မော်

မော်ကရိုꩻနဝ်ꩻ ဒါႏငါႏသေငါႏတွော့ꩻ ဟဲ့ꩻဗာႏ "မော်"နဝ်ꩻသွူ။

• "မဉ်ႏအုဲင်ႏတသီႏဆရာႏ ဗေင်ႏဗာႏခေါ်၊ မဉ်ႏအုဲင်ႏမော် ဗေင်ႏဗာႏခွꩻ၊ မဉ်ႏအုဲင်ႏလိုꩻလွꩻ ဗေင်ႏဗာႏလိုမ်ꩻ" ကရိုꩻဒါႏငဝ်းယို အကဲ့ꩻရဲ့ꩻဒျာႏမော်၊ အထင်းဖွီဒျာႏမော်၊ အထင်းတန်ဒျာႏလိုꩻလွꩻ၊ အဒေါ့ꩻကဲးဒျာႏ "မော်"သွူ။"
• "မဉ်ႏထီႏကဝ်ႏတဖြေ ယူႏလꩻသဲင်ꩻငါႏ ကျောင်ꩻမော်၊ မဉ်ႏထီႏပသီႏရော် ယူႏလꩻငါႏ ဝါꩻစင်းလေက်" ကရိုꩻလုဲင်ႏငဝ်းယိုနဝ်ꩻ အအွမ်ႏလုဲင်ႏ ကျောင်ꩻမော်၊ အထင်းတန်လုဲင်ႏ အဝါꩻစင်းလေက်သွူ၊ မဉ်ႏထောက်ငဝ်းဆꩻကီယို မဉ်ႏရိုꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻရိုꩻ လိုꩻကဒေါ့ꩻဒါႏငဝ်းယိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏ"မော်"လမ်းသား မာမူႏထျꩻ ထန်ႏလွဉ်ဒျာႏသွူ။"

မဉ်ႏခြုဲင်းနယ်ဗာႏ မော်သရုပ်နဝ်ꩻ အဝ်ႏလနဝ်ꩻအတွိုင်ꩻသွူ-

• ၁။ မော်တွမ်ႏတရာꩻ
• ၂။ မော်တွမ်ႏထာꩻမာꩻ
• ၃။ မော်တွမ်ႏအမျာꩻ
• ၄။ မော်ဒါႏ
• ၅။ မော်ဖာႏ
• ၆။ မော်မာႏ
• ၇။ မော်ရက်
• ၈။ မော်ပျက်
• ၉။ မော်မက် ဖုံႏဒျာႏသွူ။

• ၁။ မော်တွမ်ႏတရာꩻ ကရိုꩻနဝ်ꩻ- တရာꩻဗွို့ꩻဗာႏနမ်း၊ နမ်းကျင်ꩻတရာꩻလဲ့ဟဝ်ဗာႏ၊ မာꩻဗာႏဒါႏနသီႏလ ဘာဝနာႏ။
• ၂။ မော်တွမ်ႏထာꩻမာꩻ ကရိုꩻနဝ်ꩻ - ထာꩻမာꩻစွို့ꩻစွဉ်ႏ၊ မာꩻဗာႏဒျာႏထာꩻမာꩻဟဝ် ဒုစရဲက်အပါꩻတဆီ၊ ဒုစရဲက်အပါꩻတဆီ ထာꩻမာꩻတဟဝ်တဝ်းမျိုꩻနဝ်ꩻ သျောင်ႏညာꩻညာꩻထိုꩻဗာႏ။
• ၃။ မော်တွမ်ႏအမျာꩻ ကရိုꩻနဝ်ꩻ - ဖေႏကထွာဗာႏ အမျာꩻအာႏကွိုꩻ၊ ဟော်ꩻခြုဲင်းဗွောင်နယ်ဖေႏဗာႏ အမျာꩻတာႏ ဒါႏနသီႏလ ဘာႏဝနာႏခရာႏ၊ သာႏသနာႏရေꩻ၊ ဘာႏသာႏရေꩻခရာႏ -စတဲင် ဘာႏသာႏရေꩻ ယေန်ႏငဲးရေꩻ အမျိုꩻမျိုꩻသွူ။
• ၄။ မော်ဒါႏ ကရိုꩻနဝ်ꩻ -ဟော်ꩻလွဉ်ꩻဒျာႏ ထေရဝါဒပိဋကတာကျမ်ꩻဂန်ႏကိုအတွိုင်ꩻ ဝင်ꩻသꩻဖေႏနေး ကဝင်ꩻစာꩻလွဉ် ကုသိုလ်ႏ၊ ဖေႏနေးကယေန်ႏလွဉ်၊ ဖေႏနေးလိန်ႏမာႏလွဉ် ဟဝ်ရာꩻမာꩻဖေႏဒါႏ ဟော်ꩻဖေႏဒါႏသွူ။
• ၅။ မော်ဖာႏ ကရိုꩻနဝ်ꩻ -တရာꩻနမ်းနဝ်ꩻ ဆေ့ꩻဆေ့ꩻ၊ အပင်အလာႏ အမျိုꩻအဖိမ်ꩻ။၊ ဟော်ꩻရမ်ꩻဟော်ꩻရိမ်ꩻနဝ်ꩻအာသွူ။
• ၆။ မော်မာႏ ကရိုꩻနဝ်ꩻ -ဟော်ꩻမာႏမာႏမီႏမီႏထာꩻ ဘုရာꩻဟော်ꩻအတွိုင်ꩻတမွေးတဝ်း၊ စူꩻလိုꩻကုဲင်ထာꩻကျွိုက်၊ လွိုက်လိုꩻမွိုက်သဘော်ꩻ၊ ဟော်ꩻတငါတငီ၊ ဟော်ꩻတမွိုꩻတမာꩻဒျာႏထာꩻသွူ။
• ၇။ မော်ရက် ကရိုꩻနဝ်ꩻ - နေးတွမ်ႏမေတ္တာႏ ရက်ဒျာႏတရာꩻနာႏသား၊ ရိုႏသေႏဒျာႏ တရာꩻနာႏသား၊ ဟော်ꩻဒျာႏငဝ်းအကျိုꩻထွာထွာ၊ ဟော်ꩻဒျာႏငွါအကျိုꩻအဝ်ႏ အဝ်ႏနဝ်ꩻစားသွူ။
• ၈။ မော်ပျက် ကရိုꩻနဝ်ꩻ - ပျက်ဖွိုႏဖွိုႏဖာႏဖာႏထာꩻ၊ ပျက်ဝွေꩻဝုဲင်ꩻထာꩻ၊ မော်ဣန္ဒြေႏတရာꩻအဲဉ်ထဝ်း၊ ဝင်ꩻထီႏဖွီ၊ ဝင်ꩻထင်းဖွီဒျာႏသွူ။
• ၉။ မော်မက် ကရိုꩻနဝ်ꩻ - မော်မက်ဒဝ်၊ ဟော်ꩻမော်တဲ့အွꩻ၊ တကယ်ပါဒဝ်၊ ဟော်ꩻဖွိုႏဟော်ꩻဒါႏ၊ ဖေႏအာႏဒျာႏ မဲ့အာႏရွုံႏ၊ နားအာႏရွုံႏ၊ ဟော်ꩻခြုဲင်းဒျာႏလာဘ်- စတဲင်ဖုံႏသွူ။

တကာႏမော်သီးဖုံႏဟွေး မော်ဖာႏ၊ မော်မာႏ၊ မော်ပျက်၊ မော်မက် နဝ်ꩻလစ်ꩻငွါနဝ်ꩻသျောင်ႏ၊ အဝ်ႏကုဲင် မော်တွမ်ႏတရာႏ၊ မော်တွမ်ႏအမျာꩻ၊ မော်တွမ်ႏထာꩻမာꩻ၊ မော်ဒါႏ၊ မော်ရက် ငတ်ꩻငွါနဝ်ꩻဆောင်ႏတဲင် ထွာသွော့မော်ဟဝ်မော်ဒါႏ၊ ထွာသွော့မော်သူႏတောႏကောင်ႏ ပငါပရာꩻနော" ဗွေႏဗွန်ကောဝိဒ-သီႏသဲင်ႏ အဝ်ႏဖေႏလင်ꩻဗာႏဖို မော်ဩဝါဒနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ မဉ်ႏမဲဉ်ထွာမော်၊ မဉ်ႏမဲဉ်သွဉ်မော်နဝ်ꩻ အတယိုꩻတဝ်းနေနေသွူ၊ မဉ်ႏမဲဉ်ထွာမော်ယို အုံနောင်ဆယ်ကပ်ဗာႏရီးရီးဒွိုန်းက မော်ဆရာႏတန်ထျꩻ၊ မော်ဆရာႏတန် သွဉ်ဖေႏတနီꩻ တစိꩻစိꩻမꩻဒါႏလꩻသွူ။ လိုꩻကမဲဉ်ထွာဒျာႏ မော်နဝ်ꩻလဲ့ လွောက်ꩻနာႏကျင်ꩻသုင်ꩻဗာႏ အချက်နုဲင်းလနဝ်ꩻသွူ။

