ဝေင်ꩻရန်ႏတကွုန်ႏ

ဝေင်ꩻရန်ႏတကုင်ႏ
ဝေင်ꩻရန်ႏတကုင်ႏ; စီꩻပွာꩻရေꩻဝေင်ꩻတန် ; Yangon
; အလံႏတောႏ	ဝေင်ꩻရန်ႏတကုင်ႏစွုမ်း; မိတ်အမုဲင်
	ဝေင်ꩻရန်ႏတကုင်ႏမျန်မာခမ်းထီဟံႏပွုံႏကို အဝ်ႏဒါႏခင်ႏလမ်း
	ကိုဩဒိနိတ်: 16°51′N 96°11′E / 16.850°N 96.183°Eကိုဩဒိနိတ်: 16°51′N 96°11′E / 16.850°N 96.183°E
ခမ်းထီ	မျန်မာခမ်းထီ
ဒေႏသ	ခမ်းဒွမ်
တွိုင်ꩻဒေႏသတန်	ရန်ႏတကွုန်ႏတွိုင်ꩻဒေႏသတန်
တယ်ႏထောင်ႏ	၆ ရျာꩻဗူႏ
အစိုႏရ
• အစွိုးအမျိုꩻ	ဝေင်ꩻတန်ရန်ႏတကွုန်ႏလွိုင်ႏကွုန်ꩻသာႏသာႏတာႏကောႏမတီႏ
လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်း (၂၀၁၄ နေင်ႏမွူးကွို့ꩻနာꩻစာႏရင်ꩻ)
• ဝေင်ꩻကို	၅,၁၆၀,၅၁၂
• ဒုံဆောင်ႏ	၂,၂၀၀,၁၉၁
• ဝေင်ꩻခူꩻတန်	၇,၃၆၀,၇၃၀
• ခမ်းရင်ꩻသားလိုꩻခွိုꩻ	မန်း၊ အိန္ဒိယမျန်မာ၊ ချင်ꩻ၊ ရခဲင်ႏ၊ မဲင်ꩻ၊ စောက်ꩻ၊ ဖြဝ်ꩻ၊ စောက်ꩻတနျာႏ၊ ခင်
• ထာꩻကိုႏကွဲႏ	ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ ၉၁%; အစ္စလာမ်ဘာႏသာႏ ၄.၇%; ခရစ်ယာန်ဘာႏသာႏ၃.၂%; ဟေင်ဒူဘာႏသာႏ ၁.၀%; အလင် ၀.၁%
အခိန်ႏအွိုင်ꩻ	မျန်မာအခိန်ႏအွိုင်ꩻ (UTC+6:30)
ဧရိယာႏကိုဒ်(ဖုံႏ)	၀၁
ကာꩻမတ်ပုံတိဉ်	YGN

ဝေင်ꩻရန်ႏတကွုန်ႏ (မန်း: ရန်ကုန်မြို့) (အဲင်းကလေတ်: Yangon) ယို ကရီးခါနဝ်ꩻ ထွာဗာႏ မျန်မာခမ်းထီ ဝေင်ꩻတန်တဲင် ရန်ႏတကွုန်ႏတွိုင်ꩻ ဝေင်ꩻတန်လဲ့ မွေႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ တယ်ႏစ နေင်ႏ ၂၀၀၆ ဗာႏ၊ လာမတ်ယို စဲ့ꩻအစိုႏရနဝ်ꩻ မျန်မာခမ်းဝေင်ꩻတန်ယို အဝ်ႏဝေင်ꩻရန်ႏတကွုန်ႏ တရာꩻဝင်ႏပြောင်ꩻလွေꩻ ဝေင်ꩻနေပီတောႏနဝ်ꩻသွူ။^[၂] ဝေင်ꩻရန်ႏတကွုန်ႏ ယို လိုꩻအဖြာꩻပေါင်ꩻအဝ်ႏ ၇ သန်းလွိုတဲင် မျန်မာခမ်းကို ထွာလိုꩻအအာလွိုသွတ်ꩻ ဝေင်ꩻတန်တောမ်ႏ အရေꩻကီꩻသွတ်ꩻ ဖြေꩻစာကူꩻကားတာႏခင်ႏလမ်း ဝေင်ꩻတန်ဒျာႏလီꩻလီꩻနဝ်ꩻသွူ။

