ဗွေႏဗွန်ပညာသီရိ၊ ကျောင်ꩻဥတ္တရာရုံတွမ်ႏမူလမင်းကွန်း

အဝ်ႏ ဝီခီပီးဒီးယား ကို

ဝေင်ꩻတောင်ႏကီꩻ၊ တပ်ဦးဥတ္တရာရုံတွမ်ႏ မူလမင်းကွန်း ပဓာနနာယကဗွေႏဗွန် ဘဒ္ဒန္တပညာသီရိ (အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ) ထေရုပ္ပတ္တိအအဲဉ်ႏ

ဇာႏတိပေႏခါ မွိုးဖါနီပါꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

ဗွေႏဆရာႏတောႏယိုနဝ်ꩻ ဝေင်ꩻနယ်ႏပင်လောင်ꩻ အွိုင်ႏဗန်းပြင်ႏ၊ နောင်လဲင်ဒုံကို ကအဝ်ႏအုံဒါႏ ဖါဗွေႏ စင်ꩻဖါခွန်ပိန်+မွိုးဗွေႏ စင်ꩻမွိုးရွှေမျသီး သꩻအောင်ႏခါကို လွူးဖွါꩻလင်ꩻလွဉ် ၁၃၁၀-ဗာႏ၊ ဒဲဉ်ကံဆန်ꩻ (၃)နီꩻ၊ မွူးနီꩻ-ကျာႏသပတေꩻ၊ တဖူးဝေးရင်ꩻ (၇)ဖြာꩻကို ဝွေꩻဗွေႏယို ထွာဆဋ္ဌမ (၆)ဖြာꩻကိုတဲင် ပေႏခါနဝ်ꩻ လွိုးအွီႏအဲင်ယေန်ႏငါႏနဝ်ꩻမꩻ ဖန်ဖေႏ "ခွန်မောင်သွဲ"နဝ်ꩻသွူ။

ဗုဲင်သျင်ႏခံႏစင်ꩻ ထောက်ထံꩻသာႏသနာႏ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

၁၃၂၂-ဗာႏ၊ ဝါႏဆိုႏလာဆန်ꩻ (၈)နီꩻ၊ သက်လꩻ (၁၂)အရွယ်ႏပေႏတွင်ꩻနဝ်ꩻ ဝေင်ꩻနယ်ႏပင်လောင်ꩻ၊ အွိုင်ႏဗန်းပြင်ႏ၊ ကျောင်ꩻနောင်လဲင် ဗွေႏဆရာႏတောႏ ဘဒ္ဒန္တဝိသုဒ္ဓထွာထင်ႏဖေႏ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏ၊ မွိုးဖါနီပါꩻ ခံႏဖေႏချာဒျာႏ ပစ္စယာနုဂ္ဂဟတဲင် "ခွန်မောင်သွဲ"ယို အဝ်ႏအရန်းဖွိုႏလိုꩻဘဝ တွိုႏထင်ႏကီခန်းအရန်းထို သာႏမဏေႏဘဝနဝ်ꩻမꩻ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏ ဖန်ဖေႏခန်းအဘွဲ့မဉ်ꩻ "သျင်ႏပညာသီရိ"နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏနေင်ႏ ၁၃၃၀-ဗွေ၊ ဒဲဉ်ရုတ်ꩻဆန်ꩻ (၁၅)နီꩻ၊ မွူးရဝ်ꩻခိုႏ (၉)နားရီႏ မိနစ်(၃၀)အခိန်ႏတွင်ꩻနဝ်ꩻ ညောင်ႏရွီႏကန်ကြီး ပရိယတ္တိလိတ်သွဉ်တွိုက် "သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိ"သိမ်ႏတောႏအကို ကျောင်ꩻကန်ကြီးပဓာနနာယက ဆရာႏတောႏ ဘဒ္ဒန္တဝိမလာဘိဝံသ (အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ၊ အဘိဓဇမဟာရဋ္ဌဂုရု၊ အဘိဓဇအဂ္ဂမဟာသဒ္ဓမ္မဇောတိက၊ တေရသမရွှေကျင်သာသနာပိုင်) ထွာထင်ႏဖေႏ ဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏ စင်ꩻဖါဆရာႏလဲင်း+စင်ꩻမွိုးသိန်းချုံ၊ စင်ꩻဖါလွန်းမောင်+စင်ꩻမွိုးရွှေထည်၊ စင်ꩻဖါချစ်လယ်+စင်ꩻမွိုးဗွာ၊ စင်ꩻဖါကျော်သိန်း+စင်ꩻမွိုးရွှေဥ၊ ပို-ခွန်ကြာအောင်+ဒေါက်တာခင်စုရည်၊ စင်ꩻဖါထွန်းစိန်+စင်ꩻမွိုးကျောင်ꩻချို၊ စင်ꩻဖါဌေးလွင်+စင်ꩻမွိုးညွန့်ညွန့်လှိုင်၊ စင်ꩻဖါလှဘော်+စင်ꩻမွိုးကေလာသီ၊ စင်ꩻဖါစံလှ+စင်ꩻမွိုးညွန့်ခင် ဒု-စဲ့ꩻပိုႏတန် စင်ꩻဖါစန်းယု+စင်ꩻမွိုးဥမ္မာအောင်၊ ဒုစဲ့ꩻပိုႏတန် စင်ꩻဖါထင်ကျော်+စင်ꩻမွိုးဗွေ၊ စင်ꩻဖါကျောင်ꩻဖျူႏ+စင်ꩻမွိုးကျောင်ꩻချိုသီး ခံႏဖေႏစတုပစ္စယ ပစ္စေꩻလစ်ꩻပါꩻတဲင် အဝ်ႏအရန်းဖွိုႏ သျင်ႏပေႏဘဝ မျောက်ပင်ႏထိုတသွောင်းကီခန်းဒျာႏ ရဟန်ꩻဘဝနဝ်ꩻသွူ။

