သီႏလပါႏရမီႏ

အဝ်ႏ ဝီခီပီးဒီးယား ကို

သီႏလပါႏရမီႏကရိုꩻနောဝ်ꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

မဟာႏကရုဏာႏတောႏ တွမ်ႏဥပါယ ကောသလ္လဉာဏ်ႏယို မာꩻခင်ႏကန်တဲင် ဝင်ꩻယိုအသက် တွဲႏနက်မာꩻသီ-စတဲင် ကာယဒုစရဲက်၊ မုသာဝါဒ-ဒေါ့ꩻလိန်ႏလဲဉ်ထာꩻ စတဲင် ဝစီႏဒုစရဲက်၊ ထာꩻမာꩻတဟောဝ်တောဝ်းဖုံႏယိုနောဝ်ꩻ ကံသျောင်ႏ၊ ကာယသုစရဲက်၊ ဝစီႏသုစရဲက် ထာꩻမာꩻဟောဝ်ဖုံႏယို မာꩻကျင်ꩻနောဝ်ꩻမꩻ ဟဲ့ꩻဗာႏ"သီႏလပါႏရမီႏ"နောဝ်ꩻသွူ။

"သီႏလပါႏရမီႏအကျိုꩻကဗျာ"[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

ငတ်ꩻ သွစ်ꩻ သီလ - မဖနမ်းဒျာႏ လောင်ꩻဆားထွာတွင်ꩻ - ကွပ်ပွိုးကျင်ꩻဗာႏ ဘုရာꩻလဲ့ထွာ - ချွစ်ပါသတ္တဝါႏ နိဗ္ဗာန်ႏခမ်း - ကျွꩻသမ်း ဖျော်တွိုႏငါ။

"သီလပါႏရမီႏ ပဋိပက္ခတရာꩻဖုံႏနောဝ်ꩻ"[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

ဒုစရဲက်ထာꩻမာꩻမျိုꩻဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။

"သီႏလပါရမီႏယို"[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

(က) သီလပါႏရမီႏ (ခ) သီလဥပပါႏရမီႏ (ဂ) သီလပရမတ္ထပါႏရမီႏ ပွါꩻထဲင်းယင်း (၃)ပါꩻသွူ။

"သီႏလပါႏရမီႏ ပွါꩻ(၃)ပါꩻအထူꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

(က) အကျောင်ꩻပျုတွမ်ႏ နီပိုမာ၊ နီရွဉ်ခံꩻ ပစ္စေꩻဥစ္စာႏတဲင် ပဲစ်မာႏလွဉ်ꩻကျူႏတောဝ်းဝင်ꩻ၊ ကကံကျင်ꩻဆောက်တဲႏဒါႏ သိက္ခာႏပုဒ်ဖုံႏယို ဟဲ့ꩻဗာႏ "သီႏလပါႏရမီႏ"သွူ။ (ခ) အကျောင်ꩻပျုတွမ်ႏ နီစူခင်ႏ နမ်းအင်္ဂါႏပေႏတန်တဲင် ပဲစ်မာႏလွဉ်ꩻကျူႏတောဝ်းဝင်ꩻ၊ ကကံကျင်ꩻဆောက်တယ်ႏ စောင်ꩻထိန်ꩻဒါႏ သိက္ခာႏပုဒ်ဖုံႏယို ဟဲ့ꩻဗာႏ "သီလဥပပါႏရမီႏ"သွူ။ (ဂ) အကျောင်ꩻပျုတွမ်ႏ နီအသက်တဲင်တွော့ꩻ ပဲစ်မာႏလွဉ်ꩻကျူႏတဝ်းဝင်ꩻ၊ ကကံကျင်ꩻဆောက်တဲႏဒါႏ သိက္ခာႏပုဒ်ဖုံႏယို ဟဲ့ꩻဗာႏ "သီလပရမတ္ထပါႏရမီႏ"သွူ။

"သီႏလပါႏရမီႏတွမ်ႏ ဘူရိဒတ်ဇာတ်တောႏ"[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

