ပအိုဝ်ႏပဌမတောႏလန်ႏရေꩻ
ပဒေႏသရာဇ်စနိတ်တောႏလန်ႏရေꩻ
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]- (ကေပေႏလောက်ꩻ စောက်ꩻပေႏရဲး၊ ကီးဟောဟဲး တနတ်ပေႏပါ တောင်းလုဲင်ယာႏ)။
မန်းနဲင်ႏငန်ႏကို အင်္ဂလိပ်အဝ်ႏအုပ်ချုပ်နေခါ စောက်ꩻတပ်(၃)မွူး၊ ခင်တပ်(၂)မွူး၊ ဖြဝ်ꩻတပ်(၁)မွူး၊ ချင်ꩻတပ်(၁)မွူး၊ မန်းတပ်(၁၅)မွူး။ မန်းလောင်း အင်္ဂလိပ်ယွုမ်းသꩻတဝ်းမꩻ အွဉ်မာꩻဒျာႏကွို့ꩻတဖူꩻ တထာ ထာꩻမာꩻတပ်အနေႏ၊ အတွင်ꩻနဝ်ꩻ အင်္ဂလိပ်စဲ့ꩻပိုႏ အတန်သွတ်ꩻနဝ်ꩻ ဇိန်နရယ်(ဂျင်နရယ်) သမိဒ္ဒုန်း(သမိတ်ဒွန်း)၊ အဝ်ႏအုံဗော့ꩻကလော်ꩻ၊ ဝွေꩻထွာဗိုလ်ချုပ်။ အောင်ဆန်းသီးစွိုꩻနဝ်ꩻ ထွာလောႏလန်ႏရေꩻသား၊ ဝွေꩻသီး ဟဲ့ꩻလွဉ်ဂျပန်၊ တွိုက်ꩻထန်ႏအင်္ဂလိပ်၊ အင်္ဂလိပ်အစိုႏသဲင်ꩻထိုꩻ၊ အတပ်ဖုံႏ အွဉ်ႏကုဲင်ခါꩻ၊ စဲ့ꩻစောက်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ တွမ်ႏအစူခွုမ်တဲင် သဲင်ꩻချာအရပ်၊ သဲင်ꩻလိုပ်ꩻမာꩻချာလို့ဒျာႏသွို့ꩻခြမ်။
အောင်ႏဆန်းထင်ႏနွို့တဲင် မန်းဖုံႏအွဉ်ႏနယ် အင်္ဂလိပ်တပ်စွိုꩻအဝ်ႏ "မြစ်ဝကျွန်းပေါ်"ဒေႏသတဲင် စောက်ꩻအရပ်နဝ်ꩻကိုသား မော့ꩻဗာႏထာꩻယပ်ꩻ၊ ခမ်ႏနွောင်ꩻတဝ်း ထွိုင်ႏတောႏလန်ႏဗာႏ၊ ဇိန်နရယ်(ဂျင်နရယ်) သမိတ်ဒွန်းလဲ့ပါ၊ ဂေါ်ရခါးတပ် နီမွူးနဝ်ꩻ အင်္ဂလိပ် ကျမ်ႏဖေႏသေꩻခါꩻမန်း၊ မန်းမဲန်လꩻတဝ်း၊ ဂေါ်ရခါးတပ်ယို အံႏထွဉ်ႏဟဝ်ငါႏနဝ်ꩻမꩻ တပ်လင်မီႏဖေႏ ခေါမ်လာꩻတစုင်ႏ ရွဉ်တစွဲး၊ ဂေါ်ရခါးတပ်ယို ဖေႏဗာႏနီစုင်ႏ ရွဉ်နီစွဲးနဝ်ꩻမꩻ၊ မန်းဖုံႏ မဲဉ်လꩻတဝ်းတဲင် အင်္ဂလိပ်ဟဲ့ꩻသဲင်ꩻချာဒျာႏ၊ (ဖြားဗော် ပါဂေါ်ရခါးတပ်)။ ထင်ႏကွဲးတွိုက်ꩻတွိုက်ꩻ သမ်းလွေꩻပေါင်ꩻငီꩻခန်း အစိုႏရမန်းစဲ့ꩻ ဝါႏဒခေါ်သား အလံနီသခင်စိုး (၁၉၄၇-ထန်ႏ)၊ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗိုလ်မှူးဖိုးကုန်း ပြည်သူရဲဘော်လဲ့ဟဲ့ꩻ၊ ရဲဘော်ဖြူလဲ့ဟဲ့ꩻ၊ သခင်သန်းထွန်း၊ ကျောင်ꩻသားပေႏစွိုꩻ၊ အလံဖြူ သိမ်ꩻနွောင်ꩻလို့ခန်း မန်းခမ်းတခမ်းလိုမ်း၊ အဝ်ႏကုဲင်ဝေင်ꩻရန်ႏကုန်ႏလွုမ်ꩻ။ ဦးနုချာႏအကွက်ꩻ အွဉ်ႏပြည်သူစစ် လွေꩻယားစောက်ꩻဒုံ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်၊ လဲ့ꩻဒုံမာꩻသီလိုꩻ၊ ထင်ႏထွာတေားလိုꩻမျိုꩻရေꩻစဲ့ꩻတဲင် စောက်ꩻဖုံႏ လွေꩻမာꩻနုဲင်းနုဲင်းမန်းဒုံ၊ ထင်ႏမာꩻ မန်းကွန်မြူနစ် ကအဝ်ႏပေါင်ꩻစောက်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ခွေါင်းလဲန်းလိုꩻမျိုꩻရေꩻနဝ်ꩻမꩻ ပေါင်ꩻချာအစိုႏရ တွိုက်ꩻချာစောက်ꩻနဝ်ꩻမꩻ။ စောက်ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုꩻဝင်ꩻငတ်ꩻအခါႏကို ခမ်ႏနွောင်ꩻဒွုမ်နဝ်ꩻမꩻ ဖင်းသဲင်ꩻချာဗာႏ၊ အစိုႏရတဲ့ ကွဲးသိမ်ꩻလꩻချာ ပဂိုꩻ တောင်ႏအူ ဗꩻထင်ႏမန္တလေꩻ အတွင်ꩻနဝ်ꩻ ဆရာႏဗော်ဗီ အဝ်ႏမန္တလေꩻနန်ꩻတောႏကို တောမ်ႏအလိုꩻ(၆၀)၊ ပါလွဉ်ဝဲက် အံႏမဒဲန်(၇)နီꩻ၊ "အုံတဲ့သီ လွေꩻတဲ့သီ လွေꩻနဝ်ꩻ မွေးထဲင်း"ရိုꩻတဲင် ဖေါက်ထန်ႏ လဲ့ꩻပါဒုံ စဲ့ꩻပေႏသီနီဖြာꩻ၊ တွိုႏမေမြို့တဲင် သဲင်ꩻပေါင်ꩻယင်းစောက်ꩻတပ် လိုꩻအဝ်ႏယင်း(၆၀၀)၊ တွိုႏတောင်ႏကီꩻ ပိုႏတုင် အဝ်ႏထွာအစိုႏရတပ်ပွေါးဝေင်ꩻ၊ လွေꩻလွူးဆွုမ်ႏရပ်ဆွုမ်ႏ၊ တောင်ꩻပြန်ႏဖေႏနွို့ဝေင်ꩻကို၊ သဲင်ꩻအုံသော့ꩻ ဟိုပုံꩻကို။ တွင်ꩻနဝ်ꩻ ပတောင်ႏအစိုႏရတပ်တောမ်ႏ စောက်ꩻတနျာႏတွိုက်ꩻဝင်ꩻ၊ စောက်ꩻတနျာႏအာႏဆေ့ꩻ ကွီအကူႏအညီႏ ဝွေꩻသီးလွေꩻတွိုက်ꩻကို သိမ်ꩻချာပါဖုဲင်ခွန်ႏ၊ ပတောင်ႏခြို့ꩻ၊ အဝ်ႏနဝ်ꩻ ထင်ႏသိမ်ꩻပါဝေင်ꩻတောင်ႏကီꩻ ည(၃)လာ၊ ပိုလ်ႏတုင် ပအိုဝ်ႏတပ်ယို ထွဉ်ႏအုံတေ့ꩻတေ့ꩻထာꩻ၊ ဖြဝ်ꩻတပ်ဖုံႏတဲ့ပါ၊ ထင်ႏဟွုန်သတင်ꩻ မန်းခန်းဥက္ကဋ္ဌဦးလှဖေ (ခွန်ဖြားဗွာ) သဲင်ꩻလွဉ်ကောင်၊ သဲင်ꩻဟော်ꩻဖေႏတရာꩻ (ပဥက္ကဋ္ဌ စောဘဦး)။
