နောင်ယာသုဲင်ꩻသꩻဓာတ်
"နောင်ယာသုဲင်ꩻသꩻဓာတ်"-"မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏ"ကရိုꩻနောဝ်ꩻ လိုꩻမျိုꩻတမျိုꩻ နဝ်ꩻတဝ်းလဲ့ ခမ်းထီတဖြုံႏကို ကအောဝ်ႏဒါႏ ခမ်းသားထီသားဖုံႏနဝ်ꩻ နီနမ်းဘဝအုံတဲင်နွောင်ꩻရေꩻတွမ်ႏ လွိုင်ႏကွုန်ꩻထင်ႏထိုတသွောင်းရေꩻတာႏ ကအောဝ်ႏတွူႏတရန်လွေꩻကာႏလအယံတွင်ꩻ သမဲင်ꩻတထွောင်းကို ကမော့ꩻဒါႏ ထူꩻချာꩻမုꩻဖုံႏ၊ တအွဉ်ႏဖေင်ꩻနွောင်ꩻတောဝ်း အခရာႏဖုံႏအကို မွူးနီꩻတနီꩻဒျာႏသွူ၊ တနယ်ꩻနဝ်ꩻ မွူးနီꩻစွိုးခွိုꩻယို သမဲင်ꩻဝင်ႏဝင်ႏမွူးနီꩻတနီꩻဒျာႏသွူ၊ အနီꩻနောဝ်ꩻ လိုꩻမျိုꩻထူႏဂုဏ်ႏအီ ကထူꩻခေါ်ဒါႏ မွူးနီꩻတနီꩻလဲ့ အဝ်ႏမွေးဒျာႏရင်ꩻသွူ။
သမဲင်ꩻပညာႏသျင်ႏသီး အလိုႏနောဝ်ꩻ ဘီစီ(၈)ရျာꩻဗူႏအယံတွင်ꩻ ပျူကဟဲ့ꩻဒါႏ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻဖုံႏ တယ်ႏဆို့ꩻထွူလဲဉ်းခူꩻဝေင်ꩻ ရိုꩻနေးနောဝ်ꩻသွူ၊ ပျူပအိုဝ်ႏဖုံႏ ကတယ်ႏဆို့ꩻထွူလဲဉ်း ခူꩻဝေင်ꩻဖုံႏနောဝ်ꩻ သုဓမ္မဝတီႏ၊ သုဘိန္နနဂရ၊ သုဝဏ္ဏဘူမိ ခူꩻဝေင်ꩻဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ၊ သုဘိန္နနဂရ အဆုဲင်ꩻသွတ်ꩻခွန်ဆက်နောဝ်ꩻ ခွန်တိဿဓမ္မသီဟရာႏဇာႏနဝ်ꩻသွူ၊ ခွန်တိဿဓမ္မသီဟရာႏဇာႏ ပိုခိုနောဝ်ꩻ ရာႏဇာႏသက္ကမင်ꩻသာꩻနောဝ်ꩻသွူ၊ ဆုဲင်ꩻယို ရာႏဇာႏသက္ကမင်ꩻသာꩻ ထွာလွဉ်ခွန်ဟော်ခံꩻတဲင် တယ်ႏထောင်ႏလွဉ် သုဝဏ္ဏဘူမိခူꩻဝေင်ꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ဘီစီ(၆)ရျာꩻဗူႏ မဟာႏသက္ကရာဇ်(၂)ဗာႏနေင်ႏ ဒဲဉ်သီႏလာဗွေနီꩻ၊ စနေႏနီꩻ လာနွို့-မွူးထန်ႏခိန်ႏယံတွင်ꩻ အောဝ်ႏရာႏဇာႏသက္ကခွန်ဟော်ခံꩻ တွမ်ႏမိဖုရာꩻ ကလျာႏဏီႏဒေႏဝီႏသီးကို လွူးဖွာꩻလွဉ် မင်ꩻသာꩻသူရိယစန္တာႏနောဝ်ꩻသွူ၊ ခွန်တန်ရာႏဇာႏသက္ကဟော်ခံꩻ ဆုဲင်ꩻဝုဲင်ꩻယို ခွန်သူရိယစန္တာႏ ပွိုင်ႏစိုꩻခမ်းထီတဲင် သုဝဏ္ဏဘူမိခမ်းနဝ်ꩻ ကယိန်းလွိုင်ႏကွုန်ꩻသာႏယာႏလွဉ်နောဝ်ꩻသွူ၊ ခွန်တန်သူရိယစန္တာႏစိုး အောဝ်ႏမဇ္ဈိမဒေသကို နီဗွေႏဘုရာꩻဂေါတမ ကျွꩻတွိုႏလွဉ် ပအိုဝ်ႏခမ်းတဲင် တယ်ႏစနောဝ်ꩻကိုကာႏ ပျူ(ဟဲ့ꩻ)ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻဖုံႏယို ထွာလွဉ်နွို့လွဉ်ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ တယ်ႏစပအိုဝ်ႏခွန်သူရိယန္တာႏစိုး