ဝိဓူရဇာတ်တောႏ
စဝ်းမျတ်သမ္ဗုဒ္ဓ ဂေါတမနီဗွေႏဘုရာꩻ ကဟော်ꩻကျာꩻသေꩻခါꩻဒါႏ ဇာတ်တောႏတန် (၁၀)တွယ်ꩻအကို ဝိဓူရဇာတ်တောႏယိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏသော့ꩻ ဇာတ်တောႏအမုဲင် (၉) ကိုသွူ။
အွိုးခꩻတလဲင်ႏ သဗ္ဗညုတ ဂေါတမနီဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ အဝ်ႏအုံသတင်ꩻသွုံꩻ သာႏဝတ္ထိခမ်း ကျောင်ꩻတန်စေႏတဝန်ႏကိုကျာꩻ အကျောင်ꩻပျုတွမ်ႏ ပညာႏပါရမီႏတဲင် ဟော်ꩻပျꩻနယ်ဖေႏ တရာꩻနာႏရဟန်ꩻသံႏဃာႏသီးအတာႏ ဂါႏထာႏပေါင်ꩻ (၁၁၄)ဂါႏထာႏတဲင် ဟော်ꩻဖေႏပါ ဝိဓူရဇာတ်တောႏယိုတပွုတ်သွူ။
အွိုးခꩻတလဲင်ႏ ကုရုတိုင်း၊ ဣန္ဒပထနဂိုရ်ခမ်းနဝ်ꩻ ဓနဉ္စယဂေါရဗျ ခွန်ဟော်ꩻခံꩻ အဝ်ႏအိုပ်စိုꩻသွူ။ ဂေါရဗျခွန်ဟော်ꩻခံꩻနဝ်ꩻ "ဝိဓူရ"ကရိုꩻဒါႏ အမတ်တန် အဝ်ႏတဖြာꩻတဲင် "ဂေါရဗျ"ကရိုꩻဒါႏ အပိုခိုမင်ႏသာႏလဲ့ အဝ်ႏတဖြာꩻသွူ။ အပိုခိုအရွယ်ႏကထွိုင်ႏတွိုႏ အခါႏကထွိုင်ႏလꩻတွော့ꩻ ဓနဉ္စယဂေါရဗျခွန်ဟော်ခံꩻလဲꩻထိုꩻတဲင် အပိုခိုဂေါရဗျနဝ်ꩻ ထင်ႏထွာသော့ꩻလုဲင်ႏ ခွန်ဟော်ခံꩻသွူ။ ဂေါရဗျခွန်ပေႏနဝ်ꩻနဝ်ꩻ စွယ်ꩻမွေးစွဉ်ႏထာꩻတောႏ "ကုက်ꩻကိက်ꩻ" နဝ်ꩻသွူ။ ဝွေꩻကတောႏဒါႏ ကုက်ႏကိက်ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ ကွပ်ပွိုး ဘဝကရီးခါ ကရော့ꩻဖိုဒါႏဝွေꩻမွိုး လူꩻပွေါထီꩻဗွာနဝ်ꩻ ကူႏညီႏဖေႏတွမ်ႏ တံꩻခိုꩻအာႏတဲင် ခွုင်းကတောႏတောႏဗာႏနဝ်ꩻ ဝွေꩻနွောင်ꩻလꩻစွဉ်ႏကွေႏကွေႏသွူ။ ခွန်တန်ဂေါရဗျနဝ်ꩻ စွယ်ꩻမွေးကီထာꩻတောႏ"ကုက်ꩻကိက်ꩻ"လဲ့ တရာꩻဖဲ့ꩻတဲ့ စွယ်ꩻမွေးစွဉ်ႏနေနေသွူ။ တွိုႏတနီꩻတဲင် ခွန်တန်ဂေါရဗျနဝ်ꩻ အုံတရာꩻခန်းဒျာႏထာꩻ ဥယျာဉ်ႏတောႏကိုနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် စိုးကရီးဘဝကရီးခါ ကရော့ꩻဖိုဒါႏ ဝွေꩻသွꩻပေႏဖုံႏ ခွန်သိကျာꩻ၊ နဂါꩻခွန်၊ ဂဠုန်ႏခွန်သီးဖုံႏလဲ့ လွဉ်အားထုတ်ခန်းတရာꩻ ဥယျဉ်ႏတောႏကိုတဲင် ခွန်သီးဝင်ꩻလစ်ꩻလဲ့ ခွဲတော်ကျုံႏတနꩻစွဉ်ႏတဝင်ꩻ ဥယျာဉ်ႏတောႏကိုနဝ်ꩻသွူ။ ခွန်တန်သီးဝင်ꩻလစ်ꩻ ကထွိုင်ႏခွဲတော် ကျုံႏတနꩻတဝင်ꩻ ဥယျာဉ်ႏတောႏကိုတဲင် ပဲင်ႏစွဉ်ႏတဝင်ꩻ သီႏလစွန်ꩻအာႏနဝ်ꩻသွူ။
အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ဝရုဏနဂါꩻခွန်နဝ်ꩻ “ခွေသွဉ်းသီႏလနဝ်ꩻ မျတ်လွိုကယ်ꩻလဲဉ်း နီဗွေႏသီးသနယ်။ ကွပ်ပွိုးနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲတဲင် ဂဠုန်ႏခွန်နဝ်ꩻ ရန်ႏခွေသွဉ်းတဲ့နဝ်ꩻ တရန်ႏတဝ်းလဲ့နဝ်ꩻ ဂဠုန်ႏသီးအမျိုꩻ ခွဲနဂါꩻမုဲင်ꩻခါခါလဲ့ အံႏသေႏသေႏနဝ်ꩻက ကွပ်နုဲင်းနဝ်ꩻမ့ꩻတဲင် ဂဠုန်ႏနဝ်ꩻ ထွာနဂါꩻရန်ႏသူႏ။ ခွေသွဉ်းနဝ်ꩻ အဝ်ႏထီႏဗာႏသွူ အသက်ရန်ႏသူႏနုဲင်းယိုလဲ့ သ့ꩻတလျားတဝ်း ခွေသွဉ်းကျံႏစဲႏယွိုန်းခါꩻဗာႏတဲင် ခွေသွဉ်းသီႏလနဝ်ꩻ မျတ်လွိုကယ်ꩻလဲဉ်းနီဗွေႏသီးသနယ်” ဒေါ့ꩻရိုꩻခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ဂဠုန်ႏခွန်လဲ့ “နဂါꩻသီးမျိုꩻနဝ်ꩻ ထွာနီသွဉ်းသီး အအွီႏသွတ်ꩻအဟာႏရတမျိုꩻတဲင် ခွေသွဉ်းနဝ်ꩻ အဝ်ႏဟို့ꩻခိုးဟို့ꩻငဝ်စွဉ်ႏကီလဲ့ ခွေသွဉ်းယွိုန်းနွိုင်ႏနွိုင်ႏဒျာႏ ကွပ်ပွိုးအဟာႏရတဲင် တခံႏမာꩻတဝ်း ထာꩻကုဲင်ဒုစရဲက်နဝ်ꩻမ့ꩻ ခွေသွဉ်းသီႏလနဝ်ꩻ မျတ်လွိုကယ်ꩻလဲဉ်း နီဗွေႏသီးသနယ်“ - ရိုꩻခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
ခွန်သီကျာꩻလဲ့ “ခွေသွဉ်းနဝ်ꩻ လဲင်ꩻခံႏစွဉ်ꩻပယ်ꩻအွဉ်ႏကုဲင်ချာစွဉ်ႏ လူꩻစေꩻစိန်ႏ၊ လူꩻချံꩻသာႏအမျိုꩻမျိုꩻဖုံႏတွော့ꩻ လွဉ်အားထွုတ်ဗာႏတရာꩻ အရပ်ယိုကိုတဲင် ခွေသွဉ်းသီႏလနဝ်ꩻ မျတ်လွိုကယ်ꩻလဲဉ်း နီဗွေႏသီး” ရိုꩻခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
နုဲင်းနဝ်ꩻနေနေ ကောရဗျခွန်ဟော်ခံꩻနဝ်ꩻလဲ့ “ခွေသွဉ်းနဝ်ꩻ ခံႏစွဉ်ꩻပယ်ꩻအွဉ်ႏကုဲင်ချာနေးတွမ်ႏ ဟော်နန်ꩻစေꩻစိင်ႏဥစ္စာႏဖုံႏ၊ မိဖုရာꩻတသောင်ႏသူရေင်ဖုံႏတွော့ꩻ အွဉ်ႏသ့ꩻလဲဉ်းလဲဉ်း လွဉ်အားထုတ်ဗာႏတရာꩻ ဥယျာဉ်ႏတောႏကိုယိုတဲင် ခွေသွဉ်းသီးလနဝ်ꩻ မျတ်လွိုကယ်ꩻလဲဉ်း နီဗွေႏသီး” ရိုꩻဖေႏခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻဖုံႏသွူ။
