာႏလဲဉ်းစဲ့ꩻနန်စောဖုံႏ လွဉ်တွိုက်နဝ်ꩻမꩻ ပေါႏရိုꩻတဲင် စဲ့ꩻနဝ်ꩻ မဉ်ဟွိုန်တဝ်းဒွုမ်နေးနဝ်ꩻဒျာႏ။ ဆုဲင်ꩻဝုဲင်ꩻတလာလွိုလွိုကို ဝေးခွန်ဒေါ့ꩻနယ်ယင်း- "ဖူးမူႏနင်ꩻဒေႏဝီႏ- ဥဿာယို စဲ့ꩻယွန်ꩻဖုံႏ လွဉ်တွိုက်ꩻလဲဉ်း၊ ကွဲးကား တမ္ဗဒီပခမ်းစဲ့ꩻ ခွန်သျင်ႏခေတ်သာꩻတွမ်ႏတပ်စွိုꩻဖုံႏ လွဉ်စွဲကမ်းကိုဖေႏတဲင် စဲ့ꩻယွန်ꩻဖုံႏ ဆွတ်ꩻချာလဲဉ်း၊ စဲ့ꩻယွန်ꩻဖုံႏ ဆွတ်ꩻချာထွူနဝ်ꩻ-နဝ်ꩻ---" မူႏခွေနဲစ်ရီလွေꩻယင်း- "စဲ့ꩻယွန်ꩻဖုံႏဆွတ်ꩻချာထွူနဝ်ꩻ ထွာယင်းနေးမုဲင်ꩻ ဝေးခွန်?" ဝေးခွန်လောဝ်းချာယင်း- "စဲ့ꩻယွန်ꩻဖုံႏ ဆွတ်ꩻချာထွူနဝ်ꩻ ဥဿာခမ်းနဝ်ꩻလဲ့ ထွာလွဉ်ဗာႏ တမ္ဗဒီပဩဇာႏခံႏခမ်း ထွူတကာႏတဝ်း ဥဿာခမ်း အပိုမူႏ အဖြာꩻပေႏခင်ဦး(ဟဲ့ꩻ) မဏိစန္တာႏနဝ်ꩻ ဖေႏဆက်လွေꩻဗာႏ ခွန်အနုရုဒ္ဓါႏတဲ့ရိုႏ" မူႏခွေလဲ့ ထွားစွူလွေꩻ ဝေးခွန်မနုဟာႏထွူနဝ်ꩻ မူႏခွေသꩻကို ဥဿာခမ်းဟော်ခံꩻပိုမူႏတန် သီရိမာႏနဝ်ꩻ လယ်ꩻထိုꩻလဲဉ်း သုဝဏ္ဏဘူမိကို၊ ကအဝ်ႏကုဲင်ဒါႏ ပိုမူႏပေႏခင်ဦး (မဏိစန္တာႏ)နဝ်ꩻ သမ်းဖေႏဆက်လွေꩻဗာႏဖျင် တမ္ဗဒီပခွန်အနုရုဒ္ဓါႏ ထွူတကာႏတဝ်း ဥဿာခမ်းနဝ်ꩻလဲ့ သမ်းထွာပါဒွိုန်းက ဩဇာႏခံႏနဝ်ꩻ မူႏခွေသꩻပေႏသꩻနွဲးငါႏမားခွေႏ။ ဥဿာခမ်းပျဿနာႏထွာထွူ မညမမွိုင်နဝ်ꩻ ချွေႏရံႏမူႏအတန်အကဲႏ နင်ႏဒုက် လွဉ်လောဝ်းချာယင်း မူႏခွေထျꩻ- "ဗွေႏမူႏဩ- မွူးရောဝ်ꩻနီꩻယို တမ္ဗဒီပခမ်း သံႏတမန်ႏစွိုꩻတွမ်ႏ ဗွေႏခွန်သီး အဝ်ႏလိုႏအုံကွံလွဝင်ꩻနဝ်ꩻမꩻ နီဗွေႏမူႏလဲ့ ဖေႏကထင်ႏဗာႏညီႏလာႏခံႏတဲ့ဩ" နုဲင်းမွူးရောဝ်ꩻနီꩻ ညီႏလာႏခံႏကိုနောဝ်ꩻ- တမ္ဗဒီပ သံႏတမန်ႏစွိုꩻနဝ်ꩻ ကွဉ်ကꩻနေးခွမ်ꩻလာꩻ ခꩻဗိတ်ဗက်၊ ခူးနေးကုံႏစျူပြစ်ꩻဖုံႏတဲင် စဲ့ꩻခွန်သျင်ႏခေတ်သာꩻ အွဉ်ငါလောဝ်းထေ့ဗွေႏခွန်မနုဟာႏထျꩻ- "ဩဗွေႏ ခွန်စဝ်းခွန်တန် သုဝဏ္ဏဘူမိဩ- နီသွဉ်းသီးတမ္ဗဒီပ ခွန်တန်အနုရုဒ္ဓါႏဆန္ဒတောႏအလꩻ ရေႏရောႏနေး တမ္ဗဒီပခမ်းကို ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ သာႏသနာႏတောႏ ဖေႏကလေတောင်ႏသော့ꩻအီနောဝ်ꩻ နီဗွေႏသီးခမ်းကို ကအဝ်ႏဒါႏ ပိဋကတ်တောႏယဟူးယဟန်ႏနောဝ်ꩻ ယံကဖေႏဆက်ဗဲင်း ခွန်အနုရုဒ္ဓါႏအကျောင်ꩻ နေးတွမ်ႏအထွူႏအတွုမ်တဗာႏ လျောက်လောဝ်းထေ့ဗာႏ နီဗွေႏခွန်တန်ဩ--" သဲစ်ကဟွိုန် တမ္ဗဒီပသံႏတမန်ႏစွိုꩻ ကလျောက်လောဝ်းဒါႏငေါဝ်းနောဝ်ꩻ ဝေးခွန်မနုဟာႏ မဲ့ငါတောႏ တနျာႏတဲက်ꩻလွဉ်၊ လောင်းလွိုႏလောင်ႏလာꩻလဲ့ ကြုဲင်လွဉ်ထွူတွော့ꩻ လောဝ်းပြန်ႏချာ- "တမ္ဗဒီပ သံႏတမန်ႏသီးဖုံႏဟွေး- ခွေအီႏဒေါ့ꩻစွဉ်ႏစွဉ်ႏသီ သီခမ်းနောဝ်ꩻ ကိုꩻကွယ်ႏဒျာႏ "အရီးတန်"ဂွိုဏ်ꩻ-ဒိဋ္ဌိဂွိုဏ်ႏနောဝ်ꩻမꩻ သီဟော်ခံꩻတွမ်ႏ သီခမ်းသားဖုံႏနောဝ်ꩻလဲ့ ထွာလို့ဒျာႏ ဒိဋ္ဌိဂွိုဏ်ꩻသားလွဉ်းလွဉ်းကရိုꩻနောဝ်ꩻ ခွေဗွေႏအောဝ်ႏဟွိုန်ထွꩻလို့ဒျာႏသနဲ့၊ ကွပ်နောဝ်ꩻမꩻ သီကလွဉ်ကွီဒျာႏ ဗွေႏဘုရာꩻမုခပါဌ်တောႏခင်ႏမွဉ် ပိဋကတ်တောႏနောဝ်ꩻ တွမ်ႏသီဒိဋ္ဌိဂွိုဏ်ꩻသားဖုံႏ တန်ႏထူႏတောဝ်းလို့ဝင်ꩻတဲင် ပိဋကတ်တောႏနောဝ်ꩻ ခွေဖေႏနွောင်ꩻတောဝ်းအကျောင်ꩻ၊ လောဝ်းပြန်ႏချာထေ့ဗာႏ နုဲင်းနောဝ်ꩻကွေး" ဗွေႏခွန်လဲ့ လောဝ်းပြန်ႏချာထွူ တမ္ဗဒီပ သံႏတမန်ႏစွိုꩻတွော့ꩻ အောဝ်ႏညီႏလာႏခံꩻကို နဲစ်ထန်ႏထိုꩻဒျာႏ။ မူႏခွေကဟွိုန်ဆုဲင်ꩻနောဝ်ꩻ တမ္ဗဒီပခမ်းသူꩻ တွမ်ႏဗွေႏရဟန္တာႏ သျင်ႏအရဟံလွေꩻပျုသာႏသနာႏတဲင် တခမ်းလွုမ်းထွာလို့သွူ ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏနေးနောဝ်ꩻသွူ၊ ကွပ်ဟွိုန်ထွꩻချာငါတောဝ်း တမ္ဗဒီပအခရာႏတွော့ꩻ ဗွေႏခွန်ကလောဝ်းပြန်ႏချာငေါဝ်းနောဝ်ꩻ ရော့ꩻရမ်းတောဝ်းမꩻ ဆုဲင်ꩻဝုဲင်ꩻယို မူႏခွေသီး သုဝဏ္ဏဘူမိတွမ်ႏ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏ၊ မူႏခွေ နင်ꩻဂလာꩻဒေႏဝီႏ ပိုခိုဥပရာႏဇာႏ သုဓမ္မမင်ꩻသာꩻ ပအူခမ်းရင်ꩻသားဖုံႏ အနာႏဂတ်ဘဝကံႏကျမ္မာႏနောဝ်ꩻ အီႏထွာလွဉ်နေးမုဲင်ꩻဟောင်းကရိုꩻလဲ့ ယူႏထွားဗွိုန်ႏတောဝ်းဒွုမ်ဒျာႏသနဲ့ဩ။ တမ္ဗဒီပစဲ့ꩻ ခွန်သျင်ႏခေတ်သာꩻ အွဉ်ငါဒါႏ သံႏတမန်ႏစွိုꩻသဲင်ꩻချာထွူနောဝ်ꩻ သုဝဏ္ဏဘူမိလိုမ်းဗဉ်ႏရေꩻတာႏ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏ အောဝ်ႏစီႏရင်ႏလွေꩻ ခေ့ꩻလေနီꩻနာꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ဝေင်ꩻသုဓမ္မပူရ အသောင်အရင်ꩻကိုနောဝ်ꩻ ခူႏနေးကျုံးသွံထပ်၊ ဝေင်ꩻတဖွောင်ꩻနောဝ်ꩻလဲ့ စီႏခြပ်နေးတဖွောင်ꩻလုံးတူႏ၊ တဖွောင်ꩻလောင်းကီ မဗော့ꩻမညာꩻကို-မာꩻနေးခင်ႏလမ်းအုံခိုႏဖုံႏ၊ ဖေႏအီအချက်တာႏလဲ့ မာꩻမꩻသေꩻနေး၊ လဲ့ꩻအီမေႏပြုံႏခင်ႏလမ်းဖုံႏ၊ အွဉ်ႏတခြွီႏလင်ꩻအီရန်ႏသူႏ လုံးစက်ဖုံႏထွူတကာႏတောဝ်း ဥပရာႏဇာႏ သုဓမ္မမင်ꩻသာꩻ အွဉ်ကတူႏဒါႏ စဲ့ꩻလိုꩻယွဲးစွိုꩻဖုံႏနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏသွဉ်ထူႏလွ စဲ့ꩻပညာႏဖုံႏ ပငါပရာꩻတဲင် တဝေင်ꩻလွုမ်း အွန်တရွန်ꩻထံစွဉ်ႏနောဝ်ꩻသွူ။ အရေꩻတွိုႏညီႏလာႏခံႏတဗာႏကို ဗွေႏခွန်တွမ်ႏအမတ်ဖုံႏ စဲ့ꩻကတူႏဖုံႏ အွဉ်ငါဒါႏအစွိုꩻ အုံကွံဒေါ့ꩻရီလို့ဝင်ꩻ စဲ့ꩻရေꩻဆဲင်ႏရာꩻသဖော်ꩻနောဝ်ꩻ ဗွေႏခွန်ဒေါ့ꩻဖေႏ- "ညီႏလာႏခံႏထင်ႏအမတ်တန်ဖုံႏ၊ စဲ့ꩻရေꩻဆဲင်ႏရာꩻပုဂ္ဂိုလ်ႏဖုံႏဟွေး- တမ္ဗဒီပစဲ့ꩻကဲꩻတဖီး တဖယ်သီစဲ့ꩻရဲဉ်ႏနောဝ်ꩻ ယိုခါ ဖျော်တွိုႏလွဉ်သွူ တွံတေးတွမ်ႏ ဒလဖဲ့ꩻကိုတစွိုꩻ၊ အစွိုꩻနောဝ်ꩻ အလွိုးအီႏလွဉ်နေး ထီတဖူꩻဖဲ့ꩻကရိုꩻနောဝ်ꩻ ရိတ်ခေႏလꩻလဲဉ်းဒျာႏ၊ တစွိုꩻနောဝ်ꩻ တမ္ဗဒီပဟော်ခံꩻ အနုရုဒ္ဓါႏတွမ်ႏ စဲ့ꩻခွန်သျင်ႏခေတ်သာꩻသီး အွဉ်ကတူႏလွဉ်တဲင် ဖျော်တွိုႏလွဉ်သွူ စဲစ်တောင်းခြောင်တန်ဆꩻတွို့ꩻ ဝေါဒေႏသကို၊ အစွိုꩻယို အလွိုးအီႏလွဉ်နေးဒျာႏ တဖူꩻကောင်လောင်းဖဲ့ꩻအကျောင်ꩻ နီနာꩻစောႏတနာႏရေꩻသားဖုံႏ သတင်ꩻအလꩻ သေထွꩻဗာႏလဲဉ်းနေးနောဝ်ꩻသွူ၊ သတင်ꩻထူꩻတစွိုးနောဝ်ꩻ တမ္ဗဒီပဩဇာႏခံႏ ဥဿာခွန်ဟော်ခံꩻတွမ်ႏ စဲ့ꩻရဲဉ်ႏဖုံႏနောဝ်ꩻလဲ့ ဖြွမ်းဗူႏညီꩻတွမ်ႏဝွေꩻသီးတဲင် နေးအာႏနေးရဲင်ꩻတဗာႏတွော့ꩻ အီႏလွဉ်တွိုက်ꩻရောင် သုဝဏ္ဏဘူမိရိုꩻပီးနောဝ်ꩻတဲ့" အမတ်တန်အာယုပါလလောဝ်းချာ- "ဗွေႏခွန်ကလꩻဒါႏသတင်ꩻနောဝ်ꩻ စင်ႏစဲစ်တဗာႏ အမန်ႏဒျာႏဗွေႏဩ၊ ကွဲကားတွော့ꩻ နီသွဉ်သီးသုဝဏ္ဏဘူမိနောဝ်ꩻ သဘာဝအရံႏအရဲး အောဝ်ႏသေꩻခါꩻဒျာႏ ဆꩻကွဉ်ႏဖဲ့ꩻသူꩻ လဝကောင်ရွေꩻတွမ်ႏ ကောင်မျသပိစ်၊ ဆꩻတွို့ꩻဖဲ့ꩻသူꩻ သဘာဝပင်ႏလယ်ႏ၊ ဆꩻကွဉ်ႏထင်ꩻဖဲ့ꩻသူꩻ နေမိန္ဓရကောင်ရွေꩻအောဝ်ႏရဲဖေႏသေꩻခါꩻလဲဉ်းဒျာႏလဲ့ တရောဝ်း၊ အောဝ်ႏကောင်မျတပိတ်သူꩻ မဉ်ႏထွားလွေꩻနောဝ်ꩻ ထီႏစဲင်းလွေꩻပါ အနုရုဒ္ဓါႏစဲ့ꩻတပ်ကအောဝ်ႏဒါႏ ကျွꩻဆင်ဗွာထွူတကာႏတောဝ်း နီသွဉ်းသီး သုဝဏ္ဏဘူမိယို