မာꩻလွဉ်ယိုနောဝ်ꩻ သုဝဏ္ဏဘူမိ ပအိုဝ်ႏခမ်းအပါႏအဝင်ႏ မန်းခမ်းတဖြုံႏလွုမ်းကို ဗုဒ္ဓသာႏသနာႏရောင်ႏ လေတောင်ႏဗꩻတွိုႏလွဉ် ဟန်ႏနီꩻယိုခါသွူ။ ကွပ်ပွိုး ခွန်တန်သူရိယစန္တာႏနောဝ်ꩻ မာꩻထင်ႏတသွောင်း-ပင်ႏထင်ႏတသွောင်းကီဖေႏ ခွိုꩻပအိုဝ်ႏသီး ဂုဏ်ႏရောင်ႏတဲင် ဝွေꩻဗွေႏကလွူးဖွါꩻဒါႏ "မွူးနီꩻဒဲဉ်သီႏလာဗွေ"ယို ပအိုဝ်ႏခမ်းရင်ꩻသားဖုံႏ အွဉ်ႏထွော့သေꩻခါꩻ "မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏ"နေးနောဝ်ꩻသွူ။
"ကျောင်ꩻထိုအစီꩻအဝွေꩻတွမ်ႏ မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏ"- စွိုးခွိုꩻခေါင်းဆောင်တန် ဖြားဗွာလှဖေ ကအဝ်ႏထွာနေက ရလလဖ သဘာပတိစွိုꩻဥက္ကဋ္ဌအယံတွင်ꩻ "နေးထူႏလွစွိုးခွိုꩻ ဒီမိုကရေစီ တဖူꩻရဲဉ်ႏတဲင် ဖေႏကဖေါႏထန်ႏပါ ကစဲင်းနဲင်းဒါႏ ပအိုဝ်ႏအစွိုꩻအဗူႏ"အကျောင်ꩻ အွဉ်ဟိုယီးနယ်သေꩻနေးနောဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်နောဝ်ꩻမꩻ ၁၉၇၆-ဗာႏ၊ လာဒီဇင်ဘာကို မာꩻထူႏ "ပထမအလဲင်ႏတွမ်ႏ အဆုဲင်ꩻသွတ်ꩻအလဲင်ႏ ရလလဖ သဘာပတိအစွိုꩻညီႏလာႏခံႏ (ထမ်းဗွုင်း)သွူ၊ ညီႏလာႏခံႏထင်ႏသားဖုံႏဆန္ဒအလꩻ ယားကုဲင်ထိုꩻ ရလလဖ-သဘာပတိအစွိုꩻနောဝ်ꩻသွူ။ တဲႏစ လာဒီဇင်ဘာ ဒုတိယပတ် ဗꩻတွိုႏ လာဒီဇင်ဘာ(၂၆)နီꩻအခါႏလယ်ႏ သွုပ်မာꩻလွေꩻဖျင် ညီႏလာႏခံႏ(လုံးဒါ)တဲင် ဖွဲ့ဗူႏတသာယင်း "ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻအစွိုꩻ" နဝ်ꩻသွူ၊ အဝ်ႏပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻ ညီႏလာႏခံႏ ပထမအလဲင်ႏကိုနဝ်ꩻ ခွန်တန်သူရိယစန္တာႏ ကလွူးဖွါꩻဒါႏ ဒဲဉ်သီႏလာဗွေနီꩻယို ညီႏလာႏခံႏ နမ်းခြောင်ꩻတင်သားဖုံႏ ဆန္ဒအလꩻ အွဉ်ႏထွော့လင်ꩻဖေႏခန်း "မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏ"နဝ်ꩻသွူ။
၁၉၇၇-ဗာႏနေင်ႏ၊ နေင်ႏထာႏဝရပ်၊ အရေꩻတွိုႏ ကျောင်ꩻထိုဗဟိုႏကောႏမတီႏ အစီꩻအဝွေꩻနောဝ်ꩻ လုံးဒါညီႏလာႏခံႏကို ကအွဉ်ႏထွော့သေꩻခါꩻဒါႏ ဒဲဉ်သီႏလာဗွေ မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏအတွက် အွဉ်ဝင်ꩻအုံကွံ ဒေါ့ꩻရီယင်းလို့ဝင်ꩻနောဝ်ꩻသွူ။ အကျိုꩻသွုပ်နောဝ်ꩻ ၁၃၃၉-ဗာႏနေင်ႏ၊ ဒဲဉ်သီႏလာဗွေနီꩻ ၁၉၇၈-ဗာႏနေင်ႏ၊ မတ်လာ(၂၃)နီꩻကို ကအီႏတွိုႏဆွိုက်လွဉ်ဒါႏ မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ꩻနောဝ်ꩻ ဖေႏကမာꩻထူႏ ကန်ႏတောႏတန်ဝေင်ꩻနယ်ႏ၊ နောင်ယာသုဲင်ꩻကွင်ꩻကိုအကျောင်ꩻ အွဉ်ႏထွော့သမ်းချာယင်းနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ၊ ကွပ်ပွိုးကျောင်ꩻထို အရေꩻတွိုႏအစီꩻအဝွေꩻ အွဉ်ႏထွော့ချက်အလꩻ "ပွယ်ꩻတန်မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏ (နောင်ယာသုဲင်ꩻ)"ယို ထွာပေါႏလွဉ်ဗာႏနောဝ်ꩻသွူ။ ပွယ်ꩻတန်မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏ ရေႏမိုးချက်နဝ်ꩻ-
- (၁) သꩻရက်ခွိုꩻ ဖေႏကပြွူႏထန်ႏလွဉ်
- (၂) ဖေႏကထိန်ꩻသိမ်ꩻလွ စွိုးခွိုꩻဘာႏသာႏ သာႏသနာႏ
- (၃) ဖေႏကပင်ႏတသွောင်းအီ စွိုးခွိုꩻယေန်ႏငဲရေꩻ
- (၄) ခွိုꩻပအိုဝ်ႏသီး အနာႏဂတ်ဘဝသာႏယာႏလွိုင်ႏကွိုန်ꩻရေꩻ
- (၅) လိတ်မူ (တောင်ႏကီꩻ)ယို ဖေႏကထွာလွဉ် တစွိုးခွိုꩻလွုမ်းလိတ်မူ ဖုံႏဒျာႏသွူ။
ပွယ်ꩻလွဉ်ပရိသတ်[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
ပွယ်ꩻတန်မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏကို ပင်ꩻလွဉ်ကျောင်ꩻပေါင်ꩻ အ၀်ႏ(၃၅၀)တဲင် ဗွေႏရဟန်ꩻသံႏဃာႏ ကျွꩻလွဉ်အပါꩻပေါင်ꩻ (၈၀၀)လွို၊ မော်ပညာႏသျင်ႏ (၈၀)လွို၊ ရန်ႏကုန်ႏ၊ မန္တလေꩻ၊ တောင်ႏကီꩻ၊ မောႏလမျင်ႏဝေင်ꩻကို ကအောဝ်ႏဒါႏ တက္ကသိုလ်ႏ'ကောလိပ် ကျောင်ꩻသားမူႏခိုဖုံႏ၊ လိတ်လုဲင်ꩻပညာႏသျင်ႏဖုံႏ၊ ပအိုဝ်ႏဟံႏနယ်ႏကို ကအောဝ်ႏဒါႏ ယေန်ႏငဲရေꩻအစွိုꩻအဗူႏဖုံႏ ကျွꩻလွဉ်ဖေႏအာႏလွနေးနောဝ်ꩻသွူ။ ယေန်ႏငဲရေꩻအစွိုꩻကိုဖုံႏနောဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏခမ်းရင်ꩻသားလွုမ်ꩻ တကာႏတောဝ်းတွော့ꩻ ဖူးဝေးခယ်ႏလီႏသောႏ၊ ပတောင်ႏ(ကယန်း)၊ ယင်ꩻဒမ်၊ ယင်ꩻလုဲင်ꩻ၊ နောင်သား၊ ဖြောဝ်ꩻ၊ တောင်ႏရွိုꩻ၊ ဂေါ်ရခါးကစဒါႏ ယေန်ႏငဲရေꩻအစွိုꩻဖုံႏလဲ့ နွို့လွဉ်ညီꩻပွယ်ꩻတန်မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏကိုနဝ်ꩻသွူ။ ပရိသတ်ကလွဉ်ဖေႏအာႏ ပွယ်ꩻတန်မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏကိုနောဝ်ꩻ လို့လို့စင်စင် အဝ်ႏနီသိန်ꩻရပ်နေးနောဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻထွူတကာႏတဝ်း ထာꩻခွုမ်ပဆိုးပြဲင်ႏပွယ်ꩻအမျိုꩻမျိုꩻ အောဝ်ႏမာꩻဖေႏစွုမ်ႏနီꩻ၊ ယေန်ႏငဲရေꩻအစွိုꩻသားဖုံႏနောဝ်ꩻလဲ့ အောဝ်ႏကျူႏနယ်ဖေႏ စွုမ်ႏဟာဟာ၊ မော်ပညာႏသျင်ႏဖုံႏကရိုꩻလဲ့ အောဝ်ႏဟွိုႏဖေႏစွဉ်ႏ ခေ့ꩻလေနီꩻနာꩻနေးနောဝ်ꩻသွူ။
မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏလိတ်ရွေꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏလိတ်ရွေꩻနဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻအစွိုꩻ(ပီ-အဲန်-အို)ဥက္ကဋ္ဌ ဖြားတန်အောင်ခမ်းထီ ဟော်ꩻဖတ်နယ်ဖေႏ ပွယ်ꩻလွဉိပရိတ်သတ်ဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ၊ ခမ်းထီဥက္ကဋ္ဌတန် ကမိန်းဟော်ꩻနယ်ဖေႏခါꩻဒါႏ မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏလိတ်ရွေꩻနဝ်ꩻ ဒုတိယအလဲင်ႏ တွူႏတရန်ရေꩻကာႏလကို ကမော့ꩻလွဉ်ဒါႏ အယပ်ꩻအခုဲင်ႏဖုံႏအကို စွိုးခွိုꩻရေꩻ ဖေႏကပြွူႏထန်ႏချာအီယို လေတောင်ႏနယ်သေꩻခါꩻနေးနောဝ်ꩻသွူ၊ မဉ်ႏဒေါ့ꩻဗာႏယင်း တနယ်ꩻနဝ်ꩻ ဖေႏကဆို့ꩻရုဲင်ꩻခွိုန်ꩻချာ သꩻရက်ခွိုꩻနေးနောဝ်ꩻတဲင် ခွိုꩻသွုပ်တသာ လိုꩻယွဲသီးဖုံႏ ဟောဝ်နေးထူႏလွပငါပရာꩻနောဝ်ꩻသွူ။
- (၁)ဟန်ႏနီꩻယို ခမ်းသားလိုꩻသားသီးဖုံႏ ကအဝ်ႏကော့ꩻမောင်ꩻဒါႏ ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻအစွိုꩻနောဝ်ꩻ လွောင်ႏဗူႏချာထွူလဲဉ်းတဲင် တစွိုးတခွိုꩻလွုမ်း ဘဝသာႏယာႏရေꩻ၊ လွိုင်ႏကွိုန်ꩻထင်ႏတသွောင်းရေꩻတာႏယို တာႏဝွန်ႏအဝ်ႏဒင်ႏလဲဉ်း ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻအစွိုꩻလောင်းနောဝ်ꩻသွူ။
- (၂)ဟန်ႏနီꩻယို မွူးနီꩻမျတ် ပွယ်ꩻတန်မွူးနီꩻ ခွိုꩻပအိုဝ်ႏဒျာႏ၊ တနယ်ꩻနောဝ်ꩻ ခွိုꩻပအိုဝ်ႏသီး မွူးနီꩻသမဲင်ꩻဝင်ႏဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ၊ နောဝ်ꩻမꩻ ပွယ်ꩻတန်မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏကို ပအိုဝ်ႏမန်ႏသမျ လိုႏမာꩻထူႏလွဝင်ꩻနောဝ်ꩻသွူနဲ---။
- - ဟန်ႏနီꩻမွူးနီꩻမျတ် ပွယ်ꩻတန်မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏကိုနောဝ်ꩻ နီလိုႏဖေႏဝင်ꩻလဲ့သင်၊ လိုႏလꩻဝင်ꩻထျꩻလဲ့သင် အောဝ်ႏလိုႏယွိုန်းယောသယ်ꩻခံႏလွဒျာႏ၊
- - နီနာꩻ ကအောဝ်ႏလိုႏထုမ်ႏကျမ်ႏလွဒါႏ လွူးမွီႏလွူးသက် သမ္မာအာဇီဝ-ထာꩻမာꩻစွုမ်ႏနီꩻနောဝ်ꩻ ဟန်ႏနီꩻယို လိုႏယွိုန်းယောသယ်ꩻခံႏလွဒျာႏ၊
