ပထမကျောင်ꩻတန်တောင်ႏကီꩻ(ကျောင်ꩻတန်မွဉ်ခြဲင်)သမဲင်ꩻ

ပထမကျောင်ꩻတန်တောင်ႏကီꩻ(ကျောင်ꩻတန်မွဉ်ခြဲင်)သမဲင်ꩻ -

မွဉ်ခြဲင်နဝ်ꩻ သေင်ႏမိဉ်ꩻဒျာႏ လိုꩻကရီးခါ မာꩻအီမွဉ်ဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ ဆရာႏတကာႏ တန်ပေႏမူႏခိုအပေါင်ꩻ ကလူႏညီꩻဒါႏဝါင်ꩻကျောင်ꩻ ပထမကျောင်ꩻတန်တောင်ႏကီꩻ အတ္ထုပ္ပတ္တိ ယံဖေႏကသေညီꩻဗာႏဝါင်ꩻတဲင် အမဲဉ်ႏတဗာႏ သံႏဃာႏထွတ်ထေသေꩻခါꩻ လိတ်အုပ်ထွူ သာႏသနာႏသက္ကရာဇ် (၂၅၀၃)နေင်ႏ ကောဇာသက္ကရာဇ် (၁၃၂၂)နေင်ႏ။

ကျောင်ꩻအတ္ထုပ္ပတ္တိအခရာႏ ငဝ်းတယ်ႏအွဉ်(နိဒါန်း) -

အွိုးဟွေးလိုꩻအမျာꩻ နီဗဟိုရ်ႏသံႏဃာႏအဖွဲ့ ကထွတ်ထေသေꩻဗာႏ ပဌမကျောင်ꩻတန်တောင်ႏကီꩻ အတ္ထုပ္ပတ္တိ အကျောင်ꩻခရာႏနောဝ်ꩻကောင်း ပုဂ္ဂိုလ်ႏလိုꩻကျောင်ꩻတွမ်ႏလိုꩻလမ်း စွုမ်ႏခမ်းစွုမ်ႏထီ စွုမ်ႏဖြီးစွုမ်ႏဖြာꩻ နီပအိုဝ်ႏသံႏဃာႏအမျာꩻအွဉ်ဟိုရ် ကတယ်ႏထောင်ႏညီꩻဝါင်ꩻ ကျောင်ꩻတန်ယိုနောဝ်ꩻ ယံကသေစဲင်းလွ ပငါပရာꩻ ရေႏရွယ်ႏခါꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻလဲ့တရောဝ်း။ နောဝ်ꩻလွုမ်ꩻတကာႏတောဝ်း ပိုလီꩻတပဲ့ꩻတပန်ꩻဆုဲင်ꩻချာ အစဲဉ်ႏအဆက် ယံသေလွဉ်ꩻဗာႏ နီဆရာႏတကာႏ ကတယ်ႏထောင်ႏညီꩻဝါင်ꩻ ပဌမကျောင်ꩻတန်တောင်ႏကီꩻ လိတ်သွဉ်တွိုက်ယို နီမွိုးနီဖါ နီဆရာႏစူကွို့ꩻစူခြောင်ꩻ ယံကမတ်တောင်ꩻလꩻလွ ပငါပရာꩻ ရေႏရွယ်ႏသေꩻခါꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻလဲ့တမျိုꩻ။ နီလိတ်သွဉ်တွိုက်ယို ယံဖေႏကတိုꩻတက်တငါငါ၊ ယံကထွာသေꩻလိတ်ကမ္ပယ်ႏ ရေႏရွယ်ႏသေꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻလဲ့မွေးမွေး။ နောဝ်ꩻမꩻတဲင် အွဉ်ႏထွာသေꩻဗာႏလိတ်အုပ်၊ တဲမ်းထုတ်သေꩻတွမ်ႏအက္ခရာႏ၊ တဲမ်းနေးလင်္ကာႏတဲ့ပါ၊ လင်ႏကာႏတမွေးတောဝ်း ငေါဝ်းရိုꩻရိုꩻဒျာႏလဲ့ရော်ꩻ၊ ငေါဝ်းလင်ႏချော်ꩻတချော်ꩻတဝ်းနောဝ်ꩻ သယ်ꩻခံႏဖတ်လွဒျာႏ။ အောဝ်ႏလိုႏသေငါႏ အဓိပ္ပါယ်ႏ၊ အဝ်ႏလိုႏနားလယ်ႏနဝ်ꩻလွုမ်ꩻသွူနောလောင်ꩻ အမျာꩻပေါင်ꩻလိုꩻအာဟွေး။

ပထမကျောင်ꩻတန်တောင်ႏကီꩻ ဗွေႏဗွန်အဆက်ပေါင်ꩻ

• ၁။ ပဌမကျောင်ꩻတန်တောင်ႏကီꩻယိုနဝ်ꩻ ကတယ်ႏထောင်ႏလွဉ်စကျောင်ꩻ အွိုးပဌမနဝ်ꩻ ပါꩻမုဲင်ꩻလဲ့ တထီႏထွꩻ တဟွုန်ထွꩻတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻဖြားကဟွုန်ထွꩻ ကမတ်တောင်ꩻသေꩻဗာႏ သက္ကရာဇ် တရေင်တရျာꩻမာꩻလွဉ်ယို အရီးသွတ်ꩻကအုံနင်းပုဂ္ဂိုလ်ႏနဝ်ꩻရာꩻ ဗွေႏဗွန်သုပ်ဖြား၊ ဇာႏတိဖက်ꩻရဲ၊ ဝွေꩻဗွေႏကလွဉ်နဝ်ꩻလဲ့ ကျောင်ꩻအဝ်ႏလဲဉ်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
• ၂။ ဗွေႏဗွန်သုပ်ဖြား ကစွိုင်ႏလွဉ်ႏထွူတဲင် ပါင်ꩻသော့ꩻယင်း ဗွေႏဗွန်အရိယ-ဗွေႏဗွန်တဘောက်နဝ်ꩻလဲ့ တဆက်သွူ။
• ၃။ ဗွေႏဗွန်အရိယ ကထင်ႏလွဉ်ႏထွူတဲင် ပါင်ꩻသော့ꩻဝွေꩻဗွေႏတပဲ့ꩻ ဗွေႏဗွန်ဝရသွူ။ ဗွေႏဗွန်ဝရ အလက်ထက် တနꩻစွဉ်ႏအင်္ဂလိပ် ကားလားကဖျော်လွဉ်ခမ်းကောင် သက္ကရာဇ် (၁၂၄၈)နိန်ႏတွင်ꩻကိုနဝ်ꩻသွူ။ အတွင်ꩻနဝ်ꩻ တောင်ႏကီꩻဝေင်ꩻလဲ့ တအဲဉ်ထဝ်းဒွိုန်း၊ တောင်ႏကီꩻလဲ့ ဝါင်ꩻတဟဲ့ꩻတဝ်းဒွိုန်း၊ ဝါင်ꩻဟဲ့ꩻဒျာႏ ဒုံတောင်ႏတီ၊ ပွိုးစွဉ်ႏတောင်ႏတီမွူးတန်အဝ်ႏတဲင် ဝါင်ꩻဟဲ့ꩻလွဉ်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ဆုဲင်ꩻနဝ်ꩻမꩻ အင်ႏဂလိပ်ကထင်ႏတယ်ႏဝိန်ꩻတဲင် အမဉ်ꩻတွင်ႏတေားခန်း တောင်ကြီး-တောင်ႏကီꩻနဝ်ꩻသွူ။ အတွင်ꩻနဝ်ꩻ တောင်ႏကီꩻတခြောင်ႏလွုမ်း အဝ်ႏဒျာႏ ပဌမကျောင်ꩻတန် ယိုတကျောင်ꩻလွုမ်ꩻနဝ်ꩻသွူ။
• ၄။ ဗွေႏဗွန်ဝရ ကထင်ႏလွဉ်ႏထွူဆုဲင်ꩻနဝ်ꩻတဲင် ပါင်ꩻသော့ꩻယင်းဝွေꩻဗွေႏအတပဲ့ꩻ ဗွေႏဗွန်စာရိန္ဒနဝ်ꩻလဲ့ တဆက်သွူ။
• ၅။ ဗွေႏဗွန်စာရိန္ဒ ကထင်ႏလွဉ်ႏထွူနဝ်ꩻမꩻ ပါင်ꩻသော့ꩻယင်း ဗွေႏဗွန်ယသနဝ်ꩻလဲ့ တဆက်သွူ။
• ၆။ ဗွေႏဗွန်ယသ ကထင်ႏလွဉ်ႏတောႏမူႏထွူဆုဲင်ꩻနဝ်ꩻ ပါင်ꩻသော့ꩻ ဗွေႏဗွန်ဝိရိယ ဇာႏတိ-ဝါးပျားဒုံ၊ ဝွေꩻဗွေႏနဝ်ꩻ အုံတပေါႏညတဝ်း ထွက်သဲင်ꩻခန်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
• ၇။ အဝ်ႏနဝ်ꩻထွူမꩻ ပင်ꩻသော့ꩻယင်း ဗွေႏဗွန်သုနန္ဒ၊ ဝွေꩻဗွေႏဇာႏတိနဝ်ꩻ ပင်မွိုင်ꩻနုဲင်ꩻ ထီသေင်ႏရွီး၊ အုံကျောင်ꩻခံႏသျင်ႏနဝ်ꩻ နားရီꩻကျောင်ꩻ၊ ဝွေꩻဗွေႏကလင်ꩻသွဉ်လိတ်မန်းခမ်းနဝ်ꩻ ညစွဉ်ႏ အနိန်ႏသွံဆီဗွေဗွေ၊ ဝွေꩻဗွေႏကထင်ႏအဝ်ႏမန္တလေꩻသဲင်ꩻနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻထင်ႏပါ လိတ်ချꩻပုဂ္ဂိုလ်ႏနီပါꩻတဲင် သဲင်ꩻဗွောင်လိတ်သွဉ်တွိုက်၊ နီသွံနိန်ႏကထင်ႏညတဲင်ခါ (၁၃၀၂) တရေင်သွံရျာꩻပုဲင်နီနိန်ႏကိုနဝ်ꩻ ဝွေꩻဗွေႏလွဉ်ႏတောႏမူႏခန်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
• ၈။ ဗွေႏဗွန်သုနန္ဒ ကထင်ႏလွဉ်ႏထွူဆꩻချာနဝ်ꩻ ကျောင်ꩻတကာႏ ကအဝ်ႏတွိုင်ႏပင်ႏဝင်ꩻ၊ ကအီႏပင်ꩻသော့ꩻ ပုဂ္ဂိုလ်ႏယို "နီထွံႏဗာႏမုဲင်ꩻကို" ရီရွောင်လွ၊ အဝ်ႏနဝ်ꩻထွူမꩻ စောႏတနာႏ၊ ဟွုန်လင်ꩻခန်းဒျာႏ သထုံႏတန်၊ ပို့ချသွဉ်သင် တပဲ့ꩻပေါင်ꩻ၊ ကတယ်ႏထောင်ႏကျောင်ꩻ ပုပ္ဗါရုံ၊ သုဝဏ္ဏဘူမိ သထုံႏဝိန်ꩻကို ဆရာႏတောႏဦးနရိန္ဒယို အမဉ်ꩻထန်ႏ၊ မီႏရိုꩻစောဝွေꩻဗွေႏ ခင်ႏလမ်းဇာႏတိ၊ သုဝဏ္ဏဘူမိ ဝိန်ꩻဆꩻထင်ꩻ၊ မပေါႏညာꩻလုံလင်ꩻ အဝ်ႏဝီႏဝါး၊ ရပ်မဉ်ꩻနဝ်ꩻ "တံတားဦး"တဲ့ရိုꩻ၊ ကျောင်ꩻမဉ်ꩻယိုဓမ္မကာရီ၊ နီနာꩻမီႏခီႏ လင်ꩻပါင်ꩻစင်းလꩻဒါႏ၊ အမျာꩻတကာႏ ဖြွမ်းညီႏလွ။

အဝ်ႏနဝ်ꩻထွူမꩻ တွိုင်ႏပင်ႏခန်း၊ သထုံႏပေႏသီႏသဲင်ႏခမ်း စောက်ꩻဖါးတန် ခွန်စီယင်လဲ့ သဘော်ꩻတူႏ၊ ဦးဖျူနဝ်ꩻလဲ့ သဘော်ꩻလꩻ၊ ဖေႏနေးကကျွꩻ သီလင်ꩻပင်ꩻလုဲင်း၊ မီႏထွားနုဲင်းဝွေꩻဗွေႏထာꩻမာꩻ ကလဲဉ်းခိုႏချာꩻ ရစွဉ်ႏလꩻဒျာႏသနဲ့လောင်ꩻ" နီခမ်းကောင်နဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏငါႏ၊ ဉာဏ်ႏပညာႏဒါႏ နုဲင်းဝွေꩻဗွေႏသီး၊ ထာꩻထီႏလဲ့ဆွာꩻ စိတ်ကူꩻဒါႏ၊ လောကီꩻလောကုတ္တရာႏ ပြဲ့ꩻစုံႏဟဝ်၊ စိမ်စွဉ်ႏဒေါ့ꩻဖြဝ်ႏနဝ်ꩻလဲ့ ပြဲ့ꩻစုံႏငါႏ၊ ခမ်းကောင်သာႏသနာႏ ဖေႏကလေ၊ ဝွေꩻဗွေႏမꩻသေ ထာꩻမာꩻစဲဉ်ႏ၊ စောက်ꩻဖါးခွန်စီ သီႏသဲင်ႏကထင်ႏရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ကျောင်ꩻတကာႏဦးဘိုးခင်သီးလဲ့ ယိန်းဆꩻတက်၊ ဝွေꩻသီးလဲ့နဲစ် တဖွူနက်လင်ꩻစွဉ်ႏတလဲင်ႏချင်ႏ၊ ကထင်ႏတွိုႏလင်ꩻအွိုးသူꩻကို၊ လျောက်လဝ်းခန်းနုဲင်းယိုသနဲ့လောင်ꩻ။

လျောက်လောဝ်းအုံကွံချာငါခဏ်ꩻ

ဩဗွေႏဩစောဝ်း၊ ယိုနဝ်ꩻငခါ၊ သွဉ်းတကာႏစူနုံ၊ လုံးစုံတဆီ၊ ကတူႏကီအွဉ်ႏဒင်ႏ၊ ဝုဲင်ႏထင်ႏလျောက်လဝ်း၊ ဆရာႏစဝ်းနီဗွေႏငါ၊ ယိုလဲင်ႏခါနဝ်ꩻ၊ သွဉ်းသီးအဝ်ႏလိုႏငါႏ၊ ခမ်းကောင်သာႏသနာႏ ယံကလေ၊ ပုဂ္ဂိုလ်ႏဒါႏသေ ယံကလွိုင်ႏ၊ သာႏသနာႏခြွိုင်း ပရိယတ်၊ ယံဖေႏဆꩻတက် စွုမ်ႏနီꩻဟာ၊ နီဗွေႏဆရာႏသီးခါ မီႏသညင်ꩻမꩻ၊ သွဉ်းသီးတကာႏ တကာႏမအီႏဟွုန်ဗာႏ၊ ရဟန်ꩻသံႏဃာႏ ရွစ်လိတ်ငဝ်း၊ နဝ်ꩻမꩻနီဗွေႏစဝ်းဆရာႏ ယံလက်ခံႏ၊ သွဉ်းသီးကျောင်ꩻတန် တောင်ႏကီꩻသူꩻ၊ ဗွေႏဆရာႏကျွꩻစူꩻ ထင်ႏနင်းအုံ၊ ပစ္စေꩻကွမ်ႏလွမ်ႏ သွဉ်းသီးအာႏမခံႏဒျာႏ၊ နီဗွေႏဆရာႏနန်းဗာႏတဝ်းထမုဲင်ꩻဩ။ တကာႏဖုံႏလျောက်လဝ်းထွူနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ဗွေႏဗွန်တန် ဦးနရိန္ဒလဲ့ လက်ခံႏ၊ ပင်ꩻထင်ႏခန်းတောင်ႏကီꩻကျောင်ꩻတန်ကိုꩻ မီႏရိုꩻသက္ကရာဇ် (၁၃၀၃) တရိန်သွံရျာꩻသွံနိန်ႏတွင်ꩻကို အလဲင်ႏနေးနဝ်ꩻ၊ ဝွေꩻဗွေႏကျွꩻထင်ႏဆို့ꩻခန်း ဝါႏတဝါႏနဝ်ꩻသွူ။ ဝါႏကထွိုင်ႏထန်ႏတဲင် ဝွေꩻဗွေႏလဲ့ ကျွꩻလင်ꩻချာယင်း သမ်းတနꩻခန်း ခမ်းကုဲင်ဂျပန်လွဉ်တဲင် သဲင်ꩻသတင်ꩻသုံꩻချာဒျာႏ ခင်ႏလမ်းဇာႏတိ ဓမ္မကာရီကျောင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ကထင်ႏတွိုႏခမ်းကုဲင်ဝုဲင်ꩻ သက္ကရာဇ် (၁၃၀၇) တရေင်သွံရျာꩻနွတ်ꩻနိန်ႏကို ဒဲဉ်သီႏလာနဝ်ꩻမꩻ ကျောင်ꩻတကာႏဖုံႏလဲ့ စီꩻဝွေꩻယင်းဝင်ꩻ၊ လင်ꩻပင်ꩻယင်းတလဲင်ႏတဲင် ဝွေꩻဗွေႏနမ်းလဲ့ကျွꩻထင်ႏ၊ ဝွေꩻဗွေႏဟဲ့ꩻထင်ႏပါ လိတ်ချꩻပုဂ္ဂိုလ်ႏ ဦးတိလောက၊ ဦးဓမ္မသာမိ နီပါꩻနဝ်ꩻလဲ့ ကျွꩻထင်လွဉ်ꩻအလဲင်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ခွိုင်းနဝ်ꩻမာꩻငါမꩻ ပညာႏရေꩻ၊ ကျောင်ꩻတန်အောင်ႏမျင်ႏရေꩻထွာလွဉ်လꩻခန်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။

နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဓသ၊ ဗုဒ္ဓသာသနံ စိရံ တိဋ္ဌတု သဒ္ဓမ္မော။ ဗုဒ္ဓ- လောကသွံပါꩻ၊ ဗြဟ္မာႏလူꩻလိုꩻ၊ သွံမျိုꩻစားယို၊ ဟောင်ရိုꩻပြဲင်ႏဖဲက်၊ တုတဲက်ပီဗိုန်၊ ထွꩻသွုန်နွောင်ꩻတဝ်း၊ ပဉ္စဝ်းဘုရာꩻ၊ သာသနံ-ငဝ်းငွါဆုမ္မꩻ၊ ဩဝါဒသွဉ်သင်၊ ကျင်ꩻကံသိက္ခာႏ၊ ဂန္ထဓူရ ဝိပဿနာဓူရ၊ မူလရွီးခိုႏ၊ အွိုႏနယ်ပြွဉ်းပျꩻ၊ လျꩻဖေႏအပင်၊ ဝင်ခန်းအလာႏဖုံꩻ၊ လုံꩻလင်ꩻသျုတ်သျက်၊ ဗွောင်ပက်နယ်စူꩻ၊ တဖူꩻကြုဲင်ဗောင်၊ ကာႏထောင်စွို့ꩻစွဉ်ႏ၊ အွဉ်ႏနယ်ဖေႏဒါႏ၊ စိရံ-မွူးနီꩻခန်ꩻနိန်ႏလာ၊ သွုပ်တငါထွေရဲဉ်ႏ၊ အဝ်ႏစဲဉ်ႏစဲဉ်ႏလင်ꩻ၊ ဆွာꩻဖျင်ထိုရွဲꩻ၊ စွယ်ꩻဝွယ်ꩻတောတော၊ တိဋ္ဌတု-အသက်ယံတယ်ꩻ၊ စယ်ꩻမယ်ꩻခွေါင်ခံႏ၊ ညနန်ꩻတဉ်ႏတွော့ꩻဗာႏ၊ သဒ္ဓမ္မော-မဂ်ဖိုလ်ႏနိဗ္ဗာန်ႏ၊ မွေးမှန်ႏတရာꩻယို၊ ဟောင်ရိုꩻမီႏထီႏမꩻ အီႏလꩻလွဉ်ဗာႏ၊ ထာꩻချံꩻသာႏထွူဩ။

တောင်ႏကီꩻဝိန်ꩻကို ကျောင်ꩻတန်မွဉ်ခြဲင် တယ်ႏထောင်ႏဖျင်တသာ

ကောတယ်ႏအစတွိုင်ႏပင်ႏဆွေꩻနွေꩻဝင်ꩻ နိန်ႏလာနဝ်ꩻကောင်း သာႏသနာႏသက္ကရာဇ် (၂၄၉၀) နီရေင်လစ်ꩻရျာꩻကွတ်ꩻဆီဗွေနိန်ႏ၊ ကောဇာသက္ကရာဇ် (၁၃၀၈) တရိန်သွံရျာꩻသွစ်ꩻနိန်ႏကို၊ လာဒဲဉ်စေင်ဆန်ꩻ (၃)သွံနီꩻ၊ ဝွေꩻသီးဗွေႏသွံပါꩻ အမဉ်ꩻတောႏကပါလယို တွိုင်ႏပင်ႏလွဝင်ꩻ ကျွꩻထင်ႏလျောက်လဝ်း ဆရာႏတောႏဗွေႏဗွန်ဖြားကျောင်ꩻတန်မွဉ်ခြဲင် ဝိန်ꩻတောင်ႏကီꩻကို နီꩻနော်ꩻရီဖြောင် ပါတွမ်ႏတကာႏဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။

တွိုင်ႏပင်ႏခန်ꩻ ဝိန်ꩻတောင်ႏကီꩻကို

ကျောင်ꩻတန်မွဉ်ခြဲင်ယို ယံကထွာ၊ ပအိုႏအမျိုꩻသာꩻကျောင်ꩻ ကျံႏပေါင်တယ်ႏစ၊ ဗွေႏဗွန်ပဏ္ဍိတ ကျောင်ꩻနောင်ကာꩻ၊ ထမ်းဘုရာꩻကျောင်ꩻ ဗွေႏဗွန်ဉာဏ၊ ကျောင်ꩻဝင်ႏယ ဗွေႏစင်ꩻကုမ္မာႏ၊ ဝွေꩻသီးဗွေႏသွံပါꩻ၊ ညီႏညာရီရွောင်၊ တွိုင်ႏပင်ႏလွဝင်ꩻ၊ အချင်ꩻချင်ꩻယူႏခံႏ၊ မွေးမန်ႏသဘော်ꩻလꩻ၊ နဝ်ꩻမꩻဆရာႏတပဲ့ꩻသွံပါꩻ၊ ကျွꩻကာထင်ႏထေ့စူꩻ၊ ဝိန်ꩻတောင်ႏကီꩻဖူꩻတဲင်၊ ကျောင်ꩻမွဉ်ခြဲင်ကို၊ ဗွန်ထိုထေရ်ႏကျောႏ၊ ဆရာႏတောႏဦးနရိန္ဒ၊ အထျꩻဒွိုသောင်၊ အုံခွမ်ꩻငပျာႏ၊ အလ္လာပသလ္လာပ၊ ဒေါ့ꩻလွဖြဝ်ႏရိုꩻ၊ လုဲင်မျိုꩻအာစား၊ အုံပဆားယွုတ်ꩻသဝ်ꩻ၊ နဝ်ꩻမꩻဝွေꩻသီးဗွေႏ၊ ထာꩻရေႏရွယ်ႏအဝ်ႏလွဉ်၊ အွဉ်ဝင်ꩻလျောက်လဝ်း။

လျောက်လဝ်းခဏ်ꩻ

ဩဗွေႏဩစဝ်း၊ ယိုနဝ်ꩻခါလဲင်ႏ၊ ယွော့ဒဲင်စူလောင်ꩻ၊ ဗိုထောင်ꩻမတ်ပီ၊ လီးတဆီစူနုံ၊ ရွမ်းတဗုံအွဉ်ႏဆွိုင်ꩻ၊ ဗိုမွံꩻဟတ္ထာႏ၊ ပဒုမ္မာႏကဝ်ႏတုဲင်၊ ဟဝ်သုဲင်ယွော့ထင်ႏ၊ အွဉ်ႏဒင်ႏကတူႏကီ၊ ဝုဲင်ႏအီလျောက်လဝ်း၊ ဆရာႏစဝ်းဝိသုဒ္ဓိ၊ ပဏ္ဍိကလျာဏ၊ သီလဝန္တ၊ ဂုဏဝန္တ၊ ပညာဝန္တ၊ ထေရ်ရပုဂ္ဂိုလ်ႏ၊ ပအိုဝ်ႏမျိုꩻကိုႏယံ၊ သဲဉ်အန်ဗဟု၊ လုဲင်စုမျိုꩻအာ၊ ချာငါနီပြက်ꩻ၊ သံႏသရာႏစဲင်းသေ၊ လေတိုဟင်းလင်း၊ သျင်ꩻလျင်ꩻဖြွောင်ႏဖြီႏ၊ ထီႏရီးမွူးလာ၊ တထာတသောင်ꩻ၊ ကျိုꩻကျောင်ꩻသွူးဆ၊ နယ်ပျꩻဖေႏဒါႏ၊ တပဲ့ꩻတာႏပွန်းရင်ꩻ၊ ယံတွင်ꩻယိုခါ၊ သွဉ်းသီးကထွာတပဲ့ꩻပေါင်ꩻ၊ တောင်ꩻပြန်ႏလျောက်လဝ်း၊ ဗွေႏစဝ်းဆရာႏ၊ သောတာႏနားခံꩻ၊ နာႏခံႏစံꩻယူႏစွေး၊ အမွေးအမာႏ၊ မီႏပါဒါႏလဲ့ခါ၊ ဆရာႏနီဗွေႏ၊ ယံဖေႏသယ်ꩻခံႏ၊ အွဉ်ႏမွုန်းအရေꩻ၊ တံႏဘေꩻယွုန်းယေား၊ တပဲ့ꩻတောႏသွဉ်းသီးခါ၊ ကပါလွဉ်ဆန္တ၊ ဝိသေသအကျောင်ꩻထူꩻ၊ ထာꩻစိတ်ကူꩻနဝ်ꩻကောင်း၊ တောင်းကြီးဝိန်ꩻကို၊ ကျောင်ꩻမွဉ်ခြဲင်ယိုခါ၊ ယံကထွာဗဟိုရ်ႏ၊ ပအိုဝ်ႏအမျိုꩻသာꩻကျောင်ꩻ၊ ဗွောင်လိတ်သွဉ်တွိုက်တဲင်ခါ၊ ပအိုဝ်ႏခြာပရိယတ်၊ ပဋိပတ်သာႏသနာႏ၊ ရောင်ႏဝါႏယံကတင်ႏ၊ လေလင်းထွန်ꩻကာꩻ၊ ညဆွာꩻနိန်ႏလာ၊ သွုပ်တငါထွေရဲဉ်ႏ၊ စီႏစဲဉ်ႏထွꩻဗွို့ꩻဝင်ꩻ၊ လီꩻလင်ꩻစိုးပန်၊ လယ်လန်လက်ထက်၊ တိုꩻတက်လွဉ်ထင်ႏ၊ စွိုးဆင်ႏလာဆန်ꩻ၊ ပန်ဝိုန်ချာငါ၊ ကောင်ခြာရပ်ကွက်၊ ထာꩻနစ်သက်ယံအဝ်ႏ၊ စူဖွို့ꩻဟဝ်တဒေါင်၊ ယံကထောင်စူꩻဗာႏ၊ တဖူꩻသာႏကြုဲင်ကြောင်း၊ လောင်းခြောင်လျောက်လဝ်း၊ ဆရာႏစဝ်းနီဗွေႏ၊ ဝွေႏဖန်ႏထွားအျာ၊ စိဉ်ꩻစာꩻယူႏထင်ႏ၊ ချင်းလꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻ၊ ဖြုဲင်ꩻနယ်မိန်းလင်ꩻ၊ တပဲ့ꩻရင်ꩻသွဉ်းသီး၊ စွုမ်ႏပီးစွုမ်ႏပါꩻ၊ ယံကနာႏခံႏဗာႏ၊ ဆရာႏတောႏဗွေႏဩ။

ဆရာႏတောႏမိန်းခဏ်ꩻ

သာႏဓု သာႏဓု သာႏဓု၊ ဟဝ်မို့ဗွေႏသီးကလဝ်း၊ ဟဝ်မို့ꩻစဝ်းသီးကလျောက်၊ ထောက်ခံႏဖေႏအာႏ၊ မွေးငါႏလဲဉ်းသွူဩ၊ ခေါးခဲ့သေႏချာႏ၊ ကျံႏဒါႏစိတ်ကူꩻမော်၊ နပ်တောပုဂ္ဂိုလ်ႏ၊ သꩻအလိုႏထာꩻယူႏ၊ စိတ်ကူꩻမဖြောင်ကြွို့ꩻ၊ တဖူꩻစွို့မဲဉ်ႏခြောင်ꩻ၊ ကျိုꩻကျောင်ꩻလောက၊ ဓမ္မသံႏသရာႏ၊ သာႏသနာႏစီꩻပွာꩻ၊ ဖေႏကထွန်ꩻကာꩻမာꩻဆꩻတက်၊ အရပ်ခမ်းကောင်၊ တောင်ႏကီꩻဝိန်ꩻကို၊ ပအိုႏအမျိုꩻသာꩻကျောင်ꩻ၊ တယ်ႏထောင်ႏကွီးဆို့ꩻ၊ ပလို့ꩻရွီးခိုႏ၊ ဗွန်ထိုဘုရာꩻမျတ်၊ ပရိယတ်ပဋိပတ်သာႏသနာႏ၊ ဂန္ထဓူရ၊ ပဓာနအွဉ်ႏအထျꩻ၊ နဝ်ꩻမꩻဝိပဿနာဓူရ၊ ထုမ်းလွဉ်ꩻလွဖဲ့ꩻချာ၊ ယိုခါဗွေႏသီးအကျံႏ၊ အံႏဖြာႏခီႏယော်ꩻ၊ အံႏဪꩻဝံꩻသာႏ၊ တလို့ဒါႏတဝ်း၊ ခွေစဝ်းလွုမ်ꩻမကာႏ၊ မီႏထွာဘုရာꩻပဉ္စဝ်း၊ ကအဝ်ႏနေလိုꩻခမ်း၊ ထာꩻကျံႏနုဲင်းယိုခါ၊ ဘုရာꩻငါခင်ႏထျꩻ၊ လꩻထွူထာတံဆိပ်၊ ဗျာဒိတ်တလဲင်ႏချင်ꩻ၊ ပစ္စုပ္ပန်လောက၊ အတိတ်ဘဝနုဲင်းမုဲင်ꩻ၊ ဟော်ꩻခြုဲင်းနယ်ဖေႏ၊ တန်ပေႏတကာႏ၊ အမျာꩻနဝ်ꩻသွူ။ နင်းဟွူဗွေႏသီးထာꩻကျံႏ၊ အောင်ႏမျင်ႏမွိုင်မွိုင်၊ ထွူပြွိုင်လꩻယိုꩻယိုꩻ၊ ကျိုꩻစာꩻလုလ္လ၊ ဝီရိယသောင်ႏသာ၊ မာꩻလွကုဲင်းကုဲင်း၊ သွောင်ရုင်းသꩻဟန်၊ ထာꩻမာꩻတန်လဲ့ မတ်ထာꩻမာꩻပေႏ၊ ရေႏဆောင်ႏအွဉ်ႏသꩻ၊ ဖေႏကထွူလꩻငါ၊ သီငါလဲ့ယဝ်း၊ တခံႏတဝ်းဆွတ်ꩻချာ၊ သောင်ႏသာကျိုꩻစာꩻ၊ အဝ်ႏမာꩻပီးယို၊ လိုꩻခိုထာꩻကျံႏ၊ ခံႏတျက်တားတရုဲင်၊ ဗိုန်ဟန်သꩻရုဲင်း၊ မီႏမာꩻနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ၊ စဝ်းသီးထာꩻကျံႏ၊ အီႏအောင်ႏမျင်ႏဟံးမွိုင်၊ ထွူပြွိုင်ယိုꩻတစိꩻထွူဗွေႏဩ။

ရီဖြောင်ကျောင်ꩻတကာႏဖုံႏခဏ်ꩻ

နဝ်ꩻထွူမꩻ ဝွေꩻသီးဗွေႏသွံပါꩻလဲ့ ရီရွောင်ဖြောင် တွိုင်ႏပင်ႏယင်း ကျောင်ꩻမွဉ်ခြဲင်တကာႏ ဦးဘိုးခင် ဆရာႏဝဏ္ဏ ထွက်စုံစတွမ်ႏ ဝွေꩻသီးတကာႏအမျာꩻဖုံႏဆꩻငါ။ "အွိုးတကာႏသီးဟွေး၊ တကာႏသီးကျောင်ꩻလီꩻနဝ်ꩻလဲ့ မေႏခိုးလဲဉ်း ခမ်းကုဲင်ဂျပန်တွင်ꩻနဝ်ꩻကာႏတဲင် မွိုင်မွိုင်ကြွိုင်ကြွိုင်ဖေႏနေးကျောင်ꩻတန်ဖြုံႏ ကထွိုင်ႏနွောင်ꩻယင်းနဝ်ꩻ နီထာꩻရေႏရွယ်ႏ အဝ်ႏနုဲင်းယိုသနဲ့တကာႏ။ နေးတွမ်ႏန၌ပအိုဝ်ႏအမျာꩻအာႏတဲင် မီႏအွဉ်ႏထွာစွဉ်ႏ ပအိုဝ်ႏအမျိုꩻသာꩻ သံႏဃာႏဗဟိုရ်ႏဌာႏန လိတ်သွဉ်တွိုက်ကျောင်ꩻနဝ်ꩻ အီႏအောင်ႏမျင်ႏမွိုင်သနဲ့တကာႏ။ ကွဲႏတွော့ꩻ တကာႏသီးသဘော်ꩻအီႏလꩻဒါႏနေမကောင်း လဝ်းနယ်စံꩻမွိုင်"။ နဝ်ꩻထွူမꩻ ကျောင်ꩻတကာႏ ဦးဘိုးခင် ဆရာႏဝဏ္ဏစတွံ တကာႏအမျာꩻဖုံႏနဝ်ꩻလဲ့ "ဟဝ်ငါႏဗွေႏ၊ ဟဝ်ငါႏ၊ နီဗွေႏသီးမီႏအွဉ်ဟိုတယ်ႏထောင်ႏမာꩻလွေꩻဒါႏ ပအိုဝ်ႏအမျိုꩻသာꩻ သံႏဃာႏဗဟိုဌာနလိတ်သွဉ်တွိုက်ကျောင်ꩻ အစဲဉ်ႏအဆက်နဝ်ꩻ နီသွဉ်းသီးတကာႏ ဟွုန်ဟဝ် သꩻဘော်ꩻလꩻငါႏထွူနဲ့ဩ"လဝ်းလွထွူနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ဦးဘိုးခင်လဲ့ ခံႏခန်း ပသီႏဗွာအသꩻအီတာႏနဝ်ꩻထွူ။ နဝ်ꩻထွူမꩻ တွိုင်ႏပင်ႏယင်း တွမ်ႏခွန်စီ စဝ်းဖါးသထုံႏသီႏသဲင်ႏနဝ်ꩻတဲင် စဝ်းဖါးခွန်စီလဲ့လဝ်းချာ "အွဉ်ႏထွာခန်းမွိုင်မွိုင်ဗွေႏ၊ သေင်ႏတကိစ္စ ခွေသွဉ်းတကာႏ အာႏမခံႏဒျာႏဗွေႏဩ၊ ကွယ်ႏတွော့ꩻ နီမာꩻပြွိုင်ပြွိုင် မာꩻထွိုင်ႏမွိုင်တဝ်းထာꩻ" လဝ်းချာထွူနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ဆုဲင်ꩻနဝ်ꩻနိန်ႏပေါင်ꩻမပေါႏည ဝွေꩻသမ်းလဲꩻထိုꩻဒျာႏတဲင် သေင်ႏလဲ့တလꩻထွာတဝ်း၊ အဝ်ႏကုဲင် အမာဆꩻချာ လူႏယင်းရွဉ်တသောင်ꩻနဝ်ꩻထွူ။

ဝံꩻမျောက်ဝံꩻသာႏခဏ်ꩻ

ဆရာႏတောႏဗွေႏစဝ်း ငဝ်းမိန်းချꩻပုံႏ တွမ်ႏတကာႏသီး ကလဝ်းပုံႏ၊ ကောအုံနာႏခံႏသား ကျောင်ꩻနောင်ကာꩻ ဦးပဏ္ဍိတ၊ ဝင်ႏယကျောင်ꩻ စင်ꩻကုမ္မာႏ၊ ထမ်းဘုရာꩻကျောင်ꩻ ဦးဉာဏ သွုန်ႏသꩻဟွုန်နိစ်သက်၊ အာႏတက်လဲင်ꩻတဖြွတ်ꩻ၊ လောႏထွတ်ꩻလီလာ နမ်းတဗာႏလုမ်း၊ လဲင်ꩻဖူးစွုမ်းပွို့ပ၊ ဖြွို့ဖြဖြင်းဖြွီႏ၊ မဲ့လဲင်ꩻအဝ်ႏထီႏတမွာမွာ၊ ကျောင်ꩻတသာအဝ်ႏသော့ꩻစူꩻ၊ မဲ့ခူꩻအကို၊ စွုမ်းသွိုꩻအာႏရꩻ၊ သွုန်ႏသꩻစွယ်ꩻလံꩻ၊ ရဟန်ꩻသာႏမဏေႏ၊ သျင်ႏပေႏမစင်ꩻ၊ ထင်ႏလင်ꩻလွေꩻသဲင်ꩻ၊ ငလဲင်ꩻဖုဲင်းလုဲင်၊ ဟဝ်သုဲင်ထီႏသော့ꩻ၊ ဗော့ꩻဆော့ꩻမဲ့ကို၊ နားယိုလဲ့အဝ်ႏဟွုန်တမွာ၊ တရာꩻလိတ်ငဝ်း၊ သင်ႏလဝ်းအောႏအောႏ၊ ဆောႏဆာႏဒေါ့ꩻရောင်၊ ကျောင်ꩻသောင်ကျောင်ꩻကီ၊ ဖြေႏရီပျဿနာႏ၊ ပုစ္ဆာႏခဏ်ꩻလဲ့အခေါ်ခေါ်၊ လုဲင်တော်အာစား၊ မဲ့နားအကို၊ နုဲင်းယိုဟွုန်ထီႏ၊ ဝွေꩻသီးဗွေႏသွ့ပါꩻ၊ အာႏရုံႏစွယ်ꩻလံꩻ၊ ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻတရာꩻ၊ သံဃာနုဿတိ၊ မိမိထွာအီ၊ နမ်းကီရိုꩻဗာႏ၊ ဝံꩻသာႏဟွုန်ကျွိုက်၊ ယိုတခြွိုက်အီႏအောင်ႏ၊ ကျံႏပေါင်ရော့ꩻရော့ꩻ၊ ဒေါ့ꩻတောႏဖြဝ်ႏလွ၊ ငရောင်တခါႏ၊ နိစ်သက်ငါႏလွိုးနမ်း၊ ခမ်းကောင်ပအိုဝ်ႏ၊ လိုꩻမျိုꩻအကျောင်ꩻ၊ စုပေါင်ꩻထွာညီꩻ၊ ဝိန်ꩻတောင်ႏကီꩻကို၊ ယိုတခြွိုက်အီႏကျောႏ၊ တောႏတောႏသတင်ꩻ၊ နဝ်ထင်ꩻတွို့ꩻကွဉ်ႏ၊ တွင်ႏစွဉ်ႏဟိုဟို၊ လိုꩻမျိုꩻထင်ႏသျာꩻ၊ ပါꩻလဲ့သေငါꩻလွဉ်၊ အွဉ်ယိုတမဝ်း၊ တဖြဝ်းမူႏမာႏ၊ ဝွေꩻထွာနုဲင်းမုဲင်ꩻ၊ အလုဲင်ꩻရော့ꩻတဉ်ႏချာ၊ မဟာမစာႏ၊ နိန်ႏဟာကရီးတွင်ꩻ၊ သွိုꩻသွင်ႏဒေါ့ꩻင၊ မွန်းလွအံႏအွို၊ သောင်ဒွိုဆရာႏတောႏ၊ ထေရ်ႏကျောႏဦးနရိန္ဒ၊ အုံခွခင်ႏထျꩻ၊ ကိစ္စထင်ႏထွူယဝ်း၊ လျောက်လဝ်းတောင်ꩻပြန်ႏ၊ ခံႏမေတ္တာႏသဲင်ꩻခွုန်ꩻချာ၊ ဒွေါင်ႏဆွာꩻခရီး၊ တောင်ႏကီယိုတွမ်ႏနောင်ကာꩻ၊ ဗော့ꩻညာꩻနဝ်ꩻနပ်စဲဉ်ႏ၊ တဆီသွံမဲင်ႏတဖူꩻ၊ ကျွꩻသဲင်ꩻစူꩻခီႏတောႏ၊ တေဇောမေႏအာ၊ ဝါယောထွာပင်ႏ၊ ဒဲင်ခင်ႏထွူပြွိုင်၊ ဖွီမွိုင်လဲက်ꩻသဲက်ꩻ၊ ဧခဲစ်လင်ကန်ꩻ၊ မတန်ꩻသူႏသေ၊ လွေꩻထာꩻစဟဝ်၊ အဝ်ႏဖျဝ်သဲင်ꩻယင်း၊ ခင်ႏလမ်းလီꩻကျောင်ꩻကို၊ တပေါႏရိုꩻတဝ်းကွိုနဲးလောင်ꩻ။