တိန်ႏပဲင်ႏတဝင်ꩻ သီႏလစွန်ꩻအာႏနဝ်ꩻ အဖြေႏမဲဉ်ႏသံးတထန်ႏတဝ်းတဲင် ထွာလွဉ်အီစွဉ်ႏဒျာႏ အထေင်အညင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ ကွဲထေင်ထေင်လွဝင်ꩻ အခိန်ႏတိန်ႏညလွဉ်ပသာႏတဲင် အဖြေႏမဲဉ်ႏသံးတပေါႏတဝ်းတွော့ꩻ ခွန်တန်ဂေါရဗျနဝ်ꩻ “ခွေသွဉ်းထျꩻပညာႏသျှိအမတ်တန်တဖြာꩻအဝ်ႏ” ဒေါ့ꩻခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
ဝိဓူရအမတ်တန်နဝ်ꩻ ဆွုံꩻဖျတ်တရာꩻဖုံႏ မဲဉ်ႏမွေးငါႏထာꩻသွူ။ ဆွုံꩻဖျတ်တရာꩻခိန်ႏလဲ့ ပါꩻမုဲင်ꩻရွဉ်အာဖေႏပါꩻမုဲင်ꩻအနွောင်ꩻ၊ ပါꩻမုဲင်ꩻရွဉ်ဆေ့ꩻဒေ့ꩻဒွေါင်ႏလဲ့ ဖေႏပါꩻမုဲင်ꩻအသွုမ်ꩻ စတဲင် ထာꩻမာꩻမျိုꩻယိုစားနဝ်ꩻ တမာꩻဖိုဖိုတဝ်းသွူ။
ကောရဗျခွန်ဟော်ခံꩻ တိန်ႏခြုဲင်းနယ်စဲင်း ဝိဓူရအမတ်တန်အကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏတဲင် ခွန်တန်သီးဖုံႏလဲ့ သဘောꩻတူႏ၊ ထာꩻယူႏပီတဝင်ꩻတွော့ꩻ ထွဉ်ႏခန်းဒျာႏ ဝိဓူရဆွုံꩻဖျတ်ဖေႏ ဝွေꩻဗွေႏသီး သီႏလပျဿနာႏအဖြေႏမဲဉ်ႏနဝ်ꩻသွူ။
ဝိဓူရအမတ်တန်လဲ့ နာႏစဲင်းသွူ ခွန်တန်သီး ကထေင်ညင်ꩻအီတဝင်ꩻ အကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏ နုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် -
“အော်... ပီနုဲင်း ခြောင်ပေႏငတ်ꩻကျို၊ ခြောင်တန်ငတ့်ꩻလီး ကအဝ်ႏထွတ်ꩻရွယ်ႏလင်ꩻသော့ꩻဒါႏ သမုဒ္ဒရာႏကိုအတွိုင်ꩻ နီဗွေႏသီးသီႏလကဝ်ႏထွန်ႏဖုံႏနဝ်ꩻလဲ့ အပီဒျာႏတဝင်ꩻသနယ်။ ကားကအဝ်ႏ ရေႏရွယ်ႏလွဒျာႏ ယံကလွစ်ထန်ႏလ့ꩻအီအပါယ်ႏ၊ ယံကတွိုႏထင်ႏလꩻအီ လူခမ်းဗိမ္မာန်ႏဒျာႏ နုဲင်းနုဲင်းဝင်ꩻ။ နဝ်ꩻထွူတကာႏတဝ်း အဝ်ႏအားထုတ်တရာꩻကျာꩻ ကစောင်ꩻထိန်ꩻလွဒါႏ သိက္ခာႏပုဒ်ဖုံႏနဝ်ꩻလဲ့ အဝ်ႏမျတ်ဒျာႏနုဲင်းနုဲင်းဝင်ꩻသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမ့ꩻတဲင် နီဗွေႏသီး ကထိန်ꩻစောင်ꩻဒါႏ သီႏလဖုံႏနဝ်ꩻ အပီလို့ဒျာႏဝင်ꩻသနယ်”။
ခွန်ဟော်ꩻခံꩻသီးလစ်ꩻပါꩻလဲ့ တိန်ႏဟွိုန်ဗာႏ ဝိဓူရဆွုံꩻဖျတ်ဖေတရာဖေႏနုဲင်းယိုတဲင် ဟွုန်ဟဝ်သ့ꩻရေꩻ နိစ်သက်လွစွဉ်ႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ခွန်ဟော်ခံꩻသီးဖုံႏနဝ်ꩻ အိုပ်ꩻအံႏဖြာႏရောင် ဝိဓူရအမတ်တန် အမျိုꩻမျိုꩻထွူတဲင် သီကျာꩻခွန်နဝ်ꩻ ဆုꩻဖေႏတျိုႏဗန်ႏဗွာ၊ ဂဠုန်ႏခွန်နဝ်ꩻ ချီႏမျောက်ဖေႏစွဉ်ႏ ကဝ်ႏခွေႏခံꩻ၊ နဂါꩻခွန်နဝ်ꩻ ဆု့ꩻဖေႏစွဉ်ႏ ပတ္တမျာꩻလွုံꩻတဲင် ကောရဗျခွန်ဟော်ခံꩻနဝ်ꩻ ဆု့ꩻဖေႏစွဉ်ႏဒျာႏ ဖိုးလွူးနဲန်းထီအဗာႏတရေင်၊ ဆင်တန်တဆွိုင်ꩻ၊ သေယံလစ်ꩻဗာႏတွူႏ လောရထာꩻတဆွိုင်ꩻ တွမ်ႏ ဒုံတန်တဆီသူဒုံဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ ခွန်ဟော်ခံꩻသီးဖုံႏ ဆု့ꩻပူႏဇောႏဖေႏ ဝိဓူရအမတ်တန်နုဲင်းနဝ်ꩻ တိန်ႏထွူတဲင် သဲင်ꩻချာခန်းဒျာႏ အခမ်းဖုံႏ ပငါပရာꩻသွူ။
နဂါꩻခွန်နဝ်ꩻ တိန်ႏသဲင်ꩻတွိုႏ ဘောဂဝတီႏ နဂါꩻခမ်းတဲင် လမ်းသားမာမူႏ ဝိမဟာဒေဝီတိန်ႏထွားဆွုမ်ႏနဝ်ꩻ ပတ္တမျာꩻသမ်းတပါသဲင်ꩻတဝ်းတဲင်တွော့ꩻ ရီခန်းဒျာႏ အချင်ꩻအရာꩻဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ဝရုဏနဂါꩻခွန်နဝ်ꩻ ခြုဲင်းနယ်ဖေႏ ထင်ႏခေးပြဲင်ႏတဝင်ꩻ သီႏလစိုန်ꩻအာႏ အွိုးလိုꩻခမ်းအကျောင်ꩻဖုံႏတဲင် တွိုႏလွေꩻပါခန်း ဝိဓူရအမတ်တန်အကျောင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ “ဝိဓူရအမတ်တန်နဝ်ꩻ ပညာႏအဝ်ႏမွေးစွဉ်ႏထာꩻ၊ ကဆုင်ꩻဖျတ်ဖေႏဒါႏ သီႏလခရာႏဖုံႏလဲ့ မဲဉ်ႏတရျားမွေးစွဉ်ႏထာꩻ၊ ဝွေꩻဗွေႏနမ်းကိုယ်ႏတဲင်ႏလဲ့ သီႏလ၊ သိက္ခာႏ၊ သမာႏဓိ အဝ်ႏဗွေႏပြဲ့ꩻဝမွေးစွဉ်ႏထာꩻ၊ ကေꩻဇူꩻတရာꩻလဲ့ သေချာဒါႏမွေးစွဉ်ႏထာꩻ၊ ကေꩻဇူꩻဗွေႏသီးအလောင်း မဉ်ႏအဝ်ႏလိုႏဆပ်ꩻချာကေꩻဇူꩻနဝ်ꩻ ခမ်ႏစွဉ်ꩻစွဉ်ႏအသက်တလီးလဲ့ တငမ်းတဝ်း” နဂါꩻခွန် ဝရုဏ တိန်ႏအိုပ်ꩻအံႏဖြာႏ ဝိဓူရအမတ်တန် အကျောင်ꩻခရာႏနုဲင်းနဝ်ꩻဖုံႏတဲင် ဝိမဟာဒေဝီနဂါꩻမူႏလဲ့ သ့ꩻကိုမဲဉ်နာႏမွေးစွဉ်ႏဒျာႏ ဝိဓူရအမတ်တန်တရာꩻတောႏဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏမဲဉ်ဟွုန်ငါႏသွူလဲ့ မိဉ်ႏထွဉ်ႏဝါꩻခို ပင်ꩻလွဉ်ဖေႏနဝ်ꩻ ရတပင်ꩻလွဉ်ဖေႏနွောင်ꩻတဝ်းတဲင် သ့ꩻကိုရေႏစွဉ်ႏဒျာႏ “ခွေမိဉ်ႏတအံႏဗာႏတဝ်း ဝိဓူရသွုန်ႏထီနဝ်ꩻ ခွေအီႏသီထိုꩻဒါႏအကျောင်ꩻ ခွေလဲဉ်နေးနုဲင်းနဝ်ꩻစားမ့ꩻ” ရေႏခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် သ့ꩻကိုကရေႏဒါႏအတွိုင်ꩻ မာꩻနုဲင်းဆာတန်ထာꩻပွုံႏတဲင် “မိဉ်ႏတအံႏဗာႏတဝ်း ဝိဓူရသွိုန်ႏထီနဝ်ꩻ အလွိုးအီႏသီထိုꩻနွောင်ꩻဒါႏဒျာႏရင်ꩻ” ရိုꩻဖေႏခန်းအဝါꩻခိုနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ တယ်ႏနဝ်ꩻမာꩻငါ ကိဉ်းနုဲင်ဆာတန်ထာꩻပွုံႏတွော့ꩻ အဝ်ႏခင်ႏလမ်းဗေင်ႏကို တထွိုင်ႏတဝ်းဒွုမ် ဖြောင်းလဲ့အဝ်ႏရွစ်ဗော့ꩻ မဲဉ်အွꩻငါႏဝိဓူရသွုန်ႏထီနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ကောထွာအဝါꩻခိုနဝ်ꩻလဲ့ သ့ꩻတချံꩻသာႏလꩻဒွုမ်တစိ့ꩻစိ့ꩻနဝ်ꩻသွူ။ နဂါꩻခွန်နဝ်ꩻ အီႏထူႏဗာႏ ဝိဓူရသွုန်ႏထီနေးမုဲင်ꩻအကျောင်ꩻ အဝ်ႏယူႏယပ်ꩻသꩻနေကျာꩻ အပိုမူႏဣရန္ဓတီသမ်းလွဉ်ရီ အမွိုးထွာတမုဲင်ꩻအကျောင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ နဂါꩻခွန်လဲ့ သဲစ်ကထီႏ အပိုမူႏလောင်ႏလွိုးတဲင် သꩻရောင်းသꩻရေꩻငါႏတွော့ꩻ မဲ့ငါလဲ့ပယွုမ်းယဲ့နေးစွဉ်ႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ နဂါꩻခွန်လဲ့ အီႏကုꩻဗာႏ မာမူႏရောႏဂါႏနေးမုဲင်ꩻအကျောင်ꩻ ယူႏဖြောင်လ့ꩻစွဉ်ႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ “ပိုမူႏ နာꩻလယ်ႏထွံႏသွော့ꩻ ဝါꩻခို ကအီႏထူႏနွောင်ꩻဒါႏ ဝိဓူရအမတ်တန်သွုန်ႏထီလုဲင်း” အဖါတိန်ႏရိုꩻဖေႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် အပိုမူႏလဲ့ - “မွေးသွူဖါ ပိုမူႏလဲ့ မဲဉ်ဆပ်ꩻချာငါႏ ကေꩻဇူꩻတဲင် နီဖါအလိုႏတောႏဆန္ဒကအဝ်ႏဒါႏအတွိုင်ꩻ ပိုမူႏလွောက်ꩻနာႏဖေႏနွောင်ꩻဒျာႏသနယ်” အပိုမူႏတိန်ႏရိုꩻဖေႏချာနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် အဖါနဝ်ꩻ - “ပိုမူႏ ကိစ္စယိုတဗာႏနဝ်ꩻ ယိုꩻငါႏတမွေးတဝ်း။ ကိစ္စနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ လိုꩻမဉ်ႏယံ၊ မဉ်ႏကျ၊ စွန်ꩻထီမဉ်ႏထင်မွေးငါႏမ့ꩻ အီႏဆောင်ႏရွက်နွောင်ꩻသနယ်။ လိုꩻနုဲင်းယိုစားဖုံႏနဝ်ꩻ ပိုမူႏမဉ်ႏတောႏလမ်းတောႏပါႏ အုံညီꩻဗာႏခန်းစွဉ်ႏလဲ့ အကျိုꩻတယွုတ်တဝ်းကွေး။” “စစရာႏရာႏ အဆင်ႏယံဖေႏနေးကပြေႏ မဲ့ꩻပိုမူႏကျိုꩻစာꩻဒျာႏသနယ်ဖါ။” “မွေးသွူ... မွေးသွူပိုမူႏ”
အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ဣရန္ဓတီနင်ꩻမူႏလဲ့ ထန်ႏလွေꩻ ကာဠကောင်ကိုတဲင် လယ်ႏထွံႏဒျာႏ လိုꩻစွန်ꩻထီထင် လမ်းသားဝါꩻခိုအကျောင်ꩻ၊ တမုဲင်ꩻခိုမဉ်ႏထူႏဖေႏနွောင်ꩻ ဝိဓူရသွုန်းထီလဲ့ ဝွေꩻအီႏနေးထူတောႏလမ်းတောပါႏစွဉ်ႏဒျာႏအကျောင်ꩻ ရွစ်သချင်ꩻခန်းအငဝ်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ နင်ꩻမူႏနဝ်ꩻ လိုꩻမူႏအင်္ဂါႏလက္ခဏာႏငတ်ꩻပါꩻ ဗွေပြဲ့ꩻစွုံႏငါႏ နင်ꩻမူႏရတနာႏတဖြာꩻဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ မဟာဝဂ္ဂသံယုတ်။ ဋ္ဌ။ ၂၂၉။ နှင့် ဓမ္မပဒအဋ္ဌကထာႏကို ကလွဉ်ဒါႏအတွိုင်ꩻ လိုꩻမူႏအင်္ဂါႏလက္ခဏာႏ ၅မျိုꩻ ကရိုꩻနဝ်ꩻ - (၁) ကေသာ - အကလူꩻနဝ်ꩻ ဖြေင်းသိဉ်ဆွာꩻဗာႏ။ ဝယ - ၁၆ အရွယ်ႏမူႏနံꩻပေႏ (၂)မံသ - လိုꩻမူႏသွီႏယာႏဗွေခူꩻ (၄)အဋ္ဌိ - တငါဗွာ၊ စူမီႏတနျာႏ (၅)ဆဝီ - ယောင်ꩻဆင်ꩻသွီႏယာႏတသီး စတဲင် အချက်နုဲင်းယို မဲဉ်ႏပြဲ့ꩻစွုမ်ႏမ့ꩻ ဝင်ꩻဟဲ့ꩻ လိုꩻမူႏအင်္ဂါႏငတ်ꩻပါꩻ ဗွေႏပြဲ့ꩻဝနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻခိန်ႏတွင်ꩻ ပုဏ္ဏကဖလူꩻနဝ်ꩻ ထွံးတွမ်ႏသေကျောင်ႏတွော့ꩻ ရေႏထင်ႏလွေꩻဖလူꩻအစီꩻအဝွေꩻကိုကျာꩻ သံးဟွုန်လင်ꩻ နင်ꩻမူႏရွစ်အငဝ်းတဲင် ဝွေꩻတဲ့လောႏလင်ꩻထွားစွဉ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ တိန်ႏခွဲကျုံႏတောႏဒေါ့ꩻရီစွော့ꩻတက်တဝင်ꩻတဲင် တဖြာꩻတွမ်ႏတဖြာꩻအလောင်း မေတ္တာႏသꩻရက်ဖုံႏ တွိုႏလူႏစွဉ်ႏတဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။
“ဖူးမူႏသီး ဇာႏတီခွိုꩻနွယ်ႏနဝ်ꩻ တမုဲင်ꩻခွိုꩻဟောင်း။ ဖူးမူႏသီးနဝ်ꩻ အုံအဝ်ႏအရပ်မုဲင်ꩻကိုတွော့ꩻ သွꩻလဲ့တပါတဝ်း မွော့လွဉ်ဗာႏတွိုႏယိုကို တဖြာꩻဖြာꩻဒျာႏဟောင်း။”
ပုဏ္ဏကဖလူꩻတိန်ႏရီနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ဣရန္ဓတီနင်ꩻမူႏနင်ꩻမူႏလဲ့ ဖြေႏချာစွဉ်ႏနုဲင်းယိုတလဲင်ႏချင်ꩻသွူ -
“ဖူးမူႏသီး ခွိုꩻနွယ်ႏတွမ်ႏ ကလွဉ်တွိုႏဗာႏယိုကိုအကျောင်ꩻနဝ်ꩻ အီႏဒေါ့ꩻနယ်ဗာႏလဲ့ တယပ်ꩻတဝ်းသနယ်။ ကွဲတွော့ꩻ ခါးလားကဖြေႏငဝ်းပုစ္ဆာႏယိုခိန်ႏနဝ်ꩻ မဲဉ်သေရီးငါႏ ဝေးခိုသီး ဇာႏတိခွိုꩻနွယ်ႏလꩻနေဟောင်း။”
“နဝ်ꩻသနယ်ဖူးမူႏ နီဝေးသီးနဝ်ꩻ ဖလူꩻခွိုꩻနွယ်ႏတွော့ꩻ မွိုးဖန်နာႏမေႏ ဖါဖေႏနာႏမနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻဖန်ဒျာႏ ပုဏ္ဏကသနယ်။ နီးဝေးနဝ်ꩻ သဲက်ကထီႏဗာႏ ဖူးမူႏသီး လောင်ႏလွိုးမဲ့ငါတဲင် တလဲင်ႏချင်ꩻ သ့ꩻကိုစွယ်ꩻရက်မွေးဗာႏလဲဉ်းသနယ်။ ဖူးမူႏသီးအလောင်း ကအွဉ်ႏဒါႏ နီဝေးထာꩻရက်မေတ္တာႏယိုနဝ်ꩻ ဖူးမူႏသီးလက်ခံႏဖေႏနွောင်ꩻနေဒါႏမကောင်း။”
“ဟွုန်ဗာႏ နီဝေးငဝ်းရာႏနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ဖူးမူႏသ့ꩻရေꩻငါႏ မရေႏမရာႏသနယ်။ ဖူးမူႏလဲ့ စတဲင်ကထီႏဗာႏနီဝေးနဝ်ꩻ ဖူးမူႏသွုန်ႏခါႏသ့ꩻရာႏကို ထွာငါႏတမုဲင်ꩻမကောင်ႏ ဖူးမူႏသီးသ့ꩻရာႏ တဖုံစွဉ်ႏဗွုင်းဗွုင်းတွော့ꩻ ဖူးမူႏသ့ꩻရာႏ မေတ္တာႏတွိုႏဗာႏလဲဉ်းသွူ နီဝေးအလောင်းသနယ်။ နဝ်ꩻမ့ꩻ ဖူးမူႏတွမ်ႏနီဝေး ယံကတောႏလမ်းပေါင်ꩻဖက်ဗာႏတဝင်ꩻနဝ်ꩻ ဖူးမူႏမဲဉ်ဖေႏငါႏနီဝေး တာႏဝွန်ႏတဗာႏသနယ်။” “တာႏဝွန်ႏနုဲင်းမုဲင်ꩻဒါႏမကောင်းဖူးမူႏ” “ဖူးမူႏကအီႏဖေႏဒါႏတာႏဝွန်ႏနဝ်ꩻ တမွေးတဝ်းအလောင်ႏတင်၊ တမွေးတဝ်းအလင်တာႏ ပွိုင်းဝွို့ဒျာႏတွမ်ႏ ဖူးမူႏသီးမွိုးမာႏတာႏ ကျံႏမာႏရေꩻကိစ္စဒျာႏ” “တွမ်ႏနန်းမွုန်းသွော့နောဖူးမူႏ ပေါႏဖူးမူႏအတာႏ ခံႏစွဉ်ꩻဖေႏဗာႏစွဉ်ႏ နီဝေးအသက်တလီးလဲ့ မာꩻဖေႏနွောင်ꩻဒျာႏသနယ်” “ဟွုန်ဟဝ်သꩻရေꩻမွေးငါႏထာꩻသနယ်နီဝေး။ ဖူးမူႏနဝ်ꩻ ကအဝ်ႏပွိုင်ႏစိုꩻဒါႏ ဘောဂဝတီနဂါꩻခမ်း ဝရုဏနဂါခွန်တွမ်ႏ ဝိမဟာဒေဝီသီးပိုမူႏ ဣရန္ဓတီဒျာႏသနယ်”
အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် အဖါကသွဉ်လွဉ်ဖေႏအတွိုင်ꩻ ခြုဲင်းနယ်ဖေႏလို့ချာစွဉ်ႏဒျာႏ ပုဏ္ဏကဖလူꩻတဲင် -
“ကိစ္စယိုတဗာႏနဝ်ꩻ ဖူးမူႏသီးတွမ်ႏနန်းမွိုန်း ကားကအဝ်ႏ အဆင်ႏယံကပြေႏ နီဝေးကျိုꩻစာꩻဖေႏသနယ်”
အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ဣရန္ဓတီနဂါꩻနင်ꩻမူႏလဲ့ သꩻရောင်းသꩻရေꩻတဲင် ဟဲ့ꩻတွမ်ႏ ပုဏ္ဏကဖလူꩻတွော့ꩻ သဲင်ꩻချာနဂါꩻခမ်းတဲင် သဲင်ꩻလဝ်းနယ်အဖါတွော့ꩻ - “မွေးဒျာႏသနယ်မောင်ႏ ပါꩻမုဲင်ꩻမဉ်ႏအီလွဉ်နွောင်ꩻ ဝိဓူရအမတ်တန်သွုန်ႏထီနဝ်ꩻ အီႏဖေႏတောႏလမ်းတောႏပါႏဖေႏမွေးဒျာႏတွမ်ႏ ခွေပိုမူႏသနယ်”
အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ပုဏ္ဏကဖလူꩻလဲ့ အီႏလꩻသေႏချာႏဒျာႏ ဝိဓူရအမတ်တန်သွုန်ႏထီအကျောင်ꩻ ဝွန်ႏခံႏထွူတဲင် နက်လွေꩻခန်းဒျာႏ အဖါတန်ကုဝေရခွန်လူꩻကပွိုင်ႏနင်းဒါႏ စတုမဟာရာဇ်လူꩻခမ်းကိုနဝ်ꩻသွူ။ နေးတွမ်ႏမာႏယာႏပရိယာယ်ႏတဲင် ကကွီဒါႏအခွင်ꩻရေꩻအဖါတန်ထျꩻနဝ်ꩻအတွိုင်ꩻ နေးတွမ်ႏ မာႏယာႏပရိယာယ်ႏတွော့ꩻ လွေꩻထူႏဝိဓူရသွုန်းထီ ယံဖေႏနေးကလꩻရေႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ထူႏလင်ꩻပါစွဉ်ႏ ပတ္တမျာꩻ ဝေပုလ္လကောင်ကိုနဝ်ꩻသွူ။
အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ပုဏ္ဏကဖလူꩻလဲ့ ဖန်ဆင်ꩻလင်ꩻစွဉ်ႏအနမ်း မာꩻနုဲင်းကစ္စည်ꩻလုလင်ႏပုင်ႏတွော့ꩻ လင်ꩻလွဉ်စွဉ်ႏ ဣန္ဒပထနဂိုရ်ခမ်းကိုနဝ်ꩻသွူ။ တိန်ႏတွိုႏလင်ꩻတဲင် မဲဉ်တောႏငါႏကုက်ꩻကိက်ꩻတွမ်ႏ ကောရဗျခွန်ဟော်ခံꩻအကျောင်ꩻ ထွဉ်ႏခန်း အမတ်တန်တဖြာꩻလွေꩻလျောက်လဝ်းဖေႏနဝ်ꩻသွူ။ ကောရဗျခွန်ဟော်ခံꩻလဲ့ သံးဝါႏသနာႏမွေးစွဉ်ႏထာꩻတောႏတဲင် မဉ်ႏလꩻသွံနီꩻမꩻအီႏတောႏအကျောင်ꩻ၊ အမတ်တန်နဝ်ꩻ ထာꩻမာꩻအာငါႏတွော့ꩻ အီႏဧည့်ခံႏဟဝ်ဟဝ်ဒါႏဒါႏလဲ့ ရတဖုဲင်ႏလꩻတဝ်းတဲင် လွေꩻအုံပွေါသွော့ အွိုးဝိဓူရအမတ်တန်လမ်းကိုအကျောင်ꩻ ဒေါ့ꩻချာဖေႏခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
နုဲင်းနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ ဖလူꩻကပွုံႏဆောင်ႏဒါႏ ကစ္စည်ꩻနဝ်ꩻလဲ့ သံးမဲဉ်အုံပွေါထွားဝိဓူရအမတ်တန်တွော့ꩻ အဆင်ႏရော့ꩻထိုꩻစွဉ်ႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
ဝိဓူရအမတ်တန်နဝ်ꩻ ပညာႏအဝ်ႏအမတ်တန်တဖြာꩻဒျာႏတဲင် ထဉ်ႏလွဉ်ဝွေꩻလမ်းလဲ့ ခမ်းထဉ်ႏဖေႏဒျာႏ တာႏဝွန်ႏကေႏကေႏလယ်ႏလယ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ပေါႏလွိုတဲင် ထင်ႏနန်ꩻတောႏခိန်ႏဖုံႏ၊ လွူꩻထွားလိတ်လုဲင်ꩻကျံꩻကန်ႏခိန်ႏဖုံႏ၊ ဝတ်ပျုဘုရာꩻခိန်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ ဒေါ့ꩻရီစွော့ꩻတက် အုံကွံဖေႏဒျာႏတွမ်ႏ ကစ္စည်ꩻလုလင်ႏတဲင် လမ်းသားတာႏဝွန်ႏကေႏလယ်ႏမွေးစွဉ်ႏထာꩻနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻသꩻရင်ꩻကဟဝ်ငါႏထာꩻနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ကွပ်ပွိုးတမုဲင်ꩻမွော့ မဲဉ်လꩻတွိုႏဝင်ꩻထီအကျောင်ꩻ ဝွေꩻယူႏယူႏတဖြောင်တဝ်းတွော့ꩻ အဝ်ႏယူႏယပ်ꩻဗာႏစွဉ်ႏထာꩻနဝ်ꩻသွူ။ ကွဲတွော့ꩻ နဂါꩻနင်ꩻမူႏအလောင်း ဝွေꩻရက်ကယ်ꩻထဲင်းက ဝွေꩻအသက်တလီးတဲင် ယံဖေႏကထွိုက်လꩻတဝင်ꩻအတာႏ အကျောင်ꩻခရာႏနုဲင်းယိုဖုံႏနဝ်ꩻ ဝွေꩻတစဉ်ꩻစာꩻယူႏတယ်ꩻတဝ်းဒွုမ်နဝ်ꩻသွူ။
အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် အခိဉ်ꩻခါꩻအတွိုင်ꩻ သွံနီꩻလဲ့ဗွေလွဉ်ခန်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ကောရဗျခွန်ဟော်ခံꩻလဲ့ အီႏတောႏကုက်ꩻကိက်ꩻတဲင် ကအဝ်ႏလိုႏရာꩻကားကအဝ်ႏ အခြိုင်းအခြဲင်အအံအအွꩻမစ ရဲဉ်ꩻခါꩻစွုံႏစွုံႏလင်ႏလင်ႏထွူတဲင် ခွုမ်ပဆိုးကုက်ꩻကိက်ꩻသားချင်ꩻချင်ꩻ အရန်းအွဉ်ႏဗွိုန်တဝင်ꩻအနေႏတဲင် ထာꩻဒါတဲ့ ဒါခါꩻတသွုန်စွဉ်ႏတဝင်ꩻ တတွောင်းချင်ႏနဝ်ꩻသွူ။
“မွေးသွူ ကစ္စည်လုလင်ႏဟွေး နာꩻဟဲ့ꩻတောႏခွေနဝ်ꩻ မွေးလဲဉ်းတဲ့ ခွေမဉ်းနွောင်ꩻနဝ်ꩻ နာꩻအီႏဖေႏခွေတမုဲင်ꩻဟောင်း” ခွန်ဟော်ခံꩻတိန်ႏရီနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ကစ္စည်ꩻလုလင်ႏလဲ့ ထေထန်ႏစွဉ်ႏ ပတ္တမျာႏခြုံးတဲင်တွော့ꩻ - “နီဗွေႏမဉ်ႏနွောင်ꩻနဝ်ꩻ ပတ္တမျာꩻခြုံးယိုနဝ်ꩻ နီဗွေႏလꩻသနယ်ဩ” “နေးနဝ်ꩻက နာꩻမဉ်ႏနွောင်ꩻနဝ်ꩻ နာꩻမဉ်လꩻတမုဲင်ꩻအီမောင်ႏ” “နီဗွေႏအလောက်ꩻကာႏသွတ်ꩻနဝ်ꩻ တမုဲင်ꩻဟောင်း” “ပေါႏလွိုတဲင် ခွေခမ်းထီ၊ ဟော်နန်ꩻတွမ်ႏ မိဖုရာꩻဖုံႏနဝ်ꩻ နာꩻကျိုက်ꩻတမုဲင်ꩻလဲ့ နာꩻထူႏလွေꩻ လꩻဒျာႏသနယ်”
အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ဝွေꩻသီးတဲ့တောႏစခန်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ တောႏအစတပွဲꩻနဝ်ꩻ ခွန်ဟော်ခံꩻအီႏသုမ်ꩻသုမ်ꩻသွူလဲ့ အမွိုးလူꩻပွေါထီဗွါ သံးချာႏဖေႏတွော့ꩻ နွောင်ꩻလꩻခန်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ယင်းတလဲင်ႏတဲ့ နုဲင်းနဝ်ꩻနေနေ ဘဝကရီးခါ ကရော့ꩻဖိုအမွိုး လူꩻပွေါထီဗွာချာႏဖေႏယင်းတွော့ꩻ ပုဏ္ဏကဖလူꩻရိက္ခေႏလတဲင် ဝွေꩻနဝ်ꩻအာႏဏာႏစက်သံးသန်တွော့ꩻ မွာႏတကဲင်ႏ ဝါးထန်ႏထိုꩻခန်းဒျာႏ လူꩻပွေါထီဗွာနဝ်ꩻသွူ။ လူပွေါထီꩻဗွာနဝ်ꩻ တိန်ႏချာႏဖေႏဒွုမ်ခွန်ဟော်ခံꩻတဲင် ပုဏ္ဏကဖလူꩻနွောင်ꩻလꩻခန်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ကွဲခွုမ်ပဆိုးဆိုးလဲ့ ခွန်ဟော်ခံꩻသုမ်ꩻခြေင်ခြေင်တွော့ꩻ -
