အမေႏရိကန်ႏခမ်းခြွဉ်းဗူႏ

အမေႏရိကန်ႏခမ်းခြွဉ်းဗူႏ
အမေႏရိကန်ႏခမ်းခြွဉ်းဗူႏ; United States of America
အလံႏတောႏ	ခမ်းထီတန်အမုဲင်
	ဆောင်ႏအွံ: In God We Trust
	ခမ်းထီငဝ်းသꩻချင်ꩻ: The Star-Spangled Banner
ဝေင်ꩻတန်	ဝေင်ꩻဝါဆဉ်တန်ဒီသီ
အတန်သွတ်ꩻဝေင်ꩻ	ဝေင်ꩻနယူးယောက်
ရွုမ်ꩻသွုံꩻ ဘာႏသာႏငဝ်းငွါဖုံႏ	ဖြယ်ဒရယ်စနိစ်အလꩻ အွဉ်ႏထွော့ခါꩻနေးတဝ်း သုင်ꩻချာဒေႏသခံႏခမ်းနယ်ႏသားငဝ်းငွါဖုံႏ
ခမ်းထီဘာႏသာႏငဝ်းငွါ	အိဉ်ႏကလေက်ဘာႏသာႏ;
လိုꩻခွိုꩻ (၂၀၂၀)	လိုꩻမျိုꩻအနေႏ: လိုꩻဗွာ (၆၁.၆%)၊; အာဖရိကန်(လိုꩻဖြေင်း)(၁၂.၄%)၊; အာသျ (၆%)၊; မူလအမေႏရိကန်ႏခမ်းရင်ꩻသား (၁.၁%)၊; ကပျား (၁.၆%)၊; အလင် (၈.၄%); By ethnicity: 81.3% Non-Hispanic or Latino; 18.7% Hispanic or Latino;
ကိုꩻကွဲႏ	ခရိယာန်ႏ (၇၈.၅%)၊ ဘာႏသာႏအဝ်ႏတဝ်း (၁၂.၁%)၊ အလင် (၂.၅%)၊ ရဟူဒီ (၁.၇%)၊ ဗုဒ္ဓ (၀.၇%)၊ အိစ်သာလမ် (၀.၆%)
အစိုႏရ	အိုပ်ချုတ်ရေꩻဥပဒေႏ ဖြယ်ဒရယ်ခမ်းနမ်းဗွေႏခမ်းထီ
• ခမ်းနမ်းဗွေႏ	စျိုးဗုဲင်ဒဉ်
• ဒုခမ်းနမ်းဗွေႏ	ကားမလာ ဟဲရစ်
ထေဥပဒေႏလွတ်တောႏ	ကွန်ဂရတ်လွတ်‌တောႏ
• လွတ်တောႏအရန်းကီ	သီးနိတ်လွတ်တောႏ
• လွတ်တောႏအရန်းလ့	နမ်းခြောင်ꩻလွတ်တောႏ
တယ်ႏထောင်ႏ
• ကေႏညာႏလွစ်တခြင်ရေꩻ	ဇူလုဲင် ၄ နီꩻ၊ ၁၇၇၆ ဗာႏ
• အွဉ်ႏထွော့လွစ်တခြင်ရေꩻ	သဲက်တဉ်ဗာ ၃ နီꩻ၊ ၁၇၈၃ ဗာႏ
• အိုပ်ချုတ်ရေꩻဥပဒေႏကာႏလပေါ်ႏ	ဇွန် ၂၁ နီꩻ၊ ၁၇၈၈ ဗာႏ
ဧရိယာႏ
• ခြွဉ်း	၉,၈၃၃,၅၂၀ km2 (၃,၇၉၆,၇၄၀ sq mi) (အရန်း: ၃/၄)
• ထီနမ်း (%)	၄.၆၆
လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်း
• အရမ်ꩻ	၃၃၁,၄၄၉,၂၈၁ (၂၀၂၀) (အရန်း - ၃)
• တချ	၃၃.၆/km2 (၈၇.၀/sq mi)
GDP (PPP)	အရမ်ꩻ
• ခြွဉ်း	$၁၅.၀၉၄ ထရီလီယံ (အရန်း - ၁)
• Per capita	$၄၈,၃၈၆ (အရန်း - ၈)
HDI	၀.၉၁၀; ထိုမွေး · ၄
ရွဉ်ဗီႏ	အမေႏရိကန်ႏဒေါ်လာ (USD "$")
အခိင်ႏအွိုင်ꩻ	UTC -5 - -10
ဖိုန်းကိုဒ်အမုဲင်	+၁
Internet TLD	.us .gov .mil .edu
	'ဝဲက်သုဲက်; https://www.usa.gov/