- - ဖရုသဝါႏစာႏ-ငေါဝ်းသိုႏဖျင်ꩻ၊ ငေါဝ်းခွန်း၊ ငွါထွမ်၊ ငေါဝ်းကျမ်ꩻတရမ်ꩻစားနောဝ်ꩻဖုံႏနောဝ်ꩻ ဟန်ႏနီꩻယို ယွိုန်းယေားသယ်ꩻခံႏလွထွူတဲင် ဖေႏကထဲမ်သော့ꩻဗာႏတွမ်ႏ ငဝ်းအွီႏနွိုး၊ ငေါဝ်းငွါဘာႏသာႏယေန်ႏငဲရေꩻကပါဒါႏ ငေါဝ်းငွါဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ၊
- - ခွမ်ꩻလာꩻတဗော့ꩻ အလွီးနွုမ်ꩻသူႏနွုမ်ꩻဆျာႏဖုံႏနောဝ်ꩻ ဟန်ႏနီꩻမွူးနီꩻမျတ်ကို ပြွတ်လုဲင်ႏသွော့ တွမ်ႏခွမ်ꩻလာꩻတသာ တရေꩻယံဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ၊
- - ကလဲဉ်းခိုႏချာ နီနာꩻသီးလောင်ႏလွိုးတကုဲင်၊ လောင်ႏလွိုးတဗေႏဖုံႏ ဖျင်ဆင်ထွူတဲင် ဖေႏကထဲမ်သော့ꩻဗာႏလုဲင်ႏ တွမ်ႏလောင်ႏလွိုးငပယွုမ်း၊ လောင်ႏလွိုးအွီႏနွိုးဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ၊
- - ဟန်ႏနီꩻယို မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏတဲင် လောဘ ဒေါသ မောဟဖုံႏနဝ်ꩻ မာꩻဖေႏခန်း ပငါပရာꩻဖုံႏနောဝ်ꩻ ဖေႏကထဲမ်သော့ꩻဗာႏတွမ်ႏ ဒါႏန သီႏလ ဘာႏဝနာႏကစဒါႏ ကုသိုလ်ႏတရာꩻဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ၊
- - ကလဲဉ်းခိုႏချာ မဟာမစာႏ သꩻခိုးသꩻလျား မဉ်ႏအောဝ်ႏဒါႏလို့ဝင်ꩻလဲ့ ဟန်ႏနီꩻမွူးနီꩻခွိုꩻ ပအိုဝ်ႏကို ပသေစင်လွထွူတဲင် နေးတွမ်ႏသꩻရက်ခွိုꩻတွော့ꩻ ဖေႏကရက်ပဲင်ꩻဗာႏလွဝင်ꩻနောဝ်ꩻသွူ၊
- - နီနာꩻ စွိုးခွိုꩻယေန်ႏငဲရေꩻတွမ်ႏ ထွုံꩻဓလေ့ꩻဖုံႏ ဖေႏကထိုꩻမားထိုꩻဗာႏမွိုန်းနောဝ်ꩻ တယ်ႏစဟန်ႏနီꩻမာꩻငါသူꩻ ဖေႏကထိန်ꩻသိမ်ꩻလွဗာႏ ပငါပရာꩻသွူ။
- - တယ်ႏဟန်ႏနီꩻယိုမာꩻငါ ပွါꩻထူႏလွမေတ္တာႏ ကရုဏာႏ မုဒိတာႏတရာꩻဖုံႏထွူတဲင် နီနာꩻပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻ အပါႏအဝင်ႏ ခမ်းသားထီသား ခမ်းရင်ꩻသား ကားကအဝ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ နမ်းသꩻနီပါꩻ ယံဖေႏကချမ်ꩻသာႏလွဝင်ꩻ ပငါပရာꩻအကျောင်ꩻ ဆုꩻတောင်ꩻဖေႏဗာႏသွူ၊
- - နီနာꩻပအိုဝ်ႏခမ်းရင်ꩻသားဖုံႏနောဝ်ꩻ တယ်ႏစပွိုင်းလဲင်ႏပွိုင်းရင်းနောဝ်ꩻကိုကာႏ ထိန်ꩻသိမ်ꩻလွဉ် နီနာꩻဘာႏသာႏငေါဝ်းငွါ အကွဉ်အကꩻတွမ်ႏ ထွုံꩻဓလေ့ꩻဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ၊ ဟန်ႏနီꩻယိုမာꩻငါလဲ့ ယံသွုပ်ထူႏလွေꩻယင်း လိုꩻဖြားမွီႏ၊ ဖေႏကထိန်ꩻသိမ်ꩻလွဝင်ꩻ ပငါပရာꩻဖုံႏတွော့ꩻ ဖေႏကထူႏဂုဏ်ႏလွေꩻပါ ပွယ်ꩻတန်မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏနောဝ်ꩻသွူ။
