ဗောဓိပက္ခိယ-၃၇ပါꩻ
- ဗောဓိ = မဂ်ဉာဏ်၊ ပက္ခိယ = အဗူႏအတာႏ။
ဗောဓိပက္ခိယတရာꩻဗူႏဖုံႏနဝ်ꩻ −
- (က) သတိပဋ္ဌာန်ꩻ ၄ ပါꩻ
- (ခ) သမ္မပ္ပဓာန် ၄ ပါꩻ
- (ဂ) ဣဒ္ဓိပါဒ် ၄ ပါꩻ
- (ဃ) ဣန္ဒြေ ၅ ပါꩻ
- (င) ဗိုလ် ၅ ပါꩻ
- (စ) ဗောဇ္ဈင် ၇ ပါꩻ
- (ဆ) မဂ္ဂင် ၈ ပါꩻ
ခြွဉ်းအဝ်ႏ ၃၇ ပါꩻသွူ။
[၁]
စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]ကာယာနုပဿနာ သတိပဋ္ဌာနံ၊ ဝေဒနာနုပဿနာ သတိပဋ္ဌာနံ၊ စိတ္တာနုပဿနာ သတိပဋ္ဌာနံ၊ ဓမ္မာနုပဿနာ သတိပဋ္ဌာနံ။ သတိဋ္ဌာန်လိတ်ꩻပါꩻ- (သတိအွောန်လွိုဝင်ꩻခင်ႏလမ်း) အဝ်ႏလိတ်ꩻဌာန၊ ကာယာနုပဿနာ သတိပဋ္ဌာနံ-အွောန်ႏသတိထွားကာယ၊ ဝေဒနာနုပဿနာ-ထွားဝေဒနာ၊ စိတ္တာနုပဿနာ-ထွားသꩻ၊ ဓမ္မာနုပဿနာ-ထွားတရာꩻ။
စတ္တာရော သမ္မပ္ပဓာနာ
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]ဥပ္ပန္နာနံ ပါပကာနံ ပဟာနာယ ဝါယမော၊ အနုပ္ပန္နာနံ ပါပကာနံ အနုပ္ပါဒါယ ဝါယမော၊ အနုပ္ပန္နာနံ ကုသလာနံ ဥပ္ပါဒါယ ဝါယမော၊ ဥပ္ပန္နာနံ ကုသလာနံ ဘိယျောဘာဝါယ ဝါယမော။ သမ္မပ္ပဓာနလိတ်ꩻပါꩻ-(ထာꩻကျိုꩻစာꩻဟဝ်လိတ်ꩻပါꩻ)၊ ဥပ္ပန္နာနံ-ကထွာလွောန်၊ ပါပကာနံ-အကုသိုလ်ႏယို၊ ပဟာနာယ-ယမ်ကပဲႏလꩻ၊ ဝါယမော-ကျိုꩻစာꩻ (ပဲႏအကုသိုလ်ႏ)၊ အနုပ္ပန္နာနံ-ကထွာတ၀်း၊ ပါပကာနံ-အကုသိုလ်ႏယို၊ အနုပ္ပါဒါယ-ဖေႏကထွာမွုန်း၊ ဝါယမော-ကျိုꩻစာꩻ(ပေ့ꩻအကုသိုလ်ႏ)၊ အနုပ္ပန္နာနံ-ကထွာတဝ်း၊ ကုသလာနံ-ကုသိုလ်ႏယို၊ ဥပ္ပါဒါယ-ဖေႏကထွာလွောန်၊ ဝါယမော-ကျိုꩻစာꩻ(မာꩻထွာကုသိုလ်ႏ)၊ ဥပ္ပန္နာနံ-ကထွာထွူ၊ ကုသလာနံ-ကုသိုလ်ႏယို၊ ဘိယျောဘာဝါယ-ဖေႏကထွာထဲင်းး၊ ဝါယမော-ကျိုꩻစာꩻ(မာꩻတိုꩻကုသိုလ်ႏ)။
စတ္တာရော ဣဒ္ဓိပါဒါ