သွဉ်ထူႏပရိယတ္တိပညာႏ ဗွေႏဆရာႏထျꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

တယ်ႏစွဉ်ႏကဗုဲင်သျင်ႏ သွဉ်ထူႏလွေꩻ ပရိယတ္တိအခေႏခံႏပညာႏ ကျောင်ꩻနောင်လဲင် ဗွေႏဆရာႏတောႏ ဘဒ္ဒန္တဝိသုဒ္ဓထျꩻတဲ့နဝ်ꩻ၊ ဝေင်ꩻညောင်ႏရွီႏ ကန်ကြီးပရိယတ္တလိတ်သွဉ်တွိုက် ပဓာနနာယက ဆရာႏတောႏ ဘဒ္ဒန္တဝိမလာဘိဝံသ (အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ၊ အဘိဓဇမဟာရဋ္ဌဂုရု၊ အဘိဓဇအဂ္ဂမဟာသဒ္ဓမ္မဇောတိက၊ တေရသမရွှေကျင်သာသနာပိုင်)ထျꩻတဲ့နဝ်ꩻ၊ တိုက်အုပ်ဆရာႏတောႏ ဘဒ္ဒန္တလက္ခဏသာမိ (အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ)ထျꩻတဲ့နဝ်ꩻ၊ ဘဒ္ဒန္တသုမေဓပဏ္ဍိတ (အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ)ထျꩻတဲ့နဝ်ꩻ၊ တိုက်ကြပ်ဆရာႏတောႏ ဘဒ္ဒန္တပညာသာမိ (အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ)စတဲင် ချꩻလိတ်ဆရာႏတောႏထျꩻတဲ့နဝ်ꩻ၊ တောင်ႏကီꩻအရိယဝံသမြို့ဦးကျောင်ꩻ တိုက်အုပ်ဆရာႏတောႏ ဝေးဖြားတန်ထို ဘဒ္ဒန္တမေဓင်္ကရ (သာသနဓဇဓမ္မာစရိယ)ထျꩻတဲ့နဝ်ꩻ စစွဉ်ႏဗွေႏဆရာႏတောႏထျꩻသောင် ထုမ်ႏသွကဉ်ထုမ်ႏကျပ် ပရိတ်ယတ်ပညာႏ ခံႏနစ်နာႏဒုက္ခအမျိုꩻမျိုꩻနဝ်ꩻမꩻ အောင်ႏမျင်ႏထင်ႏလꩻခန်း "နိုင်ငံတော်အစိုးရ-သာသနဓဇဓမ္မာစရိယ"၊ ဝေင်ꩻညောင်ႏရွီႏ ဖြဝ်ꩻခမ်းတခမ်းလွုမ်းဆဲင်ႏရာꩻ ဝိနယာဒိနုဂ္ဂဟဓမ္မာစရိယ၊ ကန်ကြီးဝံသပါလက ပရိယတ္တိဓမ္မာစရီယ ဒဲ့ꩻထူႏထင်ႏနွောင်ꩻ ဘွဲ့ပေါင်ꩻစွိုꩻအာ လေဗွာသာႏသနာႏ ယံငါႏထူꩻမျတ် ပရိယတ်ကဝ်ႏထွန်ႏ ဒဲင်စူယွိုင်ႏအလံႏ၊ ခံႏထူႏလွေꩻလဲဉ်း အောင်ႏပွယ်ꩻအရန်းရန်းနဝ်ꩻသွူ။

