ဖေႏကျံႏထေ့ပအိုဝ်ႏ

"ဖေႏကျံႏဉာဏ်ႏ ဒင်ႏပျꩻနယ် ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻပညာႏသျင်ႏသီး"

နိတန်ꩻ

၁၃၇၅-ဗာႏနေင်ႏ၊ ဒဲဉ်ဟားလောင်း ၁၃-နီꩻ (၈-၅-၂၀၁၃)နဝ်ꩻ လိတ်/ယေန်ႏဥက္ကဋ္ဌ ဖြားခွန်ဝင်းကို(တောင်ႏကီꩻ)တွမ်ႏ ပုဂ္ဂိုလ်ႏအလင်လင်သီး လဝ်းဟွုန်ချက်အလꩻ "ခမ်းဒွမ်သားဖုံႏ မော့ꩻခွဲးတွမ်ႏခမ်းကောင်သားဖုံႏတဲင် ပအိုဝ်ႏလိတ် ဖေႏကထွာတမျိုꩻငါနဝ်ꩻ မဉ်တွိုင်ႏပင်ႏငါႏအကျောင်ꩻ"သေထွꩻဗာႏ စတဲင်နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။

လိုꩻမျိုꩻတမျိုꩻနဝ်ꩻ လိတ်အဝ်ႏငါတမျိုꩻငါမꩻ ထဲ့မဲဉ်ႏသဘာဝသွူ၊ "လိတ်"မဉ်ႏအဝ်ႏနီလိတ်နဝ်ꩻ ထွာထိုꩻ"လိုꩻဝင်ꩻနီ"တဲင် လွောင်ႏဗူႏလို့တဝ်းဝင်ꩻ၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ "ခမ်းကောင်သားလိတ်-ခမ်းဒွမ်သားလိတ်"ရိုꩻနဝ်ꩻတွော့ꩻ လိတ်အဝ်ႏထိုꩻ"လိတ်နီလိတ်"တွော့ꩻ လိတ်အလောင်း "သꩻအဝ်ႏနီသꩻ"နဝ်ꩻ တယံတဝ်းလာꩻလာꩻသွူ၊ "ပအိုဝ်ႏလိတ်" အဗာႏအဝ်ႏ"တမျိုꩻငါ"နဝ်ꩻ ညငါႏလဲဉ်းရင်ꩻသွူ၊ ကွပ်အကျောင်ꩻအစွိုးစွိုးတဲင် နေင်ႏပေါင်ꩻငတ်ꩻဆီလွို ဗꩻတွိုႏစွဉ်ႏဒျာႏယိုခါ "ပအိုဝ်ႏလိတ်"နဝ်ꩻ အဝ်ႏထွာနေဒွိုန်းက "နီလိတ်"နဝ်ꩻသွူ။ ခေတ်ထီထွတ်ꩻခြောင်ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏထွတ်ꩻလွေꩻမွိုင်မွေးစွဉ်ႏဒျာႏ၊ အလီꩻအလီꩻခင်ႏလမ်းကိုနဝ်ꩻ ထွာလွဉ်ထွာလွဉ် အတသာနဝ်ꩻသွူ၊ အရသာႏအဝ်ႏအဝ်ႏ အဝ်ႏဒေါ့ꩻဖြဝ်ႏလွ "ခေတ်တသာ-စနစ်တသာ"နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။