“နာꩻအလိုႏတောႏ နာꩻမဲဉ်လꩻအဝ်ႏတမုဲင်ꩻတဲ့ ဒေါ့ꩻဟုဲင်းမောင်ႏ” “ခွေသွဉ်းနဝ်ꩻ တမဲဉ်လꩻတဝ်းအလင် မဲဉ်ဟဲ့ꩻလွေꩻဒျာႏ ဝိဓူရအမတ်တန်သနယ်ဪ” “ဝိဓူရနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏအမတ်တဖြာꩻလွုမ်ꩻတဲင် ဝွေꩻနဝ်ꩻခွေတပဲင်ႏတဝ်းက နာꩻကွီလုဲင်ႏသွော့အလင်လုဲင်း” “ခွေသွဉ်းသ့ꩻမဲဉ်လ့ꩻနဝ်ꩻ ပြောင်ꩻလုဲင်ႏထိုꩻတလ့ꩻတဝ်းသနယ် ဗွေႏဟော်ခံꩻ၊ ကွဲတွော့ꩻ ဝိဓူရအမတ်တန် မိဉ်ႏရိုꩻဒျာႏ ဝွေꩻနဝ်ꩻဗွေႏဟော်ခံꩻပဲင်ႏဒျာႏ နုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ဗွေႏဟော်ခံꩻအီႏခံႏဖေႏနေ ခွေသွဉ်းဟောင်းဪ”
အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ခွန်ဟော်ခံꩻလဲ့ ဟဲ့ꩻလွဉ်ဝိဓူရအမတ်တန်တွော့ꩻ -
“အော်.. ဝိဓူရဟွေး နာꩻနမ်းနဝ်ꩻနာꩻပဲင်ႏဒျာႏမွေးတဝ်းနဲ့၊ ခွေကပဲင်ႏဒါႏ အသက်အဝ်ႏအသက်အဲဉ်ထဝ်း တခြိုꩻဥစ္စာႏဖုံႏအကို နာꩻတပါတဝ်းမွေးတဝ်းနဲ့”
ခွန်ဟော်ခံꩻကရီဒါႏ ငဝ်းပုစ္ဆာႏနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏငဝ်းဖေႏသတိꩻ ဝိဓူရနဝ်ꩻသွူ။ “ခွန်ဟော်ခံꩻကရီလွဉ်ဗာႏငဝ်းနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ အလွိုးပျဿနာႏတစွိုးစွိုးတမျိုꩻမျိုꩻပေါႏလွဉ်တွော့ꩻ အရီထန်ႏဗာႏနုဲင်းယိုဒျာႏရင်ꩻ” ဝိဓူရအမတ်တန်လဲ့ ရိက္ခေႏလ့ꩻထွူစွဉ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ဝိဓူရအမတ်တန်လဲ့ ယူႏလ့ꩻထွူစွဉ်ႏ ဝါးဟင်္သာႏခံꩻအတွက် သုမုခဝါးဟင်္သာႏ ကခံႏစွဉ်ꩻဒါႏ အသက်တလီးတဲင်- “ဝင်ꩻနဝ်ꩻ ဝါးတိရစ္ဆာန်ႏဒျာႏကွို့ꩻမိဉ်းတဲ့ ဆရာႏဗွေႏအတာႏ ဝင်ꩻခံႏစွဉ်ꩻဖေႏဗွုန်းစွဉ်ႏ ဝင်ꩻအသက်တလီးမွော့နဲ ခွေနဝ်ꩻလိုꩻဒျာႏ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမ့ꩻ ခွေနဝ်ꩻယိန်းအဝ်ႏလိုႏသေသေထဲင်း ကေꩻဇူꩻတရာꩻမွော့ဟွေး” သ့ꩻကိုရေႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် -
“ဩဗွေႏ- ဗွေႏဟော်ခံꩻဗွေႏဩ ပွိုးတမုဲင်ꩻ နီဗွေႏမွော့ဒေါ့ꩻဗာႏတွိုႏ ငဝ်းနုဲင်းယိုဟောင်း။ ခွေသွဉ်းနဝ်ꩻ နီဗွေႏသွဉ်းသယ်ႏရင်ꩻရင်ꩻဒျာႏဪ။ ခွေသွဉ်းယိုနဝ်ꩻ နီဗွေႏဟော်ခံꩻပဲင်ႏဒျာႏသနယ်ဗွေႏ။ ပေါႏနီဗွေႏအတာႏနဝ်ꩻ ခွေသွဉ်းခံႏစွဉ်ꩻဗွုန်းဒျာႏ အသက်တလီးသနယ်ဗွေႏဩ။”
လဝ်းချာရုဲင်းရုဲင်းထင်ထင်ခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ပုဏ္ဏကလုလင်ႏလဲ့ - “အော်... ဝိဓူရပညာႏသျိအမတ်တန်နဝ်ꩻ သွဉ်းသယ်ႏဟဝ်တဖြာꩻ သေန်ႏလျောႏမွေးစွဉ်ႏထာꩻဟွေး” စတဲင် ခီꩻယော်ꩻအံႏဖြာႏဗာႏနေးစွဉ်ႏ နုဲင်းယိုသွူ။ ခွေသွဉ်းနဝ်ꩻ ဗွေႏခွန်ဟော်ခံꩻပဲင်ႏဒျာႏအကျောင်ꩻ ဝိဓူရအမတ်တန် ကထွိုင်ႏဝွန်ႏခံႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ပုဏ္ဏကမောင်ႏလဲ့ ဟဲ့ꩻလွေꩻခွင်ꩻလ့ꩻလဲဉ်းတွော့ꩻ “ပေါႏနေးနဝ်ꩻတဲ့ လွေꩻလွဉ်ꩻသွော့ခွေယိုဟုဲင်း ပညာႏသျိအမတ်တန်ဟွေး” ရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ဝိဓူရနဝ်ꩻ ဝွေꩻစွိုင်တိဉ်ႏတွော့ꩻစွဉ်ႏ မနောမယသေတမေးတွော့ꩻ ကွင်ႏထင်ႏကီစွဉ်ႏဒျာႏ မို့ꩻလောင်းကီကောင်ႏကင်ႏနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻအမျာꩻသီးဖုံႏ ကထွိုင်ႏထီႏဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် သ့ꩻတဟဝ်လွတဝ်းဝင်ꩻဖုံႏသွူ။ ကွပ်ပွိုး ကောရဗျခွန်ဟော်ခံꩻတွော့ꩻ ဝိဓူရအမတ်တန် လွေꩻလွဉ်ꩻဗာႏနုဲင်းယိုတဲင် ပေႏသူႏပေႏသာꩻ လိုꩻအမျာꩻသီးဖုံႏနဝ်ꩻ နကေႏနပ်တဝ်းဒွုမ် ကောရဗျခွန်ဟော်ခံꩻအလောင်းနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ပုဏ္ဏကတွမ်ႏ ဝိဓူရအမတ်တန်လဲ့ ပျောက်ကီပြေ့ꩻပြ့ꩻထိုꩻစွဉ်ႏသွူ။ ဝွေꩻသီးကျောင်ႏလွေꩻကျောင်ꩻလွေꩻတွော့ꩻ ကထွိုင်ႏတွိုႏလွေꩻ တကွို့ꩻလောင်းတဲင် “ဝိဓူရအမတ်တန်ယိုနဝ်ꩻ ခွေမာꩻသီထွူတွော့ꩻ မိဉ်ႏထူႏသဲင်ꩻနေးဗော့ꩻ အသ့ꩻရာႏခြေင်ခြေင်နဝ်ꩻ အလွိုးရဟဝ်ထဲင်းမွော့နဲ” ပုဏ္ဏကသ့ꩻကိုရေႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ထွဉ်ႏဝိဓူရအမတ်တန် ဆွန်ꩻဝွေꩻသေတမေးတွော့ꩻ ဝွေꩻဝါးမွိုင် ဝါးဆိက်ဆောက်ꩻစွဉ်ႏအသေ နဝ်ꩻသွူ။ ပုဏ္ဏကလဲင်ꩻဝါးဆိက်ဆောက်ꩻသွူနုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ ကွပ်ပွိုး ဝိဓူရအမတ်တန် သစ္စာႏ၊ သီႏလ၊ သမာႏဓိစွန်ꩻအာႏတလာမွေးငါႏတဲင် အသက်တသီတဝ်း ပေါင်းတရွော့ꩻပေႏပေႏနေးလွုမ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ပုဏ္ဏကလဲ့ လောက်ꩻအမျိုꩻမျိုꩻ၊ အဝ်ႏကောင်နာလောင်း နုဲင်ႏလင်ꩻ၊ အွဉ်ႏပို့ꩻသေင်ႏ တမွူးထွူတမွူး၊ အွဉ်ႏပို့ꩻကောင် တဖြုံႏထွူတဖြုံႏနဝ်ꩻသွူ။ ဝိဓူရအမတ်တန်လဲ့ ရိက္ခေႏလ့ꩻလဲဉ်း ပုဏ္ဏကမဲဉ်မာꩻသီဝွေꩻအကျောင်ꩻတဲင် သံးမဲဉ်သေပါ ကမဲဉ်မာꩻသီဒါႏဝွေꩻ အကျောင်ꩻခရာႏတွော့ꩻ ရီထန်ႏခန်း ပုဏ္ဏကနုဲင်းယိုသွူ။
“ပုဏ္ဏကဟွေး-- နာꩻကကျံႏသီမာꩻသီဒါႏခွေနုဲင်းယိုယိုနဝ်ꩻ ကွပ်ပွိုးအကျောင်ꩻခရာႏနုဲင်းမုဲင်ꩻတန်ဟောင်း”
“အော်.. ကွပ်ပွိုးတဝ်းအလောင်ႏတင် ကွပ်ပွိုးတဝ်းအလင်တာႏ ကွပ်ပွိုးစွဉ်ႏဒျာႏ ခွေမဲဉ်လ့ꩻငါႏ ဣရန္ဓတီနဂါꩻမူႏဒျာႏသနယ်။”
“နာꩻမဲဉ်ႏလ့ꩻနဂါꩻမူႏတွမ်ႏ နာꩻကအီႏမာꩻသီခွေယိုနဝ်ꩻ အဆဲင်ႏဝင်ꩻနေးမုဲင်ꩻဟောင်း”
“ဆဲင်ႏငါႏသနယ်ဝိဓူရဟွေး၊ ဣရန္ဓတီသီးမွိုး မဲဉ်အံႏငါႏနာꩻသွုန်ႏထီတွော့ꩻ ဝရုနနဂါꩻခွန် ဖေႏလွဉ်ခွေသွဉ်းတာႏဝွန်ႏ ထွဉ်ႏလွဉ်ထူႏလ့ꩻလ့ꩻဗာႏ နာꩻသွုန်ႏထီနဝ်ꩻသနယ်။ ခွေထူႏနာꩻသွုန်ႏထီမိဉ်ႏလ့ꩻမ့ꩻ အပိုမူႏနဝ်ꩻ အီႏဖေႏအပ်နွောင်ꩻခွေ အရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ ခွေမာꩻဗာႏနုဲင်းယိုဒျာႏသနယ် ဝိဓူရအမတ်။”
ပုဏ္ဏကလဲ့ ဒေါ့ꩻနယ်ဖေႏမဲဉ်ႏမဲဉ်ႏခန်း နုဲင်းယိုတဲင်။ ဝိဓူရလဲ့ စိဉ်ꩻစာꩻအချင်ꩻအရာꩻတဲင် -
“နာꩻမိဉ်ႏမဲဉ်မာꩻသီခွေတဲ့ မာꩻသီအဝ်ႏလ့ꩻဒျာႏ၊ ကွဲတွော့ꩻ ခါးလားနာꩻကမာꩻသီခွေအခိန်ႏအတောႏတွင်ꩻ နာႏခါꩻရီးရီးက ခွေသာဓုနရတရာꩻတောႏယိုလုဲင်း”
“နုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့ ဟဝ်ငါႏသနယ် ဝိဓူရဟွေး”
ဝိဓူရနဝ်ꩻ ပုဏ္ဏကအွဉ်ႏချꩻလင်ꩻဖေႏ ဟံႏလောင်း၊ အွဉ်ႏလူးဖေႏထီထွူတွော့ꩻ အွဉ်ႏအုံခင်ႏလမ်းထို ခင်ႏလမ်းမျတ်ကိုတဲင် နာႏထူႏရိုႏရိုႏသေႏသေႏလွေꩻခန်း သာဓုနရတရာꩻတောႏနဝ်ꩻသွူ။ ဝိဓူရအမတ်တန်လဲ့ ဟော်ꩻကျာꩻဖေႏခန်း သာဓုနရတရာꩻတောႏ နုဲင်းလ့ယိုဖုံႏသွူ။
- (၁) တွမ်ႏနီတဖိဉ်းမွိုတ်တဝ်းခန်းတယဝ်း ဝင်ꩻမိဉ်ႏဖေႏဖိုလဲဉ်းနီ ခင်ႏလမ်းအုံ ခင်ႏလမ်းဗေင်ႏဖုံႏ၊ ဝင်ꩻမိဉ်ႏလွူးမွေးစာႏဂဗာႏဖိုနီ ဒဲဉ်တနျာႏ တသာႏတရီဖုံႏနဝ်ꩻ ဆပ်ꩻချာဗာႏကေꩻဇူꩻကရိုꩻဒါႏ "ယာတာနုယာယီ"တရာꩻ။ (သေဗာႏကေꩻဇူꩻ၊ ဖြော်ဆပ်ꩻချာဗာႏ ကေꩻဇူꩻ)
- (၂) ဝင်ꩻအလောင်း နီအုံခိုႏဗာႏဖိုတဆင်ႏငါတယဝ်း၊ ဝင်ꩻဖေႏဗာႏဖိုနီတစွိုးတမျိုꩻတယဝ်း၊ ပုဂ္ဂိုလ်ႏနုဲင်းယိုအလောင်း သ့ꩻကိုငါလဲ့ ဟဝ်ပဲစ်မာႏချာတဝ်း၊ နီစူကဖေႏလူႏစွဉ်ꩻကြယ်ꩻဒါႏထာꩻယို ဟဝ်အွဉ်ႏသဲင်ထိုꩻတဝ်းကရိုꩻဒါႏ "အလ္လဉ္စပါဏိ ပရိဝဇ္ဇယ"တရာꩻ။ (မေတ္တာႏယံတိုꩻ၊ ထာꩻလွꩻထီႏယံယွမ်ꩻ)
- (၃) သေင်ႏမွူးနီကအုံကွူႏဗာႏဖိုအဟေ့ꩻနဝ်ꩻ နီအလောင်းကေꩻဇူꩻအဝ်ႏလဲဉ်းတဲင် တဟဝ်ဗျင်ႏချာတဝ်းအပင်၊ နုဲင်းနဝ်ꩻနေနေ နီအလောင်း ကေꩻဇူꩻကအဝ်ႏဒါႏ သွꩻဟဝ်သီးဖုံႏယိုလဲ့ တဟဝ်ပဲစ်မာႏချာတဝ်းကရိုꩻဒါႏ "မိတ္တ အဒုဗ္ဘိ"တရာꩻ။ (ကေꩻဇူꩻအဝ်ႏ၊ စွို့ꩻစွဉ်ႏဒါႏ ဝါꩻခိုအလောင်း တဟဝ်ပဲစ်မာႏတဝ်းတွမ်ႏ ကံႏသွံပါꩻ)
- (၄) လိုꩻမူႏသီးသ့ꩻကမဲဉ်လ့ꩻအတွိုင်ꩻ လွောက်ꩻအလိုႏတွော့ꩻ တဟဝ်မာꩻတဝ်း အကုသိုလ်ႏမျိုꩻကရိုꩻဒါႏ "အသတီနံနာနိဂစ္ဆ"တရာꩻ။ (လိုꩻမူႏမွိုက်သီးအတာႏ တဟဝ်ယားကုဲင်ထိုꩻတဝ်း နီလိုꩻခိုဂုဏ်ႏသိက္ခာႏ)
စတဲင် ပုဏ္ဏကကထွိုင်ႏဟွိုန်ဗာႏ တရာꩻဒေႏသနာႏတောႏနုဲင်းယိုဖုံႏတဲင် လ့ꩻမွေးစွဉ်ႏ သတိꩻသံႏဝွေႏဂတွော့ꩻ သ့ꩻကိုရေႏစွဉ်ႏနုဲင်းယိုသွူ။