စိဉ်ꩻစာꩻခဏ်ꩻ

ဗွေႏဗွန်နောင်ကာꩻ၊ ကိန်ꩻတလွာꩻဗေင်ႏထွိုင်ႏ၊ ကဟွုန်သဲင်ꩻဒါႏ၊ ဆရာႏတောႏငဝ်းငွါမိန့်၊ ဗွို့ꩻတဉ်ႏစွယ်ꩻခြꩻ၊ သွုန်ႏသꩻအဖူꩻ၊ စိတ်ကူꩻယူႏလꩻ၊ အံႏအွꩻမီႏဗေင်ႏ၊ အွဉ်ႏတဖေင်ꩻဖိုတဝ်း၊ အုံအဝ်ႏစိဉ်ꩻစာꩻ၊ အီႏမာꩻပီးမုဲင်ꩻ၊ အလုဲင်ꩻဖေႏကရော့ꩻရံႏ၊ ကျံႏစဲႏယူႏဟာ၊ ချာငါချင်းချေႏ၊ ဖေႏကထွာလꩻမွိုင်မွိုင်၊ တွိုင်ႏပင်ႏချာသꩻ၊ နဝ်ꩻမꩻထာꩻစိဉ်ꩻစာꩻ၊ တပါꩻချာဖြောင်တို၊ တအိုခြူႏဟင်းလင်း၊ နဝ်ထင်ꩻတွို့ꩻကွဉ်ႏ၊ ထီႏစွဉ်ႏလို့စင်၊ တင်ꩻလုဲင်သံႏဃာႏ၊ ဆရာႏတောႏပေါင်ꩻ၊ စွုမ်ႏကျောင်ꩻပင်ꩻလွဉ်လို့၊ ခြွဉ်းစုထွူဝင်ꩻ၊ အချင်ꩻချင်ꩻရီရွောင်၊ တွိုင်ႏပင်ႏနဝ်ꩻမꩻ၊ ကရအီႏမွေး၊ ခွေတဖြာꩻဒျာႏလဲ့ခါ၊ ထွာထီထွာခမ်းနွောင်ꩻမွေးတဝ်း၊ စဝ်းသံႏဃာႏတောႏပေါင်ꩻ၊ စွုမ်ႏကျောင်ꩻဗွေႏသီး၊ မီႏထူႏလွတာႏဝွန်ႏမꩻ၊ အီႏထွာလꩻထာꩻမာꩻ၊ စိဉ်ꩻစာꩻယူႏသေ၊ ဖြောင်လေထွိုင်ႏထီႏ၊ ဖြွောင်ႏဖြီႏခန်းမꩻ၊ ကျွꩻလွေꩻထေ့စူꩻ၊ ဘိက္ခူဉာဏ၊ ဝိဟာရကျောင်ꩻထမ်း၊ ခြုဲင်းသမ်းထာꩻယူႏ၊ စိတ်ကူꩻလꩻလွဉ်၊ အွဉ်ႏဒေါ့ꩻနယ်ထန်ႏ၊ မွေးမန်ႏနေကောင်း၊ လောင်းခြောင်ခွေသွဉ်း၊ အွဉ်ႏဒေါ့ꩻလဝ်းပျꩻ၊ နီဗွေႏသဘော်ꩻ၊ မနော်ꩻအဝ်ႏနုဲင်းမုဲင်ꩻ၊ ဖြုဲင်ꩻနယ်ခြုဲင်းပျꩻ၊ ဦးဉာဏလဲ့ခါ၊ နီဗွေႏထာꩻယူႏ၊ စိတ်ကူꩻစိဉ်ꩻစာꩻ၊ မွေးငါႏလဲဉ်းသွူ၊ နင်းဟွူကထွာလꩻမွိုင်၊ ပြွိုင်ပြွိုင်နဝ်ꩻရာꩻ၊ မာꩻခန်းယိုခါမꩻ၊ အီထွာလꩻမတဝ်း၊ ဒေါ့ꩻလဝ်းတွိုင်ႏပင်ႏ၊ အချင်ꩻချင်ꩻနီပါꩻ၊ ချာငါဒေါ့ꩻဖြဝ်ႏ၊ ပြန်ႏလဝ်းခွုန်ꩻဖေႏ၊ ဗွေႏဗွန်ပေႏနောင်ကာꩻ၊ နဝ်ꩻကနီဗွေႏမနော်ꩻ၊ သဘော်ꩻမီႏအဝ်ႏလဲ့၊ ယိုခါခဲ့ꩻကျွꩻထင်ႏတောင်ႏကီꩻ၊ ရီဆရာႏတောႏအခွင်ꩻ၊ ဖိစ်ပင်ꩻစွဉ်ႏသံႏဃာႏ၊ စောင်းတသေႏချာႏတဝ်းနဲ့၊ ဦးဉာဏလဲ့ခါ၊ တထွာတဝ်းမုဲင်ꩻ၊ ဆုဲင်ꩻဆုဲင်ꩻအွဉ်ႏအွဉ်ႏ၊ လွေꩻစွဉ်ႏယိုခါ၊ ဆရာႏတပဲ့ꩻလꩻသွꩻ၊ ကျွꩻထင်ႏတောင်ႏကီꩻကို၊ ဗွန်ထိုဆရာႏတောႏ၊ ထေရ်ႏကျောႏဦးနရိန္ဒ၊ ခင်ႏထျꩻဒွိုသောင်၊ လဝ်းဖြောင်ကွီအခွင်ꩻ၊ သျင်ꩻလျင်ꩻဖြွောင်ႏဖြွ၊ အွဉ်ႏစွꩻထွူတဲင်၊ စီႏစဲဉ်ႏစွဉ်ႏလိတ်၊ ကအီႏဖိစ်ပင်ꩻသံႏဃာႏ၊ စီႏလွာႏတဲမ်းနေးလိတ်၊ ဖိစ်ပင်ꩻနဝ်ꩻမꩻ၊ သꩻယူႏတဲင်ခါ၊ ထမ်းဘုရာꩻဦးဉာဏ၊ ယꩻထူႏကံတာ၊ စေးဗွာအလောင်း၊ တဲမ်းဆောင်းကတဆင်ႏ၊ ထင်ႏတွိုႏနဝ်ꩻမꩻ၊ ဒင်ႏပျꩻဆရာႏတောႏ၊ ဟော်ꩻနယ်ဖတ်ပျꩻ၊ ကျနသေႏချာႏ၊ အမာႏအရော့ꩻ၊ ဖျင်သော့ꩻထွူခါ၊ လွေꩻထွဉ်ႏဦးဝါရှိန်ပုံနိပ်တိုက်၊ တခြွိုက်ချင်ꩻ၊ ပင်ꩻစွဉ်ႏသံႏဃာႏကွိုနဲးလောင်ꩻ။

ဖိစ်ပင်ꩻဗွောင်အစီꩻဝွေꩻ လွိုက်နာယကတွမ်ႏအစွိုꩻခန်ꩻ

ဖိစ်ပင်ꩻခဏ်ꩻ

ဩဗွေႏဆရာႏ၊ သံႏဃာႏဗွေႏစဝ်း၊ ယိုနဝ်ꩻဗွေႏဗွန်ဦးဉာဏ၊ ပဏ္ဍိတဗွေႏဗွန်နောင်ကာꩻ၊ ဟတ္ထာဗိုမွံꩻ၊ အွဉ်ႏဆွုမ်ႏကန္တော့ꩻ၊ ကဝ်ႏစော့ꩻမတ်ပီ၊ ကတူႏကီအွဉ်ႏဒင်ႏ၊ ဝုဲင်ႏထင်ႏလဝ်းဟွုန်၊ ဗွန်တန်ထေရ်ႏကျောႏ၊ ဆရာႏတောႏဗွေႏဩ။ ကျောင်ꩻလံꩻခရာႏ။ ။ လဝ်းဗာႏနဝ်ꩻကောင်း၊ တောင်ႏကီꩻဝိန်ꩻကို၊ ကျောင်ꩻမွဉ်ခြဲင်ယိုခါ၊ ပွိုးထွာလဲဉ်းဗုံးဆာႏ၊ ဟံႏယာႏလွုမ်ꩻအဝ်ႏကွဲး၊ ခုဲင်ႏခဲ့ကောအုံ၊ ဗွေႏဗွန်ဆရာႏတောႏ၊ မဲ့ꩻတဲင်သꩻတပျောႏတဝ်း၊ ယိုနဝ်ꩻလဲင်ႏခါ၊ သွဉ်းသီးကောထွာခမ်းသား၊ ဇာႏတိလိုꩻလီꩻ၊ ညီႏညာꩻတွိုင်ႏပင်ႏ၊ ဖြွမ်းဝင်ꩻရီရွောင်၊ ကျံႏပေါင်ရော့ꩻရာꩻ၊ အီႏမာꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻ၊ အလုဲင်ꩻယံကသေ၊ ထေနယ်လွဝင်ꩻ၊ အချင်ꩻချင်ꩻဝါႏစာႏ၊ ယံကဟွုန်ဗာႏညီꩻရဝ်း၊ စဝ်းသီးလဲ့ခါ၊ သွဉ်းသီးယာတ၊ သမဂ္ဂသံႏဃာႏ၊ ယံကထွာဗာႏလွောင်ႏဗူႏ၊ ညီႏကူႏရွံးထေ့၊ ယံကဝေ့ꩻလꩻဝင်ꩻ၊ စွိုးဆင်တဖြွီꩻ၊ လွေꩻညီꩻတလီးချင်ႏ၊ စီႏရင်ႏထပ်ခြာ၊ တယ်ႏတသာယင်းကျောင်ꩻ၊ ပအိုဝ်ႏပေါင်ꩻသံႏဃာႏ၊ မီႏနေးအာႏတရန်၊ ယမ်းကန်ငင်ႏထွို့ꩻ၊ တဖူꩻစွို့ꩻကြုဲင်ဗောင်၊ လိတ်သွဉ်တွိုက်ပရိယတ်၊ တိုꩻတက်တင်ႏလင်း၊ စွိုးဆင်မွူးလာ၊ ယံကထွာမူလ၊ အစထျꩻထောင်ꩻ၊ သံႏဃာႏပေါင်ꩻဗွေႏသီး၊ မီႏတွိုႏသက္ကရာဇ်၊ ၁၃၀၈-တရေင်သွံရျာꩻသွစ်ꩻဗာႏ၊ ဒဲဉ်စေင်လာဆန်ꩻ၊ တွိုႏမန်ႏတဆီလစ်ꩻနီꩻဟာ၊ ဆရာႏတောႏနီဗွေႏ၊ ယံဖေႏခီႏမျောက်၊ ကျွꩻရွစ်တွိုႏစူꩻ၊ ကျောင်ꩻဖူꩻမွဉ်ခြဲင်၊ တွိုႏတဲင်တဆီငတ်ꩻသာ၊ လာဗွေအနီꩻ၊ စီꩻဝွေꩻအီႏဗွောင်၊ ရီရွောင်တွိုင်ႏပင်ꩻ၊ ကျောင်ꩻတန်ကိစ္စ၊ သဘော်ꩻလꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻ၊ ဒေါ့ꩻဖြုဲင်ꩻထေနယ်၊ ဖဖြယ်ဖန်းပွန်း၊ ဝွေꩻဖေႏစိဉ်ꩻစာꩻ၊ ပဲင်ႏချာꩻဇာႏနာႏ၊ ဆရာႏတောႏဗွေႏသီး၊ ခီႏမျောက်ယံကျွꩻ၊ ရွစ်ဗꩻဖျော်လွ၊ မုက္ချမွေးမန်ႏ၊ ဧကန်ႏတဗာႏ၊ ဆရာႏတောႏဗွေႏဩ။

ဗွောင်အစီꩻဝွေꩻခဏ်ꩻ

သက္ကရာဇ် တရေင်သွံရျာꩻသွစ်ꩻဗာႏ၊ လာဒဲဉ်စေင်ဗွေနီꩻ နားရီႏသွစ်ꩻဆင်ႏဒုံႏတဲင် ကျောင်ꩻမွဉ်ခြဲင်အကို ပအိုဝ်ႏသံႏဃာႏ ပါꩻပေါင်ꩻတရျာꩻ ဗွောင်ခန်းအစီꩻဝွေꩻသွူ၊ အစီꩻဝွေꩻကို ယွော့ထိုမျောက်တင်ႏ ကဒင်ႏဥက္ကဋ္ဌနဝ်ꩻ ဗွေႏဗွန်ဖြားနောင်စင်း၊ အကျိုꩻဆောင်ႏနဝ်ꩻ ဗွေႏဗွန်နောင်ကာꩻ အွဉ်ႏခါꩻမျောက်ပင်ႏ ဒင်ႏထွူသွူတဲင် ကျောင်ꩻမွဉ်ခြဲင် ဖေႏကထွာ အတသာနဝ်ꩻရာꩻ အီႏမာꩻပီးမုဲင်ꩻ ဟော်ꩻခြုဲင်းထန်ႏဗာႏသွူ။

ဥက္ကဋ္ဌဆရာႏတောႏမိန့်ခဏ်ꩻ

ဩဗွေႏစဝ်းသီး၊ နီဗွေႏတွမ်ႏခွေသွဉ်း၊ ကကျွꩻလွဉ်မော့ꩻဗာႏဝင်ꩻ၊ အတွင်ꩻဟန်ႏနီꩻယို၊ ဟောင်ရိုꩻအဆင်ႏရော့ꩻ၊ ခွဲမော့ꩻတော်ကျုံႏ၊ ကအီႏဆွုမ်ႏဗာႏဝင်ꩻ၊ အတွင်ꩻကလဲဉ်းချာ၊ အမဉ်ꩻပေႏငါလဲ့မဟွုန်ဗာႏ၊ လိုꩻနမ်းအွဉ်ႏညာꩻညာꩻ၊ အီႏသေငါꩻဗာႏဝင်ꩻလဲ့နန်ꩻငါႏ၊ သံႏဃာႏချင်ꩻကပီ၊ တထီႏဗာႏလွတဝ်းဝင်ꩻ၊ ယံတွင်ꩻယိုခါလဲင်ႏ၊ အခိန်ႏမဲဉ်ႏအခါႏရော့ꩻ၊ ခွဲမော့ꩻဝင်ꩻယိုတခြွိုက်၊ အငိုꩻထွိုက်တန်ႏအာ၊ ခွုင်းယိုမာꩻငါ၊ ကျိုꩻစာꩻပို့လွဝင်ꩻမေတ္တာႏ၊ သံႏဃာႏတောႏနီသွဉ်းသီး၊ စွုမ်ႏပီးစွုမ်ႏပါꩻ၊ ကျွꩻကာရွစ်ဖြ၊ ဝိဟာရမွဉ်ခြဲင်၊ ယိုခါလဲင်ႏနဝ်ꩻရာꩻ၊ ထာꩻလင်တမွေးတဝ်းဩ။ ပွိုးစောကျောင်ꩻတန်ယို၊ ထွာလို့လဲဉ်းဗုံးဆာႏ၊ အဝ်ႏကုဲင်ဖါႏလွုမ်ꩻလဲ့၊ နီသွဉ်းသီးမဲ့ကလ၊ အဝ်ႏထီႏလွစွုမ်ႏပါꩻပါꩻ၊ ပငါပရာꩻသွူဩ။ ပေါႏမီႏတွတ်အစ၊ ကျောင်ꩻပဌမယို၊ ပအိုဝ်ႏကျောင်ꩻစဲဉ်ႏဆက်၊ သွုပ်ဆက်ထွေရဲဉ်ႏ၊ အဝ်ႏစဲဉ်ႏတွိုႏလွဉ်၊ နီသွဉ်းသီးစူ၊ အစီꩻဝွေꩻဖူꩻယိုနဝ်ꩻ၊ စဝ်းသီးမဲ့ကလ၊ အဝ်ႏထီႏထွꩻဒျာႏ၊ ဖါႏပြုံႏဖေႏကထွာချာ၊ ကျောင်ꩻတသာနဝ်ꩻရာꩻ၊ တာႏဝွန်ႏအဝ်ႏဒင်ႏဒွါႏ၊ နီပအိုဝ်ႏသံႏဃာႏအလောင်း၊ ကျောင်ꩻယိုဖေႏကထွာ၊ အီႏမာꩻဗာႏနုဲင်းမုဲင်ꩻ၊ မီးနုဲင်းခွေသွဉ်းထာꩻယူႏ၊ ကစိတ်ကူꩻလꩻနဝ်ꩻရာꩻ၊ အားလုံးသံႏဃာႏ၊ ဖွဲ့ဗာႏနာယက၊ နာယကကဖွဲ့နဝ်ꩻရာꩻ၊ နာယကတပါꩻတွမ်ႏ၊ အကျိုꩻဆောင်ႏတပါꩻ၊ ဖွဲ့ဗာႏတဉ်ႏတဉ်ႏခွေါင်ခွေါင်၊ အလုဲင်ꩻဖေႏတွမ်ႏရွောင်ဗာႏပုဲင်ႏ၊ အယပ်ꩻအခုဲင်ႏမီႏမော့ꩻလွဉ်၊ အွဉ်လွဝင်ꩻကျိုꩻစာꩻ၊ မာꩻရောင်တဖြာꩻတဖဲ့ꩻဖဲ့ꩻ၊ တွမ်ႏပါꩻကတွိုက်ꩻစဲ့ꩻနဝ်ꩻပီလွဝင်ꩻ၊ အချင်ꩻချင်ꩻမီႏလွောင်ႏဗူႏ၊ ထီႏစွဉ်ႏရန်ႏသူႏတဲ့ တငမ်းတဝ်း၊ နဝ်ꩻမꩻနာယကအဖွဲ့ယို၊ ပုဂ္ဂိုလ်ႏဩဇာႏ အာႏဏာႏကအဝ်ႏ၊ ဒေါ့ꩻဖြဝ်ႏလဲ့ကဟဝ်၊ တနုဲင်းနဝ်ꩻအွဉ်ႏတပါꩻ၊ တွမ်ႏအကျိုꩻဆောင်ႏတပါꩻ၊ အွဉ်ႏခါꩻထွူတဲင်ခါ၊ ဆုဲင်ꩻချာမီႏလိုႏတွိုင်ႏပင်ႏ၊ စီꩻဝွေꩻဝင်ꩻအခါ၊ ဖေႏတွမ်ႏယပ်ꩻဗာႏမွုန်း၊ အားလုံးဗွေႏသီး၊ စွုမ်ႏပီးစွုမ်ႏပါꩻ၊ ကတန်ရာꩻရွေꩻလွိုက်၊ ကဆွိုက်ရာꩻလဲ့ခံႏလွ၊ ဖေႏကအောင်ႏလꩻခန်းယိုꩻယိုꩻ၊ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻမဉ်ꩻယံထန်ႏ၊ တွင်ႏလွေꩻထဲင်းတငါငါ၊ ထဲစ်ꩻစခါဖျော်တွိုႏပိုလီꩻ၊ ဝိန်ꩻတောင်ႏကီꩻကျောင်ꩻမွဉ်ခြဲင်၊ မဲ့သဲင်နားခံꩻ၊ ဗွောင်ဖွင်ꩻလုဲင်းဖေႏ၊ တန်ပေႏပအိုဝ်ႏပေါင်ꩻ၊ လိုꩻကျောင်ꩻလိုꩻလမ်း၊ ထွာခန်းရွီးခိုႏ၊ ဗဟိုႏဌာႏန၊ ဓူရနီပါꩻ၊ ထွန်ꩻကာꩻတိုꩻတက်ထင်ႏ၊ ရောင်ႏတင်ႏတဆွဉ်၊ လေလွဉ်မပ်မပ်၊ အရပ်ခမ်းကောင်၊ လွီးဟွမ်ကျောႏစော်ꩻ၊ ခီႏယော်ꩻအံႏဖြာႏ၊ ဝꩻသာႏဟွုန်ဟဝ်၊ ထင်ꩻနဝ်ဒွမ်ခိုႏ၊ ပအိုဝ်ႏသာႏသနာႏ၊ ရောင်ႏဝါႏလေလင်း၊ တင်ႏဟင်းထင်ႏသျာꩻ၊ အမျိုꩻသာꩻချီႏမျောက်၊ ထောက်ကံးစွဲကို၊ အရန်းယိုယံကဗꩻ၊ သိပ္ပပညာႏ၊ ထာꩻဒါႏစူခွုမ်ကျ၊ ဌာနခင်ႏလမ်း၊ အောင်ႏလꩻခန်းယိုꩻယိုꩻ၊ ကျိုꩻစာꩻသောင်ႏသာ၊ တမာနိုꩻဆောႏ၊ ဟော်ꩻပျော်ꩻမွိုင်မွိုင်၊ မီႏပြွိုင်မꩻထဲ့မဲဉ်ႏ၊ အစီႏအစဲဉ်ႏကအဝ်ႏဒါႏ၊ မင်္ဂလာႏတရာꩻ၊ ဖေႏကအောင်ႏထင်ႏသျာꩻဗာႏသွူ။

