ဟန်ႏအိုအွီႏဖွန်ႏ

‍

မိုနိုဆိုဒီယမ်ဂလူတမိတ်
Monosodium glutamate

Names
IUPAC name Sodium 2-aminopentanedioate
Identifiers
CAS Number	142-47-2 Y
3D model (JSmol)	Interactive image
ChemSpider	76943 Y
ECHA InfoCard	100.005.035
EC Number	205-538-1
E number	E621 (flavour enhancer)
PubChem CID	85314
UNII	C3C196L9FG Y
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID9020906
InChI InChI=1S/C5H9NO4.Na/c6-3(5(9)10)1-2-4(7)8;/h3H,1-2,6H2,(H,7,8)(H,9,10);/q;+1/p-1/t3-;/m0./s1 Y Key: LPUQAYUQRXPFSQ-DFWYDOINSA-M Y InChI=1/C5H9NO4.Na/c6-3(5(9)10)1-2-4(7)8;/h3H,1-2,6H2,(H,7,8)(H,9,10);/q;+1/p-1/t3-;/m0./s1 Key: LPUQAYUQRXPFSQ-SYBSRVMOBZ
SMILES [Na+].O=C([O-])[C@@H](N)CCC(=O)O
Properties
Chemical formula	C5H8NO4Na
Molar mass	169.111 g/mol
Appearance	White crystalline powder
Melting point	၂၃၂ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ် (၄၅၀ ဒီဂရီ ဖာရင်ဟိုက်; ၅၀၅ ကယ်လ်ဗင်)
စွုမ်းသော့ꩻထီကို	740 g/L
Hazards
NFPA 704	0 0 0
Lethal dose or concentration (LD, LC):
LD50 (median dose)	15800 mg/kg (oral, rat)
Except where otherwise noted, data are given for materials in their standard state (at 25 °C [77 °F], 100 kPa). Y verify (what is YN ?) Infobox references

‍ဟန်ႏအိုအွီႏဖွန်ႏ (မန်း: အချိုမှုန့်) (အိန်းကလေတ်: Monosodium glutamate (MSG) နဝ်ꩻ နေးတွမ်ႏဓာတုဗေဒအနယ်ꩻပညာႏဖုံႏတွော့ꩻ ကပေါင်ꩻစပ်သေꩻခါꩻဒါႏ Monosodium glutamate (MSG) ကရိုꩻဒါႏ ဒြပ်ခြွဉ်းတမျိုꩻဒျာႏသွူ။ Glutamic Acid ကရိုꩻဒါႏ Amino Acid တမျိုꩻ ပါသော့ꩻတဲင် မိဉ်ႏသော့ꩻ အအံႏအအွꩻကိုနဝ်ꩻ ထွာလွဉ် Free Glumate တွော့ꩻ မာꩻတိုꩻဖေႏ အအံႏအအွꩻအရသာႏ အွိုးဖြေꩻလောင်းသွူ။

ဟန်ႏအိုအွီႏဖွန်းလွမ်

အံႏဟန်ႏအိုအွီႏဖွန်ႏ အကျိုꩻကုဲင်

(၁) နီလိုꩻသီးနမ်းခန္ဓာႏကိုကအဝ်ႏဒါႏ အဉ်သူလဉ် (Insulin) နဝ်ꩻ အကာႏကွယ်ႏရဲကမ်းဖေႏ ဆီႏနွိုးရောႏဂါႏတဲင် မိဉ်ႏအံႏသော့ꩻဟန်ႏအိုအွီႏဖွန်ႏနဝ်ꩻ အလင်ꩻယားကုဲင်ထိုꩻ အဉ်သူလဉ်တွော့ꩻ ထွာလွဉ်အီဒါႏ ဆီႏနွိုးရောႏဂါႏသွူ။

