ခင်မျိုးချစ်
| ခင်မျိုးချစ် (ခိဉ်မျိုးဆိစ်) | |
|---|---|
 တဲမ်းလိတ်ဆရာႏမူႏ ခင်မျိုးချစ် (၁၉၆၁) | |
| လွူးဖွာꩻမိဉ်ꩻ | ခင်မြ (ခိဉ်မျ) ၁ မေ၊ ၁၉၁၅ ဝေင်ꩻသကုဲင်း၊ ဗိတိသျမျန်မာခမ်းထီ(ကိုလိုနီအဲင်းကလေတ်စိုး) |
| သီမား | ၂ ဇန်နဝါရီ၊ ၁၉၉၉ (အသက် ၈၃) ဝေင်ꩻရန်ႏတကွုန်ႏ၊ မျန်မာခမ်းထီ |
| ထာꩻမာꩻ | လိတ်တဲမ်းဆရာႏမူႏ၊ အယ်ဒီတာ၊ ဘာႏသာႏပြန်ႏ |
| ပညာႏရေꩻ | ဝိဇ္ဇာဘွဲ့ |
| မိခင်ကျောင်ꩻ | ရန်ႏတကုင်ႏတက္ကသိုလ်ႏ |
| လိတ်လုဲင်ꩻအစွိုးအမျိုꩻ | သ့ꩻထာꩻယူႏ၊ ရာႏဇာႏဝင်ႏ၊ ဝွေႏဖန်ႏရေꩻ၊ ဘာႏသာႏပြန်ႏ၊ မန်းထုင်ꩻ တောမ်ႏ အလင်[၁] |
| တင်ႏသျာꩻဒါႏစူခြောင်ꩻဖုံႏ | ကောလိတ်ကျောင်းသူ (၁၉၃၆)၊ မောင်တို့ယောက်ျား (၁၉၄၈)၊ Colorful Burma(Myanmar) (၁၉၇၈)၊ Anawrahta of Burma (၁၉၇၀)၊ The 13 Carat Diamond and Other Stories (၁၉၆၉) |
| ကလꩻဒါႏဆုꩻဖုံႏ | လွတ်လပ်ရေးမော်ကွန်းဝင် (တတိယရန်း) |
| လမ်းသား | ဦးခင်မောင်လတ် |
| ပိုဖုံႏ | ဒေါက်တာ ခင်မောင်ဝင်း |
| စူမုဲင် |  |
ခင်မျိုးချစ် (မန်း: ခင်မျိုးချစ်) ခိဉ်မျိူးဆိစ် နဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ မန်းတဲမ်းလိတ်ဆရာႏ၊ သတင်ꩻထောက်၊ အယ်ဒီတာ တဖြာꩻသွူ၊ ပတ်သက်တွမ်ႏ သုတ၊ ရသ လိတ် အမျိုꩻစာꩻပေါင်ꩻစွုမ်ႏဖုံႏယိုနဝ်ꩻ လိတ်မန်းနေးလွုမ်ꩻတကာႏတေဝ်ႏ တဲမ်းလွေꩻပါနေႏကတွမ်း အေင်ႏကလေပ်နေးဖုံႏသွူ၊ ကိုလိုနီခေတ် အခိန်ႏတွင်ꩻတောႏလန်းထန်ႏက အစိုႏရတဲင် တယ်ႏစလွေꩻ နေင်ႏ၁၉၃၂ ဗာႏယို နွို့ꩻစလွေꩻခန်း လိတ်တဲမ်း ဆရာႏလောကကိုသွူ၊ ဆာ ဝေါလ်တာစကော့တ် ကဗျာနဝ်ꩻ ဝွေꩻမူႏတဲမ်းပြန်ႏထန်ႏတဲင် ပသာလွေꩻ ရန်ႏတကုင်ႏတက္ကသိုလ်ႏ မဂ္ဂဇင်းကိုတွော့ꩻ တယ်ႏစစွဉ်ႏအွိုးနဝ်ꩻခါ မဲဉ်ꩻဟဲ့ꩻဖန်တွင်ႏတငါလွေꩻခန်းဒျာႏ "ခင်မျိုးချစ်" နဲင်းနဝ်ꩻသွူ။[၂]
မန်းခမ်းကို အအောဝ်ႏဒါႏ မန်းတဲမ်ႏလိတ်ဆရာမူႏဖုံႏ အကိုဝွေꩻမူႏယိုထွာ မိဉ်ꩻကျော်ႏ လိတ်တဲမ်ႏဆရာႏ တဖြာꩻနေနေသွူ၊ ပေႏပေႏခါနဝ်ꩻ ကွပ်ပွိုးစွဉ်ႏထာꩻယူႏ ထာꩻတွေꩻယိုအာငါႏတဲင် ကုဲင်းဖတ်မွေးလိတ်သွူ၊ အရွယ်ႏထွိုင်ႏတွိုးတဲင် သေတောႏလန်ႏချာဒါႏစွဉ်ႏ ကိုလိုနီသွူ၊ အခိန်ႏနဝ်ꩻခါ ကထွာဒါႏမွိုးဖါဖုံႏယို ပတ်သက်တွမ်ႏ ဝွေꩻတဲမ်ႏလိတ်ဖုံႏယိုနဝ်ꩻ သဘော်ꩻ တလꩻတေဝ်ႏနေနေသွူ၊ သဖော်ꩻလတောဝ်းခန်းစွဉ်ႏလဲ့ꩻ ကွပ်ပွိုးစွဉ်ႏစေႏတနာႏ ဝါႏသနာႏတွော့ꩻ လိတ်အုပ်ပေါင်းပနဲးအာ တဲမ်းထေထန်ႏခါꩻဗာႏလဲဉ်းသွူ၊ ဘာႏသာႏရေꩻဖဲ့နဝ်ꩻ သံသယယို ထွိုင်ႏအာတဲင် ဘာႏသာႏရေꩻဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻနဝ်ꩻ အာႏပေႏခန်းစွဉ်ႏရိုꩻကီလဲ့ ထွိုင်ႏတွိုႏအဆုဲင်ꩻသွတ်လဲ့ꩻ ယွုမ်းအံႏယင်းဒျာႏ ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏသွူ။
လုပ်သားပြည်သူ့နေ့စဉ် သတင်ꩻစာႏ၊ ဂါႏဒီယန်အေင်ကလေတ် သတင်ꩻစာႏ တွိုက်ထာꩻမာꩻခွင်ꩻကို အောဝ်ႏထွာလွေꩻ အယ်ဒီတာ တာႏဝွန်ႏဖုံးသွူ၊ ကထွာဒျာႏလမ်ႏသာႏ ဦးခင်မောင်လတ် ယိုနဝ်ꩻ တွမ်ႏ ခင်မျိုးချစ်ယို အောဝ်ႏဗွောင်သွဉ်ဖေႏ အေင်ကလေတ် သွဉ်တန်ꩻဖုံႏသွူ။ ဝတ္ထုဒွောင်ႏ /ဆွာ ဆောင်းပါး၊ သရော်စာ၊ နိင်ငံရေႏစာပေ စစွဉ်ႏ လေတ်မျိုꩻပေါင်ꩻစွုမ်ႏဖုံႏယို တဲမ်ႏထေထန်ႏသေꩻခါလဲ့ အာတန်သွူ။ ကိုလိုနီခေတ် လွစ်တခြင်ရေꩻတွိုက်ꩻပွယ်ꩻ၊ ဆုဲင်ꩻနဝ်ꩻ လွိုဆန်အာႏဏာႏသျင်ႏ တောမ်ႏ အဝ်ႏရုဲင်ꩻတသွိုးကိုပါ ဒီမိုကရေသီအရေꩻ နဝ်ꩻသွူ။[၃]
ဖဝပေႏခါ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
ခင်မျိုးချစ်ယို ဝေင်ꩻသကုဲင်း ဦးတော် တောမ်ႏ ဒေါ်သန်းတင်သီး ပိုမူႏရင်ꩻ လွူးဖွာꩻလင်ꩻဒျာႏ ၁၉၁၅ နေင်ႏ မေလာ ၁ နီꩻ အခိန်ႏကိုနဝ်ꩻသွူ၊ တဖူးဝေး အောဝ်ႏညီꩻဝင်ꩻ ဝင်ꩻငတ်အကို ခင်မျိုးချစ် ယို ထွာဒျာႏအတန်သွတ်ꩻသွူ၊ ပေႏခါနဝ်ꩻ မိဉ်ꩻဒျာႏ (မခင်မြ ) နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။[၄]