လွိုက်ရွေꩻနာယကခဏ်ꩻ

ဥက္ကဋ္ဌဆရာႏတောႏ၊ ထေရ်ႏကျောႏဗွေႏဗွန်နောင်စင်း၊ မိန့်ခန်ꩻထွူကြောင်း၊ အကျိုꩻဆောင်ႏနဝ်ꩻရာꩻ၊ ဗွေႏဗွန်နောင်ကာꩻ၊ သံႏဃာႏဖုံႏခြာ၊ အုံထွိုင်ႏပတာလဝ်းရီ၊ ဗွေႏသီးလဲ့အဝ်ႏဟွုန်လွ၊ ဥက္ကဋ္ဌဆရာႏတောႏ၊ ဩဝါဒမိန့်ခန်ꩻ၊ အတန်တန်အမျိုꩻမျိုꩻ၊ ကျောင်ꩻယိုဖေႏကအောင်ႏလꩻ၊ အဖွဲ့အဝ်ႏမꩻအီႏထွာ၊ ဆရာႏတောႏမိန့်ထန်ႏ၊ မွေးမန်ႏလဲဉ်းဩ၊ ယောယိုလဲင်ႏခါ၊ နီသွဉ်းသီးကထွာလွ၊ ဆရာႏတပဲ့ꩻပေါင်ꩻ၊ ကျောင်ꩻယံထွာနာယက၊ လွိုက်ရွေꩻအွဉ်ဗာႏ၊ မဟာနာယကအွဉ်တပါꩻ၊ နယ်ႏကိုနဝ်ꩻရာꩻ နာယကတွမ်ႏအကျိုꩻဆောင်ႏအွဉ်ႏတပါꩻ၊ မဟာနာယက၊ ခီႏမျောက်လွဒင်ႏရီး၊ မီႏနုဲင်းခွေသွဉ်း၊ နီဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻတန်တောင်ႏကီꩻယို၊ ဗွေႏသီးအီႏရိုꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻဟောင်း၊ ရွမ်းပေါင်ꩻသံႏဃာႏ၊ အားလုံးသဘော်ꩻလꩻလွ၊ နဝ်ꩻမꩻအတီႏထွာခန်း။ ၁။ ဟိုပုံꩻနယ်ႏနဝ်ꩻရာꩻ နာယက ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻလွယ်၊ အကျိုꩻဆောင်ႏနဝ်ꩻရာꩻ ဗွေႏဗွန်ဒုံလီꩻကောင်၊ စငေါဝ်ꩻ။ ၂။ မွိုင်ꩻပွဉ်နယ်ႏနဝ်ꩻရာꩻ နာယက ဗွေႏဗွန်ဒုံလီꩻတန်ကျောင်ꩻ၊ အကျိုꩻဆောင်ႏနဝ်ꩻ ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻပါခဲစ်။ ၃။ နမ်းခုတ်နယ်ႏနဝ်ꩻရာꩻ နာယက ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻနမ်းဟုတ်၊ အကျိုꩻဆောင်ႏနဝ်ꩻ ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻလုံးဟီႏ။ ၄။ နောင်ဗွဉ်နယ်ႏနဝ်ꩻရာꩻ နာယက ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻနောင်စင်း၊ အကျိုꩻဆောင်ႏနဝ်ꩻ ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻသာလယ်ꩻ။ ၅။ ဗန်းယေန်ႏနယ်ႏနဝ်ꩻရာꩻ နာယက ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻတန်ဝေင်ꩻ၊ အကျိုꩻဆောင်ႏနဝ်ꩻ ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻသုဲင်ꩻခဝ်။ ၆။ သထုံႏနယ်ႏနဝ်ꩻရာꩻ နာယက ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻဝေင်ꩻသီႏသဲင်ႏ၊ အကျိုꩻဆောင်ႏနဝ်ꩻ ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻပင်ႏတရာႏလွယ်ပွတ်ꩻ။ ၇။ ရွီႏနယ်ႏကောင်ပြက်ꩻကွဉ်ႏနဝ်ꩻရာꩻ နာယက ဗွေႏဗွန်ထမ်းဘုရာꩻ၊ အကျိုꩻဆောင်ႏနဝ်ꩻ ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻနောင်ကာꩻတန်။ ၈။ ရွီႏနယ်ႏအခဝ်ထင်ꩻနဝ်ꩻရာꩻ နာယက ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻထီသိမ်ႏ၊ အကျိုꩻဆောင်ႏနဝ်ꩻ ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻပင်တခꩻ။ ၉။ ရွီႏနယ်ႏခဝ်တွို့ꩻနဝ်ꩻရာꩻ နာယက ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻကေဖြေင်ꩻ၊ အကျိုꩻဆောင်ႏနဝ်ꩻ ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻ။ ၁၀။ ရောက်ꩻစောက်ꩻနယ်ႏနဝ်ꩻရာꩻ နာယက ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻနောင်ဒေႏ၊ အကျိုꩻဆောင်ႏနဝ်ꩻ ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻထီတခု။ ၁၁။ မွိုင်ꩻနုဲင်ꩻနယ်ႏနဝ်ꩻရာꩻ နာယက ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻနမ်းဗော်သွံး၊ အကျိုꩻဆောင်ႏနဝ်ꩻ ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻလယ်မော်ꩻ။ ၁၂။ ရုဲင်းခါးနယ်ႏနဝ်ꩻရာꩻ နာယက ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻဟွေးဟွမ်း၊ အကျိုꩻဆောင်ႏနဝ်ꩻ ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻပင်လျမ်ꩻ။ ၁၃။ မောက်ꩻမုဲင်ႏနယ်ႏနဝ်ꩻရာꩻ နာယက ဗွေႏဗွန်ပင်မန်း၊ အကျိုꩻဆောင်ႏနဝ်ꩻ ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻထီတခေါ့ꩻ။ ၁၄။ ပင်လောင်ꩻနယ်ႏနဝ်ꩻရာꩻ နာယက ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻပင်မွဉ်ꩻ၊ အကျိုꩻဆောင်ႏနဝ်ꩻ ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻလုဲင်းခါႏ။ ၁၅။ စံကာꩻနယ်ႏနဝ်ꩻရာꩻ နာယက ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻပင်တွန်ႏ၊ အကျိုꩻဆောင်ႏနဝ်ꩻ ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻနောင်ဟဲင်း။ ၁၆။ ရမ်ခံꩻနယ်ႏနဝ်ꩻရာꩻ နာယက ဗွေႏဗွန်နောင်ကာꩻကင်၊ အကျိုꩻဆောင်ႏနဝ်ꩻ ဗွေႏဗွန်လုံးဖိုးကျောင်ꩻထင်ꩻ။ တင်ꩻလုဲင်သံႏဃာႏ၊ အာႏမခံႏအွိုလွ၊ သမဂ္ဂသံဃာႏချင်ꩻချင်ꩻ၊ ဗဲင်းဝင်ꩻဖန်းပွန်း၊ တာႏဝွန်ႏဝတ္တရာꩻ၊ ကျိုꩻစာꩻဆောင်ႏရွက်၊ အတွက်ကျောင်ꩻတန်၊ အီႏမာꩻဖျင်အတသာ၊ ဖေႏကထွာလꩻယိုꩻယိုꩻ၊ ကျိုꩻစာꩻတပါꩻတဖဲ့ꩻဖဲ့ꩻ၊ နဝ်ꩻမꩻလဲ့အီႏအောင်ႏ၊ သောင်ႏသာနဲစ်ကျပ်၊ ပေါင်ꩻထပ်စီႏရင်ႏ၊ တွိုင်ႏပင်ႏလွဝင်ꩻခွိုꩻခွိုꩻ၊ သံႏဃာႏစွိုꩻအာ၊ ငဝ်းငွါဒေါ့ꩻရောင်၊ လဝ်းဖြောင်လွဝင်ꩻ၊ ပအိုဝ်ႏချင်ꩻတွို့ꩻကွဉ်ႏ၊ ပါစွဉ်ႏနဝ်ထင်ꩻ၊ ဟွုန်ဟဝ်အာႏရꩻ၊ ဗာႏသꩻနိစ်သက်၊ စွံꩻမက်ကေညိုႏ၊ ပအိုဝ်ႏမာꩻညီꩻ၊ ကျောင်ꩻတောင်ႏကီꩻယိုခါ၊ ယံကထွာဖွဲ့လွ၊ နာယကအခန်ꩻ၊ ထွူမန်ႏသေႏချာႏ၊ အောင်ႏမင်္ဂလာႏဇေယျ၊ နိဋ္ဌိတတင်ႏထီꩻ၊ ဖြီꩻစီꩻတခွုင်းယိုကွိုနဲးလောင်ꩻ။

လိုꩻလမ်းအဖွဲ့-ရွက်ဆောင်ႏကျောင်ꩻ

၁။ စဝ်းဖါးခွန်စီ နာယက ၂။ မေႏတွိုင်ႏဘိုးခင် ပ-ဥက္ကဋ္ဌ ၃။ တရာꩻသူꩻကီꩻဦးဖျူ ဒု-ဥက္ကဋ္ဌ ၄။ ဆရာႏကွမ်ꩻ အတွင်းရေးမူး ၅။ ဦးဉာဏ ဘဏ္ဍာရေးမူး ၆။ ဦးဝါရှိန် စာရင်းစစ် ၇။ လက်သမာꩻခေတ် ထာꩻမာꩻထွားသား ၈။ ဦးဟန် ကောႏမတီႏလိုꩻတန် ၉။ ဆရာႏဝဏ္ဏ ဝါးပျား အကျိုꩻဆောင်ႏ ၁၀။ ထွက်စုံ ဝါးပျား ။ ၁၁။ ဘိုးနု ဝါးပျား ။ ၁၂။ ထွက်နန္တာႏဟိန် စငေါဝ်ꩻ ။ ၁၃။ မော်ကွံꩻ ပင်တွန်ႏ ။ ၁၄။ ပညာႏတွန် ကုံꩻကျောင်ꩻ ။ ၁၅။ ဟိန်တိဖုံꩻ ကုံꩻကျောင်ꩻ ။ ၁၆။ ဦးချစ်တန် တောင်ႏကီꩻ ။ ၁၇။ ဦးကြုတ် တောင်ႏကီꩻ ။ ၁၈။ ကိုချယ် တောင်ႏကီꩻ ။

အမျာꩻလဝ်းရီချာခန်ꩻ၊ အီႏကေပ်ꩻရွဉ်စီꩻဝွေꩻဝင်ꩻတွမ်ႏ ရွဉ်ပြေႏလꩻခန်ꩻ

အမျာꩻလောဝ်းရီချာခဏ်

"လိုꩻကျောင်ꩻလိုꩻလမ်း၊ ကျောင်ꩻတန်ယံကထွာ၊ အတသာနဝ်ꩻတဲင်၊ ယိုလဲင်ႏခါ ဖွဲ့သေꩻလဲဉ်းအဖွဲ့၊ ခွုင်းတဲင်အဖွဲ့သား၊ ဆုဲင်ꩻချာအတာႏ၊ အီႏမာꩻဗာႏထာꩻမာꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻ၊ မီႏတခြုဲင်းနယ်တဝ်း၊ နီသွဉ်းသီးလဲ့၊ ထာꩻစဲင်းစဲ့တဗာႏ၊ တသေနာႏတဝ်း"၊ လဝ်းခွုန်ꩻရီဖြောင်၊ မဟာထေရ်ႏကျောႏသောင်ထျꩻ၊ နဝ်ꩻမꩻမဟာႏထေရ်ႏတန်၊ ဒေါ့ꩻထန်ႏနယ်ဖေႏ၊ ထွို့ꩻသေꩻခါꩻတွမ်ႏ၊ စီꩻကန်ꩻဥပဒေႏ၊ ယံသေဝတ္တရာꩻ၊ ထာꩻမာꩻခရာႏ၊ ဒေါ့ꩻနယ်ဗာႏနုဲင်းယို၊ "ဩဗွေႏနီသွဉ်းသီး၊ ကအီႏမာꩻဗာႏ၊ ထာꩻမာꩻခရာႏနဝ်ꩻ၊ ဆုဲင်ꩻချာအတာႏ၊ နာယကတွမ်ႏ အကျိုꩻဆောင်ႏနဝ်ꩻ၊ ကျောင်ꩻတန်ယိုဖေႏကထွာယိုꩻယိုꩻ၊ အကျိုꩻအကျောင်ꩻ၊ အခြောင်ꩻအခရာႏ၊ ခြုဲင်းနယ်ဗာႏဟော်ꩻပျော်ꩻ၊ နိုꩻဆောႏအွဉ်ႏဒေါ့ꩻ၊ ယံကရော့ꩻသꩻနွို့နား၊ သံႏဃာႏလဲ့သင်၊ လိုꩻလမ်းယင်ကယ်ႏ၊ ယံကနားလယ်ႏလွ၊ သွင်ꩻသꩻစုမ်ꩻမက်၊ ထာꩻနိစ်သက်ယံကတွိုႏ၊ အဝ်ႏလိုႏတမာ၊ သောင်ႏသာလင်ꩻကန်၊ ကင်ဖွီတလျူမွိုင်၊ လွေꩻပြွိုင်သဲင်ꩻကုဲင်း၊ ဒေါ့ꩻရုဲင်းဟော်ꩻဗွုန်ႏဗာႏ၊ ကားတဲင်ကျောင်ꩻတထွူတဝ်းအခါႏ၊ အဝ်ႏကျိုꩻစာꩻဗာႏပီးနဝ်ꩻ၊ ယွဒတ်ꩻသဝ်ꩻအုံပဆား၊ လွꩻငါႏမားတွမ်ႏရိုꩻမွုန်း၊ တခွုန်းတခွေႏ၊ မာꩻမွေးမွေးဗာႏလွ၊ ဝီရိယလုံꩻပန်ꩻ၊ အွဉ်ႏဗာႏအတန်ꩻသေႏသေႏ၊ ပွိုးထာꩻမာꩻပေႏတမွေးတဝ်း၊ စဝ်းသီးလဲ့ခါ၊ ခွေသွဉ်းယာတ၊ ပွိုးကတခြိုꩻထမ်ႏ၊ အဝ်ႏဒင်ႏလဲဉ်းပြေင်လောင်း၊ ထောင်လွဉ်ꩻသွတ်ꩻသွတ်ꩻ၊ ဆိတ်ဆွတ်ꩻယွုန်းထွို့ꩻ၊ ပနဲဉ်ႏပွို့ꩻချာငါ၊ တွမ်ႏမာꩻဗာႏပုဲင်ႏ၊ ယပ်ꩻခုဲင်ႏမီႏမော့ꩻလွဉ်၊ အွဉ်ဝင်ꩻဖြေႏသျင်ꩻ၊ နန်းတဝ်းရင်ꩻထာမုဲင်ꩻဗွေႏ၊ လိုꩻခိုပေႏထာꩻပေါင်၊ စွဲးရောင်တပါꩻတစိꩻစိꩻ၊ ကတိကရိမရိုꩻဗာႏ၊ အနာႏအသာႏ၊ အလေꩻခဉ်ႏပီ၊ အဖွီအထွူႏဗိုန်လွဝင်ꩻ၊ ပအိုဝ်ႏချင်ꩻချင်ꩻသမဂ္ဂ၊ ကျောင်ꩻတန်ဝိဟာရယံကအောင်ႏ၊ အွဉ်ႏသꩻခွေါင်ခွေါင် မာꩻနုဲင်းယိုသွူ၊ ဖေႏကထီႏဗာႏ အထွူနဝ်ꩻမꩻမွေးနေား၊ အွိုးဗွေႏသီးအပေါင်ꩻဩ"။

တွိုင်ႏပင်ႏရီရွောင်ဝင်ꩻခဏ်ꩻ

သံႏဃာႏပေါင်ꩻအာ၊ တပါꩻတွမ်ႏတပါꩻ၊ ချာငါပြန်ႏလဝ်း၊ ဒေါ့ꩻဖြဝ်ႏရီလွ၊ "နဝ်ꩻဟကအီႏမာꩻထဲင်းခြာ၊ ကျောင်ꩻတသာယိုနဝ်ꩻ၊ မဉ်သေလင်ꩻငါႏ၊ ဝါလဝ်အီႏမာꩻကျောင်ꩻသေင်ႏဟောင်း၊ ဝါလဝ်အီႏတယ်ႏကျောင်ꩻတွိုက်ဟောင်း၊ လောင်းခြောင်နုဲင်းမုဲင်ꩻ"၊ ထေဖြုဲင်ꩻဒေါ့ꩻလွ၊ ယဟန်ႏသားလဲ့ တယ်ႏနေးတွိုက်၊ ယဟန်ႏသားလဲ့ ကျွိုက်ဒျာႏသေင်ႏ၊ ခြေင်ႏလွဝင်ꩻထာꩻကျွိုက်၊ အွိုက်အက်အောႏအာႏ၊ ဆောႏဆာႏငရောင်၊ ကျံႏပေါင်စိတ်ကူꩻ၊ ထာꩻယူႏပငါပရာꩻ၊ အမျာꩻသံႏဃာႏ၊ တဖြာꩻတဖြောင်းဖြောင်း၊ ကောလောင်းလွဝင်ꩻလဲ့ အဝ်ႏဗွေဗုဲင်၊ ကေားယားကုဲင်လဲ့အဝ်ႏဗွေဗောႏ၊ ဆောႏဆောႏဆာႏဆာႏ၊ တထွူထွာဒါႏတဝ်း၊ နဝ်ꩻမꩻကောထွာ၊ မဟာနာယက၊ ဖန်းဖနယ်ဖေႏ၊ "ဩဗွေႏလဲင်ႏခါယိုနဝ်ꩻ၊ စဝ်းသီးထာꩻကျွိုက်၊ တယ်ႏတွိုက်တွမ်ႏမာꩻသေင်ႏ၊ ကအဝ်ႏခြေင်ႏလွဝင်ꩻ၊ ခွေသွဉ်ႏအီႏသျင်ꩻနယ်က၊ ဗွေႏသီးနာႏခံႏစံꩻ၊ မွေးမန်ႏလဲ့တရိုꩻဗာႏတဝ်းနေနေ၊ ဗွေႏသီးထာꩻကျွိုက်၊ ကတယ်ႏတွိုက်နဝ်ꩻဟမ်းပေါင်းအာ၊ မီႏထွာနုဲင်းခွေသွဉ်းလဲ့ တယ်ႏစွဉ်ႏတွိုက်၊ ပွိုးထာꩻမုဲင်ꩻ မတယ်ႏနေးတွိုက်ဟောင်း၊ အကျောင်ꩻဝင်ꩻမီႏရီချာနဝ်ꩻ၊ ကွပ်စွဉ်ႏနီသွဉ်းသီး ပအိုဝ်ႏတမျိုꩻသာꩻလုမ်းတန်တဲင်၊ မီႏတယ်ႏတွိုက်နဝ်ꩻမꩻရပ၊ တွမ်ႏဌာႏနခင်ႏလမ်း၊ ခမ်းပဒေမဇ္ဈိမ၊ ဌာႏနဝေင်ꩻတောႏ၊ အီႏထွာတောင်ႏကီꩻ၊ နန်ꩻထီခွန်တန်၊ ဟော်ဟင်းဆို့ꩻသော့ꩻ၊ ညာꩻဗော့ꩻထဉ်ႏမွေ၊ လွေꩻသဲင်ꩻနွို့ထန်ႏ၊ တွို့ꩻကွဉ်ႏဖုဲင်လုဲင်၊ ပေါပုဲင်လွဉ်လယ်ႏ၊ ခယ်ႏတွမ်ႏကလာꩻ၊ ခမ်းညာꩻထီယန်၊ ခွန်တန်ဖျော်စွိုꩻ၊ နီပအိုဝ်ႏစွိုꩻလိုꩻပေါင်ꩻ၊ ကတယ်ႏညီꩻဝင်ꩻကျောင်ꩻတွိုက်၊ ဖေႏကထွိုက်တွမ်ႏပါꩻမဲ့၊ နီသွဉ်းသီးလဲ့အကျိုꩻထွာ၊ ယိုခါလောက၊ ဒိဋ္ဌထီႏဗာႏ၊ မေတ္တာႏနိန်းလွမ်၊ အာလွဉ်ဆꩻတက်၊ နယ်ႏခွက်သန်ညာꩻ၊ ထင်ႏသျာꩻမဉ်ꩻတန်၊ တွင်ႏလွေꩻတငါငါဒါႏ၊ တွိုႏသံႏသရာႏနဝ်ꩻယိန်းမျတ်၊ ကတ်ꩻလဲဉ်းလောက၊ ကျလဲဉ်းလောကီႏ၊ ခွေသွဉ်းထာꩻထီႏအဝ်ႏနုဲင်းယို၊ ဗွေႏသီးအီႏရိုꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻ"၊ တင်ꩻလုဲင်သံႏဃာႏ၊ အားလုံးတစု၊ "သာႏဓု-ဟဝ်ငါႏ၊ သေႏချာႏလဲဉ်းသွူဗွေႏဩ၊ မွေးလဲဉ်းသွူဩ" ငဝ်းခေါမင်္ဂလာႏ၊ ဝံꩻသာႏနိစ်သက်၊ လက်ခံႏစွုမ်ႏပါꩻ၊ အခင်ႏလမ်းဇယား၊ ခြဲစ်ꩻခါꩻခန်းအကွက်၊ အတွက်အီႏကေပ်ꩻရွဉ်၊ "ကေပ်ꩻစွဉ်ႏဟန်ႏနိန်ႏယိုလွေꩻ"၊ "မာꩻနုဲင်းနဝ်ꩻမꩻမွေး ဗွေႏဩ"။

ကအီႏကေပ်ꩻရွဉ်ခဏ်ꩻ

"နဝ်ꩻကနီသွဉ်းသီး ကအီႏကေပ်ꩻရွဉ်နဝ်ꩻရာꩻ မာꩻဗာႏနုဲင်းမုဲင်ꩻဖေႏကသေ၊ ဝါလဝ်ကေပ်ꩻဗောꩻနုဲင်းနဝ်ꩻဟောင်း၊ ဝါလဝ်မာꩻနေးဖျတ်ပဲင်းဟောင်း၊ အလောင်းထာꩻမာꩻ၊ စိဉ်ꩻစာꩻခါꩻရီးဗာႏမꩻ၊ အီႏသေႏချာႏလꩻသွူဩ"၊ ကေားသားယဟန်ႏ၊ လဝ်းပြန်ႏရီချာ၊ သံႏဃာႏအာဖုံႏ၊ အုံပြုံႏစိဉ်ꩻစာꩻ၊ "မာꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻသေႏချာႏ၊ ကရဒျာႏဖျတ်ပဲင်းနဝ်ꩻ၊ ဟဝ်လဲဉ်းကကေပ်ꩻရိုꩻရိုꩻ၊ မီႏတွိုႏဆုဲင်ꩻလဲ့ခါ၊ မီႏလိုႏစဲစ်ချာစာႏရင်ꩻ၊ ဟမ်းပေါင်းသျင်ꩻလျင်ꩻသွူနဲ့ဗွေႏ"၊ "မွေးနေနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ၊ ဟဝ်ဗွေႏမွေးနုဲင်းနီဗွေႏကရိုꩻယိုနဝ်ꩻမꩻသျင်ꩻ" အချင်ꩻချင်ꩻတွိုင်ႏပင်ႏ၊ "မီႏစီႏရင်ႏဖျတ်ပဲင်းလဲ့၊ ယိုခါခဲ့ပဲက်ဆန်တဗီႏဗီႏ၊ တထီႏတဝ်းစူကို၊ ယိုကအီႏမာꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻအီး၊ နီဗွေႏသီးယူႏဖြောင်နေကောင်း"၊ နဝ်ꩻမꩻကျောင်ꩻတကာႏ ဦးဘိုးခဲင်၊ ယွော့ဒဲင်စူတဆီ၊ ကတူႏကီအွဉ်ႏဒင်ႏ၊ ဝုဲင်ႏထင်ႏလျောက်လဝ်း " ဩစဝ်းဗွေႏသီး၊ ကအီႏတွဲႏဒါႏ၊ ဖျတ်ပဲင်းနဝ်ꩻရာꩻ၊ ယိုခါခွေသွဉ်းတကာႏ၊ လိတ်ပုံနိပ်စက်လဲ့အဝ်ႏ၊ စေးလဲ့အဝ်ႏဒျာႏ၊ ခွေသွဉ်းတကာႏ၊ အီႏတွဲႏစွိုးဖေႏငါရီး၊ နီဗွေႏသီးတဲင်၊ ဆုဲင်ꩻတလဲင်ႏမꩻ၊ လူႏခံႏမီႏလꩻလွဉ်၊ ရွဉ်ဖုံႏနဝ်ꩻတဲင်ခါ၊ ကွဲသျင်ꩻချာဖျတ်ပဲင်းငိုꩻ၊ ခွေသွဉ်းတကာႏရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ ဟဝ်နေကောင်းဗွေႏနဝ်ꩻ"၊ "ဟဝ်မို့တကာႏ၊ မီႏထွာနီတကာႏလုံ၊ ထူႏတာႏဝွန်ႏစဲက်ရီးဖေႏနဝ်ꩻ ဟဝ်လွိုတွန်ကယ်ꩻ၊ တီးနယ်ꩻခရာႏ၊ တအဲဉ်ထဝ်းဒျာႏဒွုမ်၊ တကာႏလုံဟွေး၊ မွေးလဲဉ်းသွူတကာႏလုံကလဝ်း"၊ စဝ်းရဟန်ꩻသံႏဃာႏ၊ အားလုံးသဘော်ꩻလꩻလွ၊ နဝ်ꩻမꩻထွူလွေꩻခန်းသွူနဲလောင်ꩻ ။