• ၁။ ဆရာႏတဲ့ ရိုႏသေႏဗာႏ
• ၂။ ဆရာႏမော် ကချꩻလင်ꩻဖေႏဒါႏ စီꩻကန်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻလဲ့ လွောက်ꩻနာႏဗာႏ။
• ၃။ ဇာတ်ငတ်ꩻရျာꩻငတ်ꩻဆီ၊ ဓမ္မပဒ၊ ပရိတ်ကီꩻ၊ သျင်ႏကျင်ꩻဝတ်၊ လောကနီတိ၊ သဒ္ဒါႏ သင်္ဂြိုလ်ႏ၊ ဗုဒ္ဓဝင်ႏ၊ ဇိနတ္ထတပကာသနီ၊ ထေရဘာႏသာႏပြန်ႏ၊ ထေရီဘာႏသာႏပြန်ႏ-စစွဉ်ႏ လိတ်ကျမ်ꩻဂန်ႏဖုံႏယို ကျိုꩻစာꩻဖတ်ခါꩻ သွဉ်ဒါႏခါꩻဗာႏသွူ။
• ၄။ ဆရာႏဝတ်ပေႏ ဝတ်တန်၊ ထီလွံꩻ ထီခွꩻ၊ ထီအွꩻ၊ ထီလူး၊ ပြူးယာလိပ်ဖုံႏ ဆရာႏကကျွိုက်ရာꩻ မာꩻဖေႏဗာႏစွုမ်ႏစွုမ်ႏမꩻ ဒါႏလꩻမော်၊ ကထွာအဆရာႏလဲ့ သွဉ်ဖေႏလို့သွူ၊ (လိုꩻဖြားစခါနဝ်ꩻ ကဲဉ်းအာအာ အသွဉ်ဖေႏလို့တဝ်း တပဲ့ꩻပညာႏသွူ)

နီပအိုဝ်ႏယို ငဝ်းအဝ်ႏ(၁၃)မျိုꩻသွူ၊ ၁၃-မျိုꩻနဝ်ꩻ နုဲင်းမုဲင်ꩻနဲးတဲင်-

• ၁။ ငဝ်းတဲက်
• ၂။ ငဝ်းစော့ꩻ
• ၃။ ငဝ်းကဲး
• ၄။ ငဝ်းကပ်
• ၅။ ငဝ်းပင်ꩻ
• ၆။ ငဝ်းပစိုး/ပစိုႏ
• ၇။ ငဝ်းငွိုး
• ၈။ ငဝ်းတလွိုး
• ၉။ ငဝ်းအိန်ꩻထေား
• ၁၀။ ငဝ်းတွိုင်ꩻ
• ၁၁။ ငဝ်းသချင်ꩻ
• ၁၂။ ငဝ်းတမွူးထီ
• ၁၃။ ငဝ်းဒေါ့ꩻမောင်ႏ ဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။

မဉ်ႏမဲဉ်ထွာမော်နဝ်ꩻ သွဉ်ဒါႏဒါႏဗာႏငဝ်း (၁၃)ယိုမꩻ အဆင်ႏပြေႏလꩻသွူ။ ပွိုင်းလဲင်ႏစခါ လိုꩻကသွဉ်ဒါႏမော်ယို အဝ်ႏဒျာႏ ဗွေႏဗွန်ထွက်၊ စင်ꩻထွက်၊ သျင်ႏလုံထွက် ကဲဉ်းအာအာသွူ၊ နဝ်ꩻထွူတကာႏတဝ်း လိုꩻကဝါႏသနာႏသွဉ်ဒါႏမော် ထွာဒျာႏ မဲမုဲင်းပို၊ မဲရင်းပို၊ ပေါရင်းပို၊ ပေါမုဲင်းပို၊ လိုꩻတဆွူႏတဆုဲင် ကဲဉ်းအာအာသွူ။

ကအီႏထွာနွောင်ꩻလꩻ မော်ယံတဖြာꩻနဝ်ꩻ-

• ၁။ ဝါႏသနာႏတဲးတဲး ဝါႏသနာႏမွေးငါႏမꩻ၊
• ၂။ ရက်ဗာႏအမျိုꩻသာꩻမꩻ၊
• ၃။ ခံႏပင်ႏပန်ꩻနွောင်ꩻမꩻ (ခံႏဆင်ꩻရယ်ꩻနွောင်ꩻမꩻ)၊
• ၄။ သီႏလꩻငတ်ꩻပါꩻလဲ့ မယ်ꩻမꩻ၊
• ၅။ ဗြဟ္မႏစိုႏတရာꩻလဲ့ ပြဲ့ꩻစွုမ်ႏမꩻ၊
• ၆။ ပညာႏဗဟုသုတလဲ့ အဝ်ႏဗာႏမꩻ၊
• ၇။ ရုဲင်းဟန်တဲ့ အဝ်ႏမꩻ၊
• ၈။ သတ္တိဗျတ္တိလဲ့ ပြဲ့ꩻစွုမ်ႏမꩻ။
• ၉။ ငဝ်း (၁၃)မျိုꩻ ဒါႏဗာႏမꩻ၊
• ၁၀။ ခတ်ကယ်ꩻတရာꩻနာႏပရိသတ်အကျွိုက်တဲ့ ဒါႏဗာႏမꩻ- စစွဉ်ႏ အင်္ဂါႏလက္ခဏာႏယို ပြဲ့ꩻစွုမ်ႏမꩻ ထွာနွောင်ꩻလꩻ မော်ယံတဖြာꩻသွူ။