အံႏအွꩻရေꩻတာႏရိက္ခာႏတရိတ်တကလဲ့ အောဝ်ႏလွံးအီ သွံနိန်ႏတာႏတဲင် မဉ်ႏနုဲင်းနီသွဉ်းသီး ထာꩻထီႏနောဝ်ꩻ နန်းခီဗာႏတောဝ်းဒျာႏ၊ ကွယ်ကားတွော့ꩻ စဲစ်တောင်းခြောင်တန်မာꩻကွဉ်ႏ မရမ်းခြောင်တွမ်ႏ ကောင်ကေႏလာႏသရပ်ဖုံႏသူꩻ လွိုးရဲပေ့ꩻနွောင်ꩻဒျာႏသနဲ့ဗွေႏဩ" မဉ်ႏထွားနေး စဲ့ꩻရေꩻအလꩻနောဝ်ꩻ ရဲးပေ့ꩻနွောင်ꩻတောဝ်း တမ္ဗဒီပစဲ့ꩻရဲဉ်ႏဖုံႏရိုꩻလဲ့ အမတ်တန်အာယုပါလအနေႏ ဒေါ့ꩻသꩻရေꩻဖေႏလယ်ႏကွို့ꩻ ဗွေႏခွန်တန်မနုဟာႏကရိုꩻနောဝ်ꩻ မူႏခွေအောဝ်ႏရိတ်ခေႏလꩻဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ တမ္ဗဒီပနောဝ်ꩻ ခမ်းလဲ့တန်လဲဉ်းဒွိုန်းက မူႏခွေသီးသုဝဏ္ဏဘူမိထွူတကာႏတောဝ်း စဲ့ꩻလွေꩻခင်ႏကိုနောဝ်ꩻ တပ်စဲ့ꩻလွေꩻခင်ႏ ဆင်တပ်၊ သေတပ်ဖုံႏထွူတကာႏတောဝ်း ဝွေꩻသီးဩဇာႏခံႏ ဥဿာခမ်းနောဝ်ꩻလဲ့ သမ်းကူႏညီႏစွဲကမ်းကိုပါလိုꩻအာႏ စဲ့ꩻအာႏ ခြွိုင်းလက်နက်စူခွုမ်အာႏ အံႏအွꩻတရိပ်တက ရိက္ခာႏဖုံႏလဲ့ သမ်းပါနေကဒျာႏသွူ၊ တဖဲ့ꩻကို တပ်ကခီႏလွဉ်ဒါႏ ထီတဖူꩻဖဲ့ꩻလဲ့ စဲ့ꩻကဲႏ တဖီးတဖယ်သီးနောဝ်ꩻ နေးတွမ်ႏစဲ့ꩻအာႏရဲင်ꩻတန်တနမ်အာအာတွော့ꩻ အောဝ်ႏထူႏသိမ်ꩻလꩻသေꩻခါꩻလဲဉ်း ကျွန်ꩻဆင်ဗွာတွမ်ႏ ကျွန်ꩻစဲ့ꩻဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။ ဟောဝ်ခံꩻအနုရုဒ္ဓါႏ တွမ်ႏစဲ့ꩻခွန်သျင်ႏခေတ်သာꩻသီး တပ်ခင်ႏနောဝ်ꩻ ပြွန်သော့ꩻပါလဲဉ်း စဲစ်တောင်းခြောင်တန်ဆꩻကွဉ်ႏဖဲ့ꩻတဲင် နွို့အုံသော့ꩻတျဉ်ႏသေꩻပါလဲဉ်း ကောင်ကေႏလာႏသ ပတ်တပွိုင်ႏကိုဖုံႏကရိုꩻနောဝ်ꩻ အဆုဲင်ꩻသွတ်ꩻ သတင်ꩻအလꩻ သေထွꩻပါလဲဉ်းဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ၊ မဉ်ႏဒေါ့ꩻဗာႏယိုꩻယိုꩻမာꩻမာꩻနောဝ်ꩻ သာႏသနာႏသက္ကရာဇ် ၁၆၀၁-ဗာႏနေင်ႏ၊ ကောဇာႏသက္ကရာဇ် ၄၁၉-ဗာႏနေင်ႏကို မူႏခွေသီး သုဝဏ္ဏဘူမိယို ထဲ့လင်ꩻသော့ꩻထိုꩻဗာႏ တမ္ဗဒီပခွန်ဟော်ခံꩻ အနုရုဒ္ဓါႏစူကိုသနဲ့ဩ။ ပိဋကတ်တောႏသွံပုံႏနောဝ်ꩻ ဒင်ႏနေးဆင်ဗွာ(၃၂)လံꩻ၊ ဗွေႏခွန်၊ မူႏခွေ၊ ပိုခိုဥပရာႏဇာႏမင်ꩻသာꩻ သုဓမ္မ၊ မူꩻမတ်ချွေႏရံႏ ကာႏကအောဝ်ႏထွူတကာႏတောဝ်း သုဝဏ္ဏဘူမိလိတ်လုဲင်ꩻပညာႏသျင်ႏဖုံႏ၊ အနုပညာႏပညာႏသျင်ႏ (ဒိုကောဝ်ႏ၊ တောက်ꩻကောဝ်း၊ တဲမ်းရုတ်၊ စင်းလိတ်ꩻ၊ စင်းခံꩻတွမ်ႏ စူမုပညာႏသျင်ႏ (၁၀၀၀)လွိုနောဝ်ꩻ ထူႏသဲင်ꩻဟဲ့ꩻသဲင်ꩻလို့ တမ္ဗဒီပကိုသနဲ့ဩ။ မူႏခွေသီး သုဝဏ္ဏဘူမိသွုမ်ꩻစဲ့ꩻဟော်ခံꩻတွမ်ႏ တစွိုꩻလွုမ်းနောဝ်ꩻ စဲ့ꩻတမ္ဗဒီပဖုံႏ အောဝ်ႏရဲးခူသေꩻခါꩻတဲင် တဖူꩻသောင်ကို သုဝဏ္ဏဘူမိခမ်းသားထီသား ပေႏတန်ဖြားဆားဖုံႏ ထွားရောင်လွပငါပရာꩻ ကဲဉ်းအာအာနောဝ်ꩻ ရွမ်းတဗူႏနေး စူယာꩻနီပင်တွော့ꩻ အောဝ်ႏဝုဲင်ႏမိုးလွေꩻထေ့ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏတွမ်ႏ သွုမ်ꩻစဲ့ꩻအစွိုꩻသားဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ၊ ခမ်းသားထီသားဖုံႏနောဝ်ꩻ မဲ့ထီအောဝ်ႏယွိုင်းယင်းလွ ပငါပရာꩻ၊ မူႏခွေတွမ်ႏ မူꩻမတ်ချွေႏရံႏဖုံႏလဲ့ ယွိုန်းမဲ့ထီလꩻတောဝ်းနုဲင်းနုဲင်းဝင်ꩻတဲင် အောဝ်ႏဒွိုတ်ꩻလွဒျာႏမဲ့ထီ ပငါပရာꩻသွူ။ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏနောဝ်ꩻ ထွားလွေꩻခါႏခါႏ သုဝဏ္ဏဘူမိခမ်းသား ထီသားဖုံႏ၊ ထွားလဟမ်ႏခိုႏလောင်းခါႏခါႏတဲင် အောဝ်ႏခံႏစꩻလွေꩻဒျာႏ သွုမ်ꩻစဲ့ꩻဟော်ꩻခံဘဝ၊ စဲ့ꩻရွိုးဘဝကရိုꩻနောဝ်ꩻ မူႏခွေအောဝ်ႏသေထွꩻဒျာႏနုဲင်းမွော့ ဗွေႏခွန်ဩ။ သုဝဏ္ဏဘူမိ သွုမ်ꩻစဲ့ꩻဟော်ꩻခံꩻခွန်မနုဟာႏတွမ်ႏ မူႏခွေသီးအစွိုꩻလို့လို့စင်စင်နဝ်ꩻ လိုꩻအာႏရဲင်ꩻ အဝ်ႏတရေင်လွိုတဲင် ဖျော်တွိုႏလွေꩻသွူတမ္ဗဒီပခမ်းကိုသွူ၊ မူႏခွေသီး သုဝဏ္ဏဘူမိခမ်းဗွေႏတွမ်ႏ မူႏမတ်ချွေႏရံႏ အနုပညာႏသျင်ႏ စူမုꩻပညာႏသျင်ႏ ကားကအဝ်ႏနဝ်ꩻ ကွဉ်ကꩻနေး ခွမ်ꩻလာꩻဖြေင်းကီလလွဉ်းလွဉ်းလဲ့ တရောဝ်း၊ သွုမ်ꩻစဲ့ꩻစဲ့ꩻရွိုး အစွိုꩻသားဖုံႏလဲ့တရောဝ်းတွော့ꩻ လိုꩻတမ္ဗဒီပဖုံႏ အွဉ်ဝင်ꩻထွားရောင်လွဒျာႏနဝ်ꩻ မူႏခွေသီး စင်းအွဉ်ႏဒွုမ်မဲ့ငါနောဝ်ꩻသွူ။ မူႏခွေသီး သွုမ်ꩻစဲ့ꩻအစွိုꩻသားဖုံႏ ကဖျော်စတမ္ဗဒီပခမ်းကိုနောဝ်ꩻ ဝင်ꩻမာꩻဖေႏသုမ်းတန်ဖုံႏတွော့ꩻ ဖေႏအုံညီတထွောင်းချင်ႏကိုသွူ၊ ဆုဲင်ꩻယို ခွန်၊ မူႏခွေ၊ သုဓမ္မမင်ꩻသာꩻတွမ်ႏ မူႏမတ်ချွေႏရံႏဖုံႏနောဝ်ꩻ အွဉ်ႏထွာနေးဘုရာꩻသွဉ်း ဘုရာꩻရွှေစည်းခုံကိုတဲင် မာꩻဖေႏဗာႏ ဘုရာꩻဝေယျာဝစ္စဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။ စင်းလေက်ꩻ၊ စင်းခံꩻတွမ်ႏ အနုပညာႏအစွိုꩻသားဖုံႏနောဝ်ꩻ တမ္ဗဒီပဟော်ခံꩻ အနုရုဒ္ဓါႏအမိန်းတောႏအလꩻ အွဉ်ႏချꩻခေါ်ခေါ်နေးတွော့ꩻ မဉ်ႏတဲႏဘုရာꩻတရိုꩻတဝ်း၊ မဉ်ႏဆို့ꩻကျောင်ꩻကန်ႏတရိုꩻတောဝ်း၊ မဉ်ႏတဲႏဆို့ꩻ ဟော်ဟင်းတရိုꩻတောဝ်း မဉ်ႏမာꩻထီနောင် ထီကန်ႏတဲန်းဖုံႏတရိုꩻတောဝ်း ထူႏသွုံꩻနေးဝွေꩻသီးဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ၊ နဝ်ꩻမꩻ တမ္ဗဒီပကို အပွိုင်အဆင်ဖုံႏကဲဉ်းအာအာနဝ်ꩻ အခဝ်နောဝ်သား အနုပညာႏအဟေ့ꩻရောင်ႏဖုံႏ အဝ်ႏဗဉ်ႏသော့ꩻသေꩻခါꩻကရိုꩻနောဝ်ꩻ ဆꩻချာသားဖုံႏ အီႏထီႏဗာႏဒျာႏသနဲ့ဩ။ ဆုဲင်ꩻဝုဲင်ꩻယို ဗွေႏခွန်မနုဟာႏ၊ မူႏခွေ၊ သုဓမ္မမင်ꩻသာꩻနောဝ်ꩻ ဖေႏအုံချꩻယင်း မြင်းကပါဒုံထျꩻတဲင် မာꩻဖေႏနေးဟော်တဲꩻ၊ ယာႏယီႏနေးနောဝ်ꩻသွူ၊ ဝင်ꩻဖေႏအုံနေး ဟော်တဲꩻကိုရိုꩻလဲ့ ဗွိုန်ပီတောဝ်း နီလမ်းနီပါႏ၊ နီခမ်း၊ နီထီတဲင် ဗွေႏခွန်နောဝ်ꩻ အုံအောဝ်ႏထာꩻတချငါႏ၊ အုံဗာႏတခြင်တောဝ်းငါႏ၊ ယပ်ꩻသꩻငါႏထွူတကာႏတောဝ်း ယူႏလꩻသဲင်ꩻငါႏ သုဝဏ္ဏဘူမိအကျောင်ꩻ ဆင်ႏဆင်ႏသောင်ခြင်ꩻထာꩻနောဝ်ꩻ မူႏခွေလဲင်ꩻသညင်ꩻပါနေးစွဉ်ႏနောဝ်ꩻသွူ။ "ဖူးမူႏနင်ꩻဒေႏဝီႏ- နီခမ်းသုဝဏ္ဏဘူမိ နီဟော်နန်ꩻနောဝ်ꩻ ထွာကုဲင်နုဲင်းမုဲင်ꩻလဲ့ သေထွꩻတဝ်းဒွုမ်နော်ႏ၊ နီပအူခမ်းသားဖုံႏ အနာႏဂတ်ဘဝအုံတဲင်ရေꩻလဲ့ ထွားငါလွေꩻသူꩻ ယူႏသူႏသေတဝ်းဒွုမ်ဖူးမူႏနော်ႏ၊ ကွပ်ကလဲဉ်းခိုႏချာ ဘဝလီꩻကိုဖုံႏနောဝ်ꩻ နီမာꩻဗာႏဝင်ꩻမꩻ ဘဝယို နီခံႏစာꩻဗာႏနုဲင်းနုဲင်းဝင်ꩻနေးနဝ်ꩻ မားမကောင်းတွော့ꩻ တယ်ႏဘဝယိုနောဝ်ꩻ"ဗွေႏခွန်ဒေါ့ꩻထွူနောဝ်ꩻ သမ်းထွာငါလွေꩻနောဝ်ꩻမꩻ မူႏခွေနဲစ်ရီလွေꩻ- "ဘဝယိုနောဝ်ꩻ အီႏမာꩻနေးမုဲင်ꩻ ဝေးခွန်" ဝေးခွန်ရိုꩻချာ- "အွူး- နီဝေးခွန်မဉ်ႏတယ်ႏဘုရာꩻ၊ တယ်ႏဘုရာꩻမဉ်ႏထွူနောဝ်ꩻ မဉ်ႏတွိုႏဘဝပန်ငါသူꩻ ဖေႏကထွာဗာႏမွိုန်းဒွုမ် ဟော်ခံꩻသွုမ်ꩻစဲ့ꩻကရိုꩻနောဝ်ꩻ မဲဉ်ဆုတောင်ꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻသနဲ့ ဖူးမူႏ"တဲ့။ ဝေးခွန်မနုဟာႏဆန္ဒအတွိုင်ꩻ ဝုဲင်ꩻယို ဝွေꩻဗွေႏမနောမယ လုံးသဲင်မွန်နောဝ်ꩻ စာဖေႏသဌေꩻဘောဂ မြင်းကပါရပ်ကို လꩻလွဉ်ရွဉ်သူလောတွော့ꩻ ဟော်တဲꩻဆနောဝ် သီရိဇေယျဘုံတကောင်ꩻလောင်းကို