အောင်ဆန်းနဝ်ꩻ သိမ်ꩻလꩻချာထွူမန်းခမ်း၊ ဂျပန်မာꩻတငီႏတငါထာꩻနဝ်ꩻမꩻ ဖွဲ့ယင်းသခင်မျိုးတဲင် တွိုက်ꩻချာဂျပန်၊ အင်္ဂလိပ်လဲ့ တွိုက်ꩻချာကို၊ ထင်ႏနွောင်ꩻဂျပန် အင်္ဂလိပ်သီးသမ်းနွို့ အုံသော့ꩻထိုꩻဒျာႏ၊ နဝ်ꩻမꩻ အောင်ဆန်းလွေꩻကွီဗာႏ လွတ်လပ်ရေꩻ အင်္ဂလိပ်ခမ်း လန်ဒန်ဝေင်ꩻ။ အင်္ဂလိပ်သီး ထင်းဒျာႏစောက်ꩻအီႏပါတဝ်း၊ ထင်ႏထွား စောဘဦးလဲ့သမ်းပါ၊ ကပါနဝ်ꩻ အောင်ဆန်းဟဲ့ꩻပါဒျာႏ၊ သဖော်ꩻတူႏဝင်ꩻ "စောက်ꩻတကျပ်-မန်းတကျပ်"နဝ်ꩻမꩻ စောဘဦးပါ၊ အင်္ဂလိပ်သီးသမ်းရီဖျင်ဖြဝ်ꩻခရာႏ၊ နဝ်ꩻမꩻ အောင်ဆန်းသဲင်ꩻဖွဲ့ယင်း ဖြဝ်ꩻပင်ႏလုံကို။ စောက်ꩻဖါးပေါင်ꩻ(၃၂)ဖြာꩻ ပအိုဝ်ႏကိုဦးဖျူ၊ မေႏတွိုင်ႏမောင်ႏ အမတ်အောင်ႏသာႏသီးတဲ့ပါ၊ ဖြဝ်ꩻရိုꩻ"ပေါင်ꩻစမ်ꩻဝင်ꩻအနေင်ႏ-၁၀ငါ၊ မီႏစီꩻပွါꩻ ပေါင်ꩻတငါငါ၊ မီႏထွာတဝ်းဖချာ"သဖော်ꩻတူႏမꩻ ထိုꩻစူမုဲင်(ပင်ႏလုံလိတ်ချုပ်)၊ ထွူမꩻလွေꩻထေ့ထဲင်း ခင်ႏချင်ရခဲင်ႏမဲင်ꩻဖုံႏထွူမꩻ ကွဲးလွေꩻမာꩻလꩻ အောင်သန်းအဲတ္တလီစာချုပ်။ သဲင်ꩻချာမန်းခမ်း အဝ်ႏလွောင်ႏဗူႏ ဟော်ꩻတရာꩻဖုံႏတွင်ꩻ ပါꩻကျမ်ႏသီထိုꩻ၊ ထင်ႏသီဖဲ့ꩻချာ ကထွာသမ္မတဦးနုမာꩻသွုပ်လွေꩻ နုအဲတ္တလီစာချုပ်တဲင် ၁၉၄၈၊ ဇန်နဝါရီလာ(၄)နီꩻ မန်းခမ်းလꩻလွတ်လပ်ရေꩻ။
အတွင်ꩻနဝ်ꩻ ဗွေႏဗိုန်နောင်ကာꩻသီးကစ ပအိုဝ်ႏယေန်ႏကေႏမုꩻတောႏလန်ႏပဒေႏသရာဇ်ဖုံႏ ပေါႏလဲန်း၊ မာꩻအနုနယ်ꩻ ဖေႏတဝ်းအခွဉ်ႏ၊ ဖေႏအွဉ်ႏတဝ်းထာꩻတောႏ၊ စဝ်းဖါးစဲ့ꩻ လယ်ႏမာꩻသီလို့ ပအိုဝ်ႏတောႏလန်ႏရေꩻသား၊ ဦးလှဖေထင်ႏသေ ဖြောမ်းငီꩻတယ်ႏပအိုဝ်ႏ နေးစူခွုမ်တောႏလန်ႏဗာႏ ပဒေႏသရာဇ်၊ ထင်ႏတွိုႏ(၁၉၅၈)ဗာႏ၊ မေလာ(၅)နီꩻ ပဌမတောႏလန်ႏရေꩻယို စူခွုမ်တောမ်ႏဒီမိုကရေစီ လုဲင်ႏခန်းဒျာႏလို့ဝင်ꩻ (ဖြားဆရာႏဗော်ဗီခြုဲင်းနယ်)။ ၁၄-၁၂-၈၈ ဗိုလ်တထောင်၊ ပန်းတနော် ခင်မောင်မြင့်။ ၁၉၄၉၊ ဒီဇင်ဘာလာ(ပ-အ-မ-ဖ)ယို ဖြားဗာလှဖေ ပိုလ်ႏတုင်သီးအွဉ်ငါတဲင် ခွုမ်စစူခွုမ်နဝ်ꩻသွူ၊ ၁၉၅၀-နဝ်ꩻ နွို့ထာꩻလေ တောင်ႏကီꩻဝေင်ꩻကိုနဝ်ꩻသွူ။ ၁၉၅၁-နဝ်ꩻ ကွပ်ပွိုးဖြဝ်ꩻပဒေႏသရာဇ်တဲင် လှဖေတွမ်ႏပိုလ်ႏတုံသီးအွဉ်ငါတွော့ꩻ ထန်ႏယင်းတခြာ၊ ၁၉၅၈-ဗာႏနဝ်ꩻ လက်ခံႏယင်း အိမ်စောင့်အစိုႏရသီး အွဉ်ႏလွစ်ချမ်ꩻသာႏခွင်ꩻတဲင် နွို့လွဉ်ယင်းထာꩻလေ၊ ကွဲႏတွော့ꩻ သပယ်ဆယ်တွမ်ႏသံတေင်းအစွိုꩻ အာႏရဲင်ꩻယဟန်ႏသားဖုံႏနဝ်ꩻ နွို့တဝ်းထာꩻလေတွော့ꩻ အဝ်ႏကုဲင်သေꩻလွနဝ်ꩻသွူ။ ၁၉၆၅-သပယ်ဆယ် ထွိုင်ႏထဲ့သွုမ်ꩻထိုꩻထွူတွော့ꩻ သံတေင်းနဝ်ꩻ လွောင်ႏဗူႏခန်း ပအိုဝ်ႏလွစ်ထန်ႏရေꩻအစွိုꩻ (ရ-လ-လ-ဖ)အစွိုꩻထွူတွော့ꩻ ၁၉၆၈-ဗာႏနဝ်ꩻ ပြောင်ꩻထိုꩻအစွိုꩻနဝ်ꩻကိုသွူ၊ အနေင်ႏနဝ်ꩻ အောက်တိုဗာလာတွင်ꩻ မော့ꩻခွဲးတွမ်ႏ ဖြဝ်ꩻအစွိုꩻသား ရိမ်လို့ဝင်ꩻခင်ႏလမ်းတဲင် သံတေင်းထဲ့သွုမ်ꩻထိုꩻ၊ (ထဲ့သွုမ်ꩻထိုꩻခင်ႏလမ်းနဝ်ꩻ မဉ်ႏဒေါ့ꩻဗာႏစွို့ꩻစွို့ꩻလဲ့ ပင်ကဲင်ꩻ၊ သံတေင်းကသဲင်ꩻကုဲင်နဝ်ꩻတဲး သဲင်ꩻကုဲင်ဒျာႏနာဟီꩻ၊ ဗꩻတွိုႏယိုခါ သံတေင်းမုခ်နဝ်ꩻ အဝ်ႏဒွိုန်းကဒျာႏ နာဟီꩻ(ယိုခါ)ခꩻထင်ꩻ၊ ထာꩻပူႏဖုဲင်းကွဉ်ႏ)နဝ်ꩻသွူ။) သံတေင်းထဲ့သုမ်ꩻထွူနဝ်ꩻ သိန်ဆွေ၊ လမောင်၊ တာကလယ်သီး အွဉ်ငါသွုပ်ယင်းနဝ်ꩻသွူ။ သံတေင်းယို စစနဝ်ꩻ ကောင်နိန်းစခန်ꩻအကို တွမ်ႏဗော်ဗီတွော့ꩻ ထွာဒျာႏကွို့ꩻထောင်ႏကဲႏတန်အနေႏလွုမ်ꩻ၊ ဆုဲင်ꩻနဝ်ꩻ ဗိုလ်ကီးဂွန်း၊ ဗော်ဗီ၊ ရွှေဝိန်း၊ ဆရာႏဟေင်သီးဖုံႏယို အစိုႏရဆွမ်ꩻထွိုꩻထွူတွော့ꩻ သံတေင်းတဲႏစယင်းတောႏလန်ႏရေꩻ၊ သံတေင်းထဲ့သုမ်ꩻထွူ တောႏလန်ႏရေꩻယို အပ်တေား မော်ဟုဲင်း၊ လိုꩻခလ ပညာႏဒါႏသားဖုံႏ နွို့ကွယ်ထာꩻယို ခံႏနွောင်ꩻတဝ်း၊ နဝ်ꩻမꩻ စွဉ်ꩻထိုꩻယင်း၊ အပ်လွေꩻလုဲင်ႏ ဗွေႏဗိုန်နေမိ၊ အဝ်ႏဗွေႏဗိုန်နေမိ အပ်လွေꩻတေားအောင်ႏခမ်းထီ၊ အောင်ႏခမ်းထီအုဲင်ႏထူႏတဝ်း၊ အပ်လုဲင်ႏတေားတာကလယ်၊ တာကလယ်အဝ်ႏထွာအတန်ကျာꩻ အီႏပြုဲင်ပြင်ꩻထိုꩻတဲင် လှဖေသီးသဲင်ꩻလွဉ်ယင်း၊ အီႏအပ်သွူလဖေလေႏလေႏ လှဖေ ဘဝပြောင်ꩻထိုꩻပင်တွန်ႏကို၊ အောင်ႏခမ်းထီတဲ့ အပ်လင်ꩻတေားကျော်စေင်၊ (ကွဲႏတွော့ꩻ ဝင်ꩻလိုꩻအမျာꩻကျွိုက်တဝ်း)။ ရဲနောင်နဝ်ꩻ မာꩻခန်းနယ်ႏထိန်ꩻ၊ ထူႏရွဉ်သိန်ႏ(၄၀)တွော့ꩻ မွဉ်ခန်းကျော်သေင်၊ နေမိလွတ်ꩻထိုꩻခန်းဒျာႏ ကျော်သေင်၊ လွတ်ꩻထိုꩻပါခန်းဒျာႏ ယဲနောင်၊ ဥက္ကဋ္ဌနဝ်ꩻ အပ်လုဲင်ႏအောင်ႏခမ်းထီ၊ (----- ဆုဲင်ꩻမꩻတဲမ်းယင်းနော်)။ ၁၉၇၀-နဝ်ꩻ တွယ်ꩻ(ဗ-က-ဗ) တွယ်ꩻတတွယ်ꩻတဝ်း ဖချင်ဝင်ꩻ၊ (ဗ-က-ပ)မျိုꩻမြင့် နွို့အစွိုꩻ အီႏမာꩻ(ဗ-က-ဗ)တပဲ့ꩻအဝ်ႏသော့ꩻလွေꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ၁၉၇၂-ဗာႏနဝ်ꩻ လှဖေ ထန်ႏယင်းတခြာနဝ်ꩻသွူ။ ၁၉၇၃-ဗာႏ၊ စက်တင်ဘာလာ(၁၃)နီꩻ ဟိုနမ်းအစီꩻအဝွေꩻကို မဉ်လꩻ (ဗ-က-ပ)သား တာကလယ်၊ စောဗမူ၊ လမောင်သီးတွမ်ႏ တလိုႏတဝ်းသား ဖြားလှဖေ၊ ဦးနေမိ၊ အောင်ႏခမ်ထီသီး ဗိုန်ချင်တဝ်း၊ နဝ်ꩻမꩻ (ဗ-က-ဗ)တပဲ့ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ အတနျာႏ၊ လဖေသီးအစွိုꩻနဝ်ꩻ အဗွာ။ (ဗ-က-ပ)စဲ့ꩻဒေႏသနဝ်ꩻ ထွာရုဲင်ꩻတသွိုးလွေꩻခန်းဒျာႏ (၁၀၈)ကထွာဒါႏ နောင်လုံ၊ နောင်ဝိုႏသူꩻနဝ်ꩻ အတနျာႏ၊ သီႏသဲင်ႏ၊ လွယ်ကောႏ၊ ပင်ႏလုံ၊ ကျောက်တန်ꩻ၊ လုဲင်းခါႏ၊ မွိုင်ꩻနုဲင်ꩻ-ရပ်နဝ်ꩻ ထွာခန်းအဗွာအနေႏ ရုဲင်ꩻတသွိုးလွေꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ၁၉၇၅-ဗာႏနဝ်ꩻ အဗွာဖဲ့ꩻ ဖြားဗွာလှဖေ ဘဝပြောင်ꩻထိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ၁၈၇၆-ဗာႏ ဒီဇင်ဘာလာအကို (ရ-လ-လ-ယို) အဗွာအနေႏ တယားကုဲင်တဝ်းတွော့ꩻ လွောင်ႏဗူႏချာယင်း (ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻအစွိုꩻ)နုဲင်းနဝ်ꩻ၊ ဦးနေမိ၊ ဦးကျော်စိန်၊ အောင်ႏခံꩻသီး အွဉ်ႏငါယင်းနဝ်ꩻသွူ။ ၁၉၇၉-ကျော်သေင် နွို့လွဉ်ထာꩻလေ၊ ဦးနေမိတွမ်ႏအောင်ႏခမ်းထီသီး အွဉ်ငါ၊ ဗသုဲင်တွမ်ႏထွန်းယီသီးယို