ပအိုဝ်ႏအာႏဇာႏနီႏမွူးနီꩻ
ပအိုဝ်ႏမွူးနီꩻအာႏဇာႏနီႏနီꩻ (အဲင်းကလေတ်: Pa'O Martyrs' Day) ကရိုꩻနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ထူႏဂုဏ်ႏလွေꩻ ကလဲဉ်းခိုႏချာ မဟာမစာႏ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻ အောဝ်ႏအတိက်ꩻနျꩻခံႏဘဝ ဖေႏကလွစ်ထန်ႏလꩻနောဝ်ꩻ တခေတ်ထွူတခေတ် တစွုပ်ထွူတစွုပ် ရက်ခွိုꩻသꩻဓာတ်ကအောဝ်ႏဒါႏ အာႏဇာႏနီႏပုဂ္ဂိုလ်ႏ လိုꩻယံလိုꩻကျ ကထွာဒါႏအွဉ်ငါ ခေါင်းဆောင်ပေႏတန် အရန်းရန်းတွမ်ႏ သွꩻဟောဝ်ထာꩻမာꩻဖက် ပအိုဝ်ႏအာႏဇာႏနီႏပုဂ္ဂိုလ်ႏသီး ကားကအဝ်ႏဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ အာႏဇာႏနီႏ ကရိုꩻဒါႏငေါဝ်းနောဝ်ꩻ မန်းငေါဝ်းလဲ့မွေးတောဝ်း၊ ပအိုဝ်ႏငေါဝ်းလဲ့ မွေးတောဝ်း၊ ပါဠိငေါဝ်းဒျာႏ၊ အောဝ်ႏအာဇာနေယျာ ပါဠိဝေါဟာရကို တဲမ်းထန်ႏလွဉ်ဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ အာႏဇာႏနီႏပုဂ္ဂိုလ်ႏကရိုꩻနောဝ်ꩻ ထွားတောဝ်းနမ်းတာႏ၊ မာꩻတောဝ်းနမ်းအကျိုꩻ၊ ခမ်းထီတွမ်ႏလိုꩻမျိုꩻ အကျိုꩻဖေႏကအောဝ်ႏ၊ ကအောဝ်ႏထိန်းထံႏခွုမ်မာꩻဖေႏဒါႏ လိုꩻပုဂ္ဂိုလ်ႏ၊ လိုꩻစွန်ꩻထီယံယို ဟဲ့ꩻဗာႏ အာႏဇာႏနီႏနောဝ်ꩻသွူ။
မဉ်ႏအွော့ꩻလန်ႏချာဗာႏ သမဲင်ꩻလိတ်လာႏ မဲ့ငါလောင်းကို အအဲဉ်ႏနောဝ်ꩻ ခြဲ့ꩻနယ်ႏလွိုဆန်ရေꩻစိုးကို ဗွေႏဆရာႏတောႏ မရမ်းချောင်တွမ်ႏ ပိုလ်ႏခံꩻ (ခမ်းဒွမ်)သီးလဲ့သင်၊ ခမ်းကောင်ဖဲ့ꩻ ခွန်အိုးတွမ်ႏ ပိုလ်ႏပန္တထွဉ်ꩻသီးလဲ့သင်၊ ခြဲ့ꩻနယ်ႏလွိုဆန်ရေꩻ တွိုက်ꩻပွယ်ꩻကို ထွာအာႏဇာႏနီႏခေါင်းဆောင်တန်ဖုံႏဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ ပဒေႏသရာဇ်လွိုဆန်ရေꩻ တွိုက်ꩻပွယ်ꩻကို ဖြားတန်ကျောင်ꩻတိယွုံꩻ(ဟဲ့ꩻ) ဖြားတန်ကောင်ခယ်ႏ၊ ဖြားတန်ကောင်ပြုဲင်၊ ဖြားတန်နာꩻစေတ်သောက်၊ စောက်ꩻဖါးခွန်စီ၊ ဖြားဗွာဦးဖြူ(တောင်ႏကီꩻ)၊ အမတ်အောင်ႏသာႏ၊ ဗိုလ်ချန်ဇုံ၊ ဗိုလ်ဟိန်မောင်၊ ဖြားဗွာလှဖေ၊ ဗိုလ်ချုပ်စံသိန်း စတဲင် အွဉ်ငါခေါင်းဆောင်တန်ဖုံႏနောဝ်ꩻ နွို့သမဲင်ꩻအာႏဇာႏနီႏပုဂ္ဂိုလ်ႏတန်ဖုံႏဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ နေင်ႏ ၁၉၇၆-ဗာႏ၊ လာဇန်နဝါရီကို ဝေင်ꩻနယ်ႏသီႏသဲင်ႏ၊ အွိုင်ႏနာꩻသံ၊ ဒုံလုံးဒါ ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻကို ကမာꩻလွေꩻဒါႏ ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻအစွိုꩻ(PNO) ပထမလဲင်ႏ ပွယ်ꩻညီႏလာႏခံႏတန်ကို အီႏအွဉ်ႏထွော့ အာႏဇာႏနီႏမွူးနီꩻတာႏ ဒင်ႏသွင်ꩻလွေꩻ စွိုးခွိုꩻအွဉ်ငါ ခေါင်းဆောင်တန် ဖြားဗွာလှဖေ အနိစ္စခန္ဓာႏကပြောင်ꩻထိုꩻဒါႏမွူးနီꩻနဝ်ꩻ ကကျွꩻထင်ႏလွဉ်ဒါႏ ပုဂ္ဂိုလ်ႏကားကအောဝ်ႏ (ကန့်ကွက်)သားအဲဉ်ထောဝ်းတဲင် အွဉ်ႏထွော့လွေꩻ ပအိုဝ်ႏမွူးနီꩻအာႏဇာႏနီႏ"နီꩻ"နောဝ်ꩻသွူ။
နောဝ်ꩻမꩻ အောဝ်ႏခမ်းအဲဉ်ထောဝ်း ထီအဲဉ်ထောဝ်း အညတြလိုꩻမျိုꩻဘဝ ဖေႏကတွိုႏဆွိုက်ချာ ခမ်းထီအောဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻဘဝနောဝ်ꩻ နေးတွမ်ႏခွိုꩻရက်သꩻဓာတ်တွော့ꩻ ခမ်းထီတွမ်ႏလိုꩻမျိုꩻအတာႏ ခံႏယပ်ꩻခံႏခုဲင်ႏ ကစွဉ်ꩻလွေꩻလဲဉ်းသွီႏသက် ခေါင်းဆောင်ပေႏတန်တွမ်ႏ သွꩻဟောဝ်ထာꩻမာꩻဖက် ကေꩻဇူꩻတရာꩻယို ဖျတ်နွောင်ꩻတောဝ်းတန်ႏဖိုꩻ၊ ပအိုဝ်ႏခမ်းသား သွိုန်ႏဖူꩻသꩻရာႏသꩻမောင်ꩻကို မုဲင်ꩻခါမꩻလဲ့ အွဉ်ႏဖေင်ꩻနွောင်ꩻတောဝ်း စွိုးခွိုꩻအွဉ်ငါ ခေါင်းဆောင်ပေႏတန် အရန်းရန်းတွမ်ႏ သွꩻဟောဝ်ထာꩻမာꩻဖက် ကေꩻဇူꩻတရာꩻနောဝ်ꩻသွူ။[၁]
နောဝ်ꩻမꩻ နေးတွမ်ႏရက်ခွိုꩻသꩻဓာတ်တွော့ꩻ ခမ်းထီတွမ်ႏလိုꩻမျိုꩻအတာႏ ခံႏယပ်ꩻခံႏခုဲင်ႏ ကစွဉ်ꩻလွေꩻလဲဉ်းသွီႏသက် ခေါင်းဆောင်ပေႏတန်တွမ်ႏ သွꩻဟောဝ်ထာꩻမာꩻဖက် ကေꩻဇူꩻတရာꩻယို ဖျတ်နွောင်ꩻတောဝ်းတန်ႏဖိုꩻ၊ ပအိုဝ်ႏခမ်းသားသွိုန်ꩻဖူꩻသꩻရာႏမောင်ႏကို မုဲင်ꩻခါမꩻလဲ့ အွဉ်ႏဖေင်ꩻနွောင်ꩻတောဝ်း စွိုးခွိုꩻအွဉ်ငါ ခေါင်းဆောင်ပေႏတန် အရန်းရန်းတွမ်ႏ သွꩻဟောဝ် ထာꩻမာꩻဖက်ဖုံႏကေꩻဇူꩻတရာꩻနောဝ်ꩻသွူ။ စွုမ်ႏနေင်ႏ လာတောႏလင်ꩻလောင်း(၅)နီꩻယို ထွာပအိုဝ်ႏမွူးနီꩻ အာႏဇာႏနီႏနီꩻ-ဒျာႏတဲင် ခမ်းထီတွမ်ႏလိုꩻမျိုꩻအတာႏ ကထဲ့သွုမ်ꩻထိုꩻလဲဉ်းဒါႏ အာႏဇာႏနီႏခေါင်းဆောင်ပေႏတန် အရန်းရန်းတွမ်ႏ သွꩻဟောဝ်ထာꩻမာꩻဖက်ဖုံႏယို ပအိုဝ်ႏတစွိုးခွိုꩻလွုမ်း ယူႏလꩻသေနန်း သꩻပေႏသꩻတနဲင်းငါႏနောဝ်ꩻသွူ။ ကွဲတဲင်တွော့ꩻ သꩻပေႏသꩻတနဲင်းငါႏနုဲင်းနောဝ်ꩻလဲ့ တထွူတောဝ်း၊ တာႏဝွန်ႏကကေႏထွူလဲဉ်းဒါႏ အာႏဇာႏနီႏပုဂ္ဂိုလ်ႏထာꩻမာꩻစူကွို့ꩻ သမဲင်ꩻဖေႏတာႏဝွန်ႏယို အောဝ်ႏဒင်ႏခါꩻ နီနာꩻပြေင်လောင်းတွော့ꩻ အီႏသွုပ်ထေင်းထံႏလွေꩻဗာႏကရိုꩻနောဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻကားကအောဝ်ႏ တာႏဝွန်ႏဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။