သိပ္ပံပညာႏလဲ့ အဝ်ႏပြောင်ꩻလုဲင်ႏတိုꩻတက်လွဉ်ꩻစွဉ်ႏ တွမ်ႏခေတ်တတွောင်းချင်ႏသွူ၊ "နီလိုꩻမျိုꩻ ဖေႏနေးကတိုꩻတက် တသွုန်တွောင်းလွဉ်ꩻစွဉ်ႏခေတ်မꩻ"ဆန္ဒကအဝ်ႏလွဒါႏပုဂ္ဂိုလ်ႏစားနဝ်ꩻသားလဲ့ ဖွီဖွီသွောင်သွောင် အဝ်ႏနဲစ်အဝ်ႏကျိုꩻစာꩻဝင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ ကအဝ်ႏကျိုꩻစာꩻနုဲင်းနဝ်ꩻအကို "ပအိုဝ်ႏလိတ်-ဖေႏကအဝ်ႏတမျိုꩻငါ"ကရိုꩻဒါႏ နေးတွမ်ႏထာꩻယူႏထာꩻတွေꩻ အမဲဉ်ႏအယံစားတဲင် ကထိုမ်ႏဒါႏလွဒါႏတွိုင်ႏပင်ႏဖက်သား "ခမ်းဒွမ်ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻ ပညာႏသျင်ႏသီး"ထာꩻကျိုꩻစာꩻနဝ်ꩻလဲ့ အဝ်ႏပါသော့ꩻတမျိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ထာꩻကျိုꩻစာꩻနဝ်ꩻ ဖေႏနေးကအောင်ႏမျင်ႏအီတဲင် (ရေႏမိုးထေ့ဒျာႏ လွောင်ႏဗူႏရေꩻတွော့ꩻ) နေးတွမ်ႏသွုန်ႏသꩻမဲဉ်ႏမဲဉ်ႏ' သꩻအွဉ်ႏဟဝ်ဟဝ်တဲင် ဖေႏကျံႏဉာဏ်ႏ ဒင်ႏပျꩻနယ်ဗာႏ "လိုႏအပ်ချက်"နုဲင်းယိုဖုံႏသွူ။