“ဪ... ခွေနဝ်ꩻ ဝိဓူရလမ်းလဲ့ အုံဗာႏဗေင်ႏဗာႏဒျာႏ၊ တွမ်ႏသ့ꩻစေႏတနာႏဗွေဗွေ ဝွေꩻကလွူးမွီးဒါႏ ဒဲဉ်ဟန်ႏဖုံႏယိုလဲ့ ခွေအံႏဗာႏဒျာႏ။ တွိုႏယိုနဝ်ꩻ ကေꩻဇူꩻဗွေႏအလောင်း ခွေပဲစ်မာႏဗာႏလဲဉ်းမွော့နဲ။ ခွေကအုံကွူႏဗာႏဖိုဒါႏသေင်ႏမွူးယိုလဲ့ ခွေဗျင်ႏချာမာႏလဲဉ်းသွူအပင်။ ကွပ်ပွိုး ခွေꩻသ့ꩻစွယ်ꩻလံꩻငါႏ နဂါꩻမူႏဣရန္ဓတီတွော့ꩻ ခွေပဲစ်မာႏဗာႏလဲဉ်းသွူ လိုꩻဟဝ်သူႏတောႏကောင်ꩻမွော့နဲ့ ခွေယိုမာႏလဲဉ်းသွူမွော့ဟွေး---။”
သ့ꩻကိုရေႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် - “ခွေမာႏလဲဉ်းသွူ ဝိဓူရဟွေး ခွေကန်းတော့ꩻတောင်ꩻပြန်ႏချာဒျာႏနာꩻသနယ်။ ယိုခါ ခွေꩻတဟဲ့ꩻလွေꩻတဝ်းဒွုမ်နာꩻ အွိုးဘောဂဝတီခမ်းသူꩻ ခွေသဲင်ꩻပသာတွိုႏတွိုႏဟဝ်ဟဝ်ဒါႏဒါႏချာဒျာႏနာꩻ အွိုး ဣန္ဒပတ္ထနဂိုရ်ႏခမ်းသနယ်။” ဒေါ့ꩻဖေႏခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
ဝိဓူရနဝ်ꩻ ခွေယိုတာႏဝွန်ႏ တကေႏတဝ်းဒွိုန်း အသ့ꩻကိုရေႏဒျာႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ပုဏ္ဏကကဒေါ့ꩻအတွိုင်ꩻ တသဲင်ꩻချာတဝ်းသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် -
“ပုဏ္ဏကဟွေး.. နာꩻနဝ်ꩻ ကွပ်ပွိုးမဲဉ်လ့ꩻငါႏ ဣရန္ဓတီနဂါꩻမူႏတွော့ꩻ နာꩻမာꩻမာႏဗာႏနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ခွေသေနာႏဒျာႏသနယ်။ နာꩻအပဲစ်တအဲဉ်ထဝ်း။ နာꩻမိဉ်ႏယူႏဒျာႏ နာꩻအပဲစ်အဝ်ႏရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ ခွေခွင်ꩻလွစ်ဖေႏဒျာႏ။”
“ဝရုဏနဂါꩻခွန် အမိဖုရာꩻသူꩻနဝ်ꩻ ကမဲဉ်လ့ꩻငါႏ ခွေသွုန်ႏထီနဝ်ꩻ အမဲဉ်အံႏခွေသွုန်ႏထီတမွေးတဝ်း အမဲဉ်နာႏခွေတရာꩻဒျာႏ။ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမ့ꩻ နဂါꩻမိဖုရာꩻလဲ့ ဆန္ဒဖေႏကဗွေ၊ နာꩻကကျိုꩻဆောင်ႏဒါႏ ထာꩻမာꩻဖုံႏလဲ့ အကျိုꩻဖေႏနေးကထဲ့ဖွိုႏထိုꩻဗာႏမွုန်းနဝ်ꩻ နာꩻဟဲ့ꩻလွေꩻဒျာႏသွော့ခွေ အွိုး ဘောဂဝတီႏခမ်းသူꩻလုဲင်း။”
ပုဏ္ဏကလဲ့ ဟဝ်ငါႏသနယ်ပုဏ္ဏကဟွေး ရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ပသာလွေꩻဖေႏခန်း ဝိဓူရအမတ်တန် အွိုး ဘောဂဝတီႏနဂါꩻခမ်းသွူ။
ဝရုဏနဂါꩻခွန်လဲ့ ကထွိုင်ႏထီႏ ဝိဓူရအမတ်တန်တဲင် သ့ꩻရောင်းသ့ꩻရေꩻ ကျိုႏဆွုမ်ႏခန်း ဝိဓူရနဝ်ꩻသွူ။ နဂါꩻမိဖုရာꩻလဲ့ သဲစ်တဲင်ကဟွုန်ဗာႏ ဓိဓူရတွိုႏလွဉ်လဲဉ်းအကျောင်ꩻတဲင် အဝ်ႏခင်ႏလမ်းဗေင်ႏကို နဲစ်ထွိုင်ႏထွူစွဉ်ႏတလဲင်ႏချင်ꩻတွော့ꩻ လွဉ်ႏဝုဲင်ႏရိုႏရိုႏသေႏသေႏစွဉ်ႏ ဝိဓူရအမတ်တန်နဝ်ꩻသွူ။ နဂါꩻသီး တပိုဖါ၊ တမာဝါꩻတွမ်ႏ ပုဏ္ဏကနဝ်ꩻလဲ့ နာႏထူႏရိုႏရိုႏသေႏသေႏခန်း ဝိဓူရတရာꩻတောႏတဲင် နဂါꩻမိဖုရာꩻလဲ့ သ့ꩻကိုကတောင်ႏတဒါႏအတွိုင်ꩻ ကေႏနပ်လ့ꩻစွဉ်ႏဒျာႏသွူ။ နဂါꩻခွန်နဝ်ꩻလဲ့ "မင်းမှာသစ္စာ လူမှာဓတိ" ကရိုꩻဒါႏ မန်းငဝ်းအတွိုင်ꩻ အပိုမူႏ ဣရန္ဓတီတွမ်ႏ ပုဏ္ဏကလဲ့ ဝွေꩻအွဉ်ႏတောႏလမ်းတောႏပါႏ မင်္ဂလာႏလက်ထက်ဖေႏခန်းဒျာႏတဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။
နဂါမိဖုရာꩻနဝ်ꩻ ဝွေꩻအလိုႏဆန္ဒအတွိုင်ꩻ ဗွေႏစွုမ်ႏပြဲ့ဝလဲဉ်းဒျာႏတဲင် သဲင်ꩻပသာချာခန်း ဝိဓူရအမတ်တန် အွိုး..ဣန္ဒပထနဂိုရ်ႏခမ်းကိုသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် ကောရဗျခွန်ဟော်ခံꩻတွမ်ႏ ပေႏသူႏပေႏသာꩻအမျာꩻသီးဖုံႏလဲ့ ကထွိုင်ႏဟွုန်ဗာႏ ဝိဓူရအမတ်တန်သဲင်လွဉ်ချာနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် သ့ꩻရေႏမွေးငါႏ မရေႏမရာႏဖုံႏတွော့ꩻ အွဉ်ဝင်ꩻကျိုႏဆွုမ်ႏလွ ဝိဓူရအမတ်တန်နဝ်ꩻသွူ။
ဝိဓူရနဝ်ꩻ ဝွေꩻကလွေꩻထွာဗာႏနုဲင်းယိုနုဲင်းနဝ်ꩻစတဲင် အကျောင်ꩻခရာႏနုဲင်းယိုဖုံႏနဝ်ꩻ သဲင်ꩻလဝ်းနယ်ချာလို့ထွူ ကောရဗျခွန်ဟော်ခံꩻတွော့ꩻ ပုဏ္ဏကကဖေႏဒါႏဝွေꩻလက်ဆောင်ႏ ပတ္တမျာꩻနဝ်ꩻလဲ့ ဝွေꩻသဲင်ꩻဆက်စွဉ်ႏ ခွန်ဟော်ခံꩻနဝ်ꩻသွူ။ တယ်ႏနဝ်ꩻမာꩻငါတဲင် ဝိဓူရအမတ်တန်လဲ့ အုံအဝ်ႏလွေꩻပျောႏပျောႏသွင်ႏသွင်ႏတွော့ꩻ အဝ်ႏဘဝနဝ်ꩻကထွိုင်ႏသီငါကာတောတဲင် ထင်ႏထွာစွဉ်ႏလူꩻအွိုး တာႏဝတိံသာႏခမ်းနဝ်ꩻသွူ။[၁][၂]
ဝိဓူရဇာတ်တောႏ ထွူယိုသွူ