ဆဲင်ႏရာꩻ တာႏဝွန်ႏအောဝ်ႏပုဂ္ဂိုလ်ႏ လိုꩻတန်အရန်းရန်း ယံကတမာလွေꩻဖေႏ ခမ်းသားမွိုးဖါ၊ ခမ်းထီတွမ်ႏလိုꩻမျိုꩻအတာႏ ကထဲ့သွုမ်ꩻလဲဉ်းဒါႏ၊ အနိစ္စခန္ဓာႏကပြောင်ꩻထိုꩻလဲဉ်းဒါႏ အာႏဇာႏနီႏခေါင်းဆောင်ပေႏတန် အရန်းရန်းတွမ်ႏ သွꩻဟောဝ်ထာꩻမာꩻဖက်ဖုံႏ အဗွိုန်အဂွုဏ်ႏ ကေꩻဇူꩻတရာꩻယို မဉ်ႏတွိုႏလာတောႏလင်ꩻလောင်း(၅)နီꩻနောဝ်ꩻ အီႏဖြော်ဆပ်ꩻချာလွေꩻ ပုဂ္ဂိုလ်ႏအာႏဇာႏနိႏ လိုꩻယံလိုꩻကျသီးဖုံႏ ကေꩻဇူꩻတဲင် ပအိုဝ်ႏခမ်းကောင်တဲ့နောဝ်ꩻ၊ ပအိုဝ်ႏခမ်းဒွမ်တဲ့နောဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏကလွေꩻအောဝ်ႏဒါႏ ဝင်ꩻခမ်းတဲ့နောဝ်ꩻ၊ နေးတွမ်ႏရက်ခွိုꩻသꩻဓာတ် စေႏတနာႏစင်စင်ဗွာဗွာတွော့ꩻ ဒုံ၊ အွိုင်ႏ၊ ဝေင်ꩻနယ်ႏ၊ ခမ်းအလွောက်ꩻ ယံကမာꩻလွေꩻဖေႏသွော့ မွူးနီꩻအာႏဇာႏနီႏ'နီꩻ'အထိန်ꩻအမုဲင် အခန်ꩻအနာꩻနောဝ်ꩻသွူ။ မဉ်ႏမာꩻလွေꩻ မွူးနီႏအာႏဇာႏနီႏ'နီꩻ' အထိန်ꩻအမုဲင် အခန်ꩻအနာꩻနောဝ်ꩻ ပင်ꩻမော်၊ ပင်ꩻသံႏဃာႏ လောင်ꩻပါသွမ်ꩻဖျူႏ ကပ်လူႏပါဒဲဉ်ဗွာ ကပ်လူႏဖေႏပါသွော့ သင်္ကန်ꩻဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။
မွူးနီꩻအာႏဇာႏနီႏ'နီꩻ'ကို ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻကားကအောဝ်ႏ လွူးဗဲင်းသꩻအာႏဇာႏနီႏ၊ လွူးဗဲင်းသꩻရက်စွိုးခွိုꩻ၊ ယူႏလꩻဗဲင်း အာႏဇာႏနီႏပုဂ္ဂိုလ်ႏပေႏတန်ဖုံႏ၊ မွူးနီꩻအာႏဇာႏနီႏ'နီꩻ'ယိုနောဝ်ꩻ ထွာဒျာႏပုဂ္ဂိုလ်ႏအာႏဇာႏနီႏ ဖေႏလူႏလွေꩻ သွီႏသက်မွူးနီꩻတဲင် ပအိုဝ်ႏတစွိုးခွိုꩻလွုမ်း သꩻပေႏသꩻတနဲင်းငါႏနောဝ်ꩻမꩻ စွုမ်ႏဒုံစွုမ်ႏဆောင်ႏ ယံယွိုင်ႏဖေႏသွော့ စွိုးခွိုꩻအလံႏ၊ မဉ်ႏယွိုင်ႏအလံႏနောဝ်ꩻ ယွိုင်ႏတွိုက်ကီမွိုန်း လံႏထွန်ႏနာ၊ ချꩻဖွိုႏလင်ꩻသွံပေႏရပ်တွော့ꩻ ယံယွိုင်ႏလွေꩻသွော့ဝင်ꩻ ပငါပရာꩻအကျောင်ꩻ နေးတွမ်ႏမေတ္တာႏ စေႏတနာႏတန်တန်အာအာတဲင် ဖေႏသေလွေꩻဗာႏ တွမ်ႏရွမ်ဖြုဲင်ꩻနုဲင်းယိုသွူ။[၂]