လွူးမွီႏမွိုးဖါ
"လွူးမွီႏမွိုးဖါ အကျိုꩻအာ" ဗွေႏဘုရာꩻကဟော်ꩻခါꩻဒါႏ (၃၈)ပါꩻ မင်္ဂလာႏတရာꩻနဝ်ꩻ ပါဠိဂါႏထာႏပေါင်ꩻ အဝ်ႏ(၁၀)ဂါႏထာႏသွူ။ ဂါႏထာႏတဆီအကို စတုတ္ထဂါႏထာႏပါဠိနဝ်ꩻ နုဲးလယိုအတွိုင်ꩻသွူ။ - မာတာပိတု ဥပဋ္ဌာနံ၊ ပုတ္တဒါရဿ သင်္ဂဟော။ အနာကုလာ စ ကမ္မန္တာ၊ ဧတံ မင်္ဂလ မုတ္တမံ။
စတုတ္ထဂါႏထာႏ မင်္ဂလာႏတရာꩻ (၃)ပါꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
(၁) လွူးမွီႏပျုစုဗာႏ မွိုးဖါ၊ (၂) ခီႏမျောက်ထောက်ပံ့ဗာႏ ပိုမာ၊ (၃) မာꩻဗာႏ အပဲစ်တအဲန်ထဝ်း ထာꩻမာꩻမျိုꩻ ယိုသိုမ်ပါꩻသွူ။ မင်္ဂလာႏတရာꩻ သိုမ်ပါꩻယိုအကို အမုဲတဗာႏ မင်္ဂလာႏတရာꩻနဝ်ꩻ "မာတာပိတု ဥပဋ္ဌာနံ-လွူးမွီႏပျုစုဗာႏ မွိုးဖါ"ရိုꩻနဝ်ꩻတဲင် လွူးမွီႏပျုစုမွိုးဖါတွော့ꩻ ကကျင်ꩻသုင်ꩻဒါႏ မင်္ဂလာႏတရာꩻ ဝွတ္ထုသက်သေႏ "မာတုပေါသက ပိတုပေါသက"သုတ်ယို တဲမ်းပြန်ႏနယ်လွေꩻဗာႏ ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ နုဲးငါယိုအတွိုင်ꩻသွူ။
မာတုပေါသ ပိတုပေါသကဝွတ္ထု[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
ပွိုင်းလဲင်ႏစခါ ဗာႏရာႏဏသီႏခမ်းကိုနဝ်ꩻ လိုꩻယွဲးခိုဗင်ႏ အဝ်ႏတဖြာꩻသွူ။ လိုꩻယွဲးခိုဗင်ႏယိုနဝ်ꩻ ထာꩻသူႏသေအဝ်ႏငါႏ၊ ရိုႏသေႏမွေးစွဉ်ႏ မွိုးဖါသွူ။ ထီႏမွိုးဖါနဝ်ꩻ မတ်နုဲင်းစွဉ်ႏ လူꩻတနံသိကျာꩻတဲင် ရိုႏရိုႏသေႏသေႏ ပျုစုသုတ်သင်ႏ ဖေႏအွꩻဖေႏအံႏ ဖေႏကွဉ်ဖေႏကꩻဒျာႏသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ပါꩻခိုဗင်ႏနဝ်ꩻနဝ်ꩻ အမဉ်ꩻတွင်ႏစွဉ်ႏ"မာတုပေါသက ပိတုပေါသက"နုဲးနဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏတလဲင်ႏတွော့ꩻ ခိုဗင်ႏနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ဖေႏကလွူးဗာႏဟဝ်ဟဝ် မွိုးဖါတဲင် လွေꩻလွောန်ꩻခန်း ဝင်ꩻသင်္ဘောꩻ၊ လွေꩻအံႏစင်းခန်းနမ်း အွိုးသီႏဟိုဠ်ႏခမ်းသွူ။ ဝွေꩻကတွိုႏလွေꩻ သီႏဟိုဠ်ႏခမ်းခိန်ႏနဝ်ꩻ သီႏဟိုဠ်ႏခမ်းကိုနဝ်ꩻ ခမ်းသုဲင်ꩻလော့သေႏသေႏထာꩻတဲင် သီႏဟိုဠ်ႏခမ်းသားဖုံႏနဝ်ꩻ မော့ꩻလွထာꩻဒုက္ခဖုံႏသွူ။ ဆို့ꩻရုဲင်ꩻထာꩻမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻလဲ့ တအောင်ႏလꩻတဝ်းသွူ။ ခမ်းသုဲင်ꩻဖေႏကလော့ပုဲင်ႏဒွုမ်နဝ်ꩻ အီႏမာꩻဗာႏနုဲင်းမုဲင်ꩻ ကရိုꩻယို ကထွာခွန်နဝ်ꩻ ရီခန်းပေႏတင်ႏဆရာႏ၊ ပုဏ္ဏာꩻလိုꩻဒါႏဖုံႏနဝ်ꩻ "ခွန်တန်ဟွေး- ခမ်းသုဲင်ꩻဖေႏကလော့ꩻပုဲင်ႏဒွုမ်နဝ်ꩻ ပျုဗာႏသစ္စာႏ ထူꩻထူꩻချာꩻချာꩻသွူ"လဝ်းချာခန်းခွန်နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
ပျုဗာႏသစ္စာႏ နုဲင်းမုဲင်ꩻဟောင်း[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
ခွန်ရီချာခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻ။ "ခွန်တန်ဟွေး- မွိုးဖါယို မတ်နုဲင်းလူꩻတနံ သိကျာꩻတွော့ꩻ ကလွူးဒါႏပို လိန်ႏမာႏယို အွဉ်ႏပျုဗာႏသစ္စာႏသွူ"ပုဏ္ဏာꩻလဝ်းချာဖျင်ခန်း နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ ခွန်လဲ့ ထွောန်ႏခန်းမူꩻမတ်သီး ထိုမ်ႏလိုꩻလွူးမွိုးဖါသွူ။ ထိုမ်ႏစွစ်ꩻစွဉ်ႏတခမ်းလုမ်းလဲ့ လိုꩻကလွူးဟဝ်ဟဝ်ဒါႏဒါႏ မွိုးဖါနဝ်ꩻ တမော့ꩻတဝ်းတဖြာꩻဖြာꩻတဲင် ခွန်ဟော်ခံꩻယူႏယပ်ꩻမွေးစွဉ်ႏထာꩻသွူ။ ကားတမော့ꩻတဝ်းနဝ်ꩻ အဝ်ႏထိုမ်ႏပီးနဝ်ꩻတဲင် တွိုႏတနီꩻတွော့ꩻ ဟွုန်တွိုႏခန်း ပါꩻခိုဗင်ႏနဝ်ꩻ အနားကိုသွူ။ "အွိုး လိုꩻခမ်းလိုꩻထီသီးဩ၊ လိုꩻကလွူးဟဝ်ပျုစုဒါႏမွိုးဖါ မီႏအဝ်ႏနဝ်ꩻ ခွန်ဟော်ခံꩻအဝ်ႏလိုႏတဲင် ယံဖေႏသွော့ သတင်ꩻဩ" ပါꩻခိုဗင်ႏနဝ်ꩻ ထွိုင်ႏဟွုန်ငဝ်းဆောႏနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏသင်္ဘောꩻလောင်းတွော့ꩻ "အွိုးသွꩻဟွေး- ခွေနဝ်ꩻ ထီႏမွိုးဖါယို လွူးမွီႏသုတ်သင်ႏ ဖေႏအွꩻဖေႏအံႏဟဝ်ဟဝ်ဒျာႏသွူဩ" ခြဝ်လင်ꩻခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ မူꩻမတ်ဖုံႏလဲ့ ထွိုင်ႏဟွုန်ပါꩻနဝ်ꩻခြဝ်ငဝ်းနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ထင်ႏထေ့ရီစဲင်းသွူအခရာႏ၊ ရီစဲင်းမတ်ခါꩻပါ အမဉ်ꩻဖုံႏ၊ အုံအဝ်ႏဒုံရပ်ဖုံႏတွော့ꩻ သဲင်ꩻလဝ်းနယ်ခန်း ခွန်ဟော်ခံꩻသွူ။ ခွန်ဟော်ခ့ꩻလဲ့ "လွေꩻထေ့ယင်းသွော့ ခြုဲင်းနယ်အခရာႏ အွဉ်ႏပျုသစ္စာႏဟုဲင်း"ထွောန်ႏချာခန်း အမတ်ဖုံႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ မူꩻမတ်ဖုံႏလဲ့ လွေꩻထေ့ချာ ပါꩻခိုဗင်ႏနဝ်ꩻတွော့ꩻ ခြုဲင်းနယ်ခန်း သီႏဟိုဠ်ႏခမ်းသား မော့ꩻထာꩻဒုက္ခ၊ ခမ်းသုဲင်ꩻလော့ငါႏထာꩻအကျောင်ꩻခရာႏ၊ ခမ်းသုဲင်ꩻဖေႏကလော့ပုဲင်ႏဒွုမ်နဝ်ꩻ အွောန်ႏခန်းပါꩻနဝ်ꩻ ပျုဖေႏသစ္စာႏသွူ။ တွိုႏနဝ်ꩻတွော့ꩻ မာတုပေါသက ပိတုပေါသကနဝ်ꩻ ထင်ႏသွူ သင်္ဘောꩻကတူႏလောင်းတွော့ꩻ "ခွေနဝ်ꩻ တဲႏစွဉ်ႏကသူႏသေစထာꩻကာႏ မွိုးဖါနီဖြာꩻ ကေꩻဇူꩻတရာꩻယို ယူႏလꩻဆင်ႏချင်ႏဒျာႏသွူႏ ထီႏမွိုးဖါယို မတ်နုဲင်းတနံသိကျာꩻ၊ ခွန်ဗြဟ္မာႏတဖြာꩻတွော့ꩻ လွူးမွီႏသုတ်သင်ႏ ဖေႏအွꩻဖေႏအံႏဒျာႏသွူ။ ခွေငဝ်းယိုနဝ်ꩻ အံႏမခံႏအမဲန်ႏသွူ။ ခွေငဝ်းယို မီႏမဲဉ်ႏဒျာႏလဲ့ သီႏဟိုဠ်ႏခမ်းကို ခမ်းသုဲင်ꩻကအဝ်ႏလော့ဒါႏ ထာꩻယိုနဝ်ꩻ တလဲင်ႏချင်ꩻ ဖေႏကယွုတ်ꩻ ဖေႏကငဝ်ꩻသွော့ဩ၊ ပေါႏခမ်းသုဲင်ꩻယွုတ်ꩻလဲ့ ခမ်းသားထီသား ကားကအဝ်ႏ ယံအုံဟဝ်ခြွိုင်ႏသန်ꩻ နမ်းသꩻနီပါꩻ ယံချံꩻသာႏဩ"ပျုလွေꩻခန်းသစ္စာႏ နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ပေါႏငဝ်းပျုသစ္စာႏသွတ်ꩻလဲ့ ခမ်းသုဲင်ꩻကအဝ်ႏလော့လင်ꩻထာꩻနဝ်ꩻ တလဲင်ႏချင်ꩻ ယွုတ်ꩻထိုꩻစွောန်ႏဒျာႏသွူ။ ခမ်းသားထီသားဖုံႏလဲ့ သꩻရေꩻပျောႏသွင်ႏငါႏတဲင် အွောန်လွဝင်ꩻတဗꩻစူ ရောင်လွထာꩻဖုံႏသွူ။ ထွူနဝ်ꩻ ခွန်ဟော်ခံꩻ၊ အမူꩻအမတ်၊ ပုဏ္ဏာꩻ၊ သဌေꩻ၊ သူႏကျွယ်ႏ၊ ပွယ်ꩻစာꩻကုန်ႏသွယ်ႏ၊ လိုပ်ꩻလုဲင်းမာꩻခြံသား ကားအဝ်ႏဒါႏ နွောင်ꩻရာꩻတောမ်ႏရွောန်ခံꩻဥစ္စာႏတဲင် ခီႏမျောက်ဆုꩻလွေꩻဖေႏ မာတုပေါသက ပိတုပေါသက ပါꩻခိုဗင်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ဝွေꩻနဝ်ꩻ လꩻအာငါႏလဲန်းရွောန်ဆုတဲင် လွေꩻလွောန်ꩻဝင်ꩻခရာႏလိုႏဒွုမ်၊ အဝ်ႏလိုႏသဲင်ꩻချာလွုမ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ ပါꩻပေႏခိုဗင်ႏ ကသေဒါႏမွိုးဖါကေꩻဇူꩻ၊ ကပျုစုဒါႏမွိုးဖါ၊ ကလွူးဟဝ်ဒါႏ မွိုးဖါယိုနဝ်ꩻ သီႏဟိုဠ်ႏခမ်းသား ကဆုဒါႏရွောန်ခံꩻ ဥစ္စာႏရတနာႏဖုံႏယို နေးတောမ်ႏသင်္ဘော်ꩻငတ်ꩻဆွိုင်ꩻတွော့ꩻ ဒင်ႏသဲင်ꩻချာခန်းဒျာႏ ဗာႏရာႏဏသီႏခမ်း၊ သဲင်ꩻတွိုႏလံးနဝ်ꩻ ခြုဲင်းနယ်သွူ မွိုးဖါအကျောင်ꩻအခရာႏတွော့ꩻ ကလꩻသဲင်ꩻဒါႏ ရွောန်ခံꩻဥစ္စာႏဖုံႏယို အပ်လွေꩻခန်းဒျာႏ မွိုးဖါနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻထွူတွော့ꩻ တမွိုးပိ တဖါပို ဝွေꩻသီးလိုꩻတလံးယိုနဝ်ꩻ ဒါႏနကုသိုလ်ႏလဲ့ မာꩻလွေꩻ၊ သီႏလလဲ့ ဆောက်တဲႏလွေꩻ၊ ဘာႏဝနာႏလဲ့ ပွါꩻမျာꩻလွေꩻသွူ ပငါပရာꩻတွော့ꩻ ရုပ်နာမ်ႏခန္ဓာႏ ကထွိုင်ႏပြောင်ꩻခွါႏနဝ်ꩻ ထင်ႏခံႏစာꩻလွခန်းဒျာႏ လူꩻစေꩻစိန်ႏနဝ်ꩻသွူ။
ဥပဒေသ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
မာတုပေါသက ပိတုပေါသကကလꩻဒါႏ သီႏဟိုဠ်ႏခမ်းသား ရွောန်ဆုဖုံႏ၊ ထွိုင်ႏသီပြောင်ꩻငါ ကထင်ႏခံႏစာꩻဗာႏ လူꩻစေꩻစိန်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ ကွပ်ပွိုးစွဉ်ႏဒျာႏ လွောက်ꩻနာႏမင်္ဂလာႏတရာꩻ၊ ကွပ်ပွိုးစွဉ်ႏ လွူးပျုစုဟဝ်၊ ဖေႏအံႏဖေႏအွꩻဟဝ် မွိုးဖါတွော့ꩻ ခံႏစာꩻဗာႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ [၁][၂]