အနဘိဇ္ဈာခရာႏ

"ဗွောင်နယ်အနဘိဇ္ဈာခရာႏ" (အနဘိဇ္ဈာ=န+အဘိဇ္ဈာ) ဖပွုဒ်နုဲင်းနောဝ်ꩻ။ အဘိဇ္ဈာ-မဉ်လꩻ ဝင်ꩻတခြိုꩻ၊ န-မွေးတောဝ်း၊ အနဘိဇ္ဈာ-မဉ်လꩻ ဝင်ꩻတခြိုꩻမွေးတောဝ်း။ (မဉ်လꩻတောဝ်းဝင်ꩻတခြိုꩻ)။ "အဘိဇ္ဈာ-မဉ်လꩻဝင်ꩻတခြိုꩻ"ကရိုꩻနောဝ်ꩻ- "ဝင်ꩻတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏသူꩻ မဉ်ႏထွာထိုꩻ ခွေတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏနဝ်ꩻ ဟောဝ်ငါႏမွော့ဟွေး"နေးတွမ်ႏသꩻလောဘတဲင် ဝင်ꩻတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏနောဝ်ꩻ မဉ်အွဉ်ႏထွာထိုꩻတော နီနမ်းတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏ။ "ပါꩻတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏသူꩻ ဖေႏနေးကထွာထိုꩻတော ခွေတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏနဝ်ꩻ အီႏမာꩻဗာႏနုဲင်းမုဲင်ꩻနောဝ်ꩻ"သꩻကျံႏနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ သꩻယူႏနုဲင်းနောဝ်ꩻ။ ဝင်ꩻတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏနောဝ်ꩻ အွဉ်ႏငေါ်ꩻထေ့တောနီနမ်း၊ မဉ်လꩻတမွိုꩻဝင်ꩻတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏစတဲင်နုဲင်းနဝ်ꩻဖုံႏနောဝ်ꩻ ထွာအဘိဇ္ဈာ (ထွာမဉ်လꩻဝင်ꩻတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏ)လွဉ်းလွဉ်း။ "န-မွေးတောဝ်း"ကရိုꩻနောဝ်ꩻ- နေးတွမ်ႏသꩻလောဘတဲင် ဝင်ꩻတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏနောဝ်ꩻ မဉ်အွဉ်ႏထွာထိုꩻတော နီနမ်းတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏနုဲင်းနောဝ်ꩻနဝ်ꩻ မွေးတောဝ်း၊ နမ်း(ကိုႏတဲင်ႏ)တဲ့ မဉ်လꩻတောဝ်း ဝင်ꩻတခြိုꩻ၊ ဝင်ꩻတဲ့ ဝွေꩻတထွဉ်ႏမဉ်လꩻတောဝ်း ဝင်ꩻတခြိုꩻ၊ မဉ်ႏသေမဉ်ႏဟွိုန် ဝင်ꩻမဉ်လꩻပါꩻတခြိုꩻတဲ့ ဆီꩻခါꩻရဲခါꩻ၊ ဖေႏမဉ်လꩻတောဝ်း ဝင်ꩻတခြိုꩻ။ မဉ်လꩻဝင်ꩻတခြိုꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻနဝ်ꩻ သꩻရေꩻတဝ်း၊ သဖော်ꩻတူႏတောဝ်း၊ နစ်သက်တဝ်း၊ ဟွိုန်ဟောဝ်တဝ်း၊ ကျွိုက်တဝ်း၊ ပေါႏလꩻဝင်ꩻတခြိုꩻနောဝ်ꩻ ခံႏဗာႏအပဲစ် နုဲင်းယိုနုဲင်းယို သွဉ်သင်ဆွုံꩻမꩻ ချꩻနားဖေႏဝင်ꩻ စတဲင်နုဲင်းနဝ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာမဉ်လꩻဝင်ꩻတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏ မွေးတဝ်း၊ (ထွာမဉ်လꩻတဝ်း ဝင်ꩻတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏ)နောဝ်ꩻသွူ။ မဉ်လꩻ ဝင်ꩻတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏနောဝ်ꩻ ဟောဝ်တဝ်း၊ ထွာအဘိဇ္ဈာဒုစရဲက်၊ ထွာအကျင်ꩻဟောဝ်တောဝ်း။ မဉ်လꩻတောဝ်း ဝင်ꩻတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏနောဝ်ꩻ ဟောဝ်၊ ထွာအနဘိဇ္ဈာ သုစရဲက်၊ ထွာအကျင်ꩻဟောဝ်နောဝ်ꩻသွူ။ "ဟောဝ်တောဝ်နုဲင်းမုဲင်ꩻ၊ ဟောဝ်နုဲင်းမုဲင်ꩻ"နဲတဲင်- အုံထာꩻ အဝ်ႏမဉ်လꩻတေ့ꩻစွဉ်ႏ ဝင်ꩻတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏနုဲင်းနောဝ်ꩻတဲင် အုံထာꩻနောဝ်ꩻ သꩻတချမ်ꩻသာႏတောဝ်း၊ တကေးတေ့ꩻဒါႏဝင်ꩻ၊ လွꩻထီႏတေ့ꩻဒါႏဝင်ꩻ၊ ဟွိုန်ဟောဝ်တေ့ꩻတောဝ်းဝင်ꩻ။ ကွပ်လောဘ အာႏတလာလွဉ်တဲင် အမျိုꩻတမာꩻတောဝ်းတဲ့ မာꩻဒါႏ၊ ထွာဒါႏ ထာꩻမာꩻမာႏ၊ အမျိုꩻတဒေါ့ꩻတောဝ်းတဲ့ ဒေါ့ꩻဒါႏ၊ ထွာဒါႏ ထာꩻဒေါ့ꩻမာႏ၊ အမျိုꩻတကျံႏတောဝ်းတဲ့ ကျံႏဒါႏ၊ ထွာဒျာႏ ထာꩻကျံႏမာႏ။ မော့ꩻဒါႏ ထာꩻဒုက္ခ၊ ထွာလိုꩻ လောဘတန်တဲင် မဉ်လꩻတိက်ꩻတိက်ꩻဗော့ꩻ ဝင်ꩻတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏနောဝ်ꩻလွုမ်ꩻ၊ တွိုႏအတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏနဝ်ꩻ ငမ်းဒျာႏအလို့ထိုꩻ၊ ငမ်းဒျာႏ အယွမ်ꩻထိုꩻ၊ အံႏကေန်ꩻတောဒျာႏထာꩻ၊ ကွဉ်ကꩻကေန်ꩻတောဒျာႏထာꩻ။ လူႏတန်ꩻတောဝ်းထာꩻ၊ လူႏအာတောဝ်းထာꩻ၊ ဒါႏနကုသိုလ်ႏထွာဆေ့ꩻ၊ မဉ်ꩻအွီႏတဝ်း၊ မဉ်ႏသီတနီꩻခါ ပိုလီꩻဖူးဝေးဆꩻချာ အာငေါဝ်းဒါႏလို့ဝင်ꩻ။ လောဘတန်အာ ကသီငါသားနောဝ်ꩻ လွေꩻထွာဒါႏ ပိတ္တာႏ၊ လွေꩻအံႏမ လွေꩻအံႏအောဝ်ꩻ လွေꩻမော့ꩻဒါႏ ထာꩻဒုက္ခ၊ မဉ်ႏစွယ်ꩻလံꩻချာ အတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏတဲ့ လွေꩻထွာဒါႏ တိရစ္ဆာန်ႏ၊ လွေꩻခံႏဗာꩻထာꩻဒုက္ခ စတဲင်နုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ မဉ်လꩻဝင်ꩻတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏနဝ်ꩻ ဟောဝ်တဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ မီႏမဉ်လꩻတောဝ်း ဝင်ꩻတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏနောဝ်ꩻ အုံထာꩻ မဉ်လꩻတေ့ꩻတဝ်း