(၂) မိဉ်ႏအံႏဟန်ႏအိုအွီႏဖွန်ႏနဝ်ꩻ မဲဉ်အံႏအာလွဉ်ꩻဒါႏထာꩻအံႏထွူတကာႏတဝ်း၊ သံးယားကုဲင်ဒါႏထဲင်း ဟော်မုန်းဓါတ် ကအဝ်ႏရဲဆီꩻဒါႏ အပြွောင်ႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏတဲင် ထွာလွဉ်အီစွဉ်ႏဒျာႏ အပြွောင်ႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏသွူ။ မိဉ်ႏထွာလွဉ်သွူ အပြွောင်ႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏနဝ်ꩻ သွီႏတိုꩻ၊ ဆီႏနွိုး၊ နှလုံးသွီႏဖြွီꩻပိစ်ꩻထိုꩻ စတဲင် ရောႏဂါႏနုဲင်းယိုဖုံႏတဲ့ ထွာလွဉ်အီစွဉ်ႏဒျာႏသွူ။

(၃) ကတူႏခီးသဲလ်ဖုံႏ ကုဲင်မွိုင်ထိုꩻအီဒါႏ။ လိုꩻကအံႏဟန်ႏအိုအွီႏဖွန်ႏကဲဉ်းအာအာနဝ်ꩻ အခိန်ႏခုဲင်ႏတွိုႏအခါႏခုဲင်ႏလꩻဒွိုန်း၊ တခုဲင်ႏလꩻတန်ꩻဖြားတဝ်းဒွိုန်းတဲ့ မတ်ဉာဏ်ႏကုဲင်(ထိုꩻမား)၊ လꩻလွဉ်ထာꩻအွဉ်ႏဖေင်ꩻတန်ရောႏဂါႏသွူ။ တယ်ႏပေႏပေႏခါကာႏ ကအဝ်ႏအံႏလွဉ်ဒါႏ ဟန်ႏအိုအွီႏဖွန်ႏသားနဝ်ꩻ ထာꩻမတ်သာꩻ ဉာဏ်ႏပညာႏအာႏဆေ့ꩻထိုꩻ၊ ဉာဏ်ႏထွိုင်ꩻ၊ တငွို့တငွဉ်ႏထိုꩻဒါႏသွူ။

(၄) စျာမနီခမ်းနဝ်ꩻ လုံးဝဖေႏအံႏတဝ်း ဟန်ႏအိုအွီႏဖွန်ႏအကျောင်ꩻ ထေပြန်ႏကေႏညာႏဗာႏဖို အမျိုꩻသားအရန်း ထေပြန်ႏကေႏညာႏချက်၊ ဥပဒေႏဖုံႏသွူ။ လိုꩻမူႏဟို့ꩻဗုက်ꩻကျာꩻ မီႏအံႏဟန်ႏအိုအွီႏဖွန်ႏနဝ်ꩻ ကလွူးဖွာꩻလင်ꩻဒါႏ အပိုပေႏယို အဉ်သူလဉ်ဟော်မုန်းအစွန်ꩻယွမ်ꩻတွော့ꩻ တိုꩻထဲင်းဒါႏတဝ်း၊ သဲစ်တဲင်ကလွူးဖွာꩻလင်ꩻအခိန်ႏကာႏ (Insulin-resistant) ရောႏဂါႏထွာလွဉ်ထွူဒါႏသွူ။ ကွပ်ပွိုးအထွာနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ပါꩻပေႏယိုမဉ်ႏတန်လွဉ်တနီꩻခါနဝ်ꩻ အီႏမော့ꩻလွဉ် ဆီႏနွိုးရောႏဂါႏသေႏချာႏသွူ။ အချက်ယိုတဗာႏနဝ်ꩻ ကအဝ်ႏတိုꩻတက်နေကျာꩻ ခမ်းထီဖုံႏအကို ဆီႏနွိုးထွာအီခေါင်ꩻအအာသွတ်ꩻ အချက်တဗာႏဒျာႏသွူ။

(၅) လိုꩻမူႏဟို့ꩻဗုက်ꩻကျာꩻ မီႏအံႏဟန်ႏအိုအွီႏဖွန်ႏနဝ်ꩻ medulla oblongata, thalamus, or hypothalamus ကရိုꩻဒါႏ လိုꩻပေႏသီး ကတူႏခီးအာႏရွုံႏဖြွီꩻသဲလ်ဖုံႏ ကုဲင်ထိုꩻအီဒါႏသွူ။