သာႏသနာႏရေꩻတာႏ ခွုမ်မာꩻဗာႏ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

ဗွေႏဆရာႏတောႏယိုနဝ်ꩻ သာႏသနာႏရေꩻတွက် သꩻဓာတ်လွူးထင် ရုဲင်းဟန်ခွုမ်မာꩻ ကျိုꩻစာꩻဝီရိယ ချꩻလိတ်တယ်ႏကျောင်ꩻ တန်ꩻဆောင်ꩻထီအုံႏ ယံပြဲ့ꩻစွုမ်ႏကူစွိုးစွိုးနဝ်ꩻ ထူႏတာႏဝွန်ႏအဖဲ့ꩻဖဲ့ꩻ ဝေင်ꩻညောင်ႏရွီႏ ကန်ကြီးပရိယတ္တိလိတ်သွဉ်တွိုက်ကိုလဲ့ ဝွေꩻဗွေႏချꩻကိုဖေႏလိတ်၊ ဝေင်ꩻတောင်ႏကီꩻ တပ်ကီးဥတ္တရာရုံကျောင်ꩻ၊ မူလမင်းကွန်း ပရိယတ္တိလိတ်သွဉ်တွိုက်လဲ့ ချꩻလိတ်တာႏဝွန်ႏ၊ အုပ်ချုပ်ရေꩻတာႏဝွန်ႏ၊ ဝေင်ꩻအေးသာယာ နောင်အင်ႏ ပရိယတ္တိလိတ်သွဉ်တွိုက်တဲ့နဝ်ꩻ၊ ညောင်ႏရွီႏဝေင်ꩻနယ်ႏ ရွှေရန်ပြေပရိယတ္တိလိတ်သွဉ်တွိုက်တဲ့နဝ်ꩻ၊ ဝေင်ꩻနယ်ႏပင်လောင်ꩻ တချမြို့မပရိယတ္တိလိတ်သွဉ်တွိုက်တဲ့နဝ်ꩻ အုပ်ချုပ်ဗွောင်လွေꩻနယ်ဖေႏ တဖူꩻရဲဉ်ႏဆꩻငါ တာႏဝွန်ႏဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ သာႏသနာႏတောႏ တဥဉ်ခွေါင်ကြောင်းစင်ရေꩻအတာႏ တောင်ႏကီꩻဝေင်ꩻနယ်ႏ၊ ဖြဝ်ꩻခမ်းနယ်ႏ "ဝိနည်းဓိုရ်"တာႏဝွန်ႏလဲ့နဝ်ꩻ၊ သံဃာ့သမ္မုတိရ သံႏဃာႏနမ်းခြောင်ꩻတင်တာႏဝွန်ႏလဲ့နဝ်ꩻ၊ ဝေင်ꩻနယ်ႏတောင်ႏကီꩻ သံဃနာယကအစွိုꩻ အကျိုꩻဆောင်ႏတာႏဝွန်ႏလဲ့နဝ်ꩻ၊ ဥက္ကဋ္ဌတာႏဝွန်ႏဖုံႏလဲ့နဝ်ꩻ၊ အစိုးရပါဠိပထမပြန်ႏအစွိုꩻ (အွဉ်အကိုရေꩻ)တာႏဝွန်ႏတဲ့နဝ်ꩻ၊ စဲစ်လိတ်ဥက္ကဋ္ဌတာႏဝွန်ႏလဲ့နဝ်ꩻ၊ ဝေင်ꩻတောင်ႏကီꩻ ဝေင်ꩻကဲဉ်ဓမ္မာႏရုံႏတွမ်ႏ ရွှေဘုန်းပွင့်ဘုရာꩻဂေါပကစွိုꩻကို ဩဝါဒါစရိယ၊ လိတ်စေပွယ်ꩻကိုလဲ့ ထွာဖေႏတွယ်ꩻဖက် အကျိုꩻဆောင်ႏတာႏဝွန်ႏစတဲင် သာသနာႏရေꩻတာႏဝွန်ႏဖုံႏယို ယပ်ꩻငါႏမသောင်ခြင်ꩻ ခံႏပင်ႏပန်ꩻယပ်ꩻခုဲင်ႏ ဖုဲင်ႏတန်ꩻရာꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻလဲ့ ထွူႏထွူႏတွုမ်တွုမ် တာႏဝွန်ႏကေႏကေႏ ဆောင်ႏရွက်ခွုမ်မာꩻလွေꩻဖေႏနဝ်ꩻမꩻ ဘွဲ့တောႏထူꩻမျတ်နုဲင်းဆငါဖုံႏယို ပဲင်ႏနွောင်ꩻဟံႏဗွေႏ ကပ်လူႏထင်ႏဖေႏဗာႏစွဉ်ႏနဝ်ꩻသွူ။

လက်ခံႏထူႏအပ် ဘွဲ့တောႏမျတ်[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

ပဓာနနာယက ဗွေႏဗွန်တန်ဘဒ္ဒန္တပညာသီရိဘိဝံသယိုနဝ်ꩻ သာႏသနာႏရေꩻတာႏဝွန်ႏဖုံႏယို ခေ့ꩻလေနီꩻနာ ကျိုꩻစာꩻသောင်ႏသာ၊ စူပါနမ်းလွေꩻ၊ တံႏဘေꩻမငမ်း၊ အာရန်းအာစွိုး၊ အွီႏနွိုးဟဝ်ငါႏ၊ ဝွေꩻဗွေႏမေတ္တာႏ စေႏတနာႏဂုဏ်ႏကေꩻဇူꩻတန်ႏဘိုꩻနဝ်ꩻ ၁၉၉၃-ဗာႏ၊ ပဲင်ႏနွောင်ꩻဟံႏဗွေႏ ကပ်လူႏထင်ႏခန်း "မဟာဂန္ထဝါစက"ဘွဲ့တောႏ၊ ၂၀၀၂-ဗာႏနဝ်ꩻ ကပ်လူႏထင်ႏယင်း "အဂ္ဂမဟာဂန္ထဝါစကပဏ္ဍိတ"ဘွဲ့၊ တွိုႏယင်း ၂၀၀၉-ဗာႏနဝ်ꩻ ပဲင်ႏနွောင်ꩻဟံႏဗွေႏ ကပ်လူႏထင်ႏယင်း "အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ"နဝ်ꩻသွူ။ ဂုဏ်ႏထူꩻစီႏခြပ်၊ ဘွဲ့မျတ်ယံငါႏ၊ ဗွေႏဆရာႏယို၊ ထေင်းထိုရိုႏသေႏ၊ ဝန္ဒေႏဂါရဝ၊ ဒသစူနုံ၊ ရွမ်းတဗုံ ဒင်ႏကတူႏ၊ ထူႏဂုဏ်ႏအံႏဖြာႏ၊ ခေါက်ဝုဲင်ႏဒျာႏသွူဗွေႏဩ။[၁]

အာႏကွိုꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

  1. ဓမ္မစေႏတီႏလိတ်စောင်ႏ၊ ဗွေႏဗွန်ဥတ္တရာရုံတွမ်ႏမင်းကွန်း