ဆုံꩻဖျတ်ခဏ်ꩻ

"ယိုကနီသွဉ်းသီး ကအီႏလူႏခံႏရွဉ်လဲ့ ဖျတ်ပဲင်းအခွယ်ꩻအဲဉ်ထဝ်းနဝ်ꩻလဲ့တရဝ်း၊ လူႏခံႏသွူရွဉ် မီႏလꩻလွဉ်ကာလ အီႏအွဉ်ႏပါꩻမုဲင်ꩻထျꩻလဲ့ တသေတဝ်းနဝ်ꩻလဲ့တရဝ်း၊ ယိုနဝ်ꩻ တွမ်ႏကအီႏလူႏခံꩻရွဉ်မွူးနီꩻ၊ တွမ်ႏကအီႏအွဉ်ႏခင်ႏလမ်းနဝ်ꩻလဲ့ အစဲင်းစဲ့တဗာႏ ထင်ႏထင်ႏသျာꩻသျာꩻနဝ်ꩻရာꩻ အဝ်ႏလိုႏဆုံꩻဖျတ်သေꩻလဲဉ်းထွူ၊ ခင်ႏလမ်းထွူတဗာႏ၊ ဖေႏကသေႏသေႏချာႏချာႏလွခန်းနဝ်ꩻမꩻ ဗွေႏဩ"။ ကောသားကလဝ်းလဲ့လဝ်း၊ နဝ်ꩻမꩻလဲ့သံႏဃာႏ တပါꩻတွမ်ႏတပါꩻ အီႏစိဉ်ꩻစာꩻလꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻယိုလဲင်ႏခါ၊ ချာငါရီလဝ်း " ဩစဝ်းဗွေဟွေး၊ မွေးလဲ့မွေးငါႏ၊ ကွဲးကားတဲင်ဖျတ်ပဲင်ꩻကိစ္စ၊ ရီစမ်ꩻကတကာႏမေႏတွိုင်ႏမꩻ အီႏထွူလꩻတထွူလꩻတဝ်းနဝ်ꩻလဲ့ တေသတဝ်း၊ နဝ်ꩻမꩻနီတကာႏမေႏတွိုင်ႏ ကအီႏတွဲႏဒါႏ ဖျတ်ပဲင်ႏအုပ်ငတ်ꩻရျာꩻ တလာအတွင်ꩻ စောင်းအီႏထွူတန်ꩻကောင်းတကာႏ" "အဝ်ႏထွူတန်ꩻဒျာႏဗွေႏဩ တပေါႏရိုꩻတဝ်းနေနေ"မေႏတွိုင်ႏသမ်းလဝ်းခွုန်ꩻ၊ ကထွိုင်ႏဟွုန်မေႏတွိုင်ႏငဝ်း။ "နဝ်ꩻမꩻလဲ့ ဖေႏဖျင်မွူးနီꩻ၊ ကအီႏစီꩻဝွေꩻတသာ၊ လာဒဲဉ်ကံဗွေနီꩻ၊ ဖေႏကစီꩻဝွေꩻဗာႏထဲင်းတခြွိုက်၊ ထုတ်ပါတွမ်ႏဖျတ်ပဲင်းနဝ်ꩻရာꩻ ဗွေႏသီးအမျာꩻ သဘော်ꩻလꩻနေ"၊ " မွေးဗွေႏဟဝ်ဟဝ်၊ ရွဉ်နဝ်ꩻလဲ့သင် လွဉ်သွင်ꩻသေꩻဗာႏ တကာႏလုံမေႏတွိုင်ႏထျꩻနေနေ၊ တကာႏမေႏတွိုင်ႏယိုခါ၊ ပွိုးထွာကျောင်ꩻတကႏထျꩻ၊ နာယကအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌလဲ့တရဝ်း၊ နဝ်ꩻမꩻလဲ့နီသံႏဃာႏ ယွုမ်းအံႏငါႏ နီတကာႏလုံသွူ၊ ကျောင်ꩻဖေႏကထွူလဲ့ ပရူးအီႏကျိုꩻစာꩻ၊ တကာႏအဝ်ႏညာꩻတဝ်းနုဲင်းနီ၊ အဝ်ႏထီႏမဲ့ဆလစွုမ်ႏနီꩻနီꩻ၊ ဝိန်ꩻတောင်ႏကီꩻအကို၊ လွိုတဲင်နီကျောင်ꩻကာႏနဝ်ꩻရာꩻ၊ ပါꩻမုဲင်ꩻမအဝ်ႏ၊ နဝ်ꩻလဲ့ပရူးအီႏအွဉ်ႏသꩻ၊ နဝ်ꩻမꩻနီသံႏဃာႏအမျာꩻ၊ တာႏဝွန်ႏလွယ်ꩻခါꩻဗာႏ၊ နီတကာႏထျꩻသွူကွေး၊ မွေးလဲဉ်းမတဝ်"၊ "အဝ်ႏဟဝ်ဒျာႏဗွေႏ၊ ခွေသွဉ်းတကာႏ လက္ခံႏဒျာႏဗွေႏဩ"၊ ခေါခဲ့သေႏချာႏ၊ တာႏဝွန်ႏလွယ်ꩻအပ်ဖေႏ၊ မေႏတွိုင်ႏဘိုးခင်နဝ်ꩻထွူ။ နဝ်ꩻထွူမꩻသံႏဃာႏ ကအီႏစီꩻဝွေꩻယင်း ဒုတိယအပတ် သတ်မတ်ဖေႏယင်းမွူးနီꩻ သက္ကရာဇ် (၁၃၀၈)ဗာႏ၊ လာဒဲဉ်ကံဆန်ꩻ (၁၅)နီꩻ လာဗွေနီꩻနဝ်ꩻ ဖေႏနေးကထွာယင်း အစီꩻအဝွေꩻ၊ ဆွေꩻနွေꩻတွိုင်ႏပင်ႏတလဲင်ႏ ဥက္ကဋ္ဌ၊ နာယက၊ အမုဆောင်ႏပုဂ္ဂိုလ်ႏ တွမ်ႏတကာႏလိုꩻတန်ဖုံႏ ဒဲဉ်ကံဆန်ꩻ (၁၄)နီꩻဟာနဝ်ꩻ ယံတွိုႏလွဉ်ယင်း ကျောင်ꩻတန်မွဉ်ခြဲင်ယို၊ သတ်မတ်ထွူနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ကျွꩻသဲင်ꩻခန်းဒျာႏ ပငါပရာꩻနဝ်ꩻသွူ။

ဒုတိယနီလဲင်ႏမျောက် စီꩻဝွေꩻခဏ်ꩻ

သက္ကရာဇ် (၁၃၀၈) တရေင်သွံရျာꩻသွစ်ꩻဗာႏ၊ ဒဲဉ်ကံလာဗွေနီꩻ၊ ဗွေႏသီးရဟန်ꩻသံႏဃာႏ အပါꩻတရျာꩻ၊ နာယကအဖွဲ့ပေါင်ꩻစွုမ်ႏ၊ ကျောင်ꩻစွုမ်ႏ၊ ခမ်းစုံႏလင်ႏ တွိုင်ႏပင်ႏစီꩻဝွေꩻထဲင်းတခြွိုက်၊ ဗွောင်ခန်းယင်းအစီꩻအဝွေꩻတလဲင်ႏ၊ ဗွေႏဗွန်ထမ်းဘုရာꩻ ဗွေႏဗွန်ဉာဏလဲ့ လဝ်းခန်းသံႏဃာႏ - " ကတယ်ႏဒါႏကျောင်ꩻတန်ယို ဟဝ်ထွို့ꩻသေꩻလဲဉ်းအပုံႏ၊ အပုံႏမီႏအဝ်ႏခါꩻ၊ ဗော့ꩻညာꩻသံႏဃာႏ၊ တကာႏလဲ့နုဲင်းနဝ်ꩻ၊ မီႏဖျော်လွဉ်ရီဒါႏ၊ အွဉ်ႏနယ်ဆွုမ်ႏဗာႏအပုံႏနဝ်ꩻဟဝ်၊ နဝ်ꩻမꩻအရပ်တန်ရာꩻ ဆရာႏတောႏထျꩻသောင် တကျောင်ꩻတပုံႏနဝ်ꩻလဲ့အွဉ်ႏ၊ ကွပ်စွဉ်ႏတကာႏဗော့ꩻညာꩻဖျော်ခြွဉ်း မီႏအွဉ်ႏနယ်ဆွုမ်ႏဗာႏနဝ်ꩻဟဝ်၊ တသေတဝ်း ဖေႏကသေ၊ အွဉ်ႏနယ်ထေ့ကျောႏညာႏသဘော်ꩻ၊ မီႏကောႏစွဉ်ႏအခင် တွဲႏဖျင်ပန္နက် သယ်ꩻလက်ꩻထွန်ႏ၊ ထွို့ꩻဆွန်ꩻလူႏလီး၊ ဖြဲစ်ꩻမီးယွိုင်ႏထွို့ꩻ၊ စွို့ꩻတစွို့ꩻတဝ်းနဝ်ꩻလဲ့သေယိုꩻ၊ ဆုံးဖွိုꩻကီလ၊ တွမ်ႏကအီႏခူႏဟမ်ႏ၊ အီႏချꩻအွတ်ꩻရွီးတွက်တာႏနဝ်ꩻလဲ့ သေယိုꩻ၊ နဝ်ꩻမꩻခွေသွဉ်း အွဉ်ႏဒေါ့ꩻဟွုန်ဗာႏ သံႏဃာႏတောႏဗွေႏသီးဩ"။ နဝ်ꩻမꩻသံႏဃာႏတောႏအာ တပါꩻတွမ်ႏတပါꩻ၊ "ထာꩻမာꩻသီးမျိုꩻꩻ အပုံႏမီႏအဝ်ႏရီးမꩻ မာꩻလွဉ်ꩻအီႏထွာ၊ မီႏမာꩻခါလဲ့အီႏပြွိုင်၊ နုဲင်းဗွေႏဗွန်ဉာဏကရိုꩻနဝ်ꩻမွေးသွူ" သဘော်ꩻလꩻလွထွူတဲင်ခါ ထွို့ꩻခန်းကျောင်ꩻတွိုက်ပုံႏစံႏအကျံꩻ ။ နဝ်ထင်ꩻအနားဆွာꩻ ပေ - ၁၂၀ တွို့ꩻကွဉ်ႏအနားဒွေါင်ႏ ပေ - ၁၀၀ ကီလတွိုက်နမ်း ပေ - ၃၇ ၆-လက်မ တွိုက်ရွီးအခံႏ ပေ - ၉ ယိုနဝ်ꩻထွို့ꩻကျံꩻအွဉ်ရီး မီႏတွိုႏအချော်ꩻမꩻလဲ့ ဟဲ့ꩻတွမ်ႏအင်ဂျင်နီယာဆရာႏ မာꩻသေႏသေႏချာႏချာႏ" ဆုံꩻဖျတ်ခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻထွူမꩻ ဝွေႏခန်းဖျတ်ပဲင်း၊ အမုဆောင်ႏပုဂ္ဂိုလ်ႏဖုံႏလဲ့ ထူႏခန်းတာႏဝွန်ႏပငါပရာꩻ အီသဲင်ꩻလွခန်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။

ကပြေႏလꩻရွဉ်ခဏ်ꩻ

တယ်ႏစသက္ကရာဇ် (၁၃၀၈) တရေင်သွံရျာꩻသွစ်ꩻနိန်ႏ ဒဲဉ်ကံဗွေမာꩻတငါ တွိုႏပတာဗꩻလွေꩻယင်း သက္ကရာဇ် (၁၃၀၉) တရေင်သွံရျာꩻကွတ်ꩻဗာႏ ဒဲဉ်ကံဗွေနီꩻ တနိန်ႏကိုအတွင်ꩻ ကကေပ်ꩻလꩻရွဉ် လꩻစွဉ်ႏ (၃၄၅၆၀-၁၅) သွံမွုန်ႏပုဲင်လစ်ꩻရေင် ပုဲင်ထဲင်းငတ်ꩻရျာꩻသူဆီ လွိုဒွိုန်းတဆီငတ်ꩻပဲက်၊ ရွဉ်စားယိုနဝ်ꩻ မေႏတွိုင်ႏဘိုးခင်လက်ခံႏ၊ ဖြေꩻအီခန်းလုံး၊ ဖြေꩻအီခန်းသုဲင်ꩻ၊ ဖြေꩻဟံႏဘိလတ်ထွန် စားနဝ်ꩻဖုံႏတဲင် လက်သမာꩻတွဲႏလုံးဖုံႏတဲ့ ထွဉ်ႏအီ၊ ရွဉ်လꩻကီခွုင်းနဝ်ꩻလဲ့ အီႏလို့ခန်းဒျာႏ။

တတိယစီꩻဝွေꩻ ချꩻအွတ်ꩻရွီး၊ ဌာႏပနာႏခဏ်ꩻ

တတိယစီꩻဝွေꩻ အီႏချꩻအွတ်ꩻရွီးခဏ်ꩻ ငဝ်းပင်ꩻသံႏဃာႏ- "ဩဗွေႏနာယက တွမ်ႏအကျိုꩻဆောင်ႏ သံႏဃာႏတောႏပေါင်ꩻသီးဩ - ကျောင်ꩻလံႏခရာႏ၊ ယံသေဗာႏလွ၊ ကိစ္စကျောင်ꩻတန်ယို၊ အဝ်ႏလိုႏဌာႏပနာႏ၊ ချꩻခါꩻအွတ်ꩻရွီး၊ မွိုးနီꩻမွူးလာ၊ မုဲင်ꩻခါအီႏဟဝ်၊ နဝ်ꩻလဲ့တရဝ်း၊ ဌာႏပနာႏနဝ်ꩻလဲ့ ပွယ်ꩻနဝ်ꩻလဲ့သင်၊ လိုႏတွိုင်ႏပင်ႏလို့ဝင်ꩻ ကျောင်ꩻကိစ္စယိုလဲ့တဒဝ်ႏ၊ သက္ကရာဇ် (၁၃၀၉) တရေင်သွံရျာꩻကွတ်ꩻဗာႏ၊ လာတထိန်ႏဆန်ꩻ (၁၄)နီꩻဟာ၊ ကျွꩻကာတောႏမူႏ၊ ယံတွိုႏလွဉ်ကျောင်ꩻတန်မွဉ်ခြဲင်ကို၊ တဆီငတ်ꩻ လာဗွေနီꩻ၊ ယံကစီꩻဝွေꩻဗာႏဝင်ꩻ၊ ချꩻလင်ꩻအွတ်ꩻရွီးပွယ်ꩻခရာႏကွိုနဲ ဗွေႏဆရာႏတောႏသီးဩ။ ။ ၁၃၀၉-နိန်ႏ၊ တထိန်ႏလာဗွေနီꩻ၊ နားရီႏသွစ်ꩻဆင်ႏ မွူးရဝ်ꩻခိုႏ ရဟန်ꩻသံႏဃာႏ နာယကဆရာႏတောႏပေါင်ꩻ၊ အကျိုꩻဆောင်ႏဆရာႏတောႏယင်၊ လိုꩻလမ်းဥက္ကဋ္ဌ၊ နာယကဖုံႏလဲ့ပါ၊ ဆရာႏတကာႏ၊ စုံႏယာႏဖျော်လွ၊ နဝ်ꩻမꩻဗွောင်ခန်း' အစီꩻအဝွေꩻ ကအီႏမာꩻလွေꩻတငါ၊ ကျောင်ꩻတသာတွက်တာႏ၊ အီႏဌာႏပနာႏအွတ်ꩻရွီး၊ မွူးနီꩻမွူးလာ၊ ခိန်ႏခါႏနားရီႏ၊ တွက်သေꩻဗာႏရီးတမွေးတဝ်း၊ နဝ်ꩻမꩻဆရာႏတကာႏ၊ တွက်ငါလွေꩻဒဲဉ်ကံလာ၊ လꩻပတာခန်းမွူးနီꩻနီနီꩻ၊ တနီꩻနဝ်ꩻတနꩻခန်း "ပြည်ထောင်စုနဲင်ႏငန်ႏ လꩻလွတ်လတ်ရေꩻ"နီꩻတဲင် တကာႏဖုံႏလဲ့လဝ်း " မီႏနုဲင်းနီသွဉ်းသီးနဝ်ꩻ ဌပနာႏသွိုစွဉ်ႏ လွတ်လတ်ရေꩻနီꩻယို၊ မွူးနီꩻနဝ်ꩻရာꩻ ဒဲဉ်ကံလောင်းကွတ်ꩻနီꩻ၊ မွူးနီꩻတနင်ꩻနွေႏနဝ်ꩻဩ။ မီႏရိုꩻစောကလꩻလွတ်လတ်၊ ဆရာႏတန်ဖုံႏတွက်လဲဉ်းသေႏချာႏ၊ ခိန်ႏခါႏနားရီႏ၊ ဗီႏဇနာႏတွမ်ႏပါတ်၊ နက္ခတ်လွောက်ꩻဆွစ်ꩻ၊ ပြေပြွစ်ꩻရေꩻရုဲင်း၊ ဟဝ်သုဲင်ဆင်ႏရော့ꩻ၊ မဲဉ်ႏသော့ꩻအခါႏနဝ်ꩻသွူဩ" နဝ်ꩻမꩻအားလုံးသံႏဃာႏတောႏ၊ သဘော်ꩻလꩻလွဉ်ꩻနုဲင်း၊ ထုဲင်ႏပီတကာႏလဝ်း၊ လွတ်လတ်ရေꩻနီꩻနဝ်ꩻသွူ။ ကွဲကနီဆရာႏတကာႏ၊ သဘော်ꩻလꩻစွဉ်ႏလဲ့၊ အွဉ်ႏအတီႏတထွာတဝ်း၊ ရီလဝ်းလင်ꩻလွဉ်ဗာႏက၊ ဗွေႏဗွန်ဦးနရိန္ဒ ကျောင်ꩻတန်ယို၊ ကကျွꩻလင်ꩻဒါႏ သထုံႏသူꩻမꩻ၊ ကိစ္စအီႏထွူနောတကာႏ၊ နဝ်ꩻမꩻညီႏညာႏတွိုင်ႏပင်ႏဝင်ꩻ၊ သော့ꩻလင်ꩻခန်းလိတ်တစောင်ႏ၊ ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻတန် ကသတင်ꩻသုံꩻဒါႏ ဓမ္မကာရီကျောင်ꩻကို တံတားဦးယိုခင်ႏလမ်း၊ ဆရာႏတောႏနမ်း ဦးနရိန္ဒ ထွိုင်ႏသေဗာႏ၊ အခရာႏကျောင်ꩻလံꩻ၊ ဖေႏပြန်ႏထင်ႏခွုန်ꩻချာ၊ "ကားတဲင်နီဗွေႏသီးဆရာႏတကာႏ၊ ကတွိုင်ႏပင်ႏလွဒါႏဝင်ꩻအတွိုင်ꩻ ခွေသွဉ်းလဲ့ သဘော်ꩻလွဉ်နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ" ဆရာႏတောႏအမိန်းတံꩻဆိပ်၊ လိတ်နဝ်ꩻကထင်ႏဖျော်ပြန်ႏ၊ ဟော်ꩻခန်းဖတ်ထွား၊ အခရာႏကျောင်ꩻလံꩻ၊ ထင်ႏဟွုန်သေဗာႏ၊ သံႏဃာႏတောႏလဲ့ခါ၊ တကာႏယာတ၊ သꩻသွိုꩻဟွုန်ဟဝ်၊ နဝ်ꩻမꩻအီႏဌာႏပနာႏ၊ ချꩻဒါႏအွတ်ꩻရွီး၊ မွူး(နီꩻ)ဖေႏခန်းနဝ်ꩻသွူနေား။

