အဗျာပါဒ
ဗွောင်နယ်အဗျာပါဒခရာႏ ဗျာပါဒ - ကျံႏတကုဲင်ဝင်ꩻ၊ အ - မွေးတောဝ်း၊ အဗျာပါဒ - ကျံႏတကုဲင်ဝင်ꩻ မွေးတောဝ်း (ကျံႏတကုဲင်တောဝ်းဝင်ꩻ။)
ဗျာပါဒ-ကျံႏတကုဲင်ဝင်ꩻ"ကရိုꩻနောဝ်ꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
"ပါꩻယိုနောဝ်ꩻ သီထိုꩻခန်းမꩻ ညိမ်ꩻ၊ ပါꩻယိုနောဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏမာꩻဝွစ်ထိုꩻလဲဉ်း၊ အအီႏသီဝွစ်ထိုꩻမုဲင်ꩻခါနဝ်ꩻ၊ ပါꩻယို ဖေႏနေးကသီဝွစ်ထိုꩻနောဝ်ꩻ အီႏမာꩻဗာႏနုဲင်းမုဲင်ꩻနေား"ကျံႏသီ ကျံႏတကုဲင်ဝင်ꩻစတဲင်နုဲင်းနောဝ်ꩻနောဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻဗာႏ"ဗျာပါဒ"နောဝ်ꩻသွူ။
အ-မွေးတောဝ်း"ကရိုꩻနောဝ်ꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
နမ်း(ကိုႏတဲင်ႏ)တဲ့ တကျံႏတကုဲင်တောဝ်းဝင်ꩻ၊ ဝင်ꩻတဲ့ ဝွေꩻတထွဉ်ႏကျံႏတကုဲင်တောဝ်း၊ မဉ်ႏသေမဉ်ႏဟွိုန် ဝင်ꩻကျံႏတကုဲင်ဝင်ꩻတဲ့ ဆီꩻခါꩻရဲခါꩻ၊ ဖေႏကျံႏတကုဲင်တောဝ်းဝင်ꩻ၊ ကျံႏတကုဲင်ဝင်ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ သꩻရေꩻတဝ်း၊ သဖော်ꩻတူႏတဝ်း၊ နစ်သက်တဝ်း၊ ဟွိုန်ဟောဝ်တဝ်း၊ ကျွိုက်တဝ်း၊ ပေါႏကျံႏတကုဲင်ဝင်ꩻနောဝ်ꩻ ခံႏဗာႏအပဲစ်နုဲင်းယိုနုဲင်းယို သွဉ်သင်ဆွုံꩻမꩻ ချꩻနားဖေႏဝင်ꩻ စတဲင်နုဲင်းနောဝ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာကျံႏတကုဲင်ဝင်ꩻ မွေးတောဝ်း (ထွာကျံႏတကုဲင်တောဝ်းဝင်ꩻ)နောဝ်ꩻသွူ။ ကျံႏတကုဲင်တောဝ်းဝင်ꩻနောဝ်ꩻ ဟောဝ်၊ ထွာအဗျာပါဒ သုစရဲက်၊ ထွာအကျင်ꩻဟောဝ်နောဝ်ꩻသွူ။
ဟောဝ်တောဝ်းနုဲင်းမုဲင်ꩻ၊ ဟောဝ်နုဲင်းမုဲင်ꩻ"နဲးတဲင်[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