ဝေင်ꩻရန်ႏတကုင်ႏကို ကအဝ်ႏဒါႏ အခေႏခံႏအနမ်းအပွိုင်အဆောက်ဦးလမ်းပါႏဖုံႏနဝ်ꩻ မိဉ်ႏတဲက်ထွားတောမ်ႏ အာသျခဝ်ကွဉ်ႏနဝ်ကို အရေꩻတန်ဒါႏ တောမ်ႏဝေင်ꩻအလင်ဖုံႏနဝ်ꩻ ပေါႏထင်ႏထိုလွိုင်ႏကွုန်ꩻငါႏတဝ်းဒွိုန်းနဝ်ꩻသွူ။ စိုးဟန်ႏနီꩻကို ဝေင်ꩻရန်ႏတကုင်ႏကိုနဝ်ꩻ ကိုလိုနီအဲင်းကလေတ်စိုး အနမ်းအခြုံလမ်းပါႏဖုံႏ အဝ်ႏကုဲင်သော့ꩻအာသွတ်ꩻ ဝေင်ꩻတဝေင်ꩻဒျာႏသွူ။^[၃]

မိဉ်ꩻဝေါဟာရ

ဝေင်ꩻရန်ႏတကုင်ႏ မူလအမိဉ်ꩻဇာႏတိနဝ်ꩻ အဝ်ႏဟဲ့ꩻဖန်ဒျာႏ "ဒဂုံ" နဝ်ꩻသွူ။ ဒဂုံနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏ မဲင်ꩻဘာႏသာႏ "ဒဂုင်" ကို ထွာလွဉ် နုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့အဝ်ႏရိုꩻ၊ ဒဂုံနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ဖေႏခါꩻ ဖရာꩻရွေတိဂုံ အမိဉ်ꩻဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ယဟန်ႏတဲ့ ရိုꩻဒျာႏ ကောင်သိုမ်ဖြုံႏ အဓိပ္ပာယ်ႏကလꩻဒါႏ ပါဠိငဝ်းငွါ "တိကုမ္ဘနဂရ" ကိုလင်ꩻလွဉ်တဲင် ထွာလွဉ် တိကုမ္ဘက တိကုမ်၊ တိဂုံ၊ ဒဂုံ နုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့အဝ်ႏသွူ။ မဲင်ꩻဘာႏသာႏအနေႏတဲ့ အဓိပ္ပာယ်ႏလꩻ ဖရာꩻစေႏတီႏကောင်လောင်း နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ခင်ႏလမ်းယို အောင်ႏလို့အောင်ႏစင် ရန်ႏအဓိပ္ပါယ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် တယ်ႏခရိစ်နေင်ႏ ၁၇၅၅ ဗာႏကို ခွန်အလောင်းမင်းတရား ဦးအောင်ဇေယျနဝ်ꩻ ပြောင်ꩻလွေꩻဖေႏ "ရန်ႏကုင်ႏ" အမိဉ်ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။^[၄]

အဝ်ႏဒါႏခင်ႏလမ်း

ဝေင်ꩻရန်ႏတကုင်ႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏ မျန်မာခမ်းထီ အခဝ်ဒေါမ် အခဝ်နဝ် ပင်ႏလယ်ႏ သမုဒ္ဒရာႏထျꩻတဲင် ဝေင်ꩻရန်ႏတကုင်ႏနဝ်ꩻ မျန်မာခမ်းထီတာႏ သင်ႏဖော်ꩻဆိပ်ဆိပ်ကမ်း အတန်သွတ်ꩻ ကအဝ်ႏသော့ꩻဒါႏ ဝေင်ꩻတဝေင်ꩻဒျာႏသွူ။ အဝ်ႏဒျာႏ လတ္တီစျုထင်ꩻ ၁၆° ၄၆' တောမ်ႏ လောင်စီစျုကွဉ်ႏ ၉၆° ၁၀' အခါႏသွူ။ အဝ်ႏဒျာႏ အန်ဒမန်ပင်ႏလယ်ႏ(ဗဉ်းကလားပင်ႏလယ်ႏ) ဖင်ႏထင်ꩻ (၂၁)မဲင်ႏရပ် ရန်ႏတကုင်ႏခြောင်(ဟဲ့ꩻ)လုဲင်ခြောင်၊ ခေါင်းခြောင်နဝ်၊ ပဂိုꩻခြောင်ဖုံႏ အဆွုမ်ႏကိုတဲင် သင်ဖော်ꩻတန်ကာႏပင်ႏလယ်ႏဖုံႏလဲ့ အဝ်ႏပင်ႏလယ်ႏကို နွို့လွဉ်တွိုႏနွောင်ꩻဒျာႏ ဆိပ်ကမ်းဝေင်ꩻထျꩻနဝ်ꩻသွူ။ တောမ်ႏခမ်းကိုခမ်းထန်ႏတာႏ နယ်ႏဖုံႏလဲ့ ကာꩻ၊ ရထာꩻတဖူꩻ၊ သမ်ဖော်ꩻကျောင်ႏ၊ သင်ဖော်ꩻ စတဲင် ထီကိုကောင်လောင်းတလီꩻကို တဖူꩻရဲဉ်ႏဖုံႏ အဝ်ႏဆွိုက်ခါꩻတဲင် ဖြေꩻစာကူꩻကားရေꩻတာႏ ထွာစွောန်ႏအဓိကအရေꩻတန် အချက်အချာခင်ႏလမ်းနဝ်ꩻသွူ။