၂၁-ရျာꩻဗူႏကို နီတာႏဝွန်ႏ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
- တယ်ႏစအနေင်ႏယို ဖျော်တွိုႏလွဉ်လဲဉ်းသွူ နေင်ႏ(၂၁)ရျာꩻဗူႏကိုသွူ၊ နုတ်ဆက်စွော့ꩻတက်သေꩻခါꩻ(၂၀)ရျာꩻဗူႏထွူတဲင် ရပ်ဆွုမ်ႏကျိုႏဆွုမ်ႏလွေꩻဗာႏ(၂၁)ရျာꩻဗူႏနောဝ်ꩻသွူ။ ခေတ်တသာ သမဲင်ꩻပညာႏသျင်ႏသီးဖုံႏ ယူႏတွေꩻမုꩻအလꩻ ကမ္ဘာႏလိုꩻအစွိုꩻအဗူႏနောဝ်ꩻ ပြောင်ꩻလုဲင်ႏထွာပေါႏလွဉ် ခေတ်သွံဖြုံႏရိုꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ခေတ်သွံဖြုံႏနောဝ်ꩻ- ဟမ်ႏယာႏခေတ်၊ စက်ယွုံႏခေတ်၊ ပညာႏခေတ် ရိုꩻနေးနောဝ်ꩻသွူ။ ခေတ်ယို(၃)ဖြုံႏကို ဟမ်ႏယာႏခေတ်နောဝ်ꩻ တိုꩻတက်ထင်ႏတသွောင်းမုꩻ ယွိုက်ꩻယက်ꩻငါႏ၊ စက်ယွုံႏခေတ်နောဝ်ꩻ စက်မုꩻယေန်ႏငဲရေꩻခေတ်တဲင် တိုꩻတက်မုꩻ မွိုင်ကြွိုင်ငါႏ (ခေတ်ယိုခါ) ပညာႏခေတ်နောဝ်ꩻ အနယ်ꩻပညာႏ (TECHONOLOGY)ခေတ်ဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ၊ ၂၁-ရျာꩻဗူႏယို အနယ်ꩻပညာႏခေတ် (တောဝ်းလဲ့)ခေတ်တက္ကနော်လော်ဂျီခေတ် အီႏတွိုႏဆွိုက်လွဉ်သွူနေးနောဝ်ꩻသွူ။
မဉ်ႏထွားချာဟန်ႏနီꩻ နီနာꩻခင်ႏမွဉ်နောဝ်ꩻ တွမ်ႏရိုꩻမွိုန်း စက်ယွုံႏခေတ်တွော့ꩻ အောဝ်ႏဆို့ꩻရုဲင်ရေꩻကို တွူႏတရန်လꩻတောဝ်းဒွိုန်း ကရိုꩻယို သေထွꩻလွဒျာႏ ပငါပရာꩻသွူ၊ မဉ်ႏခြူထွꩻနွောင်ꩻတောဝ်း ပညာႏခေတ်နဝ်ꩻ နီနာꩻဘဝအုံတဲင်ရေꩻယိုလဲ့ အီႏထဲ့ဆုဲင်ꩻလဲဉ်းဝင်ꩻ မရေႏမရာႏနဝ်ꩻသွူ၊ ဖေႏကထွာနွောင်ꩻအီ ပညာႏခေတ် တခူးတခေါဝ်နောဝ်ꩻ ထာꩻသေပညာႏ (KNOWLEDGE)၊ လက်ꩻလဲဉ်မုꩻ (SKILL)၊ အွဉ်ႏသဘော်ꩻ (ATTILUDE)၊ တန်ႏဖိုꩻ (VALUE)စားနောဝ်ꩻဖုံႏယို ဖေႏကဒါႏလုဲင်းလုဲင်း၊ ဖေႏကသေနာႏဆုံးဆုံးနောဝ်ꩻ လိုႏအွဉ်ႏရေꩻလွလဲဉ်းဒျာႏ၊ ကွယ်ႏကားတွော့ꩻ ပညာႏခေတ်မဉ်ႏတလာလွဉ်နောဝ်ꩻ စွိုးခွိုꩻယေန်ႏငဲရေꩻတွမ်ႏ ထွုံꩻဓလေ့ꩻဖုံႏယိုလဲ့သင်၊ စွိုးခွိုꩻဘာႏသာႏ သာႏသနာႏဖုံႏယိုလဲ့သင် ထွူႏတွုမ်မုꩻ အီႏဆေ့ꩻခြောလွဉ်ဒါႏတဲင် အွဉ်ႏသတိꩻဗာႏ မရေႏမရာႏနဝ်ꩻသွူ။
