ဗျာပါဒ
"ရူးအဲင်ႏ မောင်ႏကုဲင်-တဲ့"ကရိုꩻဒါႏ သတင်ꩻယိုနောဝ်ꩻ တလဲင်ႏချင်ꩻ စွစ်ꩻတိုးတားစွဉ်ႏဒျာႏ နီဒုံကို၊ ရူးကအဲင်ႏဝွေꩻနဝ်ꩻ အဲင်ႏထွန်းဖေသီးသွို့ꩻထျꩻ၊ မောင်ႏကုဲင် ခြဝ်အငေါဝ်း၊ ထွန်းဖေလောႏလွေꩻ၊ မောင်ႏကုဲင်ရိုꩻ- "ထွန်းဖေ- ထာꩻသာႏ ခွေါင်းလဲန်းခွေ၊ ကယ်ႏဆယ်ႏဖေႏသွော့ ခွေအသက်ယို"ရိုꩻခန်းနုဲင်းနောဝ်ꩻ။ ထွန်းဖေတဲ့ သဲစ်ကသေ ရူးအဲင်ႏကျောင်ꩻတဲ့ အခင်ႏလောင်ꩻနဝ်ꩻ စွိုင်ခါꩻတွမ်ႏ ဝွေꩻငင်းဒေင်ႏစီႏ၊ အကီႏနဝ်ꩻ စွိုင်ခါꩻတွမ်ႏ ဝွေꩻကတူႏပေါက်၊ ရူးဖြောင်းခြောင်ꩻ ခင်ႏဒွိုႏခကီနဝ်ꩻတဲ့ ဝွေꩻဖြဲ့ꩻတွမ်ႏနꩻ၊ အသွီႏဖုံႏနဝ်ꩻ ဝွေꩻဆေ့ꩻထန်ႏထွူတွော့ꩻ ဝွေꩻခူႏဟံႏ၊ ခင်ႏလေင်းမာꩻလနဝ်ꩻ ဝွေꩻအွဉ်ႏလို့စွဉ်ႏဟံႏကို၊ ဝွေꩻတဗစ်ꩻခါꩻထွူတွော့ꩻ ထွန်းဖေရိုꩻ- "မောင်ႏကုဲင်- ခွေလောႏသဲင်ꩻဟဲ့ꩻက လိုꩻဒုံ၊ နာꩻအုံကုဲင်က ဗော့ꩻယိုနော၊ အွဉ်ႏဆွော့ꩻဆွော့ꩻသꩻနေား သွꩻ" "နာꩻကေꩻဇူꩻနဝ်ꩻ ခွေတသက်လွုမ်း ခွေတအွဉ်ႏဖေင်ꩻနွောင်ꩻတဝ်း ထွန်းဖေ၊ လွဉ်ချာမွိုင်မွိုင်နော" "အွို- မဲ့ꩻခွေ လွဉ်ချာမွိုင်မွိုင်ဒျာႏ၊ ခွေအီႏလောႏသဲင်ꩻနေးထာꩻ" ထွန်းဖေတဲ့ ဝွေꩻကဒေါ့ꩻအတွိုင်ꩻ ဝွေꩻလောႏသဲင်ꩻနေးထာꩻ၊ ဝွေꩻသီးသွို့ꩻတွမ်ႏဒုံနဝ်ꩻ တပေါႏညာꩻတဝ်းတဲင် နွုတ်ꩻမိနေစ်လွုမ်ꩻ ဖျော်သဲင်ꩻစွဉ်ႏဒုံ၊ ခွေတဖြောင်းနာꩻတဖြေꩻတဲင် သတင်ꩻယိုနဝ်ꩻ စွစ်ꩻလွေꩻစွစ်ꩻလွေꩻစွဉ်ႏဒုံကို၊ လိုꩻဖုံႏတဲ့ အဝ်ႏစွုမ်ႏတန်တဲင် ငဝ်းတဲ့ ဟွုန်စွုမ်ႏတန်ဗာႏ။ "မောင်ႏကုဲင် ကလွꩻထီႏနာꩻနဝ်ꩻ ထွန်းဖေ၊ နာꩻစိမ်ႏသီတယ်ꩻတဝ်းဝင်ꩻဟ" "လိုꩻခွဉ်ႏဆေ့ꩻ နုဲင်းမောင်ႏကုဲင်နဝ်ꩻ သီထိုꩻခန်းနဝ်ꩻမꩻ ဟဝ်" "ရူးတကုဲင်ႏ မွေးတဝ်းယင်၊ ပေါႏရူးတကုဲင်ႏ မွေးတဝ်းနဝ်ꩻ မဲ့ꩻမောင်ႏကုဲင် သီထိုꩻတဝ်း" "လွေꩻ- နီလွေꩻထွားစံꩻနယ်ႏ၊ အသီလဲန်းမဉ်ႏဟ" "အဖါစသီလွုမ်ꩻ အပိုအီႏသီဖျင်သွူကွေး" ခွေဒေါ့ꩻတမျိုꩻ နာꩻရိုꩻတစွိုးနုဲင်းနောဝ်ꩻ။ အော်- ပေါႏလိုꩻမာꩻဒုစရဲက်၊ ပေါႏလိုꩻအကျင်ꩻ တဟဝ်တဝ်း၊ ပေါႏလိုꩻတဟဝ်တဝ်းနဝ်ꩻ ဝင်ꩻလွꩻထီႏ၊ ဝင်ꩻဆော့ꩻမဲ့၊ မော့ꩻသွူထာꩻဒုက္ခတဲ့ ဝင်ꩻတသညင်ꩻတဝ်း၊ ဝင်ꩻမဲန်အွဉ်ႏသီထဲင်းဒျာႏ။