ဌာနပနာနခဏ်ꩻ

ဖစ်ပင်ꩻသံႏဃာႏ၊ တကာႏအတွက်လဲ့ အွဉ်ႏစွꩻခန်းကျောႏညာႏတဲင်၊ ကျောင်ꩻတွိုက်တန်မွဉ်ခြဲင်၊ ဌာႏပနာႏအွတ်ꩻရွီးနိန်ႏနဝ်ꩻရာꩻ။ သက္ကရာဇ် (၁၃၀၉)တရေင်သွံရျာꩻကွတ်ꩻနိန်ႏကို၊ ဒဲဉ်ကံလောင်းကွတ်ꩻနီꩻ၊ မွူးနီꩻတနင်ꩻနွေႏနဝ်ꩻသွူ။ အစီႏအစဲဉ်ႏ ၁။ ဒဲဉ်ကံလောင်းကွတ်ꩻနီꩻ ရဟန်ꩻသံႏဃာႏဝန်ႏပရိတ်၊ ဖတ်ကမ္မဝါႏ ကျောင်ꩻခင်ကိုနေားလောင်ꩻ။ ၂။ လာလောင်းကွတ်ꩻနီꩻ မွူးရဝ်ꩻခိုႏ လစ်ꩻနားရီ မိနစ်နီဆီ ဌာႏပနာႏအွတ်ꩻရွီး၊ ကွီးထွိုင်ႏထွို့ꩻထင်ႏ ဒင်ႏခန်းအလံႏတောႏနဝ်ꩻ(သွူ)။ ၃။ လိုꩻလမ်းစွုမ်ႏပငါပရာꩻတခြွိုက်ချင်ႏ ရိုႏသေႏလွခန်းနဝ်ꩻသွူ။ ၄။ အနီꩻနဝ်ꩻ မွူးရဝ်ꩻခိုႏသူနားရီႏ မိနစ်သွံဆီ ကပ်ခန်းသံႏဃာႏတောႏ (၅၄၇)ပါꩻသွမ်ꩻနဝ်ꩻသွူ၊ (နဝ်ꩻထွူမꩻ လိုꩻလမ်းဖုံႏနဝ်ꩻ နွတ်ꩻနားရီ မိနစ်သွံဆီ ခီႏစဲဉ်ႏလိုꩻစွိုꩻ လွေꩻလွလွတ်လတ်ရေꩻပွဲꩻနဝ်ꩻသွူ။) ၅။ နားရီနတဆီ ကပ်ယင်းသံႏဃာႏသွမ်ꩻတတာႏနဝ်ꩻသွူ။ ၆။ နားရီတဆီပုဲင်တဆင်ႏ ငတ်ꩻဆီကွတ်ꩻမိနစ် ငတ်ꩻဆီကွတ်ꩻစက္ကန့်ခိန်ႏခါႏတွင်ꩻ ဌာႏပနာႏကျောင်ꩻတွိုက်အွတ်ꩻရွီးနဝ်ꩻသွူ။ ၇။ မွူးယာနားရီႏပြန်ႏတဆင်ႏ ဖတ်နယ်ခန်း ပွယ်ꩻရွဉ်လို့ရွဉ်လꩻနဝ်ꩻသွူ။ ၈။ ထွူသွူနဝ်ꩻ တွဲႏဓာတ်ပုံႏ၊ နာႏခန်းတရာꩻ မျဝွေခန်းနဝ်ꩻသွူနေားလောင်ꩻ။

ချꩻအွတ်ꩻရွီး အစီႏအစဲဉ်ႏ

၁။ အခိန်ႏမီႏလꩻ တကာႏလဝ်း သံႏဃာႏတောႏနုဲင်းယို(ဇေယျတု သဗ္ဗမင်္ဂလံ၊ ဟဝ်မျတ်သေႏချာႏ၊ ခိန်ႏခါႏလꩻသွူတဲင်၊ ဗွေႏသီးယွော့ဒဲင်ခွမ်ꩻဖင်ꩻꩻ ချꩻလင်ꩻခန်းအွတ်ꩻရွီးဗွေႏဩ။) ၂။ အွတ်ꩻရွီးကချꩻဒါႏ၊ ဆရာႏတောႏဖုံႏနဝ်ꩻ ဓိဋ္ဌာန်ႏရိုꩻနုဲင်းယို (ဣမံ ကပ္ပိယ ကုဋိံ ကရောမ) ရွစ်သွံလဲင်ႏတဲင် ချꩻလင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ၃။ ချꩻအွတ်ꩻရွီးမီႏထွူတဲင် တလဲင်ႏချင်ꩻ မောင်းဆွိုင်ꩻဒုံႏလွဉ်ꩻသွိုဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ ၂၀။ အွတ်ꩻရွီးကောချꩻ ဆရာႏတောႏဖုံႏနဝ်ꩻ - ၁။ ကျောင်ꩻမင်္ဂလာရာမ ဆရာႏတောႏ တောင်ႏကီꩻ။ ၂။ ကျောင်ꩻကုန်ꩻသာႏ ဆရာႏတောႏ ။ ၃။ ကျောင်ꩻဘုရာꩻတန်ထင်ꩻဆရာႏတောႏ ။ ၄။ ကျောင်ꩻကေဖြေင်ꩻဆရာႏတောႏ နောင်ဆꩻတွို့ꩻ။ ၅။ ကျောင်ꩻထီသိမ်ႏဆရာႏတောႏ တောင်ႏကီꩻဆꩻထင်ꩻ။ ၆။ ကျောင်ꩻဗောလခဲ့ ဆရာႏတောႏ စောက်ꩻခမ်း။ ၇။ ကျောင်ꩻနောင်ကာꩻတန်ဆရာႏတောႏ တောင်ႏကီꩻဆꩻနဝ်။ ဆရာႏတောႏယိုနွတ်ꩻပါꩻ၊ ဌပနာႏချꩻလင်ꩻကျောင်ꩻတန်အွတ်ꩻရွီး၊ ဖြီꩻစီꩻထွူတဲင်ကာႏလ၊ နဝ်ꩻမတကာႏဖုံႏ၊ ဒုံႏစွဉ်ႏမောင်းဆွိုင်ꩻ၊ အငဝ်းခြွိုင်ꩻသန်ꩻ၊ ယာကင်ႏငဝ်းတလွိုး၊ တဆွိုးဒွုမ်မင်ႏဂလာႏ၊ သာႏဓုဟွုန်စွံꩻ၊ ဝံꩻမျောက်အာႏရꩻ၊ ဗာႏသꩻနိစ်သက်၊ သဒ္ဓါႏမျတ်ဟျာထွတ်ꩻ၊ တဖြွတ်ꩻလီစွုမ်း၊ ပွုမ်းပမ်းဖူးပွို့၊ ဖြွို့ဖြနမ်းတဗာႏ၊ ထွာစွဉ်ႏဒျာႏစွုမ်ႏဖြာꩻ၊ သာဓုငဝ်းခြောင်၊ ယံအောင်ႏမွိုင်မွိုင်၊ ယံပြွိုင်ယိုꩻယိုꩻ၊ ဒေါ့ꩻရိုꩻလွမင်္ဂလာႏ၊ သံႏဃာႏလဲ့ခါ၊ လိုꩻလမ်းယာတ၊ ဆုတောင်ꩻလွနဝ်ꩻသွူ။ ပွဲꩻကချꩻအွတ်ꩻရွီးနီꩻနဝ်ꩻ လဲင်ꩻဟဲ့ꩻထွိုက်စွဉ်ႏ နီပအိုဝ်ႏအမျိုꩻသာꩻ အပျောႏသွင်ႏနီꩻ သꩻငိမ်ꩻချမ်ꩻနီꩻတနီꩻနဝ်ꩻသွူ။

ပထမအလဲင်ႏ စာႏရင်ꩻရွဉ်စုပြောင်ꩻခဏ်ꩻ

ချꩻအွတ်ꩻရွီးပွဲꩻသဘင်ႏ ကထင်ႏထွူတဲင် ဝွန်ႏတန်ဘိုခင်လဲ့ စာႏရင်ꩻတွမ်ႏရွဉ် အီလွဉ်ထေ့သံႏဃာႏ၊ ဝွေꩻခါလဲ့လဝ်း " ဗွေႏစဝ်းသံႏဃာႏ၊ ခွေသွဉ်းတကာႏယိုလဲင်ႏခါ၊ ပွိုးကိစ္စအာငါႏ၊ မီႏမာꩻတထွောင်းလဲ့ မဲ့ꩻတထွောင်းသံးအဝ်ႏဟင်ꩻ၊ ထာꩻမာꩻတတွင်ႏတဝ်း၊ ခွေသွဉ်းတကာႏကခွုမ်တွင်ꩻ ကကေပ်ꩻလꩻရွဉ်တွမ်ႏ ရွဉ်ကလို့"အွဉ်ႏဒေါ့ꩻဟွုန်လဝ်းသျင်ꩻထွူတဲင် စာႏရင်ꩻတွမ်ႏရွဉ် အပ်ချာခန်း သံႏဃာႏနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻထွူတဲင်ခါ သံႏဃာႏတောႏအမျာꩻ စဉ်ꩻစာꩻလွေကောတာႏတွန်ႏခံႏ "အီႏအွဉ်သင်ꩻယို ပုဂ္ဂိုလ်ႏအပါꩻမုဲင်ꩻဒါႏ" စီꩻဝွေꩻဒေါ့ꩻရောင် ကျံႏ(ပေါင်)စိတ်ကူꩻ၊ ယူႏလꩻခန်းဗွေႏဗွန်တန်ထမ်းဘုရာꩻ ဆရာႏတောႏဉာဏ၊ နဝ်ꩻမꩻသံႏဃာႏဖုံႏ၊ တာႏဝွန်ႏခံႏကျောင်ꩻတန်အတွက် လွယ်ꩻအပ်ဖေႏဗာႏ ဆရာႏတောႏထမ်းဘုရာꩻ"နီဗွေႏခွုမ်မာꩻဖဲ့ꩻငါ၊ ဆုဲင်ꩻချာမီႏလိုႏရွဉ် နီသွဉ်းသီးပုံႏတာႏ၊ ကျိုꩻစာꩻလွဒျာႏပငါပရာꩻ၊ ထူႏတာႏဝွန်ႏတပါꩻတဖဲ့ꩻဖဲ့ꩻမꩻ အီႏထွာလꩻ အီႏအောင်ႏယိုꩻ"ဒေါ့ꩻရိုꩻလွထွူမꩻ ဆရာႏတောႏဉာဏလဲ့လက်ခံႏ၊ သံႏဃာႏလဲ့ဟွုန်ဟဝ်၊ နဝ်ꩻမꩻတယ်ႏစစွဉ်ႏ သက္ကရာဇ် (၁၃၀၉)နိန်ႏကို ဒဲဉ်ကံလောင်း (၉)နီꩻနဝ်ꩻအစ ဗꩻလွေꩻစွဉ်ႏ သက္ကရာဇ် (၁၃၁၁)နိန်ႏ ဒဲဉ်သံလာ နီနိန်ႏလွိုအယံတွင်ꩻ ကခွယ်ꩻဝင်ꩻကေပ်ꩻလꩻရွဉ် လꩻစွဉ်ႏ (၃၆၇၅၀-၁၅) သွံမွုန်ႏသူရေင်(နွတ်ꩻရျာꩻ)ငတ်ꩻဆီဗီႏပေါင်ꩻ လွိုကတဆီငတ်ꩻပဲက်နဝ်ꩻသွူ။ ကလို့ရွဉ်နဝ်ꩻလဲ့ သွံမွုန်ႏလွိုလွိုစွဉ်ႏနဝ်ꩻနေနေ၊ ရွဉ်အဝ်ႏကုဲင်မပေါႏအာ၊ ဝွေꩻဗွေႏသံးမဲဉ်ကျွꩻတခါႏ ပင်ꩻယင်းသံႏဃာႏတလဲင်ႏ၊ ကားတဲင်တာႏဝွန်ႏ ဝွေꩻဗွေႏကခွုမ် စာႏရင်ꩻတွမ်ႏထာꩻမာꩻ အပ်ချာခွုန်ꩻယင်း သံႏဃာႏတခြွိုက်နဝ်ꩻသွူ။

ခံႏဗာႏဝင်ꩻသဲ့ꩻသွမ်ꩻခဏ်ꩻ

နဝ်ꩻထွူတဲင် သက္ကရာဇ် (၁၃၁၂)နိန်ႏ (၁၃)နိန်ႏကိုနဝ်ꩻ ကောထူႏတာႏဝွန်ႏခွုမ်မာꩻသားလဲ့အဲဉ်ထဝ်း၊ ခမ်းထီယိုလဲ့ တဟဝ်တဝ်းတရေင်ငါႏ၊ စောက်ꩻသူပုန်တန်ဒျာႏလဲ့ သမ်းနွို့လွဉ်တောင်ႏကီꩻဝိန်ꩻလဲ့တရဝ်း၊ နဝ်ꩻမꩻ နီပအိုဝ်ႏအမျိုꩻသာꩻ ထာꩻမာꩻလဲ့ယွုန်းထိုꩻဗာႏ၊ နီနိန်ႏအတာႏ၊ ခိန်ႏခါႏသွုမ်ꩻငခြေင်၊ ဝင်ꩻလိုꩻမျိုꩻလင်ကထွားတဲင် နုဲင်းစွဉ်ႏအဝ်ႏတဖေင်ꩻဒျာႏအနမ်း၊ ဝင်ꩻလဲင်ꩻသဲ့ꩻသမ်းဒေါ့ꩻရောင် (တိုင်ထူမပြီး-တောင်ကျောင်းကြီး)တဲ့ရို၊ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻ ထာꩻမာꩻတအောင်ႏနွောင်ꩻတဝ်း၊ ငဝ်းစားနဝ်ꩻလဲင်ꩻဟွုန်ဗာႏ၊ ပအိုဝ်ႏဖြား စေႏတနာႏမတွုန်းတိုး၊ ဉာဏ်ႏတွမ်ႏဝီရိယိုအွဉ်ႏဆꩻငါ၊ မဟာဒါနယိုခါ ချော့ꩻတဝ်းရင်ꩻ၊ အဝ်ႏမောင်ꩻလွစွဉ်ႏ အခန်ꩻသင်ꩻလွုမ်ꩻနဝ်ꩻသွူ။

ဒုတိယအလဲင်ႏ ရွဉ်စာႏရင်ꩻပြောင်ꩻခဏ်ꩻ

နဝ်ꩻမꩻ သက္ကရာဇ် (၁၃၁၃)နိန်ႏ ဒဲဉ်သမ်လောင်း (၁၄)နီꩻ ပင်ꩻယင်းသံႏဃာႏ နာယကဆရာႏတောႏဖုံႏ ကျွꩻဖျော်ပြုံႏ ဝိန်ꩻတောင်ႏကီꩻကျောင်ꩻတန်ကို၊ အစီꩻအဝွေꩻယို ဗွောင်ယင်းတလဲင်ႏ တွိုင်ႏပင်ႏယင်းဝင်ꩻတခြွိုက်၊ လွိုက်ရွေꩻယင်းပုဂ္ဂိုလ်ႏ ကောတာႏဝွန်ႏခံႏ၊ ထပ်မံꩻအီႏငါထဲင်း၊ သဘော်ꩻတူႏသဲင်ꩻလွစွဉ်ႏ ဗွေႏဗွန်တန်ကျောင်ꩻပင်မွဉ်ꩻတဲင် သံႏဃာႏလဲ့အပ်၊ ဝွေꩻဗွေႏလဲ့ ရပ်ခံႏနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻမꩻတယ်ႏစွဉ်ႏအနီꩻမာꩻတငါ ဗွေႏဗွန်ဆရာႏတောႏတန် ကျောင်ꩻပင်မွဉ်ꩻ၊ မာꩻလွဉ်ꩻထပ်ခြာ၊ အတသာတိုꩻပွါꩻ၊ အမျာꩻထီႏလဲ့၊ ယမ်ဖုဲင်ႏမဲ့လွဉ်စွုမ်ႏနီꩻ၊ ပန်ꩻကီꩻအာႏတက်၊ နဲစ်ကျပ်ကျိုꩻစာꩻ၊ လိုႏရာႏဆန္ဒ၊ ကျွꩻနဝ်ကျွꩻထင်ꩻ၊ တအုံလင်ꩻဗာႏတဝ်းစွူစွူ၊ ငမ်းတထွူလꩻတဝ်းတဲင်၊ ဟွီဟဲင်ညောင်ꩻညာႏ၊ တရွော့ꩻငါႏမရိုꩻဒွုမ်၊ ထွူႏတွုမ်ယွော့ဖင်ꩻ၊ ထင်ႏလင်ꩻချာငါ၊ ထွားနဝ်ထွားထင်ꩻ၊ စင်ႏကျန်ႏတောတော၊ အီႏရော့ꩻခေါဖဲ့ꩻမုဲင်ꩻ၊ အလုဲင်ꩻတဲမ်းစီႏ၊ ထီႏသော့ꩻဒျာႏမဲ့ဖူꩻ၊ စူလဲ့မအုံခြေင်ဗာႏ၊ ဖꩻဝါႏရွာꩻသေင်ႏ၊ လိင်ႏတခါꩻပသီႏ၊ စီႏတခါႏလိတ်၊ အဖစ်အပင်ꩻ၊ အတွင်ꩻလစ်ꩻနိန်ႏကို၊ ဝွေꩻဗွေႏယိုလက်ထက်၊ ကျပ်ထပ်သောင်ႏသာ၊ တမာနိုꩻဆောႏ၊ ဟော်ꩻပျော်ꩻဒေါ့ꩻနယ်၊ ဖဖြယ်ဖန်းဖေႏ၊ တန်ပေႏကျောင်ꩻလံꩻ၊ ရဟန်ꩻလဲ့ခါ၊ လိုꩻလမ်းယာတ၊ စုလွအီလွဉ်၊ ဝတ္ထုရွဉ်ပေႏ၊ ဝွေꩻဗွေႏစူကို၊ လစ်ꩻနိန်ႏယိုယံတွင်ꩻ၊ စာႏရင်ꩻထေဖွက်၊ နပ်တွက်အာဟွုန်ႏ၊ (၅၈၆၈၈-၅) ငတ်ꩻမွုန်ႏသွစ်ꩻရေင်၊ သူရျာꩻသွစ်ꩻဆီသွစ်ꩻဗီႏ၊ ပုဲင်ငတ်ꩻပဲက်နဝ်ꩻသွူ။ ထာꩻမာꩻနဝ်ꩻထွူခန်း၊ တယ်ႏအဆေင်ႏတခါꩻပွိုင်၊ ရွဉ်ꩻပသီႏဒင်ႏလꩻ၊ ထွူနဝ်ꩻမꩻဝွေꩻဗွေႏလဲ့၊ ရွဉ်တွမ်ႏစာႏရင်ꩻ၊ သျင်ꩻလျင်ꩻထွူတဲင်၊ ကျွꩻသဲင်ꩻခန်းဒျာႏ၊ ရပ်ရာႏကျောင်ꩻပင်မွဉ်ꩻနဝ်ꩻသွူ။

ဆုဲင်ꩻနဝ်ꩻပအိုဝ်ႏအဖွဲ့ချုပ်သားဖုံႏ

"ဝွေꩻသီးရိုꩻနီသွဉ်းသီး အီႏခွုမ်တခါႏ ဖေႏကထွူယိုꩻဗာႏမွိုင်မွိုင် ယံအောင်ႏပြွိုင်ပြွိုင် အာႏမခံႏမာꩻ၊ သွုပ်တငါမာꩻလွေꩻ ဖေႏကထွူယိုꩻ"ရိုꩻနုဲင်းနဝ်လွုမ်ꩻ တမာꩻတဝ်း၊ အဝ်ႏဒျာႏခန်းလီꩻလီꩻ၊ နီကထီႏပါꩻကထွား၊ ဝီႏဝါးခံသꩻ၊ လꩻခန်းတနိန်ႏဗွေဗွေ၊ ဝွေꩻသီးစွိုင်ႏတမာꩻတဝ်း၊ သံႏဃာႏစဝ်းစီꩻဝွေꩻယင်းဝင်ꩻ တလဲင်ႏနဝ်ꩻသွူ။