ဝေင်ꩻတန်ထာꩻထီႏ

ဝေင်ꩻရန်ႏတကုင်ႏယို တွိုႏလွဉ် ၁၉၉၀ ဗာႏ နေင်ႏထာႏဝကိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏ ရန်ႏတကုင်ႏ-ပဂိုꩻ-လုဲင်ခြောင်ဖုံႏ အဆွုမ်ႏအခါႏလောင်းကအဝ်ႏဒါႏ ကြွန်ပုင်ႏပေႏလုမ်ꩻသွူ။ လိုꩻအလင်ဖုံႏ နွို့ခြုဲင်းလွဉ်အုံသော့ꩻအာစွဉ်ႏလဲ့ ဝေင်ꩻနဝ်ꩻ တန်လွဉ်ပသာႏနေးလုမ်ꩻသွူ။ ခရိစ်နေင်ႏ ၁၉၄၄ ဗာႏ ဝေင်ꩻဟံႏပုင်ႏအလꩻ လွိုင်ႏကွုန်ꩻထင်ႏထိုမုꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏတွိုႏဒျာႏဗော့ꩻ နောင်အင်းယားဖဲ့ꩻထင်ꩻရပ်လုမ်ꩻတဲင် ယိုခါ ဟံႏဘိလပ်ဖုံႏ ကအဝ်ႏဒို့ꩻတခြို့ဒါႏ အရပ်ခင်ႏလမ်းဖုံႏနဝ်ꩻ ကရီးခါ ထွာဒျာႏ တခြာထာꩻလုံꩻထာꩻအီႏဖုံႏဒျာႏသွူ။ တယ်ႏခရိစ်နေင်ႏ ၁၉၈၀ ဗာႏ မာꩻလွဉ်ယိုမꩻ ဝေင်ꩻတန်အခဝ်ထင်ꩻကို တိုꩻလွဉ်ထင်ႏထိုမွိုင်လွဉ် တွိုႏလွဉ်စွဉ်ႏ ခမ်းကိုခမ်းထန်ႏ သမ်ဖော်ꩻကျောင်ႏကွင်ꩻယိုခါထျꩻနဝ်ꩻသွူ။ ကွဲႏတွော့ꩻ ကထင်ႏလွဉ်ဒါႏအဖြေႏနဝ်ꩻ မိဉ်ႏခြဲ့ꩻလုဲင်းလွေꩻ ဝေင်ꩻအခဝ်တွို့ꩻနဝ်ꩻ ဟံႏပထဝီႏအလꩻ ဝေင်ꩻကဲဉ်ဧရိယာႏယို အီႏအဝ်ႏလွေꩻ ဗဟိုႏထာႏဝကိုတဲင် ခြဲ့ꩻတိုꩻလွေꩻတွို့ꩻပါယင်း အခဝ်တွို့ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ခရိစ်နေင်ႏ ၁၉၀၁ ဗာႏ ဝေင်ꩻတန်ဟံႏနယ်ႏဧရိယာႏ အအဲဉ်ႏအလုဲင်းနဝ်ꩻ အဝ်ႏစတုရန်းကီလိုမီတာ ၇၂.၅၂ စတုရန်းကီလိုမီတာ၊ ၁၉၄၀ ဗာႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏ ၈၆.၂ စတုရန်းကီလိုမီတာ၊ ၁၉၇၄ ဗာႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏ ၂၀၈.၅၁ စတုရန်းကီလိုမီတာ၊ တွိုႏ ၁၉၈၅ ဗာႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏ ၃၄၆.၁၃ စတုရန်းကီလိုမီတာ တောမ်ႏ ၂၀၀၈ ဗာႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏ ၅၉၈.၇၅ စတုရန်းကီလိုမီတာတဲင် တနေင်ႏတစိꩻ အဝ်ႏတိုꩻလွဉ် လဲင်ႏစိꩻစိꩻနဝ်ꩻသွူ။

