မာတိကာသို့ ခုန်သွားရန်

နျူတန်

အဝ်ႏ ဝီခီပီးဒီးယား ကို
သာ အုဲက်သဲတ် နျူတန်
Sir Isaac Newton
Portrait of man in black with shoulder-length, wavy brown hair, a large sharp nose, and a distracted gaze
သက် ၄၆ နေင်ႏကျာꩻ အုဲက်သဲတ် နျူတန် (၁၆၈၉)
လွူးဖွာꩻ25 December 1642
[NS: (1643-01-04)၄ ဇန်နဝါရီ၊ ၁၆၄၃]
ဝူးစတော့ပီ၊ လင်ကွန်ရှိုင်းယား၊ အိင်ဂလန်
သီမား20 March 1726/7 (aged 84)
[OS: ၂၀ မတ်၊ ၁၇၂၆(1726-03-20)
 NS: ၃၁ မတ်၊ ၁၇၂၇(1727-03-31)]

ကိန်ဆန်တန်၊ မဲလ်ဒယ်ဆပ်၊ အိင်ဂလန်ခမ်းထီ
သီမားခင်ႏလမ်းWestminster Abbey
အုံအဝ်ႏခင်ႏလမ်း အိန်းကလန်
လိုꩻခွိုꩻအိန်းကလေတ်
နယ်ႏပယ်ႏ
အစွိုꩻဗူႏခင်ႏလမ်း
မိခင်ကျောင်ꩻထရီနတီကေားလေက်ကိန်းဘရစ်ချ်
ကြီးကြပ်သူများ
တပည့်ကျော်များ
  • ရော်ဂျာ ကိုး
  • ဝီလီယံ ဝစ်ဆင်
မိဉ်ꩻတန်ကျောႏအီ
ဩဇာႏဒို့ꩻတခြို့ဝွေꩻသား
ခံႏဗာႏဝွေꩻဩဇာႏဒို့ꩻတခြို့သား
  • Nicolas Fatio de Duillier
  • John Keill
  • Voltaire
တင်ႏသျာꩻမိဉ်ꩻတန် ဆုꩻတံႏဆိတ်ဖုံႏ
စူမုဲင်
Is. Newton

သာ အုဲက်သဲတ် နျူတန် (အိန်းကလေတ်: Sir Isaac Newton) (၁၆၄၃ ဇန်နဝါရီလာ ၄ - ၁၇၂၇ မတ်လာ ၃၁) နဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ အိန်းကလေတ်လိုꩻမျိုꩻ ရူပဗေဒပညာသျင်ႏ၊ သင်္ချာပညာႏသျင်ႏ၊ နက္ခတ္တဗေဒပညာႏ၊ ထာꩻယူႏထာꩻတွေꩻပညာႏသျင်ႏ၊ အဂ္ဂိရတ်(ဖို့ꩻဒြပ်ဓာတ်လွုံꩻ)ပညာႏသျင်ႏ၊ တီအိုလော်စီပညာႏသား တဖြာꩻဒျာႏတဲင် ကမ္ဘာႏသမဲင်ꩻကို အဩဇာႏဒို့ꩻတခြို့ꩻနွောင်ꩻ တန်အာမွေးအကျောင်ꩻ ခမ်းသားလိုꩻအာသီး အဝ်ႏသေယူႏရမ်ꩻခါꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။[] နျူတန်နဝ်ꩻ ခရစ်နေင်ႏ ၁၆၈၇ ဗာႏကို ထေနယ်လွေꩻ ကပွိုးကဆဲင်ႏဒါႏတောမ်ႏ ကမ္ဘာႏဟံႏထွို့ꩻငင်ႏအာႏ နိယာမဖုံႏသွူ။ ဝွေꩻကခွုမ်မာꩻရုဲင်ꩻတသွိုးဒါႏ ဒြပ်ထွို့ꩻငင်ႏအာႏ(gravity)ဆဲင်ႏရာꩻ နျူတန်နိယာမ သိုမ်ဗာႏနဝ်ꩻ နေင်ႏပေါင်ꩻသိုမ်ရျာꩻလွိုအကို အဝ်ႏတွိုႏခြောင်ꩻအကျိုꩻအဝ်ႏအီ ရူပဗေဒအလောင်းကရိုꩻနဝ်ꩻ ရိုꩻလꩻဒျာႏသွူ။

နျူတန်နဝ်ꩻ ထွာ ကထွင်ႏဒါႏ ထွားညာꩻအီထာꩻကလꩻဒါႏ တယ်လီသကိုပ်မန်ႏပြောင်ꩻသား ပထမအရီးသွတ်ꩻ တဖြာꩻဒျာႏနေနေသွူ။[] ခင်ႏမွဉ်အခေႏခံႏသွူ အရောင်ႏဗွာ ထာꩻလေရောင်ႏဖုံႏ ကကာႏဖျတ် သိုမ်စဲင်ႏမန်ႏခြုံး(သုံးမြှောင့်ဖန်တုံး)ကျာꩻ တဖဲ့ꩻကို ကထန်ႏလွဉ်ဒါႏ အရောင်ႏ(၇)မျိုꩻတဲင် ထေပြန်ႏနယ်လွေꩻပါ အရောင်ႏတီအိုရီနဝ်ꩻသွူ။ ဝွေꩻနဝ်ꩻ တဲမ်းခါꩻ ခွꩻဆွော့ꩻ(အေးခဲခြင်း) နိယာမ တကာႏတဝ်း အဝ်ႏလွူꩻထွားပါက အငဝ်း အလွေꩻအာႏ (အသံ၏ အရှိန်နှုန်း) နဝ်ꩻသွူ။

  1. Feingold, Mordechai. Barrow, Isaac (1630–1677), Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, September 2004; online edn, May 2007. Retrieved 24 February 2009; explained further in Mordechai Feingold's "Newton, Leibniz, and Barrow Too: An Attempt at a Reinterpretation" in Isis, Vol. 84, No. 2 (June 1993), pp. 310–338.
  2. "Newton, Isaac" in the Dictionary of Scientific Biography, n.4.
  3. Stokes၊ Mitch (2010)။ Isaac Newton။ Thomas Nelson။ p. 97။ ISBN 1-59555-303-7
  4. Fellows of the Royal Society။ Royal Society။ 2015-03-16 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။
  5. Religion of History's 100 Most Influential People။ 1 January 2012 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 23 November 2009 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
  6. The Early Period (1608–1672)။ James R. Graham's Home Page။ 2009-02-03 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။[လိဉ့်သီ]