ကွပ်ဒေါသ (ကွပ်သꩻလျားဝင်ꩻ)တဲင် ကျံႏတကုဲင် (ကျံႏသီ)ဝင်ꩻ၊ ဝင်ꩻမဉ်ႏသီထိုꩻမွေးတဲ့ ကသီထိုꩻသား အမွိုးအဖါ၊ အပိုအမာ၊ အဖူးအဝေးဖုံႏနောဝ်ꩻ မော့ꩻလို့ထာꩻခိုးလျား၊ အမွိုးအဖါ၊ အပိုအမာဖုံႏနောဝ်ꩻ မော့ꩻဗာႏထာꩻဒုက္ခ၊ အပိုဖုံႏနောဝ်ꩻ တန်ႏအီႏဒါႏပညာႏတဲ့ ဒါႏဒွုမ်၊ ယင်ဟန်ႏနောဝ်ꩻ အမွိုးလွူးနွောင်ꩻတောဝ်းတဲင် အပိုဖုံႏနဝ်ꩻ တမဲဉ်ဖေႏထိုꩻတောဝ်းဝင်ꩻတဲ့ ဖေႏထိုꩻဗာႏ၊ တဖူးတဝေးဖုံႏနောဝ်ꩻတဲ့ အုံညီꩻဗာႏဒွုမ်လို့ဝင်ꩻ၊ တစက်ꩻတစုဲင် ဖဖြယ်ကုဲင်ထိုꩻဗာႏလို့ဝင်ꩻ။ ကွပ်ကျံႏတကုဲင်ဝင်ꩻတဲင် ကသီထိုꩻဗာႏ လိုꩻယင်ဟန်ႏနောဝ်ꩻ တောႏဒျာႏ လိုꩻအငိုꩻတန်ႏ၊ တောႏဒျာႏ လိုꩻအမျာꩻထာꩻအာႏကွိုꩻစတဲင်နုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် လိုꩻအငိုꩻတန်ႏ ကထင်ႏကုဲင်ထိုꩻနောဝ်ꩻ ဒုံတာႏ၊ အွိုင်ႏတာႏ၊ ရပ်ရာႏတာႏ၊ ဝေင်ꩻနယ်ႏတာႏ၊ ခမ်းထီတာႏ၊ စွိုးခွိုꩻတာႏ အစစရာႏရာႏ နစ်နာႏထိုꩻအာတန်။ "နီအွဉ်ႏဗွုတ်ꩻဝင်ꩻအေႏသဲင်၊ ဝင်ꩻအွဉ်ႏဆဲင်နီအေႏစဝ်ႏ"ငေါဝ်းနောဝ်ꩻအတွိုင်ꩻ ကွပ်ကျံႏတကုဲင်ဝင်ꩻတဲင် ဝင်ꩻတဲ့ ကျမ်ႏတကုဲင်ချာဒါႏ၊ ဝင်ꩻမဉ်ႏကျံႏတကုဲင်ချာတဲင် ဝွေꩻမဉ်ႏသီထိုꩻနုဲင်းနုဲင်းဗာႏနဝ်ꩻ ဝွေꩻမွိုးဖါ၊ ဝွေꩻပိုမာ၊ ဝွေꩻဖူးဝေးဖုံႏနောဝ်ꩻ မော့ꩻလို့နုဲင်းနုဲင်းဗာႏ ထာꩻခိုးလျား၊ ဝွေꩻမွိုးဖါ၊ ဝွေꩻပိုမာဖုံႏနောဝ်ꩻ မော့ꩻဗာႏနုဲင်းနုဲင်း ထာꩻဒုက္ခ၊ ဝွေꩻပိုဖုံႏနဝ်ꩻ တန်ႏအီႏအုံဗာႏကျောင်ꩻတဲ့ အုံဗာႏဒွုမ်နုဲင်းနုဲင်း၊ တန်ႏအိႏဒါႏလိတ်တဲ့ ဒါႏဒွုမ်နုဲင်းနုဲင်း၊ အမွိုးလွူးနွောင်ꩻတဝ်းတဲင် အပိုဖုံႏနောဝ်ꩻ တမဲဉ်ဖေႏတောဝ်းဝင်ꩻတဲ့ ဖေႏထိုꩻဗာႏ၊ တဖူးတဝေးဖုံႏနောဝ်ꩻတဲ့ အုံညီꩻဗာႏဒွုမ်နုဲင်းနုဲင်းလို့ဝင်ꩻ၊ တစက်ꩻတစုဲင် ဖဖြယ်ကုဲင်ထိုꩻဗာႏနုဲင်းနုဲင်းလို့ဝင်ꩻ။ နောဝ်ꩻလွုမ်ꩻတကာႏတဝ်း ဝွေꩻနောဝ်ꩻ တွိုႏဘဝငါသူꩻတဲ့ လင်ꩻထဲ့ဗာႏငါးရုဲင်ꩻ၊ အောဝ်ႏငါးရုဲင်ꩻမဉ်ႏထန်ႏတဲ့ အီႏခံႏဗာႏကဝွဋ် ကားမုဲင်ꩻဇာတ်ဇာတ်၊ အီႏသီတရတ်ဗာႏကထာꩻ ကားမုဲင်ꩻပန်ပန်၊ အီႏကေန်ꩻဖြန်ဗာႏထာꩻ ကားမုဲင်ꩻစိုးစိုး၊ အီႏခိုးလျားဗာႏကထာꩻ ကားမုဲင်ꩻဘဝဝ၊ အီႏဒုက္ခဗာႏကထာꩻ ကားမုဲင်ꩻလဲင်ႏလဲင်ႏနောဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်နောဝ်ꩻမꩻ ကျံႏတကုဲင်ဝင်ꩻ (ကျံႏသီဝင်ꩻ)နောဝ်ꩻ ဟောဝ်တောဝ်းနောဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်မေတ္တာႏ (ကွပ်ရက်ပဲင်ꩻ)တဲင် ကျံႏတကုဲင်(ကျံႏသီ)တောဝ်းဝင်ꩻ၊ ကွပ်ဝင်ꩻသီထိုꩻဗာႏတဝ်းတဲင် ဝင်ꩻမွိုးဖါ၊ ဝင်ꩻပိုမာ၊ ဝင်ꩻဖူးဝေးဖုံႏနောဝ်ꩻ မော့ꩻဗာႏတောဝ်း ထာꩻခိုးလျား၊ မော့ꩻဗာႏတဝ်း ထာꩻဒုက္ခ၊ အပိုဖုံႏနောဝ်ꩻ အုံဗာႏဒျာႏကျောင်ꩻ၊ ဒါႏဒျာႏလိတ်၊ ဒါႏဒျာႏပညာႏ၊ တဖူးဝေးဖုံႏ အုံညီꩻစွူစွူဗာႏဒျာႏလို့ဝင်ꩻ၊ တစက်ꩻတစုဲင် ဖဖြယ်ကုဲင်ဗာႏတောဝ်းလို့ဝင်ꩻ၊ လိုꩻအငိုꩻတန်ႏ၊ လိုꩻအမျာꩻထာꩻအာႏကွိုꩻဖုံႏ သီပျင်ႏထိုꩻဗာႏတောဝ်းထာꩻတဲင် အစစရာႏရာႏ နစ်နာႏဗာႏတောဝ်းနောဝ်ꩻသွူ။ နောဝ်ꩻလွုမ်ꩻတကာႏတဝ်း ကွပ်ကျံႏတကုဲင်တောဝ်းဝင်ꩻ (ကွပ်ကျံႏသီတောဝ်းဝင်ꩻ)တဲင် ကခံႏစာꩻဗာႏ အကျိုꩻဖုံႏနဝ်ꩻ- ၁။ ဗေင်ႏဗာႏ ချမ်ꩻချမ်ꩻသာႏသာႏ ၂။ ထွိုင်ႏဗာႏချမ်ꩻချမ်ꩻသာႏသာႏ ၃။ ဗေင်ႏမင်းတကုဲင်ဗာႏတောဝ်းထာꩻ ၄။ လိုꩻသီးရက် နစ်သက် ၅။ လူꩻသီးရက် နစ်သက် ၆။ လူꩻသီးကိုမ်းမꩻ ၇။ မေႏခိုးတဝ်း၊ အစွူႏထင်ႏတဝ်း၊ လက်နက်စူခွုမ်ဗာႏတောဝ်း ၈။ သꩻတဲ့စွူမွိုင် ၉။ လောင်ႏလွိုးဗန်တရေꩻ ၁၀။ သီလိန်းလွုမ်ꩻဗာႏတောဝ်းထာꩻ ၁၁။ မဉ်ႏသီတနီꩻခါ တွိုႏထင်ႏဒါႏ လူꩻဗြဟ္မာႏသီးခမ်း-စတဲင်နုဲင်းနဝ်ꩻဖုံႏသွူ။ ကွပ်နောဝ်ꩻမꩻ ကျံႏတကုဲင်တောဝ်းဝင်ꩻ (ကျံႏသီတောဝ်းဝင်ꩻ)နောဝ်ꩻ ဟောဝ်ငါႏမရေႏမရာႏနောဝ်ꩻသွူ။
ဗျာပဒအင်္ဂါႏ ၂-ပါꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
(ကျံႏတကုဲင်ဝင်ꩻ အချက် ၂-ချက်) ၁။ သတ္တဝါႏလင် (လိုꩻလင်)၊ ၂။ ကျံႏတကုဲင် ကျံႏသီ သတ္တဝါႏလင် (လိုꩻလင်) "တောင်ꩻသေꩻ" သꩻလျားရိုꩻရိုꩻဝင်ꩻလွုမ်ꩻ၊ (ကျမ်ႏတကုဲင်တဝ်းဝင်ꩻ၊ ကျံႏသီတောဝ်းဝင်ꩻ)နဝ်ꩻ ထွာတောဝ်း ကမ္မပထ၊ "ပါꩻယို မဉ်ႏသီထိုꩻနောဝ်ꩻ ဟောဝ်ငါႏမွော့ဟွေး"သꩻထွားနုဲင်းနောဝ်ꩻတဲင် မဉ်ႏကျံႏတကုဲင်၊ မဉ်ႏကျံႏသီဝင်ꩻနောဝ်ꩻမꩻ ထွာကမ္မပထ၊ ထွာဗျာပါဒ အကုသိုလ်ႏကံႏနောဝ်ꩻသွူ။ ကဗျာ - ဝင်ꩻယံဟုဲင်လုဲင် - ကျံႏကုဲင်လွဉ်ꩻမာႏ နုဲင်းနဝ်ꩻမာꩻမွိုန်း - မဉ်ႏယွိုန်းနောဝ်ꩻရာꩻ အကျင်ꩻဟဝ်မျတ် - စွုမ်ႏဇာတ်ချမ်ꩻသာႏ လွိုး စိုမ်ꩻရက် - နစ်သက် ယံငါငါ။ "ကဗျာယို မဉ်ႏပြန်ႏငေါဝ်းရိုꩻရိုꩻနောဝ်ꩻ" ဝင်ꩻစီꩻပွါꩻချမ်ꩻသာႏ၊ တင်ꩻအသက် ဖေႏနေးကကုဲင် ဟုဲင်လုဲင်ထိုꩻတဲင် ကျံႏတကုဲင်ဝင်ꩻ (ကျံႏသီဝင်ꩻ) စူလွဉ်ꩻခင်ႏလွဉ်ꩻ မာꩻထာꩻမာႏနုဲင်းနောဝ်ꩻနဝ်ꩻ တွမ်ႏမာꩻမွိုန်း၊ မဉ်ႏယွိုန်းထိုꩻနောဝ်ꩻ ထွာအကျင်ꩻဟဝ်၊ ထွာအကျင်ꩻမျတ်၊ (ကွပ်အကျင်ꩻဟဝ်၊ အကျင်ꩻမျတ်တဲင်) ချမ်ꩻသာႏဗာႏ စွုမ်ႏဇာတ်ဇာတ်၊ စွုမ်ႏပန်ပန်၊ လောင်ႏလွိုးပေႏတဲ့ ဝင်ꩻစိုမ်ꩻဝင်ꩻရက်၊ ဝင်ꩻနစ်သက်၊ ဝင်ꩻထီႏတရေꩻ ယံလွေꩻတငါငါစွဉ်ႏနောဝ်ꩻသွူ။[၁][၂]