နေင်ႏအလွောက်ꩻ ကပြောင်ꩻလွဉ်ဒါႏ ဝေင်ꩻရန်ႏတကုင်ႏဟံႏနယ်ႏ ဧရိယာႏပုင်ႏ
နေင်ႏ	စိုး	ဧရိယာႏ(စတုရန်းမဲင်ႏ)
၁၇၅၅	တယ်ႏထောင်ႏစ ဝေင်ꩻရန်ႏတကုင်ႏခိန်ႏ(ခွန်အလောင်းမင်းတရားစိုး)	(၂)မဲင်ႏရပ်(စတုရန်းမဲင်ႏ သွစ်ꩻပွန်းတပွန်း)
၁၈၅၃	အဝ်ႏသော့ꩻအဲင်းကလေတ်စူကိုခိန်ႏ	၀.၈
၁၉၅၃	ဖဆပလအစိုႏရ	၄၇.၅၇
၁၉၇၃	မျန်မာ့သိုသယ်လစ်တဖူꩻစဲဉ်ႏပါတီ	၈၀.၅၅
၂၀၀၇		၃၅၂
ယိုခါ		၃၅၀ လွို

လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်းဝေင်ꩻကို

နေင်ႏ	စိုး	လိုꩻဖြာꩻ
၁၇၅၅	တယ်ႏထောင်ႏစ ဝေင်ꩻရန်ႏတကုင်ႏခိန်ႏ(ခွန်စိုး)	၁၀,၀၀၀
၁၈၅၃	အဲင်းကလေတ်သီး နွို့လွဉ်ခိန်ႏ	၄၀,၀၀၀
၁၉၅၃	ဖဆပလအစိုႏရ	၈၂၅,၀၀၀
၁၉၇၃-၁၉၈၈	မျန်မာ့သိုသယ်လစ်တဖူꩻစဲဉ်ႏပါတီ	၂,၀၁၅,၂၃၀
၁၉၈၈-၂၀၁၁	ခမ်းထီတန်ငိမ်ꩻခွꩻယေန်ရေꩻတောမ်ႏလွိုင်ႏကွုန်ꩻရေꩻကောင်သီ	၆,၆၀၀,၀၀၀
၂၀၁၁-၂၀၁၆	သမ္မတ ဦးသိန်းစိန် အစိုႏရ	၇,၀၀၀,၀၀၀
၂၀၁၆-၂၀၁၈	သမ္မတ ဦးထင်ကျော် အစိုႏရ
၂၀၁၈-၂၀၂၁	သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့် အစိုႏရ	-

^[၅]