တွူးတဲင်လွ သꩻဓာတ်နောင်ယာသုဲင်ꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
နီနာꩻဖုံႏယို တဖဲ့ꩻကို လိုႏကာစꩻစꩻ၊ လိုႏခြေင်းထွꩻထွꩻ ပညာႏခေတ်တဲင် တဖဲ့ꩻကိုနဝ်ꩻ စွိုးခွိုꩻယေန်ႏငဲးရေꩻတွမ်ႏ ထွုံꩻဓလေ့ꩻဖုံႏ ဖေႏကထိုꩻမားမွိုန်းနောဝ်ꩻလဲ့သင်၊ စွိုးခွိုꩻဘာႏသာႏ သာႏသနာႏရေꩻဖုံႏယို ဖေႏကထွူႏတွုမ်တသေႏသေႏနောဝ်ꩻလဲ့သင် လိုႏအွဉ်ႏသတိꩻလွဒျာႏ လိုႏလွူးတဲင်လွဒျာႏ သꩻဓာတ်နောင်ယာသုဲင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ၁၃၃၉-ဗာႏနေင်ႏ၊ ပွယ်ꩻတန်မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏကို ဥက္ကဋ္ဌတန် ကမိန်းဟော်ꩻသေꩻခါꩻဒါႏ မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏ လိတ်ရွေꩻနဝ်ꩻ တစွိုးတခွိုꩻလွုမ်း လိုႏထူႏသိမ်ꩻသော့ꩻခါꩻ သꩻအောင်ခါႏကိုနေးနဝ်ꩻသွူ၊ ပွယ်ꩻတန်မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏ(နောင်ယာသုဲင်ꩻ)ရေႏမိုးချက်တွမ်ႏ လိတ်ရွေꩻကို ကယီးနယ်သေꩻခါꩻဒါႏ စွိုးခွိုꩻရေꩻထာꩻမာꩻရဲဉ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ အနာႏဂတ်အုံတဲင်နွောင်ꩻရေꩻတာႏ အီႏထွာနွောင်ꩻအီ အရွီးအခိုႏကရိုꩻယို လိုႏသေထွꩻလွဒျာႏ ပငါပရာꩻနဝ်ꩻသွူ။ စွုမ်ႏဒုံ စွုမ်ႏဆောင်ႏ စွုမ်ႏရပ် စွုမ်ႏဝေင်ꩻကို ကအောဝ်ႏဒါႏ ခွိုꩻပအိုဝ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ စွိုးခွိုꩻယေန်ႏငဲရေꩻတွမ်ႏ ထွုံꩻဓလေ့ꩻဖုံႏယို လိုႏနေးထူႏလွဒျာႏ ထွူႏထွူႏတွုမ်တွုမ်နောဝ်ꩻသွူ။ ယေန်ႏငဲရေꩻကရိုꩻနောဝ်ꩻ လိုꩻအစွိုꩻအဗူႏကို ကအဝ်ႏဒါႏ လိုꩻတဖြာꩻ ထာꩻသေတရာꩻတွမ်ႏ ယွုမ်းအံႏမုꩻ-အနုပညာႏ၊ ဝွေꩻသꩻသဖော်ꩻ၊ တရာꩻဥပဒေႏတွမ်ႏ ထွုံꩻဓလေ့ꩻဖုံႏ ပေါင်ꩻခြွဉ်းအွဉ်ႏဗူႏသေꩻခါꩻဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ၊ ယေန်ႏငဲရေꩻတအဲဉ်ထဝ်း လိုꩻမျိုꩻနောဝ်ꩻ ကမ္ဘာႏလောင်းကို တအဲဉ်ထောဝ်းဒွိုန်း၊ လိုꩻတွမ်ႏယေန်ႏငဲရေꩻယို ခွယ်ꩻထန်ႏခေါ်လို့ဝင်ꩻ တလꩻတဝ်း၊ နဝ်ꩻမꩻ ယေန်ႏငဲရေꩻ မဉ်ႏထိုꩻမားနောဝ်ꩻ လိုꩻမျိုꩻလဲ့ ထိုꩻမားပါဒါႏနောဝ်ꩻသွူ။
မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏ လိတ်ရွေꩻနောဝ်ꩻ ခင်ႏမွဉ်အွဉ်ႏသေꩻခါꩻ ဖေႏကထိန်ꩻတီအီ စွိုးခွိုꩻယေန်ႏငဲရေꩻတွမ်ႏ ထွုံꩻဓလေ့ꩻယို အထျꩻအထောင်ꩻဒျာႏ၊ ကွပ်ထိန်ꩻတီနွောင်ꩻတောဝ်း ယေန်ႏငဲရေꩻတွမ်ႏ ထွုံꩻဓလေ့ꩻတဲင် လိုꩻမျိုꩻဖုံႏ အဝ်ႏကမ္ဘာႏလောင်းကို ထိုꩻမားအာငါႏလဲဉ်း၊ သာဓကစားနောဝ်ꩻဖုံႏ အောဝ်ႏသေꩻခါꩻနောဝ်ꩻသွူ၊ လိုꩻမျိုꩻတမျိုꩻယေန်ႏငဲရေꩻ မဉ်ႏခွေါင်ခံႏနောဝ်ꩻ သမဲင်ꩻ ငင်းကမ်းနောဝ်ꩻလဲ့ ခွေါင်ခံႏဒျာႏ၊ သမဲင်ꩻမဉ်ႏခွေါင်ခံႏနောဝ်ꩻမꩻ လိုꩻမျိုꩻထိုꩻမားဒါႏတောဝ်းနေးနောဝ်ꩻသွူ။ တဲႏစ ၁၉၆၇-ဗာႏနေင်ႏ ဗꩻတွိုႏ ၁၉၇၃-ဗာႏနေင်ႏနောဝ်ꩻ လိုꩻအဆင်ႏအရန်း အယူႏအတွေꩻ ဒို့ꩻတခြို့လွဉ်တဲင် စွိုးခွိုးရေꩻအစော့ꩻအလာႏဖုံႏနောဝ်ꩻ ဝင်ꩻကဉ်ႏကုဲင်၊ အော့ꩻကုဲင်ထိုꩻဒျာႏ ၁၉၇၃-ဗာႏနေင်ႏ ဗꩻတွိုႏ ၁၉၇၆-ဗာႏနေင်ႏနောဝ်ꩻ စွိုးခွိုꩻရေꩻတာႏ တွူႏတရန်ရေꩻကာလဒျာႏ၊ ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻအခွိုꩻ(ပီ-အဲန်-အို)ပြွိုထန်ႏလွဉ်နောဝ်ꩻသွူ၊ စွိုးခွိုꩻအွဉ်ငါသား ဖြားဗွာ-လှဖေကယီးနယ်သေꩻခါꩻဒါႏ စွိုးခွိုꩻဒီမိုကရေစီတဖူꩻရဲဉ်ႏနဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻအနေႏ သွုပ်ခံႏထွူတဲင် ဘဝအုံတဲင်နွောင်ꩻရေꩻ၊ စွိုးခွိုꩻယေန်ႏငဲမုꩻထိန်ꩻသိမ်ꩻရေꩻတွမ်ႏ လွိုင်ႏကွိုန်ꩻထင်ႏတသွောင်းရေꩻဖုံႏယို နေးထူႏတွမ်ႏသမဲင်ꩻရေꩻ ထာꩻသေတွော့ꩻ အဝ်ႏထူႏတာႏဝွန်ႏသေꩻခါꩻနောဝ်ꩻသွူ။
ပွယ်ꩻတန်မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏ (နောင်ယာသုဲင်ꩻ)ယို ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻအစွိုꩻ အွဉ်ကတူႏမာꩻထူႏဖေႏသေꩻခါꩻဒျာႏ၊ ကွပ်နောဝ်ꩻမꩻ မွူးနီꩻပအိုဝ်ႏ ရေႏမိုးချက်တွမ်ႏ လိတ်ရွေꩻယို ခင်ႏမွဉ်အွဉ်ႏသေꩻခါꩻတွမ်ႏ သꩻရက်ခွိုꩻတဲင် ပအိုဝ်ႏမန်ႏသမျ ဖေႏကလွူးတဲင်လွ သꩻရက်စွိုꩻနေးနောဝ်ꩻသွူ၊ မဉ်ႏဒေါ့ꩻဗာႏယင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ဖေႏကလွူးတဲင်လွ သꩻဓာတ်နောင်ယာသုဲင်ꩻနေးနောဝ်ꩻသွူ။ နေးတွမ်ႏနောင်ယာသုဲင်ꩻတွော့ꩻ ကအီႏတွိုႏဆွိုက်လွဉ်ဒါႏ (၂၁)ရျာꩻဗူႏ နေင်ႏဦꩻနောဝ်ꩻလဲ့ ရပ်ဆွုမ်ႏကျိုႏဆွုမ်ႏပါဒျာႏနောဝ်ꩻသွူဩ။
"ဝွန်ႏခံႏဗာႏ"- မွူးခွိုꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏလိတ်ရွေꩻနောဝ်ꩻ ကွပ်ညမားငါႏလဲဉ်းတဲင် ခွိုင်းကားကယူႏလꩻ ကတောင်ꩻသေꩻဖုံႏနောဝ်ꩻ တဲမ်းထန်ႏဖေႏဗာႏနုဲင်းနောဝ်ꩻအကျောင်ꩻ ဝွန်ႏခံႏဒျာႏသွူ။[၁][၂]