ဝင်ꩻတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏတဲင် အုံထာꩻတဲ့ သꩻချမ်ꩻသာႏ၊ တကေးတေ့ꩻဒါႏတောဝ်းဝင်ꩻ၊ လွꩻထီႏတေ့ꩻဒါႏတောဝ်းဝင်ꩻ၊ ဟွိုန်ဟဝ်တေ့ꩻဒါႏဝင်ꩻ။ ကွပ်လောဘ အာႏတလာတောဝ်းတဲင် အမျိုꩻတမာꩻတဝ်းတဲ့ မာꩻတဝ်း၊ ထွာတောဝ်း ထာꩻမာꩻမာႏ၊ အမျိုꩻတဒေါ့ꩻတဝ်းတဲ့ ဒေါ့ꩻတောဝ်း၊ ထွာတောဝ်း ထာꩻဒေါ့ꩻမာႏ၊ အမျိုꩻတကျံႏတောဝ်းတဲ့ ကျံႏတောဝ်း၊ ထွာတောဝ်း ထာꩻကျံႏမာႏ။ မော့ꩻဒါႏတောဝ်း ထာꩻဒုက္ခ၊ ထွာတောဝ်း လိုꩻလောဘတန်တဲင် မဉ်လꩻတိက်ꩻတိက်ꩻတောဝ်း ဝင်ꩻတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏ၊ အတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏနောဝ်ꩻတဲ့ ငမ်းတောဝ်းတလို့ထိုꩻ၊ ငမ်းတောဝ်း အယွမ်ꩻထိုꩻ၊ အံႏဟဝ်ဒျာႏထာꩻ၊ ကွဉ်ကꩻဟောဝ်ဒျာႏထာꩻ။ လူႏတန်ꩻထာꩻ၊ လူႏအာထာꩻ၊ ဒါႏနကုသိုလ်ႏထွာအာ၊ မဉ်ꩻအွီႏ၊ မဉ်ႏသီတနီꩻခါ ပိုလီꩻဖူးဝေးဆꩻချာ အာငေါဝ်းတဝ်းလို့ဝင်ꩻ။ လောဘတန်တောဝ်းခြာ ကသီငါသားနောဝ်ꩻ လွေꩻထွာဒါႏတဝ်း ပိတ္တာႏ၊ လွေꩻအံႏမ လွေꩻအံႏအောဝ်တဝ်း၊ လွေꩻမော့ꩻဒါႏတဝ်း ထာꩻဒုက္ခ၊ စွယ်ꩻလံꩻချာတောဝ်း တခြိုꩻစေꩻစိန်ႏတဲင် လွေꩻထွာဒါႏတဝ်း တိရစ္ဆာန်ႏ၊ လွေꩻခံႏဗာႏတောဝ်း ထာꩻဒုက္ခစတဲင်နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ နောဝ်ꩻလွုမ်ꩻတကာႏတဝ်း ကွပ်မဲဉ်လꩻတောဝ်း ဝင်ꩻတခြိုꩻတဲင် ကခံႏစာꩻဗာႏ အကျိုꩻဖုံႏနောဝ်ꩻ- ၁။ ဘွုံꩻတံꩻခိုꩻတန် ၂။ ကျောႏစော်ꩻထင်ႏသျာꩻ ၃။ တခြိုꩻစေꩻစိန်ႏလွိုင်ႏအာ ၄။ မာꩻယေန်ႏငဲးပါဒါႏဝင်ꩻ ၅။ မာꩻကိစ္စအမျိုꩻမုဲင်ꩻတယောဝ်း အောင်ႏမျင်ႏ- စတဲင်နုဲင်းနောဝ်ꩻဖုံႏသွူ။ ကွပ်နောဝ်ꩻမꩻ မဉ်လꩻတောဝ်း ဝင်ꩻထာꩻနောဝ်ꩻ ဟောဝ်ငါႏ မရေႏမရာႏနောဝ်ꩻသွူ။ အဘိဇ္ဈာ အင်္ဂါႏ ၂-ပါꩻ (မဉ်လꩻဝင်ꩻထာꩻ အချက် ၂-ချက်) ၁။ ဝင်ꩻတခြိုꩻ ၂။ မဉ်အွဉ်ႏထွာထိုꩻတော နီတခြိုꩻ။ တောင်ꩻသေꩻ - ထီႏဝင်ꩻတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏတဲင် မဉ်လꩻရိုꩻရိုꩻနေးလွုမ်ꩻ၊ "တခြိုꩻစေꩻစိန်ႏသူꩻ မဉ်ႏထွာထိုꩻ ခွေတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏနောဝ်ꩻ ဟောဝ်ငါႏမွော့ဟွေး"သꩻမဉ်ႏကျံႏတဝ်းနုဲင်းနောဝ်ꩻ၊ သꩻမဉ်ႏယူႏတဝ်းနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ မဉ်ႏအွဉ်ႏငေါ်ꩻထေ့တဝ်းနီနမ်း၊ မဉ်ႏအွဉ်ႏမိုးထေ့တဝ်းနီနမ်းနုဲင်းနောဝ်ꩻဖုံႏနောဝ်ꩻ ထွာတောဝ်း အဘိဇ္ဈာ ကမ္မပထ (ထွာတဝ်းအဘိဇ္ဈာ ဒုစရဲက် အကုသိုလ်ႏကံႏ)။ ထီႏဝင်ꩻတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏတဲင် မဉ်လꩻနုဲင်းနုဲင်းဒျာႏ၊ မဉ်လꩻခေါ်ခေါ်ဒျာႏ၊ တခြိုꩻစေꩻစိန်ႏ အမျိုꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻ မွေးတောဝ်းလဲ့ ကွီလနေး၊ ကွီဖြေꩻနေး၊ ကွီလုဲင်ႏနေး-နုဲင်းနောဝ်ꩻတဲး (ထွာကွို့ꩻ လောဘသာမညလွုမ်ꩻ) ထွာတဝ်း အဘိဇ္ဈာ ကမ္မပထ။ ထီႏဝင်ꩻတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏတဲင် "ပါꩻတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏသူꩻ မဉ်ႏထွာတော ခွေတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏနောဝ်ꩻ ဟဝ်ငါႏမွော့ဟွေး၊ ဖေႏနေးကထွာထိုꩻတော ခွေတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏနောဝ်ꩻ အီႏမာꩻဗာႏနုဲင်းမုဲင်ꩻနော၊ ဖေႏနေးကထွာတော ခွေတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏနောဝ်ꩻ ခွေကျံႏကမꩻ"နေးတွမ်ႏ သꩻလောဘအတန်စား၊ နေးတွမ်ႏသꩻလောဘအလွဉ်ꩻချိုꩻစား နုဲင်းနဝ်ꩻနောဝ်ꩻ တွိုႏဝင်ꩻဗွေႏနဝ်ꩻ ဖေႏနေးကအောဝ်ႏခြေင်ထိုꩻ၊ တွိုႏဝင်ꩻဗွေႏနဝ်ꩻ ဖေႏနေးကအောဝ်ႏခြေင်ထိုꩻ၊ တွိုႏနီနမ်းနဝ်ꩻ ဖေႏနေးကလꩻခြေင်ထိုꩻ ဝင်ꩻတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏ၊ သꩻလောဘနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ လောဘသာမညမွေးတဝ်း၊ ဝိသသမလောဘ (လောဘအလွဉ်ꩻချိုꩻစား)တဲင် တရာꩻတဝ်းတစိꩻစိꩻ၊ လောဘလွဉ်ꩻချိုꩻ မဉ်လꩻတမွိုꩻ ဝင်ꩻတခြိုꩻစေꩻစိန်ႏနောဝ်ꩻမꩻ ထွာအဘိဇ္ဈာ ကမ္မပထ (ထွာအဘိဇ္ဈာ ဒုစရဲက် အကုသိုလ်ႏကံႏ)နဝ်ꩻသွူ။ ကဗျာ + ဝင်ꩻတခြိုꩻဟွေး - မဉ်နေးလွဉ်ꩻမာႏ နုဲင်းနဝ်ꩻမာꩻမွိုန်း - မဉ်ႏယွိုန်းနောဝ်ꩻရာꩻ အကျင်ꩻဟဝ်မျတ် - စွုမ်ႏဇာတ်ချမ်ꩻသာႏ ကေန်ꩻခြောဟွေး - လွစ်မွေး ယံငါငါ။ ကဗျာယို မဉ်ႏပြန်ႏငေါဝ်းရိုꩻရိုꩻနောဝ်ꩻ- ဝင်ꩻတခြိုꩻယို မဉ်လꩻမွေး၊ မဉ်နေးငါႏ၊ သꩻလောဘထွာလွဉ်ꩻမာႏနုဲင်းနောဝ်ꩻနဝ်ꩻ တွမ်ႏမာꩻမွိုန်း၊ မဉ်ႏယွိုန်းထိုꩻနောဝ်ꩻ ထွာအကျင်ꩻဟောဝ်၊ ထွာအကျင်ꩻမျတ်၊ (ကွပ်အကျင်ꩻဟဝ်၊ အကျင်ꩻမျတ်တဲင်) ချမ်ꩻသာႏဗာႏ စွုမ်ႏဇာတ်ဇာတ် စွုမ်ႏပန်ပန်၊ ထာꩻကေန်ꩻထာꩻခြောနဝ်ꩻတဲ့ လွစ်မော့ꩻမွေးစွဉ်ႏတဲင် ယံလွေꩻတငါငါစွဉ်ႏနဝ်ꩻသွူ။