ဖေႏကထွာ "ပအိုဝ်ႏလိတ်-အဝ်ႏတမျိုꩻငါ"အတာႏ ကလိုႏဒါႏအချက်ဖုံႏ

• ၁။ ခမ်းဒွမ်လိတ်လုဲင်ꩻပညာႏသျင်ႏသီး မဉ်တွိုင်ႏပင်ႏအကျောင်ꩻယို ခမ်းကောင်သား တာႏဝွန်ႏအဝ်ႏပုဂ္ဂိုလ်ႏ လွေꩻထေ့ဆဲင်ႏရာꩻပုဂ္ဂိုလ်ႏဖုံႏထျꩻထွူတဲင် လဝ်းအွဉ်ႏဟွုန်ခါꩻ အကျောင်ꩻအကျိုꩻစွုမ်ႏစွူတွော့ꩻ မဉ်သေလꩻသွူ ခမ်းကောင်ပညာႏသျင်ႏသီးလဲ့ မဉ်တွိုင်ႏပင်ႏဆန္ဒအဝ်ႏဒျာႏအကျောင်ꩻ နုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ကဆဲင်ႏရာꩻပုဂ္ဂိုလ်ႏဖုံႏလဲ့ အဝ်ႏလိုႏဖေႏငါႏ ကလိုႏဒါႏအစွဲးအကမ်းနဝ်ꩻသွူ။
• ၂။ ပထမရန်းအနေႏ "ရေႏမိုးဒျာႏ လွောင်ႏဗူႏရေꩻငါတဲင်" အဝ်ႏလိုႏတွိုင်ႏပင်ႏ ခမ်းဒွမ်သားကို အရေꩻတန်ပုဂ္ဂိုလ်ႏ အဆေ့ꩻသွတ်ꩻ(၂)ပါꩻ အအာသွတ်ꩻ(၅)ပါꩻတွမ်ႏ ခမ်းကောင်သားဖဲ့ꩻတဲ့ အရေꩻတန်ပုဂ္ဂိုလ်ႏ အဆေ့ꩻသွတ်ꩻ(၂)ပါꩻ၊ အအာသွတ်ꩻ(၅)ပါꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
• ၃။ ကတွိုင်ႏပင်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻခိန်ႏနဝ်ꩻ -
  • (က) ရေႏမိုးဒျာႏ "ပအိုဝ်ႏလိတ်-ဖေႏကအဝ်ႏတလိတ်"အချက်နဝ်ꩻငါတဲင် အဝ်ႏလိုႏပယ်ႏထိုꩻငါႏ "ခွေမူ၊ ဝွေꩻမူ"စတဲင် အတ္တစွယ်ꩻ၊ ဒေသစွယ်ꩻ၊ ဆရာႏစွယ်ꩻ၊ လိတ်စွယ်ꩻ-စတဲင်အစွယ်ꩻဖုံႏတွမ်ႏ လောဘ၊ ဒေါသ၊ မောဟ၊ မာန၊ ဒိဋ္ဌိ-စတဲင်နုဲင်းနဝ်ꩻဖုံႏသွူ။
  • (ခ) အဝ်ႏလိုႏရေႏမိုးသေႏသေႏဒျာႏ "တဲႏစတွိုင်ႏပင်ႏဝင်ꩻယိုတဲင် ဖေႏနေးကထွူလွေꩻလꩻစွဉ်ႏ ထာꩻတွိုင်ႏပင်ႏတိုꩻတက်အောင်ႏမျင်ႏမုꩻသူꩻ"နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
  • (ဂ) တဖဲ့ꩻသား ကလဝ်းသျင်ꩻပျꩻနယ်တွင်ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏကုဲင်တဖဲ့ꩻသားလဲ့ ဗꩻစွဉ်ႏအသွတ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏနာႏထွူႏထွူႏတွုမ်တွုမ်ဖေႏနဝ်ꩻသွူ။
  • (ဃ) တဖဲ့ꩻသား မဉ်ႏလဝ်းသျင်ꩻနယ်ချာလဲ့ အွဉ်ႏတဝ်းမာႏနတွော့ꩻ မဉ်ႏမဲဉ်ႏတဲ့-မဲဉ်ႏအတွိုင်ꩻ၊ မဉ်ႏမာႏတဲ့-မာႏအတွိုင်ꩻ ရိုꩻရိုꩻသာꩻသာꩻဖြောင်ဖြောင်ဒေါင်ဒေါင် အဝ်ႏလိုႏလဝ်းသျင်ꩻပျꩻနယ် မဲဉ်ႏမဲဉ်ႏချာနဝ်ꩻသွူ။