အပ်ဥက္ကဋ္ဌ၊ စဲ့ꩻတွိုင်ꩻခွယ်ꩻခေါ်သားဖုံႏနဝ်ꩻ နိက်စက် ကျောက်တလုံꩻ၊ ဟိုပုံꩻ၊ သီႏသဲင်ႏ၊ လိုꩻကရုဲင်ꩻတသွိုးဒါႏ အင်းလေးဒေႏသကို ခမ်းရင်ꩻသားဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ အတနျာႏဖဲ့ꩻနဝ်ꩻ တာကလယ်၊ စောဘမူ၊ ဦးစိုးအောင်သီး (ရ-လ-လ-ဖ)နဝ်ꩻ ထူႏဒျာႏ (ဗ-က-ပ)မျိုးမင့် (ဖြားအောင်)သီး ယီးနယ်ထွဉ်ꩻတဖူꩻတဲင် ၁၉၇၆-ဗာႏ ၊ ဧပြီလထာႏဝကို ထင်ႏစဲ့ꩻသွဉ်တန်ꩻ (ဗ-က-ပ)ဌာႏနချုက်ပန်စင်ꩻကိုနဝ်ꩻသွူ။ ၁၉၇၇-ဗာႏနဝ်ꩻ ခံႏထူႏ(ဗ-က-ဗ)သီး တပဲ့ꩻ၊ ထူႏစူခွုမ် (ပ-က-ပ)သီးထျꩻထွူတွော့ꩻ နွို့လွေꩻကန်ꩻတူꩻတန်ဒေႏသ တခွင်ႏကိုနဝ်ꩻသွူ။ ၁၉၆၉-ဗာႏတွင်ꩻ တာကလယ်အွဉ်ငါ အာႏရဲင်ꩻ (၇၀)ရပ်နဝ်ꩻ ထင်ႏယင်းနဲင်ႏငံႏရေꩻသွဉ်တန်ꩻ ပင်သင်ꩻ (ဗ-က-ပ)ဌာႏနချုပ်ကို၊ ၁၉၈၀၊ မေလာအကို အတနျာႏပေါင်ꩻတွမ်ႏ (ဗ-က-ပ)တပ်(၄၀-၄၆)ဖုံႏတွော့ꩻ အဝ်ႏကန်ꩻတူꩻတန် ကန်ꩻတူꩻပေႏ နွို့လင်ꩻ ဟိုပုံꩻ၊ သီႏသဲင်ႏအခဝ်ကွဉ်ႏ၊ မွိုင်ꩻနုဲင်ꩻ၊ မောက်ꩻမုဲင်ꩻ ပြဲႏထောင်ႏစုကာꩻတဖူꩻအခဝ်နဝ်ကိုနဝ်ꩻသွူ။ ၁၉၈၂-ဗာႏကိုနဝ်ꩻ (၀၈၂)တွိုႏသမ်းယင်း၊ ဆရာႏတဉ် (အတနျာႏသား) နိက်စက်မွေးစွဉ်ႏ (ဗ-က-ပ)နဝ်ꩻသွူ။ အတနျာႏတွမ်ႏအဗွာသား ရိမ်လို့ဝင်ꩻနယ်ႏတဲင် အဝ်ႏတွိုက်ꩻသေႏသေႏစွဉ်ႏလို့ဝင်ꩻ၊ အတနျာႏနဝ်ꩻ (ဗ-က-ပ)တဖူꩻစဲဉ်ႏ၊ အဝ်ႏပေါင်ꩻသေႏသေႏတွမ်ႏ (ဗ-က-ပ)ပွိုင်းလဲင်ႏစွိုꩻနဝ်ꩻတဲင် အံႏနွောင်ꩻမွေးစွဉ်ႏ ဖူးဝေးဖြဝ်ꩻသီးအလောင်း၊ အဗွာသားစွိုꩻလဲ့ အဝ်ႏကွီအံႏသေႏသေႏစွဉ်ႏရွဉ်၊ ဒုံကိုဖုံႏလဲ့ နေးတွမ်ႏအာႏဏာႏတဲင် ဖေႏမာꩻတဝ်းဘုရာꩻပွယ်ꩻ၊ နွို့မာꩻသျုက်သော့ꩻ လိုꩻမုꩻရေꩻယင်နဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ စဲ့ꩻဌာႏနချုပ်ကအဝ်ႏဒါႏ ဖြဝ်ꩻခမ်းအခဝ်နဝ် (၃၅)ဝေင်ꩻနယ်ႏအကို တဲႏ ၁၉၈၂-ဗာႏ ဗꩻ ၁၉၈၇-ဗာႏ လာဒီဇင်ဘာလာနဝ်ꩻ ခမ်းသားစဲ့ꩻအစွိုꩻခြွဉ်း (၂၄၃)စွိုꩻယို အပ်ချာလို့ယင်းခမ်းသား (၂၄၀)စူကိုနဝ်ꩻသွူ။ ကလော်ꩻ၊ ပင်ꩻလောင်ꩻ၊ ဖုဲင်ခွန်ႏ၊ ပင်ႏတရား၊ ရွာငံဝေင်ꩻနယ်ႏဖုံႏယို မာꩻခါꩻခန်းဒျာႏ နယ်ႏခံႏအခွေါင်အခံႏနဝ်ꩻသွူ။ တဲႏ ၁၉၈၇-လာဇူလုဲင် ဗꩻဒီဇင်ဘာလာတွင်ꩻ လွယ်လဲမ်၊ မွိုင်ꩻမိတ်၊ နမ်းစင်၊ ရောက်ꩻစောက်ꩻ၊ သီႏသဲင်ႏ၊ လင်ꩻခွိုꩻ၊ ပင်ꩻလောင်ꩻဝေင်ꩻနယ်ႏဖုံႏကို ထွာစဲ့ꩻတွိုက်ꩻ(၁၉)လဲင်ႏနဝ်ꩻသွူ။ "ပထမတောႏလန်ႏရေꩻ" (၁) ဖြားတန်နမ်းဩ (၂) ဖြားတန်ကောင်ခယ်ႏ (၃) ဖြားတန်ကောင်ပြုဲင် (၄) အမတ်အောင်ႏသာႏ (၅) ထွက်ပဏ္ဍိဖြား(ကျောက်လုင်ꩻ) အခဝ်ကွဉ်ႏ ထွိုင်ႏတွိုက်ꩻပဒေႏသရာဇ်။ ရွီႏမာꩻတွို့ꩻ အောင်ဗန်းမာꩻနဝ် ဗꩻလွယ်ကောႏ ကထွိုင်ႏစနဝ်ꩻ (၆) ပိုလ်ႏကျုံ (၇) ဆရာႏကျော် (၈) ဖြားကျောင်ꩻတီး (ဇာႏတိဗန်းဗေင်ꩻ-လုံးရဲန်ႏ၊ လွင်းအုံလုံးဟီႏ)ထွိုင်ႏတောႏလန်ႏစ ပဒေႏသရာဇ်။ အခဝ်တွို့ꩻဖဲ့ꩻ စုလိုꩻလယ်ႏဟော်ꩻတရာꩻ တဒုံနွို့တဒုံထန်ႏ၊ လꩻလိုꩻ(၉၀)ထွူမꩻ သော့ꩻလွေꩻလေက် ခဝ်ကွဉ်ႏသား သံတေင်းထျꩻ၊ ဆရာႏမောင်ႏဟေင်ပါ၊ တပယ်သယ်၊ ဖြားဗော်ဗီ၊ မော်ကိုမ်ꩻဖြား (ပင်တွန်ႏ)၊ ထွက်ပဏ္ဍိဖြား ကျောင်ꩻလုံꩻ တွမ်ႏအလိုꩻဖုံႏ သဲင်ꩻခမ်းတွို့ꩻ ခဝ်တွို့ꩻသား လင်ꩻကျိုꩻတွိုႏထာမောက်ꩻပီ၊ လွေꩻသိမ်ꩻတပ်ပင်လောင်ꩻ၊ နောင်တရား၊ တချ၊ လုံးဖိုး လစ်ꩻထွောင်း စပ်လွေꩻသိမ်ꩻတပ်လုံးဖိုးထွူ လꩻပါတနတ်၊ တနတ်မေႏနဝ်ꩻ သဲင်ꩻဖေႏချာအဗွေႏ၊ စဲ့ꩻပေႏသီ(၁၆၄)ဆရာႏကျော် လꩻထာꩻဆာ၊ ပိုႏကျင်ꩻလောႏယင်း၊ ဂေါ်ရခါး(၂)ဖြာꩻသီလို့၊ လꩻချာယင်းဆရာႏကျော်(ပင်မွဉ်ꩻ)။ "ဗွေႏဗွန်နေမိကုသိုလ်ႏ" (၁) တထာကျုန်တောင်ꩻ (နမ်းပန်ꩻခနဝ်)၊ (၂) မုဲင်းတွိုင်ꩻ (၃) တထာကုံꩻကဲင်ꩻ(ကျောက်လုံꩻ)၊ (၄) ထီပြွန်၊ (၅) နောင်စေင် (၆) နမ်းငုဲင်ꩻ (တထာတလောင်ꩻ) သောင်ꩻပေါင်ꩻ ၂-၃-၄ဆီစား (၇) မောက်ꩻပီ (၈/၉) နမ်းစဲတ် နမ်းယဲမ်ꩻ (၁၀) နောင်ဗို (အတန်စား သောင်ꩻပေါင်ꩻ ၁-၂ရျာꩻစား) (၁၁) လွယ်စဲးတထာ ပျင်ဟဝ်ဗာႏ၊ တဖူꩻလေားကာꩻလွေꩻလꩻ မီႏသွုပ်ဝင်ꩻနဝ်ꩻ မဲင်ႏပေါင်ꩻ(၁၀၀)လွိုရပ်အဝ်ႏ။ နောင်ဟဲင်းတန် တွိုႏလွေꩻ နမ်းပန်ႏ၊ နမ်းစဲတ်၊ နောင်ပါယေန်၊ နမ်းတဲက်၊ နမ်းဟူꩻ၊ နမ်းယဲမ်ꩻ၊ ဆောင်ႏဖိုး၊ ပင်လဲမ်ꩻ၊ နောင်ရွီႏ၊ ထီတွိုင်ꩻ၊ ကရောက်ꩻ၊ နောင်ပါယေန် ဆွာꩻလွိုဝင်ꩻ တွမ်ႏနမ်းပန်ႏအခါႏကို။ နောင်ယာသုဲင်ꩻခထင်ꩻဖဲ့ꩻ ထာꩻပူႏဟမ်ႏထေꩻမာꩻယို (မာꩻထင်ꩻနဝ်ꩻ မော်ဟုဲင်းနောင်ခုဲင်းမာꩻ)ဗိုန်ဖြားအွောန်ဖေါက်ဒျာႏလွဉ်းလွဉ်း။ ကတဲႏဒါႏဘုရာꩻဖုံႏနဝ်ꩻ (၁) ဘုရာꩻကောင်နေင်း (သာႏသနာႏထာႏဝ)၊ (၂) နောင်ဟဲင်းတန် (၃) လွယ်မော်ꩻပေႏ ထီပုံꩻခတွို့ꩻတောႏရꩻ (၄) ပင်တွန်ႏကျောင်ꩻ ခကီကွဉ်ႏ ကျောင်ꩻခကီနဝ် ဗိုန်ဖြားအုတ် ဗိုန်ဥတ္တမတဲႏ။ ကဆို့ꩻကျောင်ꩻနဝ်ꩻ (၁) ကျောင်ꩻကောင်နေင်း (၂) ကျောင်ꩻပင်တွန်ႏ (၃) ကျောင်ꩻနောင်ဟဲင်း ဆောက်တဲႏစထာꩻ လွယ်နင် ပင်ကန်ꩻခတွို့ꩻ ဟေင်တောင်ယား လိုꩻပင်တွန်ႏလွေꩻဆွာႏ၊ တထာမောက်ꩻပီ ကောင်စီရွီႏယား၊ ဆရာႏဗော် လွေꩻထေ့ဗာႏ ထွန်းရင်လောထျꩻနဝ်ꩻမꩻ ကွဲးအောင်ႏ၊ ထာꩻဆောက်တဲႏခင်ႏလမ်း လွယ်နင်နဝ်ꩻ အရီးသွတ်ꩻလွိုဝင်ꩻ။ ဗိုန်ဖြားဖေါက်တဖူꩻအခိင်ႏတွင်ꩻ အလင်သားဖုံႏတဲ့ ဖေါက်နေနေ၊ ဗိုန်ဖြားထမ်းယမ်ꩻသီး၊ စင်ꩻဉာဏိန်ဟုတ်သီးဖုံႏတဲ့ဖေါက်၊ ခမ်းတွို့ꩻဖဲ့ꩻ ဗိုန်ဖြားပင်မွဉ်ꩻသီးတဲ့ဖောက်၊ ဆောင်ႏဖိုးဖဲ့ꩻ မော်ဟုဲင်းသီး၊ ထီပုံꩻတကွက်ꩻဖဲ့ꩻ ဗိုလ်မှူးအောင်ႏခမ်ꩻ။ သံတေင်းရာႏဇဝင်ႏ ထာꩻဟို့ꩻခိုး၊ တဲန်းနောင်ယာသုဲင်ꩻ၊ ထာꩻမောက်ꩻပီ (အဗာႏခိုႏ တွိုႏယိုခါ သောင်ꩻ ၅၀၀-လွို) ဗိုန်ဖြားနောင်ကာꩻ အွဉ်ဖေႏကျောင်ꩻတန်တောင်ႏကီꩻ၊ ပင်အွဉ်းအုံခိုႏဗာႏ၊ နောင်အဲႏ ခယ်ႏလီႏသောႏဒုံ ပင်အွဉ်ႏခနဝ် ကောင်တပိတ်ခလကွဉ်ႏ၊ ထမ်းယမ်ꩻအွိုင်ႏ။[၁]
အာႏကွိုꩻ
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]- ↑ ဗိုန်ဖြားကျောင်ꩻတန်သုဲင်ꩻခဝ်၊ ပအိုဝ်ႏလေက်မွူးတန်