အိုပ်ချုတ်ရေꩻ

စီႏမံႏဖန်းဖြယ် ဝေင်ꩻတန်ရန်ႏတကုင်ႏတာႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ဝေင်ꩻတန်ရန်ႏတကုင်ႏ လွိုင်ႏကွုန်ꩻသာႏယာႏရေꩻကောႏမတီႏ (Yangon City Development Committee) (YCDC)စွိုꩻ ထူႏတာႏဝွန်ႏခါꩻဒျာႏသွူ။ ဝေင်ꩻတန်ရန်ႏတကုင်ႏ ဝေင်ꩻကိုစီႏမံႏကိန်ꩻဖုံႏလဲ့ YCDCစွိုꩻ အဝ်ႏထိန်ꩻခွုမ်မာꩻဖေႏဒျာႏသွူ။^[၆] ဝေင်ꩻတန်ရန်ႏတကုင်ႏကိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏဖြယ်ခါꩻ ခရဲင်ႏ(၄)ခရဲင်ႏတဲင် ခရဲင်ႏ(၄)ဖြုံႏကိုနဝ်ꩻ ဝေင်ꩻနယ်ႏအဝ်ႏ (၃၃)ဖြုံႏနဝ်ꩻသွူ။ ဝေင်ꩻနယ်ႏစွုမ်ႏနယ်ႏကိုနဝ်ꩻ ဝေင်ꩻနယ်ႏအိုပ်ချုတ်ရေꩻကယ်ႏဖုံႏ အဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ဝေင်ꩻတန်ရန်ႏတကုင်ႏ လွိုင်ႏကွုန်ꩻသာႏယာႏ(စည်ပင်)ဟံႏနယ်ႏ ဝေင်ꩻတန်ကိုနဝ်ꩻ သဲင်ကယ်ဖုံႏ ဝါးသော့ꩻလꩻတဝ်းသွူ။ ကအွောန်ႏနယ်ခါꩻဒါႏ ဝေင်ꩻနယ်ႏစာႏရင်ꩻလ့ယိုနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ဝေင်ꩻတန်ရန်ႏတကုင်ႏကို ကပါသော့ꩻဒါႏ ဝေင်ꩻနယ်ႏဖုံႏဒျာႏတဲင် တရာꩻစီႏရင်ႏခွင်ꩻ တအဝ်ႏတဝ်းဒါႏ ဝေင်ꩻတသာဖုံႏနဝ်ꩻ တပါတဝ်းသွူ။

ပညာႏရေꩻ

အခေႏခံႏပညာႏ

ဝေင်ꩻတန်ရန်ႏတကုင်ႏကိုနဝ်ꩻ အခေႏခံႏပညာႏ အစိုႏရအရန်းထိုကျောင်ꩻ အဝ်ႏ(၁၀၀)ရပ်နဝ်ꩻသွူ။^[၇]

အရန်းထိုပညာႏ

ရန်ႏတကုင်ႏကို ကအဝ်ႏဒါႏ တက္ကသိုလ်ႏကေားလေက်ကျောင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏလ့နဝ်ꩻအတွိုင်ꩻသွူ။

ရန်ႏတကုင်ႏတက္ကသိုလ်ႏ
မျန်မာခမ်းထီ တဖူꩻပညာႏတက္ကသိုလ်ႏ
မျန်မာခမ်းထီ ရေကြောင်းကေားလေက်
ရန်ႏတကုင်ႏအနယ်ꩻပညာႏတက္ကသိုလ်ႏ
ရန်ႏတကုင်ႏ စီꩻပွာꩻရေꩻတက္ကသိုလ်ႏ
တသီႏတက္ကသိုလ်ႏ (၁)
တသီႏတက္ကသိုလ်(၂)
ရန်ႏတကုင်ႏ သွဉ်ခမ်းလင်ဘာႏသာႏတက္ကသိုလ်ႏ
ရန်ႏတကုင်ႏပညာႏရေꩻတက္ကသိုလ်ႏ
ရန်ႏတကုင်ႏအဝ်ႏညာꩻသွဉ်ထူႏတက္ကသိုလ်ႏ
တငါဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻ တသီႏတက္ကသိုလ်ႏ
သူနာပြုတက္ကသိုလ်ႏ
ဒဂုံတက္ကသိုလ်ႏ စတဲင် အစိုႏရကပဲင်ႏ ကဗွောင်ခါꩻဒါႏ တက္ကသိုလ်ႏဖုံႏ အဝ်ႏအာတန်သွူ။