  • (င) ပွယ်ꩻတွိုင်ႏပင်ႏယိုနဝ်ꩻ ပွယ်ꩻတရိမ်လို့ဝင်ꩻငဝ်းတမွေးတဝ်းတဲင် ဒေါ့ꩻတရိမ်လို့ဝင်ꩻ၊ သွင်ꩻအံႏတဝ်းလို့ဝင်ꩻ ဒေါ့ꩻလိုꩻမူႏလိုꩻပေႏထာꩻ၊ ဒေါ့ꩻဒျာႏအနွောင်ꩻအသွုမ်ꩻပုံႏစံႏ-စတဲင် မာꩻတဝ်းနုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ အဝ်ႏလိုႏတွိုင်ႏပင်ႏဒျာႏ "အွဉ်ႏရေꩻဒျာႏ တွယ်ꩻခြွဉ်းရေꩻငါ"နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
  • (စ) အံႏဖြာႏနမ်းလိတ်၊ သဲ့ꩻသွမ်ꩻတေားလိတ်ကအဝ်ႏယိုခါ၊ တဆဲင်ႏတဝ်းတွိုင်ႏပင်ႏလိတ်လုဲင်ꩻခရာႏတွော့ꩻ ဆွတ်ꩻထောင်သဲင်ꩻချာထာꩻဖုံႏ၊ အသုံꩻအနုံꩻ ကယားကုဲင်အီဒါႏ တွမ်ႏလိတ်တဆဲင်ႏတဝ်း တွိုင်ႏပင်ႏဝါႏဒဖုံႏ-စတဲင်စားနဝ်ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏသျောင်ႏလꩻလꩻငါႏနဝ်ꩻသွူ။
• ၄။ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏမန်းနဲင်ႏငံႏသားဖုံႏတဲင် ကွပ်ကင်ꩻတွမ်ႏ "နဲင်ႏငံႏသုံꩻ-မန်းလိတ်"တလꩻတဝ်းနဝ်ꩻမꩻ ပအိုဝ်ႏသျင်ꩻရဟန်ꩻဖုံႏ ကအဝ်ႏသွဉ်အီဒါႏတွမ်ႏမန်းလိတ်၊ ပအိုဝ်ႏကျောင်ꩻသားမူႏ/ခိုသီး ကအဝ်ႏထင်ႏဒါႏ အရန်းထိုကျောင်ꩻကိုသားဖုံႏအတာႏ အယပ်ꩻအခုဲင်ႏဖေႏကအဝ်ႏဗာႏမွုန်းနဝ်ꩻ (ကာလဒေႏသ၊ အခိန်ႏအခါႏအလꩻ) အဝ်ႏလိုႏယူႏသော့ꩻဖေႏပါနဝ်ꩻသွူ။
• ၅။ ပအိုဝ်ႏရဟန်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ကင်ꩻတွမ်ႏမန်းရဟန်ꩻဖုံႏတလꩻတဝ်း၊ ယလဲင်ႏလဲင်ႏ မာꩻငီꩻဗာႏလို့ဝင်ꩻ ကံႏပေႏကံႏတန်၊ ရွစ်ငီꩻဗာႏလို့ဝင်ꩻ ကမ္မဝါႏ၊ ရွစ်သွိုဗာႏလို့ဝင်ꩻပရိတ်၊ ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻအွဉ်ငါပုဂ္ဂိုလ်ႏသီးလဲ့ ကင်ꩻတွမ်ႏနဲင်ႏငံႏတောႏအွဉ်ငါသီးတလꩻတဝ်း၊ ယလဲင်ႏလဲင်ႏ မာꩻငီꩻဗာႏဝင်ꩻကုသိုလ်ႏ၊ ထူႏသွိုဗာႏလို့ဝင်ꩻသီႏလ၊ နာႏငီꩻဗာႏလို့ဝင်ꩻတရာꩻ၊ အားထုတ်ငီꩻဗာႏလို့ဝင်ꩻတရာꩻ-စတဲင် စပ်ဆွိုင်ꩻမုꩻအဝ်ႏလွဒျာႏတဲင် "ဥပဇ္ဈာယေန"နဝ်ꩻ "ဥပတ်ဈာယေန"တရိုꩻတဝ်း၊ "ဂစ္ဆာမိ"နဝ်ꩻ "ဂတ်ဆာမိ"တရိုꩻတဝ်း (မန်းနဲင်ႏငံႏတလက်ခံႏတဝ်းဒွိုန်း)အငဝ်းထန်ႏနုဲင်းယိုဖုံႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏကဒွိုန်းနမ်းသုံꩻအရန်းငါတွော့ꩻ ကာလ-ဒေါ အခိန်ႏအခါႏအလꩻ အဝ်ႏလိုႏလွောက်ꩻဖေႏကဒွိုန်း အမျာꩻသုံꩻမန်းအငဝ်းထန်ႏအတွိုင်ꩻငါနဝ်ꩻသွူ။