ခမ်း - ဘောဂဝတီႏနဂါꩻခမ်း အဖါ - ဓတရဋ္ဌခွန်နဂါꩻ အမွိုး - သမုဒ္ဒဇာႏ ဖူးဝေး ၄-ဖြာꩻ သုဒဿန၊ ဘူရိဒတ္တ၊ သုဘောဂ၊ အရိဋ္ဌ လိုꩻကုဲင် - အလံႏပါယ်ႏပုဏ္ဏာꩻ။ ဘုရာꩻအလောင်ꩻ ဘူရိဒတ္တနဂါꩻနောဝ်ꩻ မဉ်ႏတွိုႏလာဗွေလာမား လာသွစ်ꩻ ဥပုသ်နီꩻဖု့ႏယို နက်ထင်ႏလိုꩻဒုံ၊ ထင်ႏအုံလိုꩻခမ်း ဗာႏရာႏဏသီႏခမ်းကို ယမုနာႏထီခြောင်ထျꩻ၊ တွုန်းဟုံꩻမွူးဆꩻလ ဖြုံႏဒီႏတန်လောင်း၊ ထင်ႏဆောက်တယ်ႏ သီႏလဥပုသ်နောဝ်ꩻသွူ။ မွူးမဉ်ႏဟာလင်ꩻ မွူးမဉ်ႏပင်ꩻဖွိုႏ အခိန်ႏကထင်ႏတွိုႏတဲင် နဂါꩻမူႏနံꩻပေႏတွမ်ႏ နဂါꩻခိုဗင်ႏဖုံႏ ဖန်ဆင်ꩻထင်ႏအနမ်း နင်ꩻလူꩻမူႏ၊ ထူႏထင်ႏအနမ်း ခွန်လူꩻခို၊ တွမ်ႏအဒုံႏအအူ တူရိယာႏဖုံႏအမျိုꩻမျိုꩻ၊ ထင်ႏကျိုႏခန်း ဘူရိဒတ်နဂါꩻ၊ တနာꩻဗိန်ႏလိုꩻဒုံ၊ တကုံဗိန်ႏလိုꩻခမ်း၊ မာꩻလွခန်းနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ထင်ႏတွိုႏတနီꩻ မုတ်ဆိုꩻတဖါပို နေသာဒပုဏ္ဏာꩻတွမ်ႏ သောမဒတ္တသီးနောဝ်ꩻ နွို့တခြာဟောႏထာꩻသား၊ နွို့တခြာဝါးထာꩻမီꩻ၊ အနီꩻနောဝ်ꩻနောဝ်ꩻ ဖျော်တွိုႏလွဉ်ခန်း ဘူရိဒတ်နဂါꩻ ကအောဝ်ႏဆောက်တယ်ႏဒါႏသီႏလ ဟိမခမ်းတခြာ ယမုနာႏထီခြောင်ထျꩻနောဝ်ꩻသွူ။ မွူးကထင်ႏဟာ ရောင်ႏလေဗွာထိုꩻခေ့ꩻ မွူးကထင်ႏပြေ့ꩻသွူ အနာꩻနောဝ်ꩻနောဝ်ꩻ မုတ်ဆိုꩻသီးတဖါပို ဝင်ꩻနီယို အွဉ်လို့ဝင်ꩻ ထင်ႏဗေင်ႏခန်း သေင်ႏမွူးလောင်း၊ မွူးရောဝ်ꩻကောင်းထာꩻထင်ႏလေ၊ မဲ့ထင်ႏသေ ထီႏစွဉ်ႏဒျာႏ နဂါꩻသီးပဉ်ပြုံႏပြုံႏ၊ တွမ်ႏအဒုံႏတွမ်ႏအအူ၊ ထာꩻကျူႏသားအနုမျိုꩻ၊ ထင်ႏကျိုႏသဲင်ꩻခွန်နဂါꩻနောဝ်ꩻသွူ၊ နေသာဒတွမ်ႏ သောမဒတ္တပုဏ္ဏာꩻသီး တဖါပိုဝင်ꩻနီ လွေꩻဒေါ့ꩻရီဒေါ့ꩻတောႏ၊ ကမွန်းပျောႏတွမ်ႏနဂါꩻ၊ အချင်ꩻရာꩻ ထင်ႏရီတဲင် နဂါꩻသီးဖုံႏနောဝ်ꩻ- "နီဒုံအဝ်ႏဒျာႏ နဂါꩻခမ်း၊ နီလမ်းအောဝ်ႏဒျာႏ နဂါꩻခြောင်ꩻသူꩻသွူ၊ နီကတွိုႏဗာႏလိုꩻဒုံ၊ နီကအုံဗာႏလိုꩻခမ်းယိုနောဝ်ꩻ အလင်တမွေးတောဝ်း၊ နီခွန်နဂါꩻ ဘူရိဒတ်နောဝ်ꩻ မဉ်ႏတွိုႏဥပုသ်နီꩻယို ထင်ႏဆောက်တယ်ႏသီႏလ လိုꩻခမ်းလိုꩻဒုံနေႏရာႏ ကထင်ႏထွူမွူးရောဝ်ꩻယိုနောဝ်ꩻ ထင်ႏကျိုႏဆွုမ်ႏ၊ ငေါဝ်းမျိုꩻစွုမ်ႏဒေါ့ꩻပြန်ႏချာ၊ သီလဲ့ခါ မဉ်ႏမဉ်ပျောႏဒါႏ၊ ဘုံႏနေႏရာႏ နဂါꩻခမ်း၊ ဗိမာန်ႏလမ်းအွိုးသူꩻကို၊ သဲင်ꩻလယ်ႏလွဉ်ꩻ သဲင်ꩻအုံလွဉ်ꩻနီ"ဟဲ့ꩻသဲင်ꩻပါခန်း မုတ်ဆိုꩻတဖါပိုနောဝ်ꩻသွူ။ နေသာဒပုဏ္ဏာꩻတွမ်ႏ သောမဒတ္တသီး မုတ်ဆိုꩻတဖါပိုနဝ်ꩻလဲ့ သဲင်ꩻလွဉ်ꩻစွဉ်ႏ နဂါꩻဒုံ၊ သဲင်ꩻအုံလွဉ်ꩻစွဉ်ႏ နဂါꩻခမ်း၊ ထင်ႏလꩻခန်း တနေင်ႏတဲင် မဉ်သဲင်ꩻအုံချာယင်း လိုꩻဒုံလိုꩻခမ်းတွော့ꩻ လဲဉ်ခန်းနဂါꩻ၊ "နီနောဝ်ꩻရာꩻ ဟွုန်ဗွိုႏငါႏ၊ ကိလေႏသာႏကာႏမဂုဏ်ႏ အာႏရုံႏမျိုꩻ ဟွုန်ပဟို့ꩻငါႏ၊ မဉ်ထွာဒျာႏ နမ်းရသေ့ꩻ၊ ဗုဲင်သောဝ်ႏဖေ့ꩻ ကꩻသောဝ်ႏပီ၊ လိုꩻခမ်းထီ တခြာကို၊ တဖါပိုနီအီႏပြန်ႏ၊ လိုꩻခမ်းခွင်ႏမနုဿ၊ ညာတအခွင်ꩻ အွဉ်ႏစွꩻလင်ꩻဖေႏခန်းဩ"ရိုꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻတဲင် ခွန်နဂါꩻတဲ့ အွဉ်ႏစွꩻဖေႏအခွင်ꩻ၊ မုတ်ဆိုꩻတဖါပိုဝင်ꩻနီလဲ့ နဲစ်လောႏဝဲ့ သဲင်ꩻချာယင်းလိုꩻခမ်း၊ တွိုႏအလမ်းဖျော်အပါႏ၊ နဂါꩻခွန်တန်လဲ့ ဖေႏသဲင်ꩻပါခန်း ဣစ္ဆာသယ သဲင်ပတ္တမျာꩻ၊ မုတ်ဆိုꩻတဖါပိုနောဝ်ꩻ ခံႏသျော့ꩻတောဝ်း အတရေႏ၊ တနေးထူႏသဲင်ꩻတောဝ်းသွူ။ နဂါꩻခွန်လဲ့ "သီမဉ်ႏအောဝ်ႏလိုႏငါႏ ဥစ္စာႏပစ္စေꩻ အမျိုꩻမုဲင်ꩻတရိုꩻတောဝ်း၊ အခိန်ႏတရွေꩻတောဝ်း