တတိယအလဲင်ႏ ရွဉ်စာႏရင်ꩻပြောင်ꩻခင်ႏလမ်း

ဗွေႏဗွန်ဆရာႏတောႏ ကျောင်ꩻလွယ် ဆုမ္မꩻခဏ်ꩻ သက္ကရာဇ် (၁၃၁၇)နိန်ႏ ဒဲဉ်ရုတ်ꩻဆန်ꩻသွစ်ꩻနီꩻ နာယကဆရာႏတောႏပေါင်ꩻ စွုမ်ႏကျောင်ꩻကျွꩻဖျော်ယင်း ကျောင်ꩻတန်တောင်ႏကီꩻ စီꩻဝွေꩻဖျင်တခြွိုက်၊ လွိုက်ရွေꩻယင်းပုဂ္ဂိုလ်ႏ ကအဝ်ႏလိုႏခွုမ်ထာꩻမာꩻ၊ စိဉ်ꩻစာꩻထွားလွ၊ ကရအီႏကွိုင်ႏတန်ႏ၊ ထွိုက်သင်ꩻအပါꩻမုဲင်ꩻကောင်း၊ လဝ်းဖြောင်ချာငါ၊ ငဝ်းငွါဒေါ့ꩻဖြောင်၊ နဝ်ꩻမꩻဆရာႏတောႏတန် ကျောင်ꩻလွယ်၊ ကွဲးရိုꩻဖေႏသံႏဃာႏ "နီဗွေႏသီးမွော့ အဝ်ႏနန်းဗာႏတွိုး၊ အွိုးမဟာမစာႏ ကတယ်ႏထောင်ႏစလဲ့ ဗွေႏဗွန်နောင်ကာꩻ အွဉ်တယ်ႏဒျာႏ၊ မီႏအွဉ်ႏကွယ်အနာလဲ့ ဗွေႏဗွန်နောင်ကာꩻ အွဉ်ကွယ်ဗာႏယင်းဒျာႏ၊ ကွဲကားအွဉ်အနာကရိုꩻယို ဖေႏကတွိုႏစွဉ်ႏဒျာႏ မာꩻပွယ်ꩻနာႏအကျိုꩻနီꩻ၊ မီႏသာႏဓုဗာႏခန်းမꩻ ရိုꩻဗာႏကွယ်အနာနော၊ ပေါႏရိုꩻကျောင်ꩻယိုထွူသွူလဲ့ မီႏတခွဲးမာꩻဗာႏတဝ်းပွယ်ꩻတဲင် နီဗွေႏမဉ်သဲင်ꩻချာစွဉ်ႏလဲ့ သဲင်ꩻချာဗာႏတဝ်းဒွိုန်း နီဗွေႏမီႏမဉ်သဲင်ꩻချာမွိုင်လဲ့ ကထွူမွိုင်ဒါႏအနယ်ꩻနဝ်ꩻ နီဗွေႏကျမ်ႏခြပ်ဒျာႏ၊ နီသံႏဃာႏနဝ်ꩻ သေလွုမ်ꩻလူႏခံႏဖေႏရွဉ်၊ မီႏဖျော်လွဉ်နီဗွေႏသောင် နီဗွေႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏပေါင်ဆꩻငါ၊ ပေါႏထွိုင်ႏမာꩻထဲင်းခြာယိုတလဲင်ႏ ကားတဲင်တထွူတဝ်းအခါႏ ပါꩻမုဲင်ꩻဆွတ်ꩻချာတလꩻတဝ်း၊ မဲ့ꩻအဝ်ႏယွုတ်ꩻလယ်ႏ ထွိုင်ႏနိန်ႏဟာနိန်ႏစာႏ ဖေႏကထွာဗာႏမွုန်း၊ အယွုတ်ꩻအဲဉ်ထဝ်း အလဲင်ႏယို၊ ကားတတွိုႏတဝ်းပွယ်ꩻ အွဉ်ႏလွဗာႏဇွဲꩻဟဝ်ဟဝ်၊ ဖေႏကတွိုႏစွဉ်ႏဒျာႏ အွဉ်ႏစံႏပျာႏစူ၊ ဆျာꩻထီသာႏဓုဝင်ꩻ အခန်ꩻနဝ်ꩻတွိုႏမꩻ ပါꩻမုဲင်ꩻမဉ်ဆွတ်ꩻလꩻသွူကွေး၊ မွေးနေကောင်း ခွေသွဉ်းကရိုꩻယို" "သာႏဓု သာႏဓု ဩဗွေႏ၊ မွေးမဲဉ်ႏငါႏကျောင်ꩻ၊ တဖူꩻခြောင်ꩻစွဉ်ႏစွို့ꩻ၊ တရွို့ꩻတဝ်းဒွုမ်တငွါငွါ၊ ဖေႏကထွာလွဉ်ꩻနုဲင်းနီဗွေႏဖြောင်း၊ ဖေႏကလောင်းလွဉ်ꩻနုဲင်းနီဗွေႏကဒေါ့ꩻ၊ ဖေႏကရော့ꩻလွေꩻတငါငါ၊ ငဝ်းငွါတျာႏဆေႏ၊ ရေႏရွယ်ႏတွိုင်ꩻလဲ့တနꩻ၊ ခꩻတွိုင်ꩻလဲ့မဲဉ်ႏအနမ်း၊ ပြုဲင်ပြင်ꩻဆာႏလီ၊ လွီးတွီမေႏထန်ႏ၊ မွေးမဲဉ်ႏလဲဉ်းဩ" သံႏဃာႏတောႏစွုမ်ႏပါꩻ၊ ပငါပရာꩻထောက်ခံႏလွ၊ နဝ်ꩻမꩻ ဗွေႏဗွန်နောင်ကာꩻလဲ့ ဝွန်ႏခံႏခန်းနဝ်ꩻသွူ။

ဗွေႏဗွန်နောင်ကာꩻ တောင်ꩻပြန်ႏသံႏဃာႏခဏ်ꩻ

"ဩဗွေႏသံႏဃာႏ၊ ခွေသွဉ်းတပါꩻဒျာႏလဲ့ မဲ့ꩻသံးတရွို့ꩻမာႏယွင်ꩻ၊ ထာꩻမာခင်ꩻကိစ္စ၊ ပွိုးထာꩻအင်ႏတန်၊ ဗွေႏသီးလဲ့ယံကထွားကို၊ ဒေါ့ꩻရိုꩻဖြဝ်ႏစွဲး၊ လွဉ်လယ်ႏယွဲယွဲနဝ်ꩻမꩻ၊ ခွေသွဉ်းလဲ့သꩻဆွော့ꩻ၊ တပါꩻဒျာႏတနွော့ꩻနွော့ꩻလဲ့ မဲ့သမ်းတရျော်၊ ဗွေႏဆရာႏသီးလဲ့ မဲ့ꩻဖျော်လွဉ်ဒျာႏကုဲင်းကုဲင်း၊ ဒေါ့ꩻရုဲင်းရုဲင်းရိုꩻစွဉ်ႏ၊ အွဉ်ႏမွုန်းဝင်ꩻအပွေႏ၊ ဗွေႏသီးတွမ်ႏခွေသွဉ်း၊ ပွိုးစွဉ်ႏထာꩻမာꩻသားချင်ꩻချင်ꩻ၊ ထောက်ပံ့လွဝင်ꩻသတိꩻမꩻဗွေႏ၊ ခွေသွဉ်းလဝ်းသေꩻခါꩻအွဉ်ရီး၊ မီႏတွိုႏဆုဲင်ꩻချာ၊ နေႏရာႏနုဲင်းယို၊ နေႏရာႏနုဲင်းနဝ်ꩻ ဖေႏတွမ်ႏအဝ်ႏဗာႏမွုန်းတဲင်၊ ထာꩻမာꩻဖေႏကမဲဉ်ႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏဒျာႏအမျာꩻ၊ စိဉ်ꩻစာꩻတဖြာꩻတဖဲ့ꩻဖဲ့ꩻ၊ နဝ်ꩻမꩻလဲ့မွေး၊ ခွေသွဉ်းကလဝ်းနုဲင်းယို၊ နီဗွေႏသီးအီႏရိုꩻဖေႏနဲ့ဩ"။

သံႏဃာႏဒေါ့ꩻချာခဏ်ꩻ

"ဟဝ်မို့-မွေးလဲဉ်း၊ မဲဉ်ႏခြောင်ꩻဖေႏဝင်ꩻ၊ တနန်းဗာႏတဝ်း၊ မီႏအဝ်ႏလိုႏစိန်ႏစွော့ꩻဒါႏ၊ မုဲင်ꩻခါတရိုꩻတဝ်း၊ ငဝ်းပေႏတငွါ၊ လိတ်ပေႏတစောင်ႏ၊ ပေါႏယောင်းလွဉ်လဲ့၊ မဲ့ꩻဖျော်လွဉ်ဒျာႏကွေး" ဗွေႏသီးသံႏဃာႏလဲ့ ဒေါ့ꩻချာနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။

ဆရာႏတောႏကျောင်ꩻလွယ် ဆုမ္မꩻယင်းတခဏ်ꩻ

"အွိုးဗွေႏသီးသံႏဃာႏ၊ အားလုံးဖုံႏဟွေး၊ တယ်ႏစွဉ်ႏဟန်ႏနီꩻမာꩻတငါ၊ စွုမ်ႏပါꩻထူႏလွအရေꩻ၊ ဖေႏကထွူလꩻခန်း၊ မန်းကအဝ်ႏပစိုႏလယ်ႏထာꩻ (တိုင်ထူမပြီး-တောင်ကျောင်းကြီး) ငဝ်းစားယို ကအဝ်ႏဗွို့ꩻဒါႏ မန်းဖြောင်း ဖေႏကထိုꩻမားကြောင်းခန်းနဝ်ꩻမꩻ၊ လွꩻဟွုန်ငါႏမား၊ အုံပဆားဒွုမ်အလဲင်ႏယို၊ လိုꩻခိုထာꩻမာꩻ၊ ထာꩻကျိုꩻစာꩻတယ်ႏအထျꩻ၊ ထာꩻလွꩻအွဉ်ႏကုဲင်ချာ၊ ထာꩻသောင်ႏသာလင်ꩻကန်ꩻ၊ အွဉ်ဝင်ꩻကျိုꩻဆောင်ႏ၊ အီႏအောင်ႏသွိုပေါႏရိုꩻဒွုမ်၊ ထွိုင်ႏခွုမ်မာꩻညီꩻထဲင်းဝင်ꩻယိုတအာႏ၊ ထီႏဗာႏဒျာႏသွူ အထွူမတဝ်း၊ သံႏဃာႏတောႏသီးနဝ်ꩻလဲ့ ကျိုꩻစာꩻဗဲင်းဝင်ꩻ ပငါပရာꩻနော။

သံႏဃာႏတောႏဝွန်ႏခံႏခဏ်ꩻ တွမ်ႏလွယ်ꩻအပ်ခဏ်ꩻ

နဝ်ꩻမꩻသံႏဃာႏတောႏလဲ့ သဘော်ꩻလꩻနိစ်သက်၊ အာႏတက်လွပငါပရာꩻ၊ စွုမ်ႏပါꩻပါꩻပီဗွိုန်၊ တခြွိုင်ချင်ꩻညီႏမျ၊ အွဉ်ႏသꩻသဘော်ꩻတရာꩻ၊ တပါꩻတွမ်ႏတပါꩻ တကွာႏတဝ်း၊ ငဝ်းမွေးငွါမန်ႏ၊ အာႏမခံႏလွခန်းနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻထွူမꩻ ဥက္ကဋ္ဌ၊ နာယကဆရာႏတောႏပေါင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ထာꩻမာꩻတာႏဝွန်ႏ လွယ်ꩻအပ်ခန်းဒျာႏ ဗွေႏဗွန်နောင်ကာꩻနဝ်ꩻသွူ။

ဗွေႏဗွန်ပဏ္ဍိတ နောင်ကာꩻ ကျိုꩻစာꩻဝီရိယပျꩻခဏ်ꩻ

တယ်ႏစ သက္ကရာဇ် (၁၃၁၇)နိန်ႏ ဒဲဉ်ရုတ်ꩻလာဆန်ꩻ (၈)နီꩻ အဝ်ႏအနီꩻနဝ်ꩻမာꩻတငါ၊ ဖျော်ပတာတွိုႏစွဉ်ႏ (၁၃၂၂)နိန်ႏ၊ ငတ်ꩻနိန်ႏကိုသူနိန်ႏဖူꩻ၊ တွိုႏပတာစူꩻစွဉ်ႏ၊ ပွဲꩻနာႏကျောင်ꩻကျိုꩻ၊ ဝွေꩻဗွေႏယိုကခွုမ်၊ ကျိုꩻစာꩻဝီရိယ၊ လုလ္လအားထုတ်၊ တအုံလွတ်တဝ်းစွုမ်ႏနီꩻ၊ ပန်ꩻကီꩻနဲစ်ကျပ်၊ အဝ်ႏလိုႏထပ်မံႏ၊ ကျံႏစယ်ႏစိတ်ကူꩻ၊ သꩻဖူꩻသꩻကို၊ နုဲင်းယိုနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ အဝ်ႏစွဉ်ႏအလုဲင်ꩻ၊ လိုႏဆုဲင်ꩻလိုႏရီး၊ ယိုနဝ်ꩻအီႏမာꩻဗာႏအွဉ်၊ နဝ်ꩻနဝ်ꩻလွဉ်ဆုဲင်ꩻ၊ ဝုဲင်ꩻဝုဲင်ꩻလဲ့အဝ်ႏလꩻဒျာႏ၊ တပေါႏလိုႏငါႏတဝ်းဒွိုန်း၊ ယွုန်းထိုꩻအွဉ်ႏချာ၊ ချာငါစိဉ်ꩻစာꩻ၊ တပါꩻဒျာႏယူႏတေ့ꩻ၊ ထာꩻခေ့ꩻထာꩻလေ၊ တသေဒွုမ်တဝ်း၊ အဝ်ႏယူႏခန်းဒျာႏ၊ ခိန်ႏခါႏလွစ်ဟင်ꩻ၊ အဲဉ်ထဝ်းရင်ꩻဖြီသꩻ၊ ယလဲင်ႏလဲင်ႏလဲ့ လဝ်းရီဆရာႏတောႏ၊ ယလဲင်ႏလဲင်ႏလဲ့ နီꩻနော်ꩻတွမ်ႏလက်သမာꩻ၊ ယလဲင်ႏလဲင်ႏခါဟဲ့ꩻတွမ်ႏဦးဟန်၊ ဝွန်ႏတန်ဦးဘိုးခင်၊ လောသဲင်ꩻဟဲ့ꩻထွန်းအေး၊ မီႏအဝ်ႏလိုႏနေးအမျာꩻအာႏ၊ သံးကွိုꩻဗာႏဝါးပျား၊ တထာဖြေင်းဖက်ꩻရဲယင်၊ ဟဲ့ꩻဗာႏလိုꩻတန်ဘိုးနုသီး၊ အွဉ်ႏဒေါ့ꩻရီးဗာႏအကျောင်ꩻလံꩻ၊ အခန်ꩻသင်ꩻမွူးနီꩻပဲင်ႏချာဗာႏ၊ မဲ့ꩻလောႏတခါႏသေင်ႏသားသောင်၊ ဒေါ့ꩻရောင်ဖြဝ်ႏသင်ႏ၊ အဝ်ႏတဆင်ႏလက်သ္မာꩻ၊ "ဗွေႏဗွန်နောင်ကာꩻ ကျွꩻလွေꩻမုဲင်ꩻ" အဝ်ႏထုမ်ႏဆုဲင်ꩻလယ်ႏရီ၊ "ကျောင်ꩻကီတအဲဉ်ထဝ်း"၊ ငဝ်းစွို့သွတ်ꩻလင်ꩻ၊ သံႏဃာႏချင်ꩻသံးလွဉ်စောႏတနာႏ၊ တကာႏဒျာႏလဲ့ခေါ်ခေါ်၊ အာတော်အာစား၊ အုံပဆားရီဖြဝ်ႏ၊ "အဝ်ႏယိုအဝ်ႏနဝ်ꩻ"၊ ငဝ်းတွယ်ꩻမတန်ꩻသွတ်ꩻလꩻ၊ "ယံနီဗွေႏကကျွꩻ သံးလွဉ်ပင်ꩻ၊ အွဉ်ႏနယ်လင်ꩻ အွိုးသူꩻတဆင်ႏငါ၊ ကျွꩻမဒါႏသူꩻတထွောင်း"၊ နဝ်ꩻမꩻတနွောင်းနွောင်း ကျွꩻနဲစ်ကာ၊ ဖဲ့ꩻဆꩻချာအဝ်ႏကုဲင်ပြာႏ၊ "တတန်ႏရာႏဒွုမ်တဝ်း၊ တမွေးတဝ်းငါႏဒွုမ်ထာꩻ၊ ဗွေႏဗွန်နောင်ကာꩻ ထာꩻမာꩻယို၊ လိုႏဒေါ့ꩻရီဟမ်းလဲ့၊ လဲင်ꩻတဖုဲင်ႏဖဲ့လဒွုမ်နော"၊ ဆရာႏတောႏယပါꩻပါꩻ၊ ငဝ်းငွါလဲင်ꩻရိုꩻဗာႏ "နောင်ကာꩻဗွေႏဗွန်ယို၊ အဝ်ႏလိုႏဖန်ဆင်ꩻဒါႏဒျာႏ နမ်းနီသွံပါꩻ နုဲင်းသီကျာꩻနဝ်ꩻမꩻ လိုႏတွိုင်ꩻလꩻ အီႏထဲ့မဲဉ်ႏ" ထာꩻမာꩻစဲဉ်ႏကိစ္စအာ၊ အွဉ်ႏဒေါ့ꩻငါအခရာႏလဲ့လဲင်ꩻသျုတ်၊ ကအားထုတ်ကကျိုꩻစာꩻ၊ ကခွုမ်မာꩻစွုမ်ႏနီꩻဟာ၊ ကွပ်မဲဉ်ထီႏငါႏ အထွူမꩻ၊ တအုံစွူလꩻဒွုမ်ထာꩻ၊ ဗွေႏဗွန်နောင်ကာꩻအလက်ထက်၊ ငတ်ꩻနိန်ႏတွက်သူနိန်ႏတွင်ꩻ၊ ကခွယ်ꩻဝင်ꩻကေပ်ꩻလꩻရွဉ်၊ ကလွဉ်သော့ꩻအဆေ့ꩻအာ၊ မီႏတွက်ထွားသင်ႏချာႏပေါင်ꩻ (၁၇၇၉၈၄-၆၅) တသဲဉ်နွတ်ꩻမွိုန်ႏ၊ လွိုဒွိုန်းနွတ်ꩻရေင်၊ ပုဲင်ထဲင်းကွတ်ꩻရျာꩻ၊ လွိုခြာသွစ်ꩻဆီလစ်ꩻဗီႏ၊ သူဆီငတ်ꩻပဲက်မဲဉ်ႏမဲဉ်ႏ၊ နပ်စဲဉ်ႏလꩻတခွုင်းနဝ်ꩻ၊ ဗွေႏဗွန်စဝ်းနောင်ကာꩻ၊ ကျိုꩻစာꩻနေးအာႏ၊ ထွိုင်ႏမာꩻသတ်ဒွူ၊ ကျောင်ꩻလဲ့ထွူမွေးသေႏချာႏ၊ ခွုင်းတဲင်ကျောင်ꩻတကာႏပေါင်ꩻ၊ လိုꩻကျောင်ꩻလိုꩻလမ်း၊ ခမ်းကောင်ရပ်ရာႏ၊ ညာꩻဗော့ꩻနဝ်ထင်ꩻ၊ ပါလင်ꩻတွို့ꩻကွဉ်ႏ၊ ထီႏဗာႏစွဉ်ႏကျောင်ꩻအထွူစွုမ်ႏဖြာꩻ၊ ပငါပရာꩻသွူနဲဟွေး။

သာႏသနာႏထာႏဝ နီရေင်ငတ်ꩻရျာꩻနိန်ႏ သမုတ်သိမ်ႏခဏ်ꩻ

သက္ကရာဇ် (၁၃၁၇) ဒဲဉ်စေင်လာဗွေနီꩻ သံႏဃာႏတောႏအပါꩻငတ်ꩻဆီ စီꩻဝွေꩻတွိုင်ႏပင်ႏဝင်ꩻ ကျောင်ꩻတန်တောင်ႏကီꩻကို "သာႏသနာႏနိန်ႏ နီရေင်ငတ်ꩻရျာꩻ အထိန်ꩻအမတ်ယံကထွာ၊ မီႏတွိုႏဆုဲင်ꩻချာ တပဲ့ꩻတပန်ꩻ မတ်တန်ꩻယံကသေဗာႏ၊ ကောကထွာဆရာႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏအွဉ်ႏကုဲင်ခါꩻ ထာꩻမာꩻစူခြောင်ꩻ အကျောင်ꩻတစွိုးစွိုး"ရိုꩻလွနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် မဟာနာယကထေရ်ရ ပုဂ္ဂိုလ်ႏကျောႏ၊ ဆရာႏတောႏ ကျောင်ꩻတန်တောင်ႏကီꩻ သံႏဃာႏအစီꩻအဝွေꩻကို လဝ်းခန်းနုဲင်းငါယိုသွူ။

ဆရာႏတောႏကျောင်ꩻတန်တောင်ႏကီꩻ လဝ်းသံႏဃာႏခဏ်ꩻ

"ဩဗွေႏခွေသွဉ်းမဉ်လဝ်း၊ ငဝ်းပေႏတငွါငါ၊ သံႏဃာႏအာဗွေႏသီး၊ စွုမ်ႏပီးစွုမ်ႏပါꩻ၊ နာႏခံႏစံꩻလွ၊ နဝ်ꩻမꩻခွေသွဉ်းကအီႏလဝ်း၊ ငဝ်းအချက်နဝ်ꩻရာꩻ၊ နီဗွေႏဘုရာꩻဂေါတမꩻ ကအဝ်ႏနေကလိုꩻခမ်း၊ နီဗွေႏနမ်းမိန်းတောႏဖေႏ၊ တန်တွမ်ႏပေႏဝေနေယျ၊ ချွစ်လꩻခန်းလဲ့အဝ်ႏ၊ တချွစ်လꩻတဝ်းသတ္တဝါႏ၊ ပွန်းတာႏအရင်ꩻ၊ ထီႏသညင်ꩻကတ်ငါႏ၊ သာႏသနာႏအနိန်ႏ၊ ငတ်ꩻရေင်အွဥဉ်ႏကုဲင်ခါꩻ၊ ယိုခါနဝ်ꩻရာꩻ အီႏထာႏဝ၊ မွူးနီꩻတပေါႏညဒွုမ်သွူ၊ နင်းဟွူဆုဲင်ꩻသားရင်ꩻ၊ တပဲ့ꩻတပန်ꩻအပွန်း၊ ယံဟွုန်လွဉ်ꩻထီႏထွꩻ၊ နဝ်ꩻမꩻနီသွဉ်းသီးယိုခါ၊ သာႏသနာႏထာႏဝနိန်ႏ၊ အထိန်ꩻအမတ်နဝ်ꩻရာꩻ၊ မီႏအွဉ်ႏသေꩻခါꩻဗာႏ၊ ကရသေႏချာႏဟဝ်၊ နဝ်ꩻမꩻနီသွဉ်းသီး ကျောင်ꩻတန်ယိုလဲင်ႏခါ၊ ထွာလဲဉ်းပြဲႏထောင်ႏစု လွတ်လတ်ရေꩻ၊ အထိန်ꩻအမတ်တစွိုး၊ မီႏတွိုႏသာႏသနာႏထာႏဝယို၊ အထိန်ꩻအမတ်နဝ်ꩻခါ၊ ဖေႏကထွာသိမ်ႏသမုတ်နဝ်ꩻ၊ ခွေသွဉ်းလဝ်းဟွုန်ဗာႏ၊ သံႏဃာႏတောႏဗွေႏသီး၊ အီႏရိုꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻ မဉ်သေစံꩻထွူနဲဩ"

သံႏဃာႏသဘော်ꩻတူႏလဝ်းချာခဏ်ꩻ

နဝ်ꩻမꩻ သံႏဃာႏနဝ်ꩻလဲ့ခါ၊ "ဩဗွေႏတနပ်တောကြွို့ꩻတဝ်း၊ ခိန်ႏခါႏဟဝ်ကာလ၊ သမယအယံတွင်ꩻ၊ အခန်ꩻသင်ꩻကျုံႏမော့ꩻ၊ အဆင်ႏရော့ꩻကြွို့ꩻတဝ်းမွေးဗွေႏ၊ နီဗွေႏဆရာႏ၊ သွုန်ႏခါႏသꩻဖူꩻ၊ စိတ်ကူꩻယူႏလꩻ၊ မိန့်ပျꩻခြုဲင်းထန်ႏလွဉ်၊ နီသွဉ်းသီးကဟွုန်ဗာႏ၊ နီသွဉ်းသီးသံႏဃာႏနဝ်ꩻ၊ သဘော်ꩻတူႏလွငါႏ၊ ပငါပရာꩻထွူနဲဩ"။

ကပြေႏလꩻဝတ္ထုရွဉ်ခဏ်ꩻ

နဝ်ꩻထွူမꩻ "ဖေႏနေးကသမုတ်လꩻသိမ်ႏတကိစ္စနဝ်ꩻ အီႏမာꩻဗာႏနုဲင်းမုဲင်ꩻ" တွိုင်ႏပင်ႏခြုဲင်းနယ်ထွူဝင်ꩻတဲင် သဘော်ꩻတူႏခန်း "တကျောင်ꩻတစစ်မာꩻကီ၊ လစ်ꩻငတ်ꩻဆီတစွဲလဲ့ ယိန်းဟဝ်ဒျာႏ၊ ချင်းဒျာႏအာႏသော့ꩻလွ" ဖန်းမာꩻထွူနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင်ခါ ကေပ်ꩻလꩻခန်းရွဉ် (၁၀၂၅၈-၁၀) တမွုန်ႏပုဲင်နီရျာꩻငတ်ꩻဆီသွစ်ꩻဗီႏ ပဲက်တဆီနဝ်ꩻထွူတဲင် ပဲင်ႏချာꩻဖေႏခန်းမွူးနီꩻ သက္ကရာဇ် (၁၃၁၈)နိန်ႏ၊ ဒဲဉ်ရုတ်ꩻဆန်ꩻသွစ်ꩻနီꩻနဝ်ꩻသွူ။ "သာသနာႏဖေႏနေး ကထာႏဝမဲဉ်ႏနဝ်ꩻ ဒဲဉ်ရုတ်ꩻလာဗွေနီꩻဒျာႏ၊ ကွဲတွော့ꩻ အွဉ်ႏရီးပသာႏခန်းတစိꩻ၊ မဲ့ꩻပွယ်ꩻတကွုန်ꩻတဝ်း၊ တနꩻအာငါႏ ပွယ်ꩻဘုရာꩻဖုံႏ"ရိုꩻလွနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ပဲင်ႏချာခန်းလာသွစ်ꩻနီနဝ်ꩻသွူ။

ပွယ်ꩻသမုတ်သိမ်ႏ

ပင်ꩻခန်းသံႏဃာႏ ဆရာႏတောႏဖုံႏတဲင်ခါ သက္ကရာဇ် (၁၃၁၈)နိန်ႏကို ဒဲဉ်ရုတ်ꩻယိုဆန်ꩻထင်ႏသွစ်ꩻနီꩻ၊ ကျောင်ꩻတန်တောင်ႏကီꩻ သမုတ်သိမ်ႏ၊ ကဖစ်ပင်ꩻသံႏဃာႏ၊ ကျွꩻလွဉ်ခန်းဒျာႏ အပါꩻငတ်ꩻရျာꩻလွိုဒွိုန်းနီဆီ၊ ခီႏမျောက်သမုတ်ခန်းဒျာႏသိမ်ႏနဝ်ꩻသွူ။

အီႏနာႏကျောင်ꩻကျိုꩻ မာꩻပွယ်ꩻခဏ်ꩻ

သက္ကရာဇ် (၁၃၁၈)နိန်ႏကို ဒဲဉ်စေင်ဆန်ꩻတဆီငတ်ꩻလာဗွေနီꩻနဝ်ꩻ သံႏဃာႏတောႏအပါꩻငတ်ꩻဆီ ဖျော်ညီႏစုံႏလင်ႏ တွိုင်ႏပင်ႏဝင်ꩻ အီႏနာႏကျောင်ꩻကျိုꩻ ပွယ်ꩻသဘင်ႏတန်တဲင် ဒင်ႏသေꩻဗာႏခန်း ဗဟိုရ်ႏဌာႏန၊ နာယကသံႏဃာႏ၊ ပွယ်ꩻထွာအဖွဲ့တဖွဲ့၊ တွမ်ႏအကျိုꩻဆောင်ႏအဖွဲ့ဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။

ဗဟိုရ်ႏဌာႏန နာယကသံႏဃာႏတောႏအဖွဲ့

၁။ ကျောင်ꩻနမ်းဟုတ် ဆရာႏတောႏ ၂။ ကျောင်ꩻလွယ် ဆရာႏတောႏ ၃။ ကျောင်ꩻသီႏသဲင်ႏ မြို့မဆရာႏတောႏ ၄။ ကျောင်ꩻလွယ်မွတ် ဆရာႏတောႏ ၅။ ကျောင်ꩻထမ်းဘုရာꩻ ဆရာႏတောႏ ၆။ ကျောင်ꩻပင်မွဉ်ꩻ ဆရာႏတောႏ ၇။ ကျောင်ꩻဝါႏလီႏ ဆရာႏတောႏ ၈။ ကျောင်ꩻလုဲင်းခါႏ ဆရာႏတောႏ ၉။ ကျောင်ꩻကျောက်တန်ꩻ ဆရာႏတောႏ ၁၀။ ကျောင်ꩻစငေါဝ်ꩻ ဆရာႏတောႏ ၁၁။ ကျောင်ꩻဒုံကောင် ဆရာႏတောႏ ဒင်ႏသေꩻခန်း တဆီပုဲင်တပါꩻယိုသွူ။ အမုဆောင်ႏအဖွဲ့ဒင်ႏသေꩻခန်း အပါꩻနီဆီနဝ်ꩻသွူ။

နဝ်ꩻမꩻတဲင် ဆုံꩻဖျတ်သေꩻခန်းနုဲင်းယို

၁။ ခမ်းသဲင်ဟန်ႏနိန်ႏယို ပွယ်ꩻနာႏကျောင်ꩻကျိုꩻ မုချတဗာႏ ဖေႏနေးကထွာဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ ၂။ ပွယ်ꩻတကိစ္စ ဖေႏနေးကသဲင်ꩻဟော်ꩻဗာႏတကာႏ ပငါပရာꩻ၊ တလမ်းတရက်ꩻမာꩻကီ စေႏတနာႏ အဝ်ႏသမျနဝ်ꩻသွူ။ ၃။ ပွယ်ꩻလွူးတကိစ္စ၊ ခွယ်ꩻလစ်ꩻဌာႏန၊ မဏ္ဍပ်လစ်ꩻဖြုံႏ၊ ဌာႏနပငါပရာꩻ၊ ဖေႏကသဲင်ꩻဟော်ꩻ ဝွေႏဖန်းဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ၄။ ပွယ်ꩻမွူးနီꩻနဝ်ꩻ ပွယ်ꩻတရိပ်ရွဉ် မီႏဖျော်လွဉ်လို့ထွူမꩻ အီႏဖေႏလꩻတဲင် ခဉ်ꩻဝင်ꩻဒဲဉ်သံလောင်းကို ရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ၅။ အီႏလွူးမွေးကျွေ ပွယ်ꩻတကိစ္စနဝ်ꩻ ဟူလင်ပေါင်ꩻနဝ်ꩻရာꩻ ထွာခန်းနီရျာꩻ၊ ဗင်ႏနဝ်ꩻ ငတ်ꩻရေင်ရိုꩻပီးနဝ်ꩻသွူ။ ၆။ နဝ်ꩻမꩻ ဗွေႏဗွန်ထမ်းဘုရာꩻ တွမ်ႏဗွေႏဗွန်နောင်ကာꩻယို သံႏဃာႏတွန်အုံဗွော့ꩻ အုံဆꩻငါ၊ ဝွေꩻသီးဗွေႏလဲ့ အုံဗော့ꩻစီႏမန်ႏဖန်းဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ ကျောင်ꩻတန်တောင်ႏကီꩻအတွက် ကလို့ရွဉ်ဆေ့ꩻအာပေါင်ꩻနဝ်ꩻ - သွံသဲဉ်တမွုန်ႏ တရေင်ကွတ်ꩻရျာꩻသွစ်ꩻဆီသွံဗီႏသူဆီငတ်ꩻပဲက် (၃၁၁၉၈၃-၆၅)နဝ်ꩻသွူ။ မီႏတွက်ပါတွမ်ႏ ကလူႏအာႏ ပါတွမ်ႏသေင်ႏဝါႏဖုံႏနဝ်ꩻ တံꩻဖိုꩻအီႏမဲဉ်ႏဒျာႏ ငတ်ꩻသဲဉ်လွိုလွိုနဝ်ꩻသွူ။ ကျောင်ꩻတန်သိမ်ႏနဝ်ꩻလို့ခန်း တမွုန်ႏငတ်ꩻရေင်ငတ်ꩻဆီဗီႏပေါင်ꩻ (၁၅၀၅၀)နဝ်ꩻသွူ။ ကျောင်ꩻမန္တလေꩻနဝ်ꩻ လို့ခန်းလစ်ꩻမွုန်ႏဗွေဗွေ (၄၀၀၀၀)နဝ်ꩻသွူ။ နီကျောင်ꩻရန်ႏကုန်ႏနဝ်ꩻ လို့ခန်း သွံမွုန်ႏပုဲင်နီရေင်(၃၂၀၀၀)နဝ်ꩻသွူ။ ယိုနဝ်ꩻ ဆရာႏတကာႏ ကလူႏညီꩻဒါႏဝင်ꩻ မဟာဒါန၊ တောင်ႏကီꩻ-ရန်ႏကုန်ႏ-မန္တလေꩻ၊ ယံမတ်သေꩻဝင်ꩻစွုမ်ႏဖြာꩻဖြာꩻ၊ ပငါပရာꩻယံတောင်ꩻလွ၊ နီဒါႏနဒျာႏလွဉ်းလွဉ်း၊ ကေပ်ꩻကောက်ခြွဉ်းဝင်ꩻ တဖြာꩻတစိꩻစိꩻတဲင် ဆို့ꩻသဲင်ꩻဗာႏသာႏသနာႏအဆောက်အဦးနုဲင်းယိုတန်ဖုံႏသွူ။ နီဒါနယိုဖုံႏနဝ်ꩻ နာႏအကျိုꩻတလဲင်ႏချင်ꩻ၊ တနီꩻချင်ꩻ၊ ပွယ်ꩻတဖြုံႏချင်ႏ ပွယ်ꩻကျောင်ꩻတန်တောင်ႏကီꩻယိုသွူ။ ပွယ်ꩻမွူးနီꩻနဝ်ꩻ သက္ကရာဇ် (၁၃၂၂)နိန်ႏကို ဒဲဉ်ဟားလောင်း အနီꩻတဆီ တဆီပုဲင်တနီꩻ တဆီနီနီꩻနဝ်ꩻသွူ။ သွံနီꩻကိုနဝ်ꩻ အနီꩻတဆီနဝ်ꩻ ပွယ်ꩻခံႏထဉ်ႏ၊ တဆီပုဲင်တနီꩻနဝ်ꩻ ပွယ်ꩻနာႏတရာꩻ၊ တဆီနီနီꩻနဝ်ꩻ ပွယ်ꩻလက်ဖွဲ့ ပွယ်ꩻအောင်ႏနဝ်ꩻသွူနော။

ငဝ်းအောင်ႏခန်ꩻတွမ်ႏ ငဝ်းရဲပ်အသွတ်ꩻခန်ꩻ

၃၈။ ငေါဝ်းအောင်ႏခဏ်ꩻ အောင်ႏဒါႏနမင်္ဂလာႏ၊ အောင်ႏသယာႏမွန်းပျောႏရောင်၊ အောင်ႏခမ်းကောင်သာႏသနာႏ၊ အောင်ႏဝံꩻသာႏသꩻဟွုန်ဟဝ်၊ အောင်ႏထင်ꩻနဝ်တွို့ꩻကွဉ်ႏကွဉ်ႏ၊ အောင်ႏတဖူꩻစွဉ်ႏ စွဉ်ႏနီကြုဲင်ဗောင်၊ အောင်ႏလိုꩻပေါင်ꩻလွောင်ႏဗူႏ၊ အောင်ႏခိုမူႏခြွဉ်းစု၊ အောင်ႏဝတ္ထုပစ္စေꩻ၊ အောင်ႏထိုမ်ႏသေꩻအခြွီမျတ်၊ အောင်ႏမဉ်ထပ်ကံႏပသာ၊ အောင်စင်ဗွာသွုန်ႏသꩻ၊ အောင်ႏပြွဉ်းပြွꩻဆူႏနာႏ၊ အောင်ႏသဒ္ဓါႏတုဲင်ဖါꩻ၊ အောင်ႏကံႏတရာꩻယွုမ်းအံႏ၊ အောင်ႏစေႏတနာႏထန်ႏပြုဲင်၊ အောင်ႏပီတိသုဲင်စွုမ်း၊ အောင်ႏဖူးပွုမ်ဖြွို့ဖြ၊ အောင်ႏအွဉ်ႏသꩻလူႏတန်ꩻ၊ အောင်ႏသာႏသနာႏခန်ꩻပရိသတ်၊ အောင်ႏပဋိပတ်အခေႏခံႏ၊ အောင်ႏပလ္လင်ႏခိုႏရွီး၊ အောင်ႏကွီးထွိုင်ႏတနွောင်းနဲ့၊ အောင်ႏတဲပ်တဲ့ကူနား၊ အောင်ႏဖုဲင်ႏထွားကီလ၊ အောင်ႏရပသေႏချာႏ၊ အောင်ႏအံႏဖြာႏခီႏမွံꩻ၊ အောင်ႏတယွမ်ꩻတဝ်းဖိုဖို၊ အောင်ႏကျောင်ꩻတန်ယိုတောင်ႏကီꩻ၊ အောင်ႏကျောင်ꩻမန္တလေꩻ-ရန်ႏကုန်ႏ၊ အောင်ႏပြဲ့ꩻစုံႏလို့ညီꩻ၊ အောင်ႏဖြီꩻစီꩻထွူကွယ်၊ အောင်ႏနာစွယ်နာႏအကျိုꩻ၊ အောင်ႏကုသိုလ်ႏရေꩻ အမျဝွေႏ၊ အောင်ႏကိလေႏထန်ႏဖ၊ ယံအောင်ႏလꩻမဂ်ဖိုလ်ႏ၊ ယံအောင်ႏတွိုႏနိဗ္ဗာန်ႏ၊ အောင်ႏအမန်ႏလꩻထွူထွာ၊ အောင်ႏခွုင်းယိုမာꩻငါထာꩻဒုက္ခ၊ အောင်ႏလောကသင်ႏသရာႏ၊ အောင်ႏပူႏဆာႏနောင်ႏနယ်ꩻ၊ အောင်ႏဆင်ꩻရယ်ꩻခိုးလျား၊ အောင်ႏကျမ္မာႏဥပါတ်၊ အောင်ႏအနာႏဂတ်ရောႏဂါႏအာ၊ အောင်ႏလစ်ꩻပါꩻအပါယ်ႏ၊ အောင်ႏသွစ်ꩻသွယ်ႏအရပ်ပဲစ်၊ အောင်ႏရန်ႏသူႏနိစ်စက် ဆင်ႏရယ်ꩻတန်၊ အောင်ႏပါခန်းဝင်ꩻကဲ့ꩻရဲ့ꩻ၊ အောင်ႏပါခန်းဝင်ꩻသဲ့ꩻသွမ်ꩻ၊ အောင်ႏလိုꩻကျောင်ꩻအောင်ႏလိုꩻလမ်း၊ အောင်ႏပါခန်းဂျိုဟ်ႏနွို့ထန်ႏ၊ အောင်ႏဘေꩻရန်ႏဟူသမျ၊ အောင်ႏပါပသက်ခန်ꩻအုံ၊ အောင်ႏပါလုပ်ꩻခွုမ်အောင်ႏကူꩻကား၊ အောင်ႏထာꩻလုပ်ꩻသား အဖြေꩻစာ၊ အောင်ႏပါလွေꩻသဲင်ꩻအုံအဝ်ႏ၊ အောင်ႏပါဒေါ့ꩻဖြဝ်ႏမေတ္တာႏအာ၊ အောင်ႏခွုင်းယိုမာꩻငါ စွုမ်ႏဘဝ၊ အောင်ႏသုခလꩻချမ်ꩻသာႏ၊ အောင်ႏနိဗ္ဗူတာ နိရောဓ၊ ယံအောင်ႏလွစွုမ်ႏဖြာꩻဖြာꩻထွူနဲဟွေး။

ဗဟိုရ်ႏသံႏဃာႏအဖွဲ့ငဝ်းနိုꩻဆောႏ နိဂုံးအသွတ်ꩻ

နီပအိုဝ်ႏသံႏဃာႏ ကအွဉ်ဆို့ꩻသေꩻခါꩻ လိတ်သွဉ်တွိုက် ပဌမကျောင်ꩻတန်တောင်ႏကီꩻ၊ မန္တလေꩻ-ရန်ႏကုန်ႏဖုံႏယိုနဝ်ꩻ ဖြီꩻစီꩻအောင်ႏမျင်ႏသွူကရိုꩻကီနုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့ သာႏသနာႏယံကထွန်ꩻကာꩻသော့ꩻ၊ ပညာႏရေꩻယံတိုꩻတက်သော့ꩻနဝ်ꩻ ထွူဗော့ꩻကျောင်ꩻဖုံႏယိုလွုမ်ꩻတထွာတဝ်း၊ တထွာတဝ်းနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲး အဝ်ႏကျောင်ꩻလွုမ်ꩻလဲ့ လိတ်သွဉ်တမွေးတဝ်း၊ စင်ႏစဲစ်နဝ်ꩻ လိတ်သွဉ်သား လိတ်ချꩻသာႏမီႏအဝ်ႏသော့ꩻအာမꩻ ထွာလိတ်သွဉ်တွိုက်သနဲ့၊ လိတ်သွဉ်သား အဝ်ႏတပါꩻနီပါꩻလွုမ်ꩻလဲ့ တထွာတဝ်းလိတ်သွဉ်တွိုက်နေ၊ လိတ်သွဉ်သား လိတ်ချꩻသား မီႏအဝ်ႏအာသော့ꩻလဲ့ သမ်းအဝ်ႏလိုႏဖျင် အာဟာရ အထောက်ပမ်းသား၊ အုပ်ချုပ်သား၊ လိတ်ချꩻသားနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻမꩻတဲင် အာဟာရဖဲ့ꩻတဲ့နဝ်ꩻ၊ အုပ်ချုပ်ဖဲ့ꩻတဲ့နဝ်ꩻ၊ လိတ်ချꩻဖဲ့ꩻတဲ့နဝ်ꩻ တပြဲ့ꩻစုံႏတဝ်းအဖဲ့ꩻမုဲင်ꩻ၊ ချို့ꩻယွင်ꩻအဖဲ့ꩻမုဲင်ꩻတရိုꩻတဝ်း နမ်းတတ်နွိုင်ႏအဖဲ့ꩻနဝ်ꩻ ထူႏလွတာႏဝွန်ႏ ထောက်ပမ်းဖျင်စွို့ꩻ ဖေႏသတိꩻအွဉ်ႏအရေꩻ ပငါပရာꩻနဝ်ꩻမꩻ နီလိတ်သွဉ်တွိုက်ဖုံႏယို ကီꩻပွာꩻတိုꩻတက်နွောင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ နီပရိယတ္တိသာႏသနာႏ ပညာႏရေꩻ မီႏကီꩻပွာꩻတိုꩻတက်သော့ꩻနဝ်ꩻမꩻ နီသံႏဃာႏကအွဉ်မာꩻ နိုꩻဆောႏသားလဲ့အကျိုꩻနပ်၊ တကာႏကောလူႏသားလဲ့ အကျိုꩻတန်၊ တပဲ့ꩻတပန်ꩻ အဆက်ဆက်လဲ့ အကျိုꩻအဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ပွိုးနဝ်ꩻမꩻ ကျိုꩻစာꩻဖေႏအာႏ ပျုပျင်ႏလွ ပငါပရာꩻ၊ ကျိုꩻစာꩻထောက်ပမ်းလွ ပငါပရာꩻ၊ ကျိုꩻစာꩻသွဉ်သင်ပို့ချသော့ꩻလွ ပငါပရာꩻ၊ အစဲဉ်ႏအဆက် ယံထွန်ꩻကာꩻသော့ꩻနဝ်ꩻ ကျံႏဖန်ႏလွ ပငါပရာꩻ၊ စွုမ်ႏပါꩻပါꩻ အစဲဉ်ႏအဆက် ထူႏလွတာႏဝွန်ႏ၊ ထိန်ꩻထွားလွ ပငါပရာꩻ၊ နီဗဟိုရ်ႏသံႏဃာႏအဖွဲ့ ငဝ်းဆုမ္မꩻဖေႏသတိꩻ အွဉ်ႏဒေါ့ꩻသေꩻဗာႏနုဲင်းယို သံႏဃာႏအစဲဉ်ႏအဆက်ဖုံႏဟွေး။