မောင်ႏကုဲင်နဝ်ꩻ ခွန်ထွန်းဖေ၊ ခွန်စိန်ထွန်း၊ ခွန်ကျော်တွမ်ႏ ဆရာႏခွန်ထွန်းသီ ဒင်ႏပသာဖေႏ၊ ထံႏသဲင်ꩻဖေႏ တသီႏယုံႏတဲင် အုံဗာႏယင်း လိုꩻခမ်း။ ဝွေꩻယူႏယူႏချာ ဝွေꩻနမ်းနဝ်ꩻ ဝွေꩻဟွုန်မာႏမွေးစွဉ်ႏထာꩻ၊ ကွပ်ထမုဲင်ꩻနဲတဲင် တွိုႏအကေပ်ꩻအခွယ်ꩻ အလောင်ႏအလင်ဖုံႏနဝ်ꩻ ထွန်းဖေ စိန်ထွန်း အကျော်သီး ထူႏရေꩻကေပ်ꩻဖေႏတဲင် တလဲင်ႏလဲင်ႏ လꩻအာတန်။ ကထင်ႏတွိုႏ ဝွေꩻသီးဖါ ထင်ႏတသီႏယုံႏနဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးကေပ်ꩻဖေႏတဝ်းတဲင် ပါꩻတသော့ꩻတဝ်း တစိꩻစိꩻ၊ ကလိုႏဒါႏသွီႏ၊ ကလိုႏဒါႏ တသီႏဖုံႏနဝ်ꩻ တလꩻတဝ်းနဝ်ꩻမꩻ ဝွေꩻသီးဖါ သီထိုꩻဗာႏ။ ကွပ်ထွန်းဖေ စိန်ထွန်းသီး တထူႏရေꩻတဝ်းနဝ်ꩻမꩻ ဝွေꩻသီးဖါ သီထိုꩻဗာႏ- ဝွေꩻယူႏစွဉ်ႏဒျာႏနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ထွန်းဖေ စိန်ထွန်း အကျော် ဝွေꩻသီးဝင်ꩻသိုမ်ယိုနဝ်ꩻ ဝွေꩻကျံႏမာꩻသီထိုꩻလို့၊ "ဖုဲင်ႏရီးအဖြာꩻမုဲင်ꩻတဲ့ မာꩻသီ"ဝွေꩻကျံႏတေ့ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် အနီꩻနဝ်ꩻ ထွန်းဖေလွေꩻရဲ့စောဝ်းဗွူ တဖြာꩻဒျာႏတွော့ꩻ မောင်ႏကုဲင် ကျံႏမာꩻသီထွန်းဖေ၊ အဝ်ႏထာꩻပုံကို စငါအီႏလွေꩻလွမ်ꩻလွုမ်ꩻ ရူးအဲင်ႏစွော့ꩻခန်းဒျာႏဝွေꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ။ ရူးကအဲင်ႏဝွေꩻယိုနဝ်ꩻ ထွန်းဖေ မဉ်ႏတပျုစုရီးတဝ်းတဲ့ ဝွေꩻသီဗာႏဒျာႏရင်ꩻ။ တွိုႏဝွေꩻနဝ်ꩻ ကျံႏသီဝင်ꩻ၊ တွိုႏဝင်ꩻနဝ်ꩻ မာꩻမွန်ဝွေꩻ၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ဝွေꩻဟဝ်နဲ့ ဝင်ꩻဟဝ်နဲ့ ကရိုꩻနဝ်ꩻ ဝွေꩻဟောဝ်သေစဲင်းငါႏလဲန်းသွူ။ သေစဲင်းလဲန်းနဲ့၊ သေစဲင်းတဝ်းဒွိုန်းနဲ့ ကရိုꩻနဝ်ꩻ- မောင်ႏကုဲင် အဝ်ႏတသီႏယုံႏ လင်ꩻလဲန်းသွူ၊ ဟန်ႏနီꩻယို ဝွေꩻဖျော်ရီးစွဉ်ႏဒျာႏဝင်ꩻ၊ နီကျောင်ꩻကို မူႏခိုဖျော်စွုမ်ႏလဲန်းတဲင်တွော့ꩻ မောင်ႏကုဲင် ထွိုင်ႏဒေါ့ꩻတောင်ꩻပြန်ႏနုဲင်းယို- "ဆရာႏတွမ်ႏ သွꩻပေႏသီးဖုံႏ ဗွေႏဩ- ခွေယိုနဝ်ꩻ တဲႏအွိုးပေႏခါကာႏ ကွပ်မွိုက်ငါႏ၊ ကုဲင်ငါႏတဲင် မဉ်ꩻလဲင်ꩻတွင်ႏစွဉ်ႏ "မောင်ႏကုဲင်"၊ ဝင်ꩻလဲင်ꩻဟဲ့ꩻစွဉ်ႏ "မောင်ႏကုဲင်"နုဲင်းယိုသွူ။