အမွိုးဖဲ့ꩻ မွိုးဖြားဖါဖြားသီးနဝ်ꩻအုံဒျာႏ စကဲင်းဖဲ့ꩻသွူ၊ အဖါ ဖဲ့ꩻ ဖြာဖြားနဝ်ꩻထွာဒျာႏ လုံးဆွော့ꩻ မှတ်တန်ꩻ တာႏဝန်ႏ စာႏရေꩻ ဦဖေ အောဝ်ႏအုံဒျာႏ မန်းတလေꩻကိုသွူ၊ ပေႏပေႏခိန်ႏတွင်ꩻခါကာႏ ကွပ်ထာꩻစိတ်ကူအောဝ်ႏအာငါႏတဲင် ငေါဝ်ႏခြုဲင်း၊ ဒဏ္ဍရီႏ ဖုံႏယို သꩻဝင်ႏစာꩻမွေးစွဉ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ငေါဝ်ႏဒေါ့ꩻခြုဲင်း အနယ်ꩻဖုံးယို ဝွေꩻမူႏကဒါႏလွဉ်ဗာႏနဝ်ꩻ လလွဉ်အမွီႏ အွိုးမွိုးဖြား ဖါဖြားသီးထျꩻ ရိုꩻဗာႏနဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ မွိုးဖြားနဝ်ꩻ ကုဲင်းခြုဲင်းနယ်ဖေႏ ဥစ္စာႏစောင်ꩻ ငေါဝ်းခြုဲင်းဖုံးတဲင် ခင်မျိုးချစ်နဝ်ꩻ ကုဲင်းနားမွေးစွဉ်ႏသွူ။[၅] ဖါဖဲ့ꩻ အဖါဖြာႏနဝ်ꩻကွပ်ပွိုးထွာ ဟော်နန်ꩻကို ပညာႏသျင်ႏ တဖြာꩻတဲင် ခင်မျိုးချစ်နဝ်ꩻ သွီးကိုသꩻကိုယို သꩻဝင်ꩻစာꩻလွဉ်မွေးစွဉ်ႏ မန်းသမဲင်းတဲင် မွိုးဖြားဖါဖြားသီး သွင်ꩻသွော့ꩻသေꩻခါꩻ ဖေႏသေꩻခါꩻမွေးစွဉ်ႏသွူ၊ ခင်မျိုးချစ်နဝ်ꩻ ပေါႏအဖါဖြားလွေꩻမာꩻထာႏမာꩻ သုတေသန ဆဲင်ႏရာꩻဖုံးနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻလွေꩻလွꩻသွꩻတဲင် ခြုဲင်းနယ်ပါခန်း ပဂံႏ အနော်ရထာခွန် ရာႏဇာႏဝင်ႏဖုံးတဲင် ခင်မျိုးချစ် နဝ်ꩻတယ်ႏစွဉ်ႏပေႏပေႏခါကာႏ သနာႏမတ်တောင်ꩻခါလဲဉ်းအွိုးနဝ်ꩻခါကာႏသွူ။ [၆]
အာႏကွိုꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
- ↑ Khin Myo Chit Daw 1915-1999
- ↑ KHIN MYO CHIT (1915-1999) La Grande Dame de la Burmese Writing။
- ↑ Anna Allott (1999). "Obituary Khin Myo Chit". Burma Debate (Vol 6, No 1): 34-35.
- ↑ Junior Win။ 102 Years Today Grandma Was Born။ 18 January 2021 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 11 December 2020 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
- ↑ Khin Myo Chit (Daw) (1995)။ Colourful Myanmar။ Parami Books။ pp. 37–39။
- ↑ Nilanjana Sengupta (9 December 2015)။ The Female Voice of Myanmar: Khin Myo Chit to Aung San Suu Kyi။ Cambridge University Press။ ISBN 978-1-316-57027-2။