ခြွိုင်ႏသန်ꩻတာႏ

အစိုႏရသီးယုင်ဖုံႏ

အစိုႏရ ကုꩻအထွေထွေရောဂါႏ သီးယုင်ဖုံႏ

ရန်ႏတကုင်ႏ ခမ်းသားသီးယုင်တန်
ကုꩻလိုမ်ꩻလာꩻအထွေထွေရောဂါႏ သီးယုင်တန်တသာ
မြောက်‌ဥက္ကလာပသီးယုင်တန်
သင်္ဃန်းကျွန်း စံပြ ကုꩻအထွေထွေရောဂါႏ သီးယုင်တန်
အင်းစိန် ကုꩻအထွေထွေရောဂါႏ သီးယုင်
ရန်ႏတကုင်ႏခဝ်ကွဉ်ႏ သီးယုင်တန်
ရန်ႏတကုင်ႏခဝ်တွို့ꩻ သီးယုင်
တက္ကသိုလ်ႏဖုံႏ သီးယုင် ^[၈] ဟဲ့ꩻ ရန်ႏတကုင်ႏတက္ကသိုလ်ႏသီးယုင် (ကူႏ-၁၀၀)
ဒဂုံတက္ကသိုလ်ႏသီးယုင် (ကူႏ-၅၀)^[၉]
လှိုင်သာယာ ဝေင်ꩻနယ်ႏသီးယုင်
သာကေတ ဝေင်ꩻနယ်ႏသီးယုင်
သန်လျင် လိုမ်ꩻလာꩻအထွေထွေရောဂါႏ သီးယုင်တန်

အစိုႏရ အထူးကု သီးယုင်ဖုံႏ

ရန်ႏတကုင်ႏ ကူႏ(၅၀၀) အထူးကုသီးယုင်တန်
ရန်ႏတကုင်ႏ လိုꩻပေႏသီးယုင်တန်
ရန်ကင်း လိုꩻပေႏသီးယုင်တန်
ရန်ႏတကုင်ႏ ဗဟိုႏလိုꩻမူႏသီးယုင်တန် (ကိုလိုနီစိုးဟဲ့ꩻ Dufferin Maternity သီးယုင်)
ဗဟန်း လိုꩻမူႏသီးယုင် ဟဲ့ꩻ (ဒေါ်ခင်ကြည်သီးယုင်)^[၁၀]^[၁၁]
တောင်ဥက္ကလာပ မွိုးဗွေႏတောမ်ႏလိုꩻမူႏသီးယုင်
ထာꩻမာꩻသား သီးယုင်တန်
နား၊ နေ့ဖူ၊ ကထောင်ꩻ၊ ကတူႏတောမ်ႏ ငွဉ်ꩻဆဲင်ႏရာꩻ ဖြဲ့ꩻလိုမ်ꩻလာꩻအထူးကု သီးယုင်တန်
ရန်ႏတကုင်ႏ သꩻခြွိုင်ႏသန်ꩻတာႏ သီးယုင်တန် (ရွာသာကြီး သီးယုင်တန်)
ရန်ႏတကုင်ႏ အဆွတ်ꩻဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻ သီးယုင်တန်
လိုမ်ꩻလာꩻမဲ့ဖဲ့ꩻဆဲင်ႏရာꩻ အထူးကု သီးယုင်တန်
ရန်ႏတကုင်ႏ လိုမ်ꩻလာꩻကူးစက်ရောဂါႏ သီးယုင်
ရန်ႏတကုင်ႏ ခမ်းရင်ꩻတသီႏ သီးယုင်
အင်းစိန် အောင်ဆန်း လိုမ်ꩻလာꩻတီဘီရောဂါႏ အထူးကု သီးယုင်

ထာꩻခွုမ်ဆိုး

ခမ်းကိုခမ်းထန်ႏ ထာꩻခွုမ်ဆိုးခေးပြဲင်ႏပွယ်ꩻဖုံႏ ကထွာဒါႏ ဗော်လုံးတောမ်ႏ ထာꩻခွုမ်ဆိုးပြဲင်ႏပွယ်ꩻအလင်ဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏမာꩻလွေꩻဒျာႏ သုဝဏ္ဏ လိုꩻယွဲးလွူꩻကျင်ꩻတာႏ ထာꩻခွုမ်ဆိုးကွင်ꩻ၊ အောင်ဆန်းကွင်ꩻ၊ ပဒုမ္မာကွင်ꩻ၊ စလင်းထာꩻခွုမ်ဆိုးကွင်ꩻဖုံႏကိုသွူ။

ဝေင်ꩻတန်တဖူးဝေးဖုံႏ

ယန်ကျိုး၊ ကျန်းစူးခမ်းယ်ႏ၊ ခယ်ႏခမ်းထီ
ဝေင်ꩻကူမင်း၊ ယူနန်ခမ်းနယ်ႏ၊ ခယ်ႏခမ်းထီ
ဝေင်ꩻနန်းနင် ကွမ်ရှီးကျွမ်းခမ်းနယ်ႏ၊ ခယ်ႏခမ်း
ဟိုချီမင်းစီးတီး ဗီယက်နမ်ခမ်းထီ
ဝေင်ꩻဘူဆန် ကိုရီးယားခမ်းနဝ်
ဝေင်ꩻတျူးရင်း အီတလီခမ်း
ဝေင်ꩻဖူကူအိုကာ ဂျပန်ခမ်းထီ
ဝေင်ꩻကွီဇုန် ဖိလပုဲင်ခမ်း