• ၆။ ပအိုဝ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏဗုဒ္ဓဘာႏသာႏဖုံႏတဲင် ကင်ꩻခွါႏတွမ်ႏဘုရာꩻဟော်ꩻပါဠိတောႏတလꩻတဝ်းနဝ်ꩻ ကွပ်အဝ်ႏလွူးဖွာꩻလင်ꩻဗာႏ ဝေါဟာရ အဝ်ႏပါဠိပြောင်ႏလုဲင်ႏစားနဝ်ꩻ အာမွေးငါႏတဲင် ဥပမာႏ- "လောကုတ္တရ"ကရိုꩻဒါႏပါဠိယို ထွိုင်ႏတဲမ်းတွမ်ႏပအိုဝ်ႏလိတ်ခိန်ႏနဝ်ꩻ "လောကုတ်တရာ"တဲ့သင်၊ "လောကွတ်တရာ"တဲ့သင် (အငဝ်းထန်ႏမဲဉ်ႏစွဉ်ႏလဲ့) တဲမ်းသုံꩻတလꩻတဝ်းဒွိုန်းတွော့ꩻ "ဝေါဟာရအဝ်ႏပါဠိလွဉ်"၊ "ငဝ်းဘုရာꩻဟော်ꩻ"ဖေႏကထင်ႏသျာꩻနဝ်ꩻ (ကာလ-ဒေသ အခိန်ႏအခါႏအလꩻ) "လောကုတ္တရာႏ"(တဲမ်းသုံꩻဗာႏကနုဲင်းနဝ်ꩻ)၊ "သစ္စာႏတရာꩻ"နဝ်ꩻ တဲမ်းသုံꩻတဝ်းဒွိုန်း "သတ်စာႏတရာꩻ"နုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ အဝ်ႏလိုႏတဲမ်းသုံꩻဒျာႏ "သစ္စာႏတရာꩻ"နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
• ၇။ ထွားနုဲင်းတဝ်း "တဲမ်းနဝ်ꩻအမန်ႏ-ဖတ်နဝ်ꩻအငဝ်းထန်ႏ"ကရိုꩻဒါႏ "တမဲန်ႏတဝ်း-မာꩻအမဲန်ႏ"(လဲ့ꩻလဲ့မဖုဲင်ႏ-လုဲင်ႏလဲ့မလွစ်)အနယ်ꩻနဝ်ꩻတွော့ꩻ အဝ်ႏလိုႏသုံꩻဒျာႏ "တဲမ်းလဲ့မဲန်ႏ-ဖတ်လဲ့မဲန်ႏ"ကရိုꩻဒါႏ "ထွားနုဲင်းထွိုက်ဒါႏ-ထဲ့မဲဉ်ႏငါႏ"အနယ်ꩻနဝ်ꩻငါသွူ။
• ၈။ တွိုင်ႏပင်ႏတလဲင်ႏလွုမ်ꩻလဲ့ အဆင်ႏမဉ်ႏတပြေႏတဝ်းဒွိုန်းနဝ်ꩻ ဗꩻစွဉ်ႏအဆင်ႏကပြေႏ တဲႏကဗိုန်ရာꩻဗိုန်ရာꩻတဲင် မာꩻ နေး"အဖေႏ-အထူႏ၊ အခြေင်း-အယန်ꩻ"တွော့ꩻ အွဉ်ႏသꩻဆွာꩻဆွာꩻ အလဲင်ႏလဲင်ႏအခြွိုက်ခြွိုက် ခံႏကုဲင်မွုန်းမေတ္တာႏ အဝ်ႏလိုႏတွိုင်ႏပင်ႏလွေꩻလို့ဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။
• ၉။ မော့ꩻခွဲးတွိုင်ႏပင်ႏရေꩻအစွိုꩻသားနဝ်ꩻ ခါးလားအတွိုင်ႏပင်ႏကိစ္စကအောင်ႏ၊ တထွူတဝ်းဒွိုန်းအခိန်ႏတွင်ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏခွဲးတဝ်း သတင်ꩻသား မာꩻအရီအဖြေႏ၊ ထေထန်ႏဒျာႏ သတင်ꩻတမွေးတမဲဉ်ႏတဝ်း၊ ဒင်ႏအိဉ်တာနဲစ်၊ ခွုမ်သဲဉ်တိဉ်ႏခါꩻ ကွီတေားဒျာႏ တထွာနွောင်ꩻတဝ်းအချက်၊ တလွောက်ꩻလွဉ်ꩻနွောင်ꩻတဝ်းချက်ဖုံႏ-စားနဝ်ꩻဖုံႏ လိုႏမာꩻတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။