ရူးကတိန်ႏအဲင်ႏ ခွေသွဉ်းနဝ်ꩻ ခွေသꩻဝꩻမွေးစွဉ်ႏထာꩻ၊ "ခွေတဲတဲ့ သီဗာႏသွူထာꩻဒျာႏရင်ꩻ" တိန်ႏယူႏလꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ ငမ်းမွေးစွဉ်ႏထာꩻသီ၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ခြဝ်စွဉ်ႏဒျာႏငဝ်း၊ လောႏဟဲ့ꩻစွဉ်ႏဒျာႏ ထွန်းဖေ၊ ထွန်းဖေ မဉ်ႏတပျုစုတဝ်းခွေ၊ ဝွေꩻမဉ်ႏတကယ်ႏဆယ်ႏတဝ်းခွေနဝ်ꩻ ခွေသီထိုꩻလဲန်းသွူ။ ဒုစရဲက်-အကျင်ꩻတဟဝ်တဝ်း ကရိုꩻနဝ်ꩻ တဟဝ်တဝ်းမွေးစွဉ်ႏဒျာႏ၊ ခွေစသေနာႏစဲင်း ယိုတလဲင်ႏ၊ ပေါႏမာꩻဒုစရဲက်နဝ်ꩻ မော့ꩻထာꩻချမ်ꩻသာႏနဲ့၊ မော့ꩻထာꩻဒုက္ခကရိုꩻနဝ်ꩻ ထွားဗော့ꩻခွေယို၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ သွꩻပေႏသီးဖုံႏ ကုဲင်မွုန်းနုဲင်းခွေသွဉ်း၊ တွမ်ႏမွိုက်မွုန်းထာꩻ နုဲင်းခွေသွဉ်းယိုဩ။ ခွေသွဉ်း မဉ်ႏတမာꩻတဝ်း ဒုစရဲက်၊ ခွေသွဉ်းကျင်ꩻမဉ်ႏဟဝ်နဝ်ꩻ ဝင်ꩻကောရက်သားတဲ့ အာဒျာႏ၊ နီဖါတဲ့ အမျိုꩻသီဗာႏ တမွေးတဝ်း၊ ခွေတဲ့ ရူးအမျိုꩻအီႏအဲင်ႏ တမွေးတဝ်း၊ ကထွာဗာႏနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ခွေဒုစရဲက်ဖုံႏဒျာႏ၊ ခွေအမာႏလွဉ်းလွဉ်း။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ခွေကပဲစ်မာႏဗာႏ သွꩻပေႏသီး ထွန်းဖေ စိန်ထွန်း အကျော်သီးနဝ်ꩻ ခွေတောင်ꩻပြန်ႏချာလို့လို့ဒျာႏ၊ အွဉ်ႏစွꩻခွင်ꩻဗဲင်းခွနော သွꩻပေႏသီးဖုံႏဩ" "ဗြပ် ဗြပ် ဗြပ် ဗြပ်" နဝ်ꩻထွူတွော့ꩻ အသေစ်ရိုꩻ- "နာꩻတောင်ꩻပြန်ႏဒျာႏ အခိုလွုမ်ꩻနဲ့ မောင်ႏကုဲင်၊ အွို့ꩻ- ထမုဲင်ꩻမူႏပေႏနဝ်ꩻတဲ့ တောင်ꩻပြန်ႏပါတဝ်းနဲ့" အသေစ်ရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် မောင်ႏကုဲင်ရိုꩻ- "ခွေကပဲစ်မာႏဗာႏ ဖူးမူႏ၊ အွိုး- တမွေးတဝ်း၊ အွိုးထမုဲင်ꩻ ဗွာစီနဝ်ꩻတဲ့ ခွေတောင်ꩻပြန်ႏဒျာႏနာꩻ ဗွာစီ" "ဗြပ် ဗြပ် ဗြပ် ဗြပ်" "နာꩻတပဲစ်မာႏဗာႏတဝ်းခွေ တလဲင်ႏလဲင်ႏ မောင်ႏကုဲင်" "ဟား ဟား ဟား ဟား" "နာꩻယူႏယော့မွုန်းထာꩻ ဗွာစီ၊ ခွေကဝင်ꩻမူႏမာႏနာꩻနဝ်ꩻဒျာႏ" "အဝ်ႏစွဉ်ႏဝင်ꩻမူႏမာႏတန်နဝ်၊ ရိုꩻမာႏဒေါ့ꩻမာႏ ရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻမွိုင်" "အွူ- ခွေကရိုꩻမာႏ၊ ဒေါ့ꩻမာႏဗာႏနာꩻနဝ်ꩻ နာꩻသဘော်ꩻတူႏဒျာႏမတဝ်၊ အွိုး- မွေးတဝ်း၊ နာꩻအွို့ꩻထမုဲင်ꩻ---၊ နာꩻအွဉ်ႏစွꩻခွင်ꩻဒျာႏမတဝ်" "သဘော်ꩻတူႏဒျာႏ ရိုꩻနုဲင်းမွိုင် ဗွာစီ" "ရိုꩻတဝ်း၊ ထွဉ်ႏနာꩻဖူးမူႏရိုꩻမွိုင်" "ခွေဖူးမူႏနဝ်ꩻ ဗွာစီသွူသနယ်၊ သဘော်ꩻတူႏဒျာႏရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻဟုဲင်း" "အသေစ်တန်မꩻ လွꩻထီႏနာႏ" "လွꩻထီႏမဲန်ထွား-မွာႏမဲန်လꩻနော" "ဟား ဟား ဟား ဟား"
"တပဲ့ꩻသီးဖုံႏဟွေး- ဆရာႏကအီႏသွဉ်ဖေႏ တပဲ့ꩻသီး ဟန်ႏနီꩻယိုနဝ်ꩻ ဒုစရဲက်အမုဲင်ကွတ်ꩻ၊ ဗျာပါဒ-ကျမ်ႏတကုဲင်ဝင်ꩻခရာႏ" ဗျာပါဒ-ကရိုꩻနဝ်ꩻ ဝင်ꩻစီꩻပွါꩻချမ်ꩻသာႏ ဖေႏနေးကကုဲင်ထိုꩻတဲင် ကျမ်ႏဖေႏနေး ဝင်ꩻကကုဲင်ထိုꩻ၊ ဖေႏနေးကသီထိုꩻ။ ဝင်ꩻမဉ်ႏကျမ်ႏမွိုင်နီ နုဲင်းနဝ်ꩻမွိုင်၊ နီခံႏနွောင်ꩻတဝ်း၊ သꩻလျားပါꩻ၊ သꩻဆာပါ၊ ကျမ်ႏတကုဲင်ချာပါꩻသနယ်။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ စဉ်ꩻစာꩻချာသွော့ယာႏ- စာႏနာႏချာသွော့နမ်း၊ ဝင်ꩻစီꩻပွါꩻချမ်ꩻသာႏ ဖေႏနေးကကုဲင်ထိုꩻ၊ ဝင်ꩻဖေႏနေးကသီထိုꩻ နီမဉ်ႏကျမ်ႏဝင်ꩻ နုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့ ဝင်ꩻခံႏနွောင်ꩻတဝ်း၊ ဝင်ꩻသꩻလျားနီ၊ ဝင်ꩻသꩻဆာနီ၊ ဝင်ꩻကျမ်ႏတကုဲင််ချာနီ။ ကျမ်ႏတကုဲင်ဝင်ꩻနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ဗာႏရီးဒျာႏအဗွေႏ ကောကျမ်ႏသားလွဉ်းလွဉ်း။ ဥပမာႏ- မဉ်ႏကျမ်ႏသူႏဝင်ꩻ တွမ်ႏဖွိုင်ꩻမွတဲ့ ဝင်ꩻနောဝ်ꩻ လꩻတဗော့ꩻဒွိုန်း၊ ဝွေꩻစူ အီႏတဗော့ꩻရီးလဲဉ်း၊ မဉ်ႏယုဲင်လဲ့ꩻပါꩻ တွမ်ႏမေႏခြဲလဲ့ ပါꩻနဝ်ꩻ မေႏလꩻခိုးဒွိုန်း ဝွေꩻနဝ်ꩻ မေႏလျားရီးလဲဉ်း၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ပေါႏကျမ်ႏတကုဲင်ဝင်ꩻနဝ်ꩻ ဘဝယိုတဲ့ မော့ꩻဗာႏထာꩻဒုက္ခ၊ ဝင်ꩻကျွိုက်တဝ်း၊ ဝင်ꩻလွꩻထီႏ ဘေꩻရန်ႏအာ၊ ဘဝငါသူꩻတဲ့ လင်ꩻထဲ့ဗာႏငါးရုဲင်ꩻ၊ မဉ်ႏသဲင်ꩻကွုတ်ဗာႏယင်း လိုꩻပိုတဲ့ ယောင်ꩻဆင်ꩻတဗွိုး လောင်ႏလွိုးဝင်ꩻဗွိုႏတန်၊ ဝင်ꩻကဲ့ꩻရဲ့ꩻသဲ့ꩻသွမ်ꩻ၊ ထွာလိုꩻကျမ်ꩻထံꩻ၊ ထွာလိုꩻမေတ္တာႏဆေ့ꩻ၊ ဘုံႏတန်တဝ်း၊ အနုဘောႏအဲန်ထဝ်း ထွာဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻ။ "ကျမ်ႏတကုဲင်ဝင်ꩻဒါႏတဝ်း"ကရိုꩻနဝ်ꩻ နီဆရာႏ တဲမ်းဖေႏကဗျာနုဲင်းယို- + ဝင်ꩻယံဟုဲင်လုဲင်- ကျမ်ႏကုဲင်လွဉ်ꩻမာႏ ငါးရုဲင်ꩻထဲ့ဗာႏ - ချမ်ꩻသာႏကင်ꩻညာꩻ သဲင်ꩻကွုတ်လိုꩻပို - လွိုးယိုဗွိုႏငါႏ ကျမ်ႏကုဲင်မွုန်း - မဉ်ႏယွုန်းကျင်ꩻဟဝ်ထွာ။ ကဗျာယို မဉ်ႏပြန်ႏငေါဝ်းရိုꩻရိုꩻနောဝ်ꩻ- (ဝင်ꩻစီꩻပွါꩻချမ်ꩻသာႏ ဝင်ꩻသက်ဖေႏကကုဲင်၊ ဟုဲင်လုဲင်ထိုꩻတဲင် ကျမ်ႏကုဲင်၊ ကျမ်ႏသီ မဉ်ႏလွဉ်ꩻမာႏနုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ လင်ꩻထဲ့ဗာႏငါးရုဲင်ꩻ၊ မဉ်ႏလင်ꩻထဲ့ငါးရုဲင်ꩻ၊ မဉ်ႏလင်ꩻခံႏငါးရုဲင်ꩻသူꩻနဝ်ꩻ ထာꩻချမ်ꩻသာႏအဲန်ထဝ်းတစိꩻစိꩻ၊ မဉ်ႏသဲင်ꩻကွုတ်ယင်းလိုꩻပိုတဲ့ ဝွေꩻလောင်ႏလွိုးယိုနဝ်ꩻ ဗွိုႏခရာႏ (စန်းခရာႏ)ဟဝ်ငါႏ၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ကျမ်ႏကုဲင်မွုန်းဝင်ꩻ၊ မဉ်ႏယွုန်းထိုꩻနဝ်ꩻ ထွာလိုꩻအကျင်ꩻဟဝ်) ပြန်ႏဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ "တပဲ့ꩻသီး စွုမ်ႏဖြီးစွုမ်ႏဖြာꩻ ဖေႏနေးကထွာ လိုꩻအကျင်ꩻဟဝ်၊ ဖေႏနေးကထွာလိုꩻယံနဝ်ꩻ ကျမ်ႏကုဲင်မွုန်းဝင်ꩻနော" "မွေးဒျာႏ ဗွေႏအော်" "ယိုတလဲင်ႏတဲ့ အခိန်ႏလꩻလဲန်း၊ အုံပဆားဒွိုန်းက၊ မင်္ဂလာႏဒျာႏ တပဲ့ꩻဖုံႏ" "မင်္ဂလာႏဒျာႏ ဆရာႏဗွေႏအော်"[၁][၂]