ဟဲ့ꩻချာ နေးသုဝဏ္ဏဘူမိ ထာꩻဒါႏပညာႏသျင်ႏဖုံႏနောဝ်ꩻမꩻ သာႏသနာႏသက္ကရာဇ် ၁၆၀၃-ဗာႏနေင်ႏ၊ ကောဇာသက္ကရာဇ် ၄၂၁-ဗာႏနေင်ႏယို တယ်ႏသေꩻ"ဘုရာꩻမနုဟာႏ"သနဲ့ဩ။ ဘုရာꩻအခံႏဆလနောဝ်ꩻ တယ်ႏနေးကလာꩻကျောင်ꩻပွုံႏအခံႏတဲင် ပစ္စယာလောင်းကိုဖုံႏနောဝ်ꩻ ရေႏမတ်နေး ဗောဓိပက္ခိယတရာꩻ ၃၇-ပါꩻတွော့ꩻ တယ်ႏသေꩻစေႏတီႏ ပေ-၃၇ဆူႏနောဝ်ꩻသွူ၊ ဘုရာꩻကျောင်ꩻအကိုဖဲ့ꩻနောဝ်ꩻ တယ်ႏသေဘူမိဖဿ မုဒြာအုံလင်ꩻရုပ်တု တောႏတန်တဆူႏတွမ်ႏ အသောင်နီဖဲ့ꩻကို တယ်ႏသေꩻအရံႏရုပ်ထုတောႏပေႏ တဖဲ့ꩻတဆူႏသနဲ့ဩ၊ ဆꩻတွို့ꩻဖဲ့ꩻသူꩻ နီဗွေႏဘုရာꩻ ကထူႏခံႏနိဗ္ဗာန်ႏ ရှင်ပင်သာလျောင်း တဆူႏလဲ့ တယ်ႏသေꩻပါဒွိုန်းကသနဲ့ဩ။ ခွုင်းကားတဲင် ရုပ်ထုတောႏ ကားကအောဝ်ႏနောဝ်ꩻ တယ်ႏသော့ꩻနေးထမ်းပွုံႏသဏ္ဌာန်ႏတဲင် ဘုရာꩻဉာဏ်ႏတောႏဖုံႏနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏအုံနင်းတချဗာႏလွဉ်းလွဉ်းသွူ၊ မူႏခွေရီ ထွားစံꩻဝေးခွန်နောဝ်ꩻ- "ဝေးဗွေႏခွန်ဩ- ဘူမိဖဿ မုဒြာရုပ်တုတန် အပါႏအဝင်ႏ ဘုရာꩻကားကအောဝ်ႏနောဝ်ꩻ ဗွိုန်ပီနုဲင်းအဝ်ႏခံသော့ꩻထောင်ႏယို ပွိုးနေးမုဲင်ꩻဩ?" ဝေးခွန်ရိုꩻချာ- "ဖူးမူႏနင်ꩻဒေႏဝီႏ- နီဝေးခွန်တွမ်ႏ ဖူးမူႏနင်ꩻဒေႏဝီႏ ပိုခိုသုဓမ္မမင်ꩻသာꩻ မူꩻမတ်ပညာႏသျင်ႏဖုံႏယို ထွာဘဝသွုမ်ꩻစဲ့ꩻ၊ ထွာဘဝစဲ့ꩻရွိုးတွော့ꩻ အုံဗာႏနေးဝင်ꩻစူဆꩻလꩻမꩻ ထွာဗာႏခမ်းအဲဉ်ထဝ်းထွူတကာႏတဝ်း နီစွိုးခွိုꩻ နီလိုꩻမျိုꩻတာႏလဲ့ နီမာꩻဖေႏနွောင်ꩻတောဝ်း ထာꩻမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻ၊ လွေꩻသဲင်ꩻချာငါလဲ့ လွစ်လတ်တောဝ်းမꩻ ထန်ႏတချထိုꩻ၊ ဗွိုန်ပီနုဲင်း ထဲ့သော့ꩻထောင်ႏကို၊ တခြင်တောဝ်းငါႏအကျောင်ꩻနေးနောဝ်ꩻဖုံႏသွူ၊ ဆုဲင်ꩻဆုဲင်ꩻဝုဲင်ꩻဝုဲင်ꩻယို နီနာꩻပအူလိုꩻမျိုꩻ ပအူစွိုးခွိုꩻဖုံႏ မဉ်ႏလွဉ်ဝုဲင်ႏဗာႏဘုရာꩻ၊ မဉ်ႏလွဉ်ထီႏဗာႏ ကအုံနင်းတချဗာႏနုဲင်းယိုနောဝ်ꩻ သꩻရက်ခွိုꩻ သꩻစွိုးခွိုꩻဖုံႏ ဖေႏကပေါႏထန်ႏလွဉ်နေးနောဝ်ꩻတွော့ꩻ ခွေဗွေႏတယ်ႏတချသေꩻခါꩻ ဘုရာꩻနေးနောဝ်ꩻဒျာႏသနဲ့ ဖူးမူႏနင်ꩻဒေႏဝီႏ။ ဗွေႏခွန်ကအဝ်ႏနုဲင်းနောဝ်ꩻတွင်ꩻကို အွဉ်ႏပယီႏပယောဝ်ꩻလင်ꩻပါမဲ့ထီတဲင် မူႏခွေလဲ့ မဲ့ထီလင်ꩻပါနုဲင်းနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ၊ မူႏခွေသꩻကို- "အော်- ခမ်းအဲဉ်ထဝ်း၊ ထီအဲဉ်ထဝ်းဘဝ ဘဝဝင်ꩻသွဉ်းယို နီစိုးကို လွစ်ထန်ႏလꩻတဝ်းဒွိုန်းလဲ့ မဉ်ႏတွိုႏဆုဲင်ꩻဝုဲင်ꩻ ဆꩻချာသားဖုံႏ ဖေႏကယူႏလꩻပါ၊ ဖေႏကသေထွꩻလꩻပါနုဲင်းနုဲင်းဝင်ꩻနောဝ်ꩻ နီဝေးခွန်မနုဟာႏ အဝ်ႏနန်းခီဖေႏပါဒွိုန်းကဒျာႏမွော့နဲး" ကရိုꩻနောဝ်ꩻ မူႏခွေနင်ꩻဂလာꩻဒေႏဝီႏ ယူႏလꩻသꩻပေႏ သꩻတနဲင်းပါနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ "ဗွေႏမူႏ နင်ꩻဂလာꩻဒေႏဝီႏဩ- ဗွေႏခွန်မနုဟာႏတွမ်ႏ ဗွေႏမူႏနင်ꩻဂလာꩻဒေႏဝီႏသီး လယ်ꩻထိုꩻထွူဆုဲင်ꩻဝုဲင်ꩻကို တမ္ဗဒီပခမ်း ဗွေႏခွန်အနုရုဒ္ဓါႏလဲ့ လယ်ꩻထိုꩻပါဒျာႏ ခွန်အနုရုဒ္ဓါႏပိုခို ဥပရာႏဇာႏစောလူးသွုပ်ခံႏလွေꩻ အခင်ႏလံးတဲင် ထွာလွဉ်ဟော်ခံꩻသွူ၊ ဆုဲင်ꩻယို ငရမာန်(မဲ့အဝ်ႏတပင်)နဝ်ꩻ အဝ်ႏဥဿာကို တွူႏတရန်ချာတဲင် ဟော်ခံꩻခွန်စောလူး ထဲ့သွုမ်ꩻထိုꩻစဲ့ꩻပွယ်ꩻကိုမꩻ စဲ့ꩻခွန်သျင်ႏခေတ်သာꩻ (ကျန်စစ်သား)သွုပ်ထူႏချာ ဟော်ခံꩻစေားလူး ခင်ႏလံႏသနဲ့ဩ" သျင်ႏခေတ်သာꩻစိုးကို ဗွေႏခွန်ဗွေႏဖူးသီး လီꩻခို(ဥပရာႏဇာႏ သုဓမ္မမင်ꩻသာꩻပိုခို) အဿဝတ်ဓမ္မာမင်ꩻသာꩻနောဝ်ꩻ ရေႏတွူႏတရန်းချာ တမ္ဗဒီပတဲင် ဟော်ခံꩻသျင်ႏခေတ်သာꩻ ဆွမ်ꩻလꩻထိုꩻဒျာႏသနဲ့ဩ၊ ကွဲးကားတွော့ꩻ ဟော်ခံꩻသျင်ႏခေတ်သာꩻ ဖေႏပဲစ်ဖေႏတံႏတဝ်းထာꩻမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻ၊ ရေႏရောႏလွဗꩻ ခမ်းထီညိမ်ꩻခွꩻရေꩻတာႏမꩻ အဿဝတ် ဓမ္မာမင်ꩻဿာꩻအပိုခို (ဗွေႏခွန်/ဗွေႏမူႏသီးလင်ꩻခို) နာဂတဖန်းမင်ꩻသာꩻတွမ်ႏ ရွှေအိမ်သည် (ဟော်ခံꩻ သျင်ႏခေတ်သာꩻ ပိုမူႏ)နဝ်ꩻ အွဉ်ႏတောႏလမ်းတောႏပါႏ ရာႏဇာႏဘိသိက်မင်္ဂလာႏလွဝင်ꩻတဲင် လွူးဖွါꩻလွဉ်မင်ꩻသာꩻ "အလောင်းစည်သူ"သနဲ့ဗွေႏဩ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ မင်ꩻသာꩻအလောင်းစည်သူနောဝ်ꩻ ထွာလွဉ်နီဗွေႏခို နီဗွေႏမူႏသီး "လဉ်"ဒျာႏထွူတကာႏတဝ်း ထွာသုဝဏ္ဏဘူမိ ခွိုꩻနွယ်ႏဒျာႏတဲ့မွေးမွေးဒျာႏကရိုꩻနောဝ်ꩻ လျောက်လောဝ်းဟွိုန်ထေ့ဗာႏ ဗွေႏခွန်မနုဟာႏတွမ်ႏ ဗွေႏမူႏနင်ꩻဂလာꩻဒေႏဝီႏနုဲင်းနောဝ်ꩻဩ။