အမေႏရိကန်ႏခမ်းခြွဉ်းဗူႏ (အိန်းကလေတ်: United States of America, USA) (မန်း: အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု) ယို ကဲဉ်းအာနဝ်ꩻ အဝ်ႏဟဲ့ꩻရောင် အိဉ်ႏကလေက်နေး United States, the U.S., the U.S.A., the States, the America စတဲင်နုဲင်းနဝ်ꩻဖုံႏ အဝ်ႏဟဲ့ꩻသုင်ꩻရောင်လဲ့ ဖြွမ်းဗူႏပုင်ႏဥပဒေႏအလꩻ တောမ်ႏခမ်းနယ်ႏ အဖြုံႏ(၅၀)တောမ်ႏ ခမ်းခြွဉ်းဗူႏဟံႏနယ်ႏတဖြုံႏ ကပါဒါႏ ထွာဒျာႏ ဖြယ်ဒရယ်ဒီမိုကရဲက်တစ်ခမ်းနမ်းဗွေႏခမ်းထီ တဖြုံႏနဝ်ꩻသွူ။ အမေႏရိကန်ႏခမ်းခြွဉ်းဗူႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏ အမေႏရိကတွိုက်ထင်ꩻ အခဝ်ထာႏဝကိုတဲင် ပစိဖိတ် သမုဒ္ဒရာႏ တောမ်ႏ အတ္တလန္တိတ် သမုဒ္ဒရာႏခါႏ နဝ်ꩻကိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏဆွိုင်ꩻသွုပ်ဆွိုက်ချာငါဒါႏ ခမ်းနယ်ႏ(၄၈)ဖြုံႏတောမ်ႏ အိုပ်ချုတ်ရေꩻဆဲင်ႏရာꩻဝေင်ꩻတန် ဝါဆဉ်တန်ဒီသီလဲ့ အဝ်ႏသော့ꩻတဲင် ဖဲ့ꩻကွဉ်ႏနဝ်ꩻ ကနေဒါခမ်းထီ၊ ဖဲ့ꩻနဝ်နဝ်ꩻ မဲက်သီကိုခမ်းထီ အဝ်ႏခူရောင်နဝ်ꩻသွူ။ အလဲက်သကာခမ်းနယ်ႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏ တွိုက်တန်အခဝ်ဖဲ့ꩻတွို့ꩻထင်ꩻ ဖဲ့ꩻကွဉ်ႏနဝ်ꩻ ကနေဒါခမ်း တောမ်ႏ ဖဲ့ꩻတွို့ꩻနဝ်ꩻ ကာႏသွူ ဗဲရိဉ်းထီစူခါႏ(Bering Strait)တဲင် ရသျားခမ်းထီဖုံႏ အဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏကုဲင် ဟာဝုဲင်အီခမ်းနယ်ႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏ ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာႏအကဲဉ်ကို ထွာဒျာႏ ကွန်ဗူႏနဝ်ꩻသွူ။ အမေႏရိကန်ႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏပဲင်ႏဆဲင်ႏပါ ကာရစ်ဘီယန် တောမ်ႏ ပစိဖိတ်ဒေႏသထျꩻ ဟံႏနယ်ႏဖုံႏတောမ်ႏ ကွန်ဖုံႏနေနေသွူ။