နိဂုံး(ငဝ်းရဲပ်)

ဖေႏကျံႏဉာဏ်ႏ ကတဲမ်းဒင်ႏပျꩻဒါႏ အချက်(၉)ချက်ဖုံႏယိုနဝ်ꩻ တဲမ်းနမ်းခြောင်ꩻတင်ဖေႏ (ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻစွစ်ꩻလီတာႏ ဗဟိုႏသံႏဃာႏစွိုꩻ)ဥက္ကဋ္ထအနေႏလဲ့တမွေးတဝ်း၊ နမ်းခြောင်ꩻတင်ဖေႏ အစွိုꩻအနေႏလဲ့တမွေးတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ နေးသꩻပါပါနမ်းပါပါ ဗꩻတွိုႏစွဉ်ႏယိုခါ ကခွုမ်မာꩻလွဉ်ဒါႏ ခမ်းကောင်ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻကိစ္စသား (၃၄)နေင်ႏလွို နမ်းအခွဲးအကျုံႏအလꩻ ဖေႏကျံႏဉာဏ်ႏ တဲမ်းဒင်ႏပျꩻနယ်ဗာႏဒျာႏ တွမ်ႏဆန္ဒဟဝ်နုဲင်းနဝ်ꩻဒျာႏသွူ။ နီဖဲ့ꩻနီခဝ် ပညာႏသျင်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ ကအဝ်ႏလိုႏဒါႏ အချက်ယို(၉)ချက်အတွိုင်ꩻတရိုꩻတဝ်း၊ တကွို့ꩻတခဝ်ပေႏတရိုꩻတဝ်းတဲင် နေးဒျာႏရိုꩻရိုꩻသာꩻသာꩻ၊ တွမ်ႏထာꩻထီႏမဲဉ်ႏရုဲင်းရုဲင်းထင်ထင်တဲင် စဉ်ꩻစာꩻဝွေႏဖန်ႏဖန်းဖြယ်လွဒျာႏ "ထွာနွောင်ꩻ-တထွာနွောင်ꩻတဝ်း"ထွူတွော့ꩻ "မဉ်ႏထွာနွောင်ꩻတဲ့ တွိုင်ႏပင်ႏဝင်ꩻ"၊ "မဉ်ႏထွာနွောင်ꩻတဝ်းလဲ့ အုံစွူယင်း"ဒေါ့ꩻခွင်ꩻအဝ်ႏကုဲင်နုဲင်းယိုလွုမ်ꩻသွူ။

• ဗွေႏဗွန်-ကောဝိဒ၊ ဇဝနာရာမလိတ်သွဉ်တွိုက်၊ ဝေင်ꩻသီႏသဲင်ႏ။
• ၁၃၇၅-ဗာႏနေင်ႏ၊ ဒဲဉ်ရုတ်ꩻဆန်ꩻ (၂)နီꩻ၊ (၁၀-၅-၂၀၁၃)

(တောင်ႏသေꩻ- ကတဲမ်းယိုနဝ်ꩻ တဲမ်းမန်းနေးဒျာႏတဲင် ယိုကိုခြာနဝ်ꩻ တဲမ်းလိတ်သား ပြန်ႏပအိုဝ်ႏချာဖေႏနေး လွောက်ꩻရာꩻဒျာႏအကျောင်ꩻ၊ အယူႏအဆ မဉ်ႏတရွို့ꩻဒါႏလဲ့ တဲမ်းလိတ်သားယို အာႏပေႏချက်ဒျာႏအကျောင်ꩻ-လဝ်းဟွုန်ဗာႏနဝ်ꩻသွူ။)