လွဉ်ကွီလွဉ်ထူႏသွော့"ဒေါ့ꩻခါꩻဖေႏစွဉ်ႏ ဝွေꩻသီးနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ၊ မုတ်ဆိုꩻတဖါပိုနောဝ်ꩻ သေနန်းသဲင်ꩻချာငါႏ အရပ်တဲင် ဥစ္စာႏတခြိုꩻ တမျိုꩻမျိုꩻပေႏငါလဲ့ တနေးထူႏသဲင်ꩻတောဝ်း၊ ပေါႏသဲစ်ကလꩻ အခွင်ꩻလဲ့ နဲစ်မွိုင်သဲင်ꩻခန်းဒျာႏထာꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ထင်ႏတွိုႏချာလိုꩻခမ်း၊ ဖျော်လမ်းဖျော်ပါႏ၊ နေႏရာႏခင်ႏလမ်းလီꩻတဲင် သဲင်ꩻဒေါ့ꩻနယ်ခန်းအမာ "နီတဖါပိုနဝ်ꩻ လယ်ႏတခြာ လွေꩻလော်ထာꩻတွော့ꩻ ခွဲးနဂါꩻတဲင် နီသဲင်ꩻအုံလွဉ်ꩻဒျာႏ ဘောဂဝတီႏနဂါꩻခမ်းသူꩻ၊ နဂါꩻသီးဖုံႏ အောဝ်ႏလွူးဒျာႏ၊ အောဝ်ႏဖေႏအံႏဟောဝ်ဒျာႏ၊ ထွိုင်ႏညတနေင်ႏတဲင် နီပျောႏတောဝ်းဒွုမ်နောဝ်ꩻမꩻ နီသဲင်ꩻချာခွင်ꩻ ကလꩻဗာႏယိုနောဝ်ꩻ လဲဉ်နဂါꩻ ကွီနွိုင်ႏအခွင်ꩻတွော့ꩻ ခွန်နဂါꩻလဲ့ အွဉ်ႏစွꩻခွင်ꩻ၊ ဖေႏဗဲင်းသဲင်ꩻပါစွဉ်ႏနီ ဣစ္ဆာသယ သဲင်ဟဝ်ပတ္တမျာꩻ၊ နီတထူႏသဲင်ꩻတောဝ်းဒျာႏ"သဲင်ꩻဒေါ့ꩻနယ်ခန်း အမာနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ အမာနောဝ်ꩻ ထင်ႏဟွုန်အဝါꩻခြုဲင်းနယ်နုဲင်းနောဝ်ꩻတဲင် သꩻလျားတေားစွဉ်ႏအဝါꩻ "နဂါꩻသီး ဖေႏသဲင်ꩻပတ္တမျာꩻမွော့ သီတထူႏသဲင်ꩻတောဝ်း"ထေအသꩻ ခွန်းထွမ်စွဉ်ႏအဝါꩻနောဝ်ꩻသွူ၊ မုတ်ဆိုꩻနေသာဒလဲ့ ချော်ꩻယင်းအမာ တွမ်ႏငေါဝ်းအွီႏငွါသာႏနဝ်ꩻမꩻ အုံညီꩻယင်းဝင်ꩻနောဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏတနီꩻ နေသာဒမုတ်ဆိုꩻ တွမ်ႏအပို သောမဒတ္တနဝ်ꩻ လွေꩻလော်ယင်းတခြာ၊ တွိုႏလွေꩻယင်း ခင်ႏလမ်းပွိုင်းလဲင်ႏ နဂါꩻကထင်ႏဆောက်တယ်ႏဒါႏသီႏလ ယမုနာႏထီခြောင်ထျꩻ၊ နဂါꩻမူႏပေႏဖုံႏနောဝ်ꩻ မွူးထင်ႏပြေ့ꩻ၊ ထာꩻကထင်ႏခေ့ꩻတဲင် ထူႏခန်းဣစ္ဆာသယ သဲင်ပတ္တမျာꩻ၊ အွဉ်ႏချꩻလင်ꩻခန်း ထီခြောင်ထျꩻ၊ အရောင်ႏလဲ့ ခꩻလေလင်းစွဉ်ႏသွူ၊ ဝွေꩻသီးဖုံႏလဲ့ လင်ꩻလူးဝင်ꩻထီ၊ လင်ꩻအဝ်ႏပျောႏဒျာႏထီကို၊ အလမ်ႏပါယ်ႏတဖြာꩻ ဖျော်လွဉ်၊ ရွစ်ခန်းဂါႏထာႏ ကနွောင်ꩻအီဒါႏ ရူးနဂါꩻနောဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏလွဉ်ခန်း နဂါꩻမူႏပေႏဖုံႏ ကအောဝ်ႏလူးထီ ထီခြောင်ထျꩻ၊ ဝွေꩻသီးထင်းဒျာႏ ဂဠုန်ႏဖျော်တဲင် အွဉ်လွဝင်ꩻ ဖင်းထိုꩻတွော့ꩻ တန်ꩻထူႏပါတောဝ်း ဣစ္ဆာသယ သဲင်ပတ္တမျာꩻ၊ အောဝ်ႏကုဲင်ပြုံႏသေꩻခါꩻဒျာႏထာꩻ ယမုနာႏထီခြောင်ထျꩻနောဝ်ꩻသွူ။ အလမ်ႏပါယ်ႏဆရာႏလဲ့ ထူႏထိုꩻခန်း ဣစ္ဆာသယ သဲင်ပတ္တမျာꩻတဲင် ခွုမ်တွမ်ႏအစူ ကွဲးလွေꩻငါငါတွော့ꩻ လွေꩻမော့ꩻခွဲးစွဉ်ႏဒျာႏ မုတ်ဆိုꩻနေသာဒသီး တဖါပိုနောဝ်ꩻသွူ။ နေသာဒမုတ်ဆိုꩻနဝ်ꩻ သဲစ်ကထီႏ အလံႏပါယ်ႏဆရာႏ အစူလောင်း အောဝ်ႏခွုမ်ဣစ္ဆာသယ ပတ္တမျာꩻတဲင် ဒေါ့ꩻနယ်ခန်း အလံႏပါယ်ႏဆရာႏ "ခွေနဂါꩻတွမ်ႏ နာꩻပတ္တမျာꩻယို နီလုဲင်ႏဝင်ꩻဟောင်း"ဟဲ့ꩻလုဲင်ႏခန်းလို့ဝင်ꩻသွူ။ နေသာဒမုတ်ဆိုꩻလိုꩻမွိုက် သေတောဝ်းဝင်ꩻကေꩻဇူꩻ၊ ဝွေꩻကဖျော်လွေꩻဒါႏ နဂါꩻခမ်းအယံတွင်ꩻ ခွန်နဂါꩻဖေႏဝွေꩻ၊ ဝွေꩻတနေးတောဝ်း၊ အပိုသောမဒတ္တနောဝ်ꩻ သေဝင်ꩻကေꩻဇူꩻ၊ ဒေါ့ꩻဖေႏအဖါ "ဖါဟွေး- ဝင်ꩻကေꩻဇူꩻတရာꩻယို အွဉ်ႏဖေင်ꩻမွုန်း၊ ယွုန်းလုဲင်းဖါ၊ မာꩻမွုန်းတောဝ်းနုဲင်းနဝ်ꩻလုဲင်းဖါ"ဒေါ့ꩻဖေႏအမျိုꩻမျိုꩻ၊ ရိုꩻဖေႏအစားစားလဲ့ အဖါတနာႏတဝ်း၊ နောဝ်ꩻမꩻ တဖါပိုနောဝ်ꩻ သဖော်ꩻဗွိုန်လို့ဒွုမ်ဝင်ꩻတဲင် အပိုသောမဒတ္တနဝ်ꩻ ဖခေါ်ထိုꩻခန်းအခါ၊ လွေꩻခံႏတောႏထိုꩻ ရသေ့ꩻနောဝ်ꩻသွူ။ အဖါ နေသာဒမုတ်ဆိုꩻနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻတွမ်ႏအလံႏပါယ်ႏဆရာႏ လွေꩻမိုးထေ့စွဉ်ႏဒျာႏ ခွန်နဂါꩻ ကအောဝ်ႏဆောက်တယ်ႏဒါႏသီႏလ ယမုနာႏထီခြောင်ထျꩻ၊ လွေꩻအွဉ်ႏနယ်ပျꩻစွဉ်ႏ ခွန်နဂါꩻ၊ အလံႏပါယ်ႏဆရာႏလဲ့ ဣစ္ဆာသယ သဲင်ပတ္တမျာꩻယို ဖေႏထိုꩻခန်း နေသာဒမုတ်ဆိုꩻနောဝ်ꩻသွူ။ သဲင်ပတ္တမျာꩻယို အထွိုက်တန်ႏတောဝ်း မုတ်ဆိုꩻနောဝ်ꩻမꩻ ဝွေꩻမာꩻထဲ့ထိုꩻဒျာႏတွော့ꩻ သဲင်ꩻဖျော်ချာယင်းဒျာႏ နဂါꩻခမ်းနောဝ်ꩻသွူ။ အလံႏပါယ်ႏဆရာႏနောဝ်ꩻ ဆွမ်ꩻထူႏခန်း အလောင်ꩻနဂါꩻ သော့ꩻပဆုပ်ကို ကနိက်စက်အမျိုꩻမျိုꩻ၊ တဒုံနွို့တဒုံထန်ႏ လယ်ႏပျꩻအံႏစွဉ်ႏ လိုꩻအမျာꩻနောဝ်ꩻသွူ။ အလောင်ꩻတောႏမျတ် ဘူရိဒတ်ယို ဖျော်သဲင်ꩻချာတောဝ်း နဂါꩻခမ်းတဲင် အဝေးခို သုဒဿနနောဝ်ꩻဖန်ဆင်ꩻအနမ်းသျင်ႏရသေ့ꩻ၊ အဖူးမူႏ အဇမုခီနောဝ်ꩻ ဖန်ဆင်ꩻအနမ်းဒေႏ ထင်ႏအုံထုမ်ႏလွဉ်ꩻ ဘူရိဒတ်နဂါꩻ လိုꩻခမ်းနောဝ်ꩻသွူ။ ကထွိုင်ႏထင်ႏထုမ်ႏတွော့ꩻ ထင်ႏတွိုႏခန်း ဗာႏရာႏဏသီႏခမ်း၊ ထင်ႏမော့ꩻစွဉ်ႏ အလံႏပါယ်ႏဆရာႏ အောဝ်ႏပျꩻအံႏ ဟော်တလင်ꩻ လိုꩻအမျာꩻခြာနောဝ်ꩻသွူ။ အောဝ်ႏနောဝ်ꩻမꩻ အဝေးနဂါꩻ သုဒဿန ကဖန်ဆင်ꩻဒါႏ အနမ်းရသေ့ꩻနောဝ်ꩻ တွမ်ႏအလံႏပါယ်ႏဆရာႏ ပြဲင်ႏလို့ဝင်ꩻတံꩻခိုꩻတဲင် အလံႏပါယ်ႏဆရာႏ သွုမ်ꩻထိုꩻခန်း၊ ရသေ့ꩻနွောင်ꩻထိုꩻနောဝ်ꩻမꩻ အဝေးခို သုဒဿန ဟဲ့ꩻသဲင်ꩻချာယင်း အဖူးခို အလောင်ꩻမျတ် ဘူရိဒတ် အွိုးနဂါꩻခမ်းနောဝ်ꩻသွူ။ (ပညာႏသျိသီးနောဝ်ꩻ ငမ်းသီႏလကုဲင်တဲင် ခံႏသီစွဉ်ႏအသက်)၊ (နဂါꩻသီႏလအောင်ႏ လိုꩻအခြောင်ႏ) [၁][၂]

  1. ပါႏရမီႏဆီပါꩻ
  2. ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻစွစ်ꩻလီတာႏအစွိုꩻ