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]ဆန္ဒိဒ္ဓိပါဒေါ၊ ဝီရိယိဒ္ဓိပါဒေါ၊ စိတ္တိဒ္ဓိပါဒေါ၊ ဝီမံသိဒ္ဓိပါဒေါ။ ဣဒ္ဓိ=(ဈာန်ႏမဂ်ဖိုလ်ႏ) တရာꩻအမွူးထွူသီး၊ ပါဒ-အခင်ႏဖါႏ လိတ်ꩻပါꩻ၊ ဣဒ္ဓိပါဒ်လိတ်ꩻပါꩻ-ဆန္ဒ(အဝ်ႏလိုႏဗာႏ)၊ ဝီရိယ(ကျိုꩻစာꩻဗာႏ)၊ စိတ္တိဒ္ဓိပါဒ်(သꩻပါဗာႏ)၊ ဝီမံသိဒ္ဓိပါဒ်(ထာꩻသေပါဗာႏ)။
ပဉ္စိန္ဒြိယာနိ
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]သဒ္ဓိန္ဒြိယံ၊ ဝီရိယိန္ဒြိယံ၊ သတိန္ဒြိယံ၊ သမာဓိန္ဒြိယံ၊ ပညိန္ဒြိယံ။ ဣန္ဒြေ-နွောင်ꩻဗာႏ (သꩻသဒ္ဓါ၊ ဝီရိယ၊ သတိ၊ သမာဓိ၊ ပညာ)။
ပဉ္စဗလာနိ
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]သဒ္ဓါဗလံ၊ ဝီရိယဗလံ၊ သတိဗလံ၊ သမာဓိဗလံ၊ ပညာဗလံ။ ဗလ-တလာဗာႏ၊ (သဒ္ဓါ၊ ဝီရိယ၊ သတိ၊ သမာဓိ၊ ပညာ)။
သတ္တဗောဇ္ဈင်္ဂါနိ
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]သတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ၊ ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ၊ ဝီရိယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ၊ ပီတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ၊ ပဿဒ္ဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ၊ သမာဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ၊ ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ။ သံ-မွေးမဲန်ႏဟဝ်၊ ဗောဓိ-သေအီသစ္စာႏလိတ်ꩻပါꩻ၊ အင်္ဂ(တရာꩻအဗူႏ)၊ သတိ-ဓမ္မဝိစယ(စဲစ္ဆေꩻဒါႏတရာꩻ)၊ ဝီရိယ၊ ပီတိ(နိဿက်)၊ ပဿဒ္ဓိ-(နမ်းသꩻစွူဖြွိုး)၊ သမာဓိ(ဧကဂ္ဂတာတိဉ္စူ)၊ ဥပေက္ခာ(ထာꩻတရျားတတြမဇ္ဈတ္တာ)။
အဋ္ဌမဂ္ဂင်္ဂါနိ
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]သမ္မာဒိဋ္ဌိ၊ သမ္မာသင်္ကပ္ပေါ၊ သမ္မာဝါစာ၊ သမ္မာကမ္မန္တော၊ သမ္မာအာဇီဝေါ၊ သမ္မာဝါယမော၊ သမ္မာသတိ၊ သမ္မာသမာဓိ။ မဂ္ဂ(တဖူꩻလွေꩻနိဗ္ဗာန်ႏ)၊ အင်္ဂ(အင်္ဂါ) သမ္မာဒိဋ္ဌိ(ထာꩻထူႏမဲန်ႏဘုရာꩻ တရာꩻ သင်္ဃာကံႏကံႏအကျိုꩻအ၀်ႏ)၊ သမ္မာသင်္ကပ္ပ(ထာꩻစဲစ္ဆေꩻမဲန်ႏ)၊ သမ္မာဝါစာ(ငဝ်းမဲန်ႏ)၊ သမ္မာကမ္မန္တ(ထာꩻမာꩻမဲန်ႏ)၊ သမ္မာအာဇီဝ(လွူးနးမ္မဲန်ႏ)၊ သမ္မာဝါယမ(ထာꩻကျိုꩻမဲန်ႏ)၊ သမ္မာသတိ(ထာꩻယူႏလꩻမဲန်ႏ)၊ သမ္မာသမာဓိ(ထာꩻတိဉ္စူမဲန်ႏ)။
နဝလောကုတ္တရာနိ
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]သောတာပတ္တိမဂ္ဂံ၊ သကဒါဂါမိမဂ္ဂံ၊ အနာဂါမိမဂ္ဂံ၊ အရဟတ္တမဂ္ဂံ၊ သောတာပတ္တိဖလံ၊ သကဒါဂါမိဖလံ၊ အနာဂါမိဖလံ၊ အရဟတ္တဖလံ၊ နိဗ္ဗာနံ။ လောကုတ္တရာ(လောကကိုအမျတ်သုတ်ꩻ)တရာꩻကုတ်ꩻပါꩻ သောတာပတ္တိ(ဒိဋ္ဌိဝိစိကိစ္ဆာကင်ꩻတဲင် တွိုႏသော့ꩻနိဗ္ဗာန်ႏတဖူꩻသꩻကို)၊ သကဒါဂါမိ(ရာဂဒေါသမောဟအကျမ်ꩻစားနဝ်ꩻပဲႏ၊ အချော်ꩻစားနဝ်ꩻ အဝ်ႏကုဲင်နေကနဝ်ꩻမꩻ ကာမတဆီပုဲင်ပဲႏတဖုင်ႏကို အီႏကွုတ္ထဲင်းတလဲင်ႏလုမ်ꩻ)၊ အနာဂါမိ(ကာမရာဂါတောမ်ႏဒေါသယို ပဲႏလို့လဲန္နဝ်ꩻမꩻ ကာမတဆီပုဲင်ဖုင်ႏကို ကွုတ်သော့ꩻထဲင်းတဝ်းဒုမ်)၊ အရဟတ္တ(ကိလေႏသာႏဆီပါꩻကို ကအဝ်ႏကုဲင်ထဲင်္ဒါႏ နွုတ်ꩻပါꩻတဲ့ ပဲႏလို့စင်ဖြွိုးပါလဲန်းနဝ်ꩻမꩻ ကိလေႏသာႏအဲန္ထဝ်းဒုမ်တစျꩻစျꩻနဝ်ꩻမꩻ မိန်ꩻဗာႏရဟန္တာႏ)။ မဂ္ဂ-နဝ်ꩻ အဝ်ႏပဲႏတွင်ꩻ၊ ဖလ-နဝ်ꩻ ပဲႏထွူလဲန်း။ ကားအရိယာႏဖိုင်ႏနဝ်ꩻ တပါထဲင်းတပါꩻ နိဗ္ဗာန်ႏတရာꩻ ကွဲးစဲင်းးလွို၊ အကွာႏနဝ်ꩻလုမ်ꩻ၊ အထူႏနေးနိဗ္ဗာန်ႏအရသာႏလွောန်းးနဝ်ꩻမꩻ ပါတောမ်ႏနိဗ္ဗာန္တဲင် ထွာလောကုတ္တရာႏတရာꩻ ကုတ်ꩻပါꩻနဝ်ꩻသွူ။ သာမဏေရဝိနယကဟဲ့ꩻဒါႏ သျင်ႏကျင်ꩻဝိုတ် နိဿယပအိုဝ်ႏတောမ်ႏ ကေႏညိုႏခရာႏ ငဝ်းဝုဲင်ႏဘုရာꩻအစားးဖိုင်ႏသွူ။[၂]