ရုက်ပုင်ႏဖုံႏ

ဒုတိယကမ္ဘာႏစဲ့ꩻ ဝေင်ꩻရန်ႏတကုင်ႏ
နောင်ကန်တော်စီး
စိန့်မေရီခရိယာန်ႏကျောင်ႏ
သူးလေဖရာꩻစေႏတီႏ
သူးလေစေႏတီႏ
ကရဝိက်
ဖရာꩻရွေတိဂုင်ႏ
ရန်ႏတကုင်ႏခမ်းသားသီးယုင်တန်
ရန်ႏတကုင်ႏ ခမ်းကိုခမ်းထန်ႏသမ်ဖော်ꩻကျောင်ႏကွင်ꩻ
အာႏဇာႏနီႏဗိမာန်ႏ
မဟာဗန္ဓုလ ကဝ်ႏခြံ၊ လွစ်တခြင်ရေꩻလုံးထွန်ႏ
ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းဆေꩻ
စွိုးခွိုꩻဇာတ်ယုင်ႏ

အာႏကွိုꩻ

↑ Census Report။ The 2014 Myanmar Population and Housing Census။ 2။ Naypyitaw: Ministry of Immigration and Population။ May 2015။ p. 31။
↑ "Burma's new capital stages parade"၊ BBC News၊ 27 March 2006။ 3 August 2006 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူ။
↑ Martin၊ Steven။ "Burma maintains bygone buildings"၊ BBC News၊ 30 March 2004။ 22 May 2006 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူ။
↑ မောင်ခင်မင် (ဓနုဖြူ)
↑ http://www.news-eleven.com
↑ Yangon။ Asian Network of Major Cities 21။ 20 June 2006 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 13 August 2006 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
↑ မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ။ 30 December 2018 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 11 January 2019 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
↑ မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ။ 2 October 2019 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 15 January 2021 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
↑ မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ။ 1 January 2019 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 1 January 2019 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
↑ မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ။ 28 January 2018 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 5 July 2018 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
↑ ေဒၚခင္ၾကည္ေဆး႐ုံ၌ ကေလးေမြးဖြားမႈႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ က်န္းမာေရးဝန္ေဆာင္မႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ေပးမည္ျဖစ္ၿပီး အတြင္းလူနာ ၄၀ အထိ လက္ခံကုသမည္ – Eleven Media Group

[census-2014-1] Census Report။ The 2014 Myanmar Population and Housing Census။ 2။ Naypyitaw: Ministry of Immigration and Population။ May 2015။ p. 31။

[:0-2] "Burma's new capital stages parade"၊ BBC News၊ 27 March 2006။ 3 August 2006 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူ။

[bygone-3] Martin၊ Steven။ "Burma maintains bygone buildings"၊ BBC News၊ 30 March 2004။ 22 May 2006 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူ။

[4] မောင်ခင်မင် (ဓနုဖြူ)

[5] ttp://www.news-eleven.com

[6] Yangon။ Asian Network of Major Cities 21။ 20 June 2006 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 13 August 2006 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။

[7] မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ။ 30 December 2018 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 11 January 2019 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။

[8] မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ။ 2 October 2019 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 15 January 2021 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။

[9] မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ။ 1 January 2019 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 1 January 2019 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။

[10] မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ။ 28 January 2018 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 5 July 2018 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။

[11] ေဒၚခင္ၾကည္ေဆး႐ုံ၌ ကေလးေမြးဖြားမႈႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ က်န္းမာေရးဝန္ေဆာင္မႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ေပးမည္ျဖစ္ၿပီး အတြင္းလူနာ ၄၀ အထိ လက္ခံကုသမည္ – Eleven Media Group

[၁]

[၂]

[၃]

[၄]

[၅]

[၆]

[၇]

[၈]

[၉]

[၁၀]

[၁၁]