အမေႏရိကန်ႏခမ်း ဟံႏနယ်ႏအအဲဉ်ႏအလုဲင်း ဧရိယာႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏစတုရန်းမဲင်ႏပေါင်ꩻ (၃.၇၉ သန်း)မဲင်ႏ (စတုရန်းကီလိုမီတာ ၉.၈၃ သန်း ကီလိုမီတာ) တဲင် ကမ္ဘာႏလောင်း ဟံႏနယ်ႏအလုဲင်ႏသွတ်ꩻခမ်းကို ထွာစတုတ္တအတန်သွတ်ꩻသွူ။ လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်းနဝ်ꩻ အဝ်ႏအဖြာꩻ သန်း(၃၀၀)လွိုရပ်တဲင် ကမ္ဘာႏလောင်း ထွာလိုꩻအအာသွတ်ꩻကို အဝ်ႏတတိယရန်းသွူ။ အမေႏရိကန်ႏခမ်းခြွဉ်းဗူႏယိုနဝ်ꩻ လိုꩻအဝ်ႏရပ်လင်ခမ်းလင်သားဖုံႏ နွို့ထိုꩻလွဉ်အုံအာတဲင် ခမ်းကိုနဝ်ꩻ လိုꩻမျိုꩻလဲ့စွုမ်ႏ၊ ယေန်ႏငဲးရေꩻလဲ့ အဝ်ႏစွုမ်ႏ အဝ်ႏရော်ꩻအာမွေးနဝ်ꩻသွူ။ အမေႏရိကန်ႏ စီꩻပွာꩻရေꩻနဝ်ꩻ ကမ္ဘာႏလောင်း ထွာအတန်သွတ်ꩻတဲင် ခမ်းကိုထေနွောင်ꩻကွန်ႏခြွဉ်း(GDP)တန်ႏဖိုꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏအမေႏရိကန် ဒေါ်လာ ၁၄.၃ ထရီလီယံရပ်သွူ။

ခမ်းထီကိုကပါဒါႏ ဟံႏနယ်ႏဒေႏသဖုံႏ

ယိုခါ အမေႏရိကန်ႏခမ်းခြွဉ်းဗူႏခမ်းထီနဝ်ꩻ အဝ်ႏလွောင်ႏဗူႏခါꩻတောမ်ႏ ခမ်းနယ်ႏ (၅၀)တဲင် ထွာဒျာႏ ဖဲတ်ဒရယ်ခမ်းခြွဉ်းဗူႏခမ်းထီနဝ်ꩻသွူ။ ခမ်းနယ်ႏ(၅၀)ဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ အယ်လဗားမား၊ အလာစကာ၊ အယ်ရီ ဇိုးနား၊ အာကင်ဆော၊ ကာလီဖိုးနီးယား၊ ကော်လိုရာဒိုး၊ ကွန်နက်တိကတ်၊ ဒဲလဝဲယား၊ ဖလော်ရီဒါ၊ ဂျော်ဂျီယာ၊အိုက်ဒဟိုး၊ အီလီနွိုင်၊ အင်ဒီးယားနား၊ အိုင်ယိုးဝါး၊ ကန်းဆက်၊ ကင်တပ်ကီး၊ လူဝီဇီ ယန္နား၊ မိန်း၊ မေရီလန်၊ မင်ဆချူးဆက်၊ မစ်ရှီဂန်၊ မက်နီဆိုး တား၊ မစ်စစ်စပီ၊ မိဇူးရီ၊ မွန်တာနာ၊ နီဗရက်စက၊ နီဗားဒ၊ နယူဟမ္ပရှိုင်ယာ၊ နယူးဂျာစီ၊ နယူးမက္ကဆီကို၊ နယူးယော့၊ မြောက်ကယ်ရိုလီးနား၊မြောက်ဒကိုးတား၊ အိုဟိုင်းအိုး၊ အိုကလာ ဟိုးမား၊ အော်ရီဂန်၊ ပင်ဆီလဗေးနီးယား၊ ရုတ်ကျွန်း၊ တောင် ကယ်ရိုလီးနား၊ တောင်ဒကိုး တား၊ တင်နက်ဆီ၊ တက်ဆက်၊ ယူးတား၊ ဗားမောင့်၊ ဗားဂျင်နီးယား၊ ဝါရှင်တန်၊ အနောက် ဗာဂျင်နီးယား၊ ဝစ္စကွန်းဆင်း၊ ဝိုင်အိုးမင်းနှင့် ဟာဝိုင်အီ ခမ်းနယ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ ^[၆]

