ဒိဋ္ဌိဇုကမ္မ

ထာꩻယူႏစွို့ꩻစွဉ်ႏမုꩻနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻ"ဒိဋ္ဌိဇုကမ္မ"နဝ်ꩻသွူ။ "ထာꩻယူႏစွို့ꩻစွဉ်ႏမုꩻ"ကရိုꩻနဝ်ꩻ လူႏတန်ꩻထာꩻ အကျိုꩻအဝ်ႏဒျာႏ၊ လူႏမွိုးဖါ အကျိုꩻအဝ်ႏဒျာႏ၊ ဘုရာꩻ ရဟန္တာႏ ပုဂ္ဂိုလ်ႏဒါႏ ပုဂ္ဂိုလ်ႏမျတ်သီးဖုံႏ ကပညတ် ကဟော်ꩻသေꩻခါꩻ တရာꩻမဲဉ်ႏတရာꩻစွို့ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ နေးဒျာႏထူႏဒျာႏ။ နေးတဝ်းအမာႏ၊ နေးတဝ်း အတရွို့ꩻ၊ သꩻစွယ်ꩻဗွို့ꩻခြꩻတဝ်း လိုꩻမွိုက်သီး တရာꩻမာႏ၊ အကျင်ꩻမာႏ ကျင်ꩻတဝ်း၊ တဖူꩻမာႏ ထောင်တဝ်း၊ ထာꩻမာꩻမာႏ မာꩻတဝ်း၊ ထာꩻဒေါ့ꩻမာႏ ဒေါ့ꩻတဝ်း၊ ထာꩻကျံႏမာႏ ကျံႏတဝ်း-စတဲင်နုဲင်းနဝ်ꩻဖုံႏသွူ။ ၁။ သမ္မာဒိဋ္ဌိ- (ထာꩻထီႏမဲဉ်ႏ၊ ထာꩻယူႏ/မဲဉ်ႏ) ၂။ ဒိဋ္ဌိဇုကမ္မ- (ထာꩻယူႏစွို့ꩻစွဉ်ႏမုꩻ) ၃။ ကမ္မဿကတာဉာဏ်ႏ- (နမ်းတခြိုꩻ အစဲစ်အမန်ႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏကံႏလွုမ်ꩻ ယွုမ်းအံႏသေနုဲင်းနောဝ်ꩻ)။ ယို ၃-မျိုꩻနဝ်ꩻ အသꩻဘော်ꩻတရာꩻ ဗိုန်ပီလို့ဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ "ဒိဋ္ဌိဇုကမ္မကဗျာ" - ထာꩻယူႏမစွို့ꩻ - တရွို့ꩻလွဉ်ꩻမာႏ နုဲင်းနဝ်ꩻမာꩻမွုန်း - မဉ်ႏယွုန်းနဝ်ꩻရာꩻ ယူႏစွို့ꩻဟဝ်မျတ် - စွုမ်ႏဇာတ်ချမ်ꩻသာႏ ဒိဋ္ဌိဇု - သာႏဓု ဟဝ်ငါငါ။ "သွင်ꩻသော့ꩻနုဲင်းယို" ၁။ ပတ္တိဒါနတွမ်ႏ ပတ္တာနုမောဒန ၂-ပါꩻနဝ်ꩻ သွင်ꩻသော့ꩻ "ဒါန"ကိုနောဝ်ꩻသွူ။ အကျောင်ꩻနဝ်ꩻ- ဒါႏနတဲ့ ပယ်ႏထိုꩻ ဣဿာ မစ္ဆရိယ၊ ပတ္တိဒါနတွမ်ႏ ပတ္တာနုမောဒနတဲ့ ပယ်ႏထိုꩻ ဣဿာမစ္ဆရိယနေနေ၊ ကွပ်ပွိုးစွဉ်ႏ အယ်ႏထိုꩻ ဣဿာမစ္ဆရိယနုဲင်းနုဲင်းဝင်ꩻတဲင် ပတ္တိဒါန တွမ်ႏ ပတ္တာနုမောဒန ၂-ပါꩻယို တွမ်ႏဒါနနဝ်ꩻ သဘော်ꩻလက္ခဏာႏ ဗွန်ပီငါႏလို့ဝင်ꩻတွော့ꩻ သွင်ꩻသော့ꩻဗာႏ "ဒါန"ကိုနဝ်ꩻသွူ။ ၂။ အပစာယနတွမ်ႏ ဝေယျာဝစ္စ ၂-ပါꩻနဝ်ꩻ သွင်ꩻသော့ꩻ "သီလ"ကိုနောဝ်ꩻသွူ။ အကျောင်ꩻနဝ်ꩻ- အပစာယန တွမ်ႏဝေယျာဝစ္စ ၂-ပါꩻနဝ်ꩻ ထွာစာရိတ္တသီလ (ထွာအကျောင်ꩻသီႏလ)တဲင် တွမ်ႏသီႏလနဝ်ꩻ သဘော်ꩻလက္ခဏာႏဗွန်ပီငါႏလို့ဝင်ꩻတွော့ꩻ သွင်ꩻသော့ꩻဗာႏ "သီလ"ကိုနဝ်ꩻသွူ။ ၃။ ဓမ္မဿဝန၊ ဓမ္မဒေသနာ၊ ဒိဋ္ဌိဇုကမ္မ ယို ၃-ပါꩻနဝ်ꩻ မာꩻတိုꩻပွါꩻဒါႏ ကုသိုလ်ႏတရာꩻတဲင် တွမ်ႏဘာႏဝနာႏနဝ်ꩻ သဘော်ꩻလက္ခဏာႏ ဗွိုန်ပီငါႏလို့ဝင်ꩻတွော့ꩻ သွင်ꩻသော့ꩻဗာႏ "ဘာဝနာ"ကိုနဝ်ꩻသွူ။ "လင်္ကာႏ-" ပတ္တိ+ပတ္တာ၊ ယိုနဝ်ꩻခါ၊ သွင်ꩻငါ "ဒါန"ကို။ အပ+ဝေယျာ၊ ယိုနဝ်ꩻခါ၊ သွင်ꩻငါ "သီလ"ကို။ ဌိ+န+သနာ၊ ယိုနဝ်ꩻခါ၊ သွင်ꩻငါ "ဘာဝနာ"ကို။