မော်သီးယို စီꩻကန်ꩻအဝ်ႏနေနေသွူ၊ "သီႏလယိုထွာလိုꩻလမ်းသီးကျင်ꩻဝတ်"တဲင် မဉ်ႏမဲဉ်ထွာမော်နဝ်ꩻ ဒါႏငါႏလိတ်၊ ထာꩻဒေါ့ꩻဒါႏ၊ ထာꩻပျက်ယံငါႏလဲ့ တလꩻတဝ်း၊ သီႏလꩻငတ်ꩻပါꩻယို မယ်ꩻမꩻလꩻသွူ၊ နဝ်ꩻထွူတကာႏတဝ်းသူရဿတီႏတသီႏဖုံႏလဲ့ ဆဲ့ꩻခါꩻဗာႏ၊ သံꩻခါꩻဗာႏမꩻ လꩻနေနေသွူ။ မဉ်ႏဆဲ့ꩻခါꩻ သူရဿတီႏတသီႏဖုံႏနဝ်ꩻ ဟော်ꩻတရာꩻ မဉ်ႏထွိုင်ႏဟွိုႏထာꩻကျာꩻ(မဉ်ႏထွိုင်ႏဟွိုႏထာꩻတွင်ꩻ)နဝ်ꩻ အဖြောင်းယို အရိုꩻပီးနဝ်ꩻသွူ၊ ရိုꩻလွုမ်ꩻလဲ့ တကာႏတဝ်း "မော်" စွုမ်ႏဖြာꩻတွိုင်ꩻ အဝ်ႏယွုမ်းအံႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။

နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻယို အကျွိုက်ငါႏ လင်္ကာႏတွယ်ꩻ၊ အကျွိုက်ငါႏ ငဝ်းကဲး၊ ငဝ်းအိန်ႏထေား၊ ငဝ်းပျက်သီးဖုံႏသွူ၊ ပွိုင်းလဲင်ႏစခါ ဗွေႏဗွန် ရဟန်ꩻသံႏဃာႏသီးဖုံႏ ပေါႏဟော်ꩻတရာꩻနဝ်ꩻ ဟော်ꩻလင်္ကာႏဖေႏနေးဒျာႏ၊ ပေါႏလင်္ကာႏသွတ်လဲ့ တရာꩻတဲ့ထွူဒျာႏ၊ အသျင်ꩻပျꩻနယ်ချာတဝ်း၊ ကွပ်ꩻနဝ်ꩻမꩻ တကာႏသီးဖုံႏ တပေါႏစွယ်ꩻထွတဝ်း မော်ဟော်ꩻတရာꩻ မော်ဟွိုႏထာꩻ၊ မော်သီးရွစ်လင်္ကာႏမဉ်ႏထွူ သျင်ꩻပျနယ်ချာ၊ သမ်း ထဲမ်သော့ꩻယင်း ငဝ်းပျက်တွော့ꩻ ပရိသတ်လဲ့ စွယ်ꩻသွူ။ မော်သီးယို အွဉ်ႏအလွိုး၊ အွဉ်ႏအပွုံႏ၊ ငဝ်းထင်ႏ ငဝ်းလင်ꩻအွဉ်ႏဒါႏမꩻ၊ ပွုံႏဆောင်ႏနမ်းတဲ့ဒါႏမꩻ အဆင်ႏပြေႏလꩻသွူ။ လိုꩻကမဲဉ်ထွာဒါႏမော်ယို သဒ္ဒါႏသင်္ဂြိုလ်ႏသီးဖုံႏ၊ ငဝ်းတဲက် ငဝ်းကဲးသီးဖုံႏ သွဉ်ထွူလဲဉ်းရိုꩻကီလဲ့ ဝင်ꩻဖစ်ဝင်ꩻပင်ꩻ အဝ်ႏစွဉ်ႏလဲ့ အဆရာႏတဟဲ့ꩻလွေꩻတဝ်းဒွိုန်း၊ ဟော်ꩻစွဉ်ႏဗာႏတဝ်းဒွိုန်း၊ ဟော်ꩻဗာႏရီးရီးဒွိုန်းက အဆရာႏဆꩻငါ၊ အပွုံႏစံꩻရလဲပ်သွူ အရအဆင်ႏပြေႏသွူမꩻ ဝင်ꩻဖစ်ဝင်ꩻပင်ꩻမဉ်ႏအဝ်ႏ အဆရာႏဟဲ့ꩻပါ အဆရာႏမော်ထွဉ်ႏဟော်ꩻစံꩻသွူ။ ထွိုင်ႏဟော်ꩻစံႏဗာႏလဲဉ်းနုဲင်းနဝ်ꩻ ဝွေꩻယို ဝင်ꩻဟဲ့ꩻရောင်လဲဉ်း"မော်ပေႏ"သွူ၊ မော်ပေႏ ထွိုင်ႏဟော်ꩻထွူ မော်တန်ကဟဲ့ဒါႏ အဆရာႏနဝ်ꩻ ထွိုင်ႏဟော်ꩻလုဲင်ႏ၊ လိုꩻနာႏမဉ်ႏအဝ်ႏအာ ဟော်ꩻလေနာꩻဗာႏစွဉ်ႏဒျာႏသွူ။ ဝင်ꩻဖစ်ဝင်ꩻပင်ꩻ မဉ်ႏတောဒျာႏ ပွယ်ꩻပင်ꩻသွမ်ꩻမသာႏလဲ့ ဟော်ꩻဗာႏ သံႏဝွေႏဂ အကျောင်ꩻခရာႏ၊ မဉ်ႏတောဒျာႏ ပွယ်ꩻနာႏကျောင်ꩻကျိုꩻ ပွယ်ꩻခံႏသျင်ႏလဲ့ ဟော်ꩻဖေႏဗာႏ ဒါႏန သီႏလ ဘာဝနာႏအကျောင်ꩻခရာႏ၊ မဉ်ႏတောဒျာႏ ပွယ်ꩻတောႏလမ်း ပွယ်ꩻစေနေင်းယာလဲ့ ဟော်ꩻဖေႏဗာႏ ထာꩻကျွိုက်ထာꩻရက် အကျောင်ꩻခရာႏ၊ အဝ်ႏဟော်ႏတွင်ꩻ တရာꩻနာႏသား ဟော်ꩻဖေႏယိုမွိုင်၊ ဟော်ꩻဖေႏနဝ်ꩻမွိုင် မဉ်ႏထွဉ်ႏဟော်ꩻ၊ မဉ်ႏထွဉ်ႏဟွိုႏလဲ့ ဟော်ꩻဗာႏဟွိုႏဗာႏ၊ လွောက်လွဉ်ꩻဗာႏ ပရိသတ်အလိုႏသွူ။ မဉ်ႏဟော်ꩻမဉ်ႏယံ၊ မဉ်ႏဟွုန်ယံ ပရိသတ်ကွဲးဖေႏဒါႏဆုꩻ ဒါနဝတ္ထုရွဉ်သီးဖုံႏသွူ။

မဉ်ႏရဲဉ်ꩻခြေင်ႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏတခြိုꩻတလင်ႏနုဲင်းယိုသွူ-

• ၁။ တထီႏသိုမ်သီႏ
• ၂။ ဟူတခွက်
• ၃။ ပြူးတအိုတ်ꩻ
• ၄။ ယာတအိုတ်ꩻ
• ၅။ နေင်းတအိုတ်ꩻ
• ၆။ ကဝ်ႏတဖြေတအိုတ်ꩻ
• ၇။ ဖယောင်ꩻတဲင်ႏတလွမ်
• ၈။ ထꩻ
• ၉။ လူႏ
• ၁၀။ ဖဝါႏတဖွူꩻ
• ၁၁။ ဆပ်ပျာႏတခြုံး
• ၁၂။ ဆရာႏတင်ႏငိုꩻ -စတဲင် ဖုံႏသွူ။

ဆရာႏတင်ႏငိုꩻယို ကမ်းသꩻစေႏတနာႏ ကမဲဉ်သော့ꩻ၊ သော့ꩻခွိုင်းမုဲင်ꩻတဲ့ လꩻဒျာႏသွူ။

မဉ်ႏလွေꩻဟော်ꩻမော်နဝ်ꩻ နီလိုꩻမျိုꩻယို ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻတွော့ꩻ ကွဉ်ကလွေꩻဗာႏ ပအိုဝ်ႏခွမ်ꩻလာꩻဆွေနား အီလွေꩻဗာႏတွမ်ႏ မော်ကုံႏသေႏသေႏ၊ မော်ကုံႏနဝ်ꩻ ရဲးအီမဲ့ငါတာႏဒျာႏသွူ။ ဟော်ꩻမဉ်ႏထွူ အလူႏတကာႏတွမ်ႏမော် ဆွေꩻနွေꩻတွိုင်ႏပင်ႏယင်းဝင်ꩻ တရာꩻအောင်ႏဆပ်ကပ်ဗာႏခွိုင်းမုဲင်ꩻ ရီဆွေꩻနွေꩻလွဝင်ꩻ မော်တဲ့ "ခွိုင်းယိုခွိုင်းနဝ်ꩻတဲး တဒေါ့ꩻတဝ်း အရင်းကားဒျာႏ အလူႏတကာႏစေႏတနာႏ"ဒေါ့ꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ အလူႏတကာႏလဲ့ ထွားခန်းမော်၊ မော်အဝ်ႏဝင်ꩻလစ်လဲ့ ဝင်ꩻလစ်ꩻတာႏ၊ မော်အဝ်ႏဝင်ꩻငတ်ꩻတဲ့ ဝင်ꩻငတ်ꩻတာႏ တွက်ချက်ထွူတဲင် ကပ်လွေꩻခန်း တရာꩻအောင်ႏဆက်တာႏသွူ၊ ကပ်ထွိုင်ႏထွူ ကန်ꩻတော့ချာယင်းမော်ကွီလွစ်ကွီကင်ꩻလွဝင်ꩻ၊ နဝ်ꩻထွိုင်ႏထွူ မော်လဲ့ သဲမ်ခန်းဒျာႏတရာꩻအောင်ႏဆက်၊ သော့ꩻခန်းဒျာႏ အဆဲင်ꩻထုံꩻကို တေ့ꩻတေ့ꩻသွူ။ ယိုခေတ်ယိုခါ ကပ်ဗာႏပိုႏဆေ့ꩻဆေ့ꩻသွူ။ ခေတ်ယိုခါမော်နဝ်ꩻ စင်းဖြာꩻဖြာꩻ ဖေႏခွိုင်းယိုခွိုင်းနဝ်ꩻ ကုဲင်းအွဉ်ႏဒေါ့ꩻဒါႏ မဉ်ႏအွဉ်ႏဒေါ့ꩻဒါႏ နုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ဟဝ်တဝ်းသွူ။ မော်စင်းဖြာꩻဖြာꩻ တွိုင်ႏတဲႏအသူရဿတီႏ၊ အသူရဿတီႏ ထွိုင်ႏတဗꩻတဝ်းတွော့ꩻ ဖုံယံတောဒျာႏ ဘီယာ၊ အွယံတေားဒျာႏ ဒဝ်ဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏထီႏဗာႏဖိုတွမ်ႏမဲ့၊ အဝ်ႏဟွိုန်ဗာႏဖိုတွမ်ႏနား၊"မော်"စားနဝ်ꩻ မဉ်ႏဒေါ့ꩻဗာႏစွဉ်ႏစွဉ်ႏ မော်တစဲစ်တဝ်း မော်တုတန်ဒျာႏသွူ။ ထွိုင်ႏဖုံနေးတွမ်ႏ ဒဝ်ဘီယာတွော့ꩻ ဒေါ့ꩻငီႏငါဒျာႏထာꩻ ဖုတ်ငီႏငါဒျာႏထာꩻ "ကွဲးညည ဖုတ်ထာꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏခန်း ဗွေႏသျင်ႏအာနန္တာႏ ထဲ့ဗာႏဖို တရေႏအိန်ႏအကျောင်ꩻ" စစွဉ်ႏ နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ အချက်ယို ဟဝ်လိုႏဒေါ့ꩻတဝ်း၊ တရာꩻဟော်ꩻပုဂ္ဂိုလ်ႏတဖြာꩻမာꩻတွော့ꩻ အမျာꩻပရိသတ်မာႏပါတောနဝ်ꩻ တယံတဝ်း တဟိတ်တဝ်းနဝ်ꩻသွူ။

နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻယို မဲ့ကလေလွဉ်ဗာႏ၊ နားကဗွောင်လွဉ်ဗာႏထာꩻနဝ်ꩻ မော်ဂွုဏ်ႏကေꩻဇူꩻတရာꩻအာငါႏမွေးစွဉ်ႏ မရေႏမရာႏ ဒေါ့ꩻလဲင်ꩻတဒါႏတဝ်းဒွုမ်သွူ။ နီပအိုဝ်ႏစခေါင်ႏစခါ လိုꩻသေလိုꩻဒါႏ အဝ်းဒျာႏဗွေႏသံႏဃာႏ တွမ်ႏမော်သီးလွုမ်ꩻ၊ ဒါႏလိတ်ဒါႏလုဲင်ꩻသား အဝ်ႏဒျာႏ ဗွေႏဗွန်တပဲ့ ကဲဉ်းအာအာ၊ ဗွေႏဗွန်တွမ်ႏမော်ယို ထွာနီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻကေꩻဇူꩻဗွေႏသွူ။ ခေတ်ယိုခါ လိုꩻဝါႏသနာႏသွဉ်မော် ကွဲးခြေားခြေား၊ ကွဲးဆေ့ꩻဆေ့ꩻသဲင်ꩻလဲဉ်းတဲင် မော်စွိုးယံဖေႏကထဲ့ဗာႏမွိုန်းတဲ့ မွေးမွေး၊ မော်စွိုꩻအချင်ꩻချင်ꩻ ယံဖေႏကလွောင်ႏဗူႏရော့ꩻဝင်ꩻတဲ့ မွေးမွေး၊ မော်ဟော်ꩻတရာꩻ ယံဖေႏနေးကဟော်ꩻဒျာႏ မဲဉ်ႏမဲဉ်ႏ၊ ရေႏရွယ်ႏချက် အွဉ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻတန်သီး ကဖွဲ့ဗူႏချာယင်း "မော်အစွိုꩻ-နဝ်ꩻ တဲမ်းလိတ်သား ခွေသွဉ်း ဟွိုန်ဗာႏလဲ့ သꩻရေꩻမွေးငါႏ မရေႏမရာႏသွူ။ ဒါႏငါႏတွော့ꩻ တဲမ်းထေ၊ သေငါႏတွော့ꩻ တဲမ်းထန်ႏတမွေးတဝ်း၊ မဲဉ်ထူႏဂွုဏ်ႏငါႏ မော်ပုညလုံး၊ မော်ပေါႏ-စတဲင် မော်ကားကအဝ်ႏတဲင် တဲမ်းလိတ်သား ခွေသွဉ်း တဲမ်းဗာႏဒျာႏသွူ၊ အမာႏမဥဉ်ႏပါတဲ့ အွဉ်ႏစွꩻခွင်ꩻဗဲင်း ခွေသွဉ်းအကျောင်ꩻ လဝ်းဟွုန်လွေꩻဒျာႏသွူဩ။

တရာꩻတောမ်ႏမော် ကပေါႏစ

သက္ကရာဇ်နေင်ႏ ၁၂၀၅-ဗာႏ၊ ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻဆောင်ႏပြောင်း ဦးကျော်ဦးယို ပိဋကတ်သွံဘွုံႏအကို ကအီႏထေထန်ႏပြန်ႏပအိုဝ်ႏဖေႏ ပဉ်ပုဒ်ပဉ်တွယ်ꩻ တယ်ႏအစ ဗꩻအနာနဝ်ꩻ အဝ်ႏလဲဉ်းဒျာႏ ကအီႏဖောႏတွမ်ႏ ကာရံလင်္ကာႏနဝ်ꩻ တအဝ်ႏတဝ်းဒွိုန်း၊ ဝွေꩻဗွေႏထေထန်ႏအလီꩻကထွိုင်ႏအဝ်ႏနဝ်ꩻမꩻ နီပအိုဝ်ႏချင်ꩻ သေနာႏလွဝင်ꩻ ပိဋကတ်ကိုကလွဉ်ဒါအခရာႏ ဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ ပိဋကတ်ကထူႏပြန်ႏပအိုဝ်ႏဖေႏနေး ကထွိုင်ႏပေါႏလွဉ်နဝ်ꩻတလဲင်ႏ ကထွာဒါႏ နီရပ်ရာႏ ခမ်းကောင်ဒေႏသခြာ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻတခွိုꩻလွုမ်းလွုမ်း သရောင်းသꩻရေꩻလွစွဉ်ႏဒျာႏဝင်ꩻတဲင် တယ်ႏစနဝ်ꩻမာꩻငါ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻ ဗျာႏဒိတ်ဖေႏစွဉ်ႏ ပိဋကတ်၊ ပꩻဆောင်ႏပြောင်း ဖေါင်းပင်ပွံ ခီꩻယော်ꩻအံႏဖြာႏ မင်္ဂလာႏဟဝ်သေꩻခါꩻ ငေါဝ်းတပေါင်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။

ဗွေႏကေသာလ ကထေထန်ႏတဲမ်ႏသေꩻခါꩻဒါႏ ငေါဝ်းတရာꩻယာႏ ပါတွမ်ႏ လိတ်ကျင်ꩻသွုံꩻအခရာႏကိုနဝ်ꩻ မော်သူရဿတီႏအခန်ꩻ၊ မော်တရာꩻပလ္လင်ႏခံꩻ၊ မော်တရာꩻသွတ်ꩻ(နိဂုံး)အခန်ꩻဖုံꩻ တခုဲင်ႏလꩻတဲမ်းထေထန်ႏဗာႏတဝ်းဒွိုန်း ကွဲတဲင် ဇာတကအဋ္ဌဂါႏထာႏ ဓမ္မပဒပြန်ႏပအိုဝ်ႏဖုံႏယို ထင်ႏထင်ႏသျာꩻသျာꩻ ဝွေꩻဗွေႏထွတ်ထေ တဲမ်းထန်ႏသေꩻခါꩻ အောဝ်ႏစွုံႏလင်ႏသေꩻခါꩻလဲဉ်းနဝ်ꩻသွူ။ ဝွေꩻဗွေႏလိတ်ပိဋကတ်ပြန်ႏပအိုဝ်ႏအတွယ်ꩻဖုံႏယို စွစ်ꩻလီထင်ႏခမ်းကောင်ဒေႏသအခြာ၊ နီလိုꩻမျိုꩻဖုံႏတဲ့ လွဉ်ပူႏဇောႏ ဖတ်ထွားလွဝင်ꩻပငါပရာꩻ ဖုံႏသွူ။

မော် တွမ်ႏ နာႏတရာꩻသား အဝ်ႏလစ်ꩻစား

• (၁) မော်ယံ နာႏတရာꩻသားညမ်း ၊
• (၂)မော်ညမ်း နာႏတရာꩻသားယံ၊
• (၃)မော်ညမ်း နာႏတရာꩻသားတဲ့ညမ်း၊
• (၄)မော်ယံ နားတရားသားတဲ့ ယံ ။

မော်ယံ အင်္ဂါႏလက္ခဏာႏ (၁၀)ချက်

• (၁) ရိုႏသေႏဗာႏ တရာꩻ၊
• (၂) နမ်း ကျင်ꩻတရာꩻဟဝ်ဗာႏ ၊
• (၃) ဖြောင်း ကျင်ꩻတရာꩻ ဟဝ်ဗာႏ၊
• (၄) သꩻ ကျင်ꩻတရာꩻ ဟဝ်ဗာႏ၊
• (၅) ဟိရိ- ထာꩻဝင်ꩻသꩻ အဝ်ႏဗာႏ၊
• (၆) ဩတ္တပ္ပ - ထာꩻ ငမ်း အဝ်ႏ ဗာႏ ၊
• (၇) ဣဿာ - ထာꩻတကေးဝင်ꩻကင်ꩻဗာႏ၊
• (၈) မစ္ဆရိယ- ထာꩻစေꩻ တအီ ကင်ꩻဗာႏ၊
• (၉) မေတ္တာ- အွောန်ႏဒျာႏမေတ္တာႏ နာႏတရာꩻသားအလောင်း ။
• (၁၀) အွဉ်ႏထွော့ဗာႏတဝ်း ဓမ္မပူႏဇာႏ ။

ယို (၁၀)ချက် နဝ်ꩻ ထွာ မော်ယံသီး အင်္ဂါႏလက္ခဏာႏနဝ်ꩻသွူ ။

တောင်ꩻသေ - မော်ညမ်းသီး အင်္ဂါႏလက္ခဏာႏ အချက်(၁၀) နဝ်ꩻ ထူႏတဗန်ႏချာသွော့ဆꩻကီနဝ်ꩻတဲင် သေနာႏသွော့နေား ။

နာႏတရာꩻသားယံ အတာႏ အချက်(၅)ချက်

• (၁)ရိုႏသေႏဒျာႏတရာꩻ၊
• (၂)မိဉ်နာႏဒျာႏ တရာꩻယာႏစဲစ်စဲစ် ၊
• (၃) မိဉ်နာႏတဝ်း အသိုႏအဖျင် (ငဝ်းပျတ်တယွို့)၊
• (၄) မိဉ်သေဒျာႏ တရာꩻအစဲစ်မဲဉ်ႏ၊
• (၅) ကံကျင်ꩻလွောက်ꩻနာႏ အုံအဝ်ႏလွဉ်ꩻ တရာꩻအတွိုင်ꩻ၊

ယို (၅)ချက် နဝ်ꩻ ထွာ နာႏတရာꩻယံသား အင်္ဂါႏလက္ခဏာႏ နဝ်ꩻသွူ ။

တောင်သေ -- နာႏတရာꩻညမ်းသား အင်္ဂါႏလက္ခဏာႏ အချက်(၅)ချက်နဝ် ထူႏတဗန်ႏချာသွော့ ဆꩻကီနဝ်ꩻတဲင် သေနာႏသွော့နေား။