လွိုင်ႏအာတာႏ

အာႏကွိုꩻ

↑ 2020 Census Illuminates Racial and Ethnic Composition of the Country။ United States Census။
↑ Race and Ethnicity in the United States: 2010 Census and 2020 Census။ United States Census။
↑ A Breakdown of 2020 Census Demographic Data (August 13, 2021)။
↑ Areas of the 50 states and the District of Columbia but not Puerto Rico nor other island territories per State Area Measurements and Internal Point Coordinates။ Census.gov (August 2010)။ “reflect base feature updates made in the MAF/TIGER database through August, 2010.”
↑ Surface water and surface water change။ Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) (2015)။
↑ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၄)
↑ Employment Situation Summary။ U.S. Dept. of Labor (2012-04-06)။ 2012-04-17 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
↑ Gross Domestic Product, 4th Quarter 2011 and Annual 2011 (Advance Estimate)။ Bureau of Economic Analysis (2012-01-27)။ 2012-02-03 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။ Change is based on chained 2005 dollars. Quarterly growth is expressed as an annualized rate.
↑ Consumer Price Index: March 2012။ Bureau of Labor Statistics (2012-04-13)။ 2012-04-17 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
↑ Income, Poverty, and Health Insurance Coverage in the United States: 2010။ U.S. Census Bureau (2010-09-14)။ 2011-09-16 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
↑ Debt Statistics။ U.S. Dept. of the Treasury။ 18 April 2011 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 2012-04-17 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
↑ Flow of Funds Accounts of the United States: Flows and Outstandings Fourth Quarter 2011။ U.S. Federal Reserve (2012-03-08)။ 2012-04-17 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။

[2020CensusData-1] 2020 Census Illuminates Racial and Ethnic Composition of the Country။ United States Census။

[2020InteractiveCensusData-2] Race and Ethnicity in the United States: 2010 Census and 2020 Census။ United States Census။

[3] A Breakdown of 2020 Census Demographic Data (August 13, 2021)။

[4] Areas of the 50 states and the District of Columbia but not Puerto Rico nor other island territories per State Area Measurements and Internal Point Coordinates။ Census.gov (August 2010)။ “reflect base feature updates made in the MAF/TIGER database through August, 2010.”

[5] Surface water and surface water change။ Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) (2015)။

[6] မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၄)

[7] Employment Situation Summary။ U.S. Dept. of Labor (2012-04-06)။ 2012-04-17 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။

[8] Gross Domestic Product, 4th Quarter 2011 and Annual 2011 (Advance Estimate)။ Bureau of Economic Analysis (2012-01-27)။ 2012-02-03 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။ Change is based on chained 2005 dollars. Quarterly growth is expressed as an annualized rate.

[9] Consumer Price Index: March 2012။ Bureau of Labor Statistics (2012-04-13)။ 2012-04-17 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။

[CBPR10-10] Income, Poverty, and Health Insurance Coverage in the United States: 2010။ U.S. Census Bureau (2010-09-14)။ 2011-09-16 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။

[11] Debt Statistics။ U.S. Dept. of the Treasury။ 18 April 2011 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 2012-04-17 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။

[12] Flow of Funds Accounts of the United States: Flows and Outstandings Fourth Quarter 2011။ U.S. Federal Reserve (2012-03-08)။ 2012-04-17 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။

[၁]

[၂]

[၃]

[၄]

[၅]

[၆]

[၇]

[၈]

[၉]

[၁၀]

[၁၁]

[၁၂]

နပ်တွက်လွိုင်ႏအာစီꩻပွာꩻရေꩻ (Economic indicators)
ထာꩻမာꩻအဝ်ႏတဝ်းသား	၈.၂% (မတ်လာ ၂၀၁၂)	^[၇]
GDP ထင်ႏထိုမုꩻ	၂.၈% (4Q 2011)၊ ၁.၇% (၂၀၁၁)	^[၈]
သုင်ꩻစုဲင်ႏသားသီး ကွန်ႏဆေꩻနုံꩻ ရွဉ်တောင်ꩻသိုႏလီမုꩻ	၂.၇% (မတ်လာ ၂၀၁၁ – မတ်လာ ၂၀၁၂)	^[၉]
လိုꩻကေန်ꩻခြေားသား	၁၅.၁% (၂၀၁၀)	^[၁၀]
ပွိုးတောမ်ႏခမ်းသားလိုꩻအာ နီး	$၁၅.၆၂ ထရီလီယံ (ဧပီလာ ၁၃၊ ၂၀၁၂)	^[၁၁]
လမ်းသားခြွဉ်းတလမ်း ပဲင်ႏဆဲင်ႏမုꩻ	$၅၈.၅ ထရီလီယံ